İçeriğe atla

1899 ve 1907 Lahey Sözleşmeleri

1899 yılındaki Birinci Lahey Sözleşmesi
1907 yılındaki İkinci Lahey Sözleşmesi

1899 ve 1907 Lahey Sözleşmeleri, Hollanda'nın Lahey şehrinde gerçekleşen bir dizi uluslararası toplantılar ve bildiriler serisinin adıdır. İlki 1899 yılında, ikincisi de 1907 yılında gerçekleşmiştir. Cenevre Sözleşmeleri ile birlikte bu sözleşmeler, savaş ve savaş döneminde işlenen suçlarla ilgili düzenlenmiş ilk laik uluslararası dokümanlar arasındadırlar.[1] Bu serinin üçüncüsü 1914 yılında planlanıp, sonradan 1915 yılına ertelendiyse de, I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle gerçekleşemedi.

Birinci Lahey Sözleşmesi

Birinci Lahey Sözleşmesi 18 Mayıs 1899 tarihinde Hollanda'nın Lahey kentinde gerçekleşti.

İkinci Lahey Sözleşmesi

İkinci Lahey Sözleşmesi, 18 Ekim 1907 tarihinde yine Lahey kentinde kara savaşı talimatnamesi, kara ve deniz savaşı hukuku, tarafsız ülkelerin hak ve ödevleri, savaşın başlatılması, düşmanlıkların açılması hakkında imzalanan antlaşmadır.

Uluslararası görüş ayrılıkları, zorunlu hakemlik ilkesinin bir konvansiyonla tespitine imkân vermedi. 1885'te olduğu gibi, 1907'de de devletler, silahlanmanın sınırlanması meselesinde uluslararası bir anlaşmaya varamayıp yalnızca bazı eylemlerde bulunulmasını yasaklamakla yetindiler. Bu belgelerle, savaşanların hak ve yükümlülükleri kodifiye edilmiş (düzenlenerek yasal hale getirilmiş), bazı silah ve maddelerin kullanımı yasaklanmış ve savaşan ile savaşmayan devletler arasındaki ayrım belirtilmiştir.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Sarısır, Serdar (2006). Sürgün, 1919-1923: demografik oyun. Kültür Sanat Yayıncılık. ss. 363-366. ISBN 9752550916. 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı bağlı olarak çalışan, dışişlerinden sorumlu olan bakanlık. Türkiye'nin diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle olan ilişkilerinin yürütülmesinden sorumlu olan bakanlığın başında şu an Hakan Fidan bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Montrö Boğazlar Sözleşmesi</span> Türkiyeye Boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı veren uluslararası sözleşme

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, 1936'da imzalanan ve Türkiye'ye İstanbul Boğazı, Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi üzerinde kontrol ve savaş gemilerinin geçişini düzenleme hakkı veren uluslararası sözleşmedir. Sözleşme, Türkiye'ye Boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı verir ve barış zamanı sivil gemilerin özgürce geçişini garantiler. Sözleşme, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini sınırlar. Sözleşmenin şartları, özellikle Sovyetler Birliği Donanması'na Akdeniz'e erişim hakkı sağlaması yıllar boyunca tartışma konusu olmuştur. 1923'te Lozan Antlaşması ile birlikte imzalanan Boğazlar Sözleşmesi'nin yerine geçmiştir. Bu sözleşmeyle birlikte Uluslararası Boğazlar Komisyonu'nun da görevi sonlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konsolosluk</span> diplomatik temsilcilik

Konsolosluk, yabancı ülkelerde, kendi vatandaşlarının işlemlerine bakan, ülkesinin ticarî menfaatlerini koruyan ve diplomatik olmayan çeşitli resmî görevleri yerine getiren resmî dairelere verilen isim. Bu görevi yerine getiren kişiye Konsolos adı verilir. Konsolosluk idarecilerinin unvanları ülkeden ülkeye değişir.

<span class="mw-page-title-main">Lahey</span> Hollandada bir şehir

Lahey, Hollanda'da Güney Hollanda eyaletinde Hollanda Krallığı devletinin efektif başkenti ve içinde bulunduğu eyaletin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Antlaşma</span> iki ya da daha çok devleti bağlayıcı nitelikteki anlaşma

Antlaşma, iki ya da daha çok devleti bağlayıcı nitelikteki anlaşmalara denir. Eski dilde antlaşmalara muâhede ya da ahidnâme de denirdi. Lozan muahedesi gibi. Modern diplomaside antlaşma terimi, özel önemi olan uluslararası antlaşmalar için kullanılır. Daha öz önemli antlaşmalara ise, sözleşme (mukavele), tenkihname (düzenleme), protokol, senet, konvansiyon ve anlaşma gibi adlar verilir. Günümüzde antlaşmayla sonuçlanan görüşmeler, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşların gözetiminde yürütülmektedir. Antlaşmaların barış, mütareke, ateşkes, tenkihname (düzenleme), dostluk, yardımlaşma, saldırmazlık, ittifak ve konvansiyon (ticaret) resmî, gayriresmî gibi çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Savaş suçu</span> Savaş kanunlarının ihlali sonucu ortaya çıkan durum

Savaş suçu, askerî veya sivil, kişi veya kişilerin, savaş kanunları ihlâli için uluslararası ceza hukuku çerçevesinde cezalandırılabileceği suçtur. Bunlar özellikle, sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi eylemleri kapsamaktadır. Devletler arası çatışmalarda savaş kanunlarının her ihlâli bir savaş suçu sayılmaktadır, ama devlet içi çatışmalarda yer alan ihlâller savaş suçu sayılmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi</span> İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ile kurulan, Avrupa Konseyine bağlı, Strazburgda bulunan uluslararası mahkeme

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) veya İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM), uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi'ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, toplulukların, tüzel kişilerin ve diğer devletlerin, belirli usul ve kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı merciidir. 46 Avrupa Konseyi üyesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini tanımaktadır. Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cenevre Sözleşmeleri</span>

Cenevre sözleşmeleri ya da Cenevre konvansiyonları, İsviçre'nin Cenevre şehrinde yapılmış dört muahededir. Uluslararası hukukta insan hakları üzerine yapılmış önemli sözleşmelerdendir ve birçok yerde standartları belirler. 1859 yılında Solferino Savaşı'nda yaşanan vahşete şahit olarak etkilenen Jean Henry Dunant'ın çabaları sonucunda oluşmuştur.

1949 Cenevre Savaş Esirleri Sözleşmesi,, 1949 yılında Cenevre'de, savaş sırasında insani değerler temelinde uyulması gereken devletlerarası hukuk kurallarını saptamak amacı ile bazı devletlerin 21 Nisan-12 Ağustos 1949 tarihleri arasında bir araya gelerek oluşturdukları uluslararası hukuk.

Lahey Sözleşmesi şu anlamlara gelebilir:

Angarya hakkı Roma hukukundaki Angarya teriminden türemiş bir uluslararası hukuk terimi olup, savaş döneminde bir devletin savaş amaçları için her türlü mülke el koyma hakkıdır. Bu hak tarafsız ülkelerin vatandaşları veya tabası için de söz konusudur. 1899 Lahey Konvansiyonu'na ek olan Kara Savaşlarının Kanun ve Adetlerine Yönelik Kurallar'ın 53. maddesi, özel şahıs veya şirketlere ait olsalar da, maddesi, trenler, telgraf ve telefon hatları ve gemilerin askeri operasyonlarda kullanılabileceğini ama savaş bitiminde iade edilmeleri gerektiği ve kullanımlarının karşılığının ödenmesi gerektiğini belirtir. 54. Madde de tarafsız devletlerden elde edilmiş trenler, devlete veya özel şahıslara veya şirketlere ait olsun, en kısa zamanda geri yollanmalıdır yazar. Bu maddeler, tarafsız mülke karşı angarya hakkına izin verir, ayrıca hem saldırgan hem de tarafsız mülk sahibi aleyhine kullanılmasına da sınırlar koyar. Ancak, kullanım hakkının savaş şartlarına bağlı olarak çok geniş olasılıkları kapsayabileceği de düşünülebilir.

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler öncülüğünde imzalanan küresel ısınmaya yönelik hükûmetlerarası ilk çevre sözleşmesidir. Sözleşme; insan kaynaklı çevresel kirliliklerin iklim üzerinde tehlikeli etkileri olduğunu kabul ederek atmosferdeki sera gazı oranlarını düşürmeyi ve bu gazların olumsuz etkilerini en aza indirerek belli bir seviyede tutmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda genel ilkeler, eylem stratejileri ve ülkelerin yükümlülüklerini düzenlemektedir. Sözleşme; hükûmetlerarası düzeyde iklim değişikliğine yönelik ilk çevre mutabakatı olmasıyla önemli olsa da yaptırım gücü zayıftır, taraf ülkeler iyi niyet düzeyinde sözleşmeyi desteklemişlerdir. Bu sözleşme kapsamında 1997 yılında imzalanan Kyoto Protokolü daha somut hedefler içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı</span> Sırpların Müslüman Bosnalılara uyguladığı soykırım veya Hırvat Soykırımı

Srebrenitsa Soykırımı, 1991–1995 Yugoslavya İç Savaşı'nda Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği harekât esnasında Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8.372 Müslüman Boşnak erkek ve çocuğun Bosna–Hersek'in Srebrenitsa kasabası ve çevresinde, Ratko Mladić komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Sırp ordusu tarafından sistematik olarak öldürülmesidir. Katliamda bir kısım kadın ve küçük yaşta çocuğun da öldürüldüğü, belgelerle kanıtlanmıştır. Kırıma, Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun yanı sıra "Akrepler" olarak tanınan Sırbistan özel güvenlik güçleri de katılmıştır. Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa'yı güvenli bölge ilan etmiş olmasına karşın 400 silahlı Hollanda barış gücü askerinin varlığı katliamı önleyememiştir.

Afrika-Avrasya Göçmen Sukuşları Korunması Sözleşmesi Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın Bonn Konvansiyonu'nun himayesinde geliştirilmiş olan bağımsız uluslararası bir sözleşmedir. 16 Haziran 1995'te Lahey'de imzalanmış ve 1 Kasım 1999'da yürürlüğe girmiştir. Kapsadığı bölge içinde bulunan 119 ülkenin 69'u ve Avrupa Birliği sözleşmeyi kabul etmiştir. Sözleşme göç eden ve yaşamak için sulakalanlara ihtiyaç duyan 255 kuş türünün korunması ile ilgili eylem planlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Sanat Lisansı</span> Telif feragatı ilkeleri doğrultusunda sanat eserlerinin özgürce dağıtımı, çoğaltımı, değiştirilmesi ve paylaşımını gözeten bir lisanslama modeli

Özgür Sanat Lisansı ; copyleft ilkeleri doğrultusunda sanat eserlerinin özgürce dağıtımı, çoğaltımı, değiştirilmesi ve paylaşımını gözeten bir lisanslama modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Tobias Asser</span>

Tobias Michael Carel Asser Yahudi asıllı Hollandalı avukat ve hukukçudur. 1911 yılında Nobel Barış Ödülü'nü Alfred Fried ile birlikte paylaşmıştır. Tobias Asser'e Nobel Ödülü, 1899 yılındaki Lahey Barış Konferansı'nda Daimi Hakemlik Mahkemesi'nin (PCA) kurulmasındaki rolü nedeniyle verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Sözleşmesi</span> kadına karşı ve aile içi şiddetin önlenmesiyle ilgili uluslararası sözleşme

İstanbul Sözleşmesi ya da tam adıyla Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan, 45 ülke ve Avrupa Birliği tarafından imzalanan, kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddeti önleme ve bununla mücadelede temel standartları ve devletlerin bu konudaki yükümlülüklerini belirleyen uluslararası insan hakları sözleşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda-Türkiye ilişkileri</span>

Hollanda-Türkiye ilişkilerinin tarihi XVII. yüzyıla uzanmaktadır. İkili ilişkiler ilk kez 1612 yılında başlamış ve Hollanda, elçisi Cornelis Haga'yı İstanbul'a atanmıştır. Aynı yıl Padişah I. Ahmet tarafından Hollandalılara Ahidnâme verilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk daimi temsilcisi ise 1859 yılında Lahey Elçisi olarak atanan Yahya Karaca Paşa olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Karin Kneissl</span>

Karin Kneissl, Avusturyalı bir diplomat, gazeteci ve bağımsız siyasetçi. 2017-2019 yılları arasında Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Şansölye Sebastian Kurz tarafından kendisine teklif edilen hükûmet pozisyonunu üstlenmeden önce Orta Doğu konusunda uzman ve öğretim görevlisiydi.

MPRI, küresel çapta hizmet veren askeri hizmet şirketidir. Başta ABD Savunma Bakanlığı olmak üzere çeşitli kurumlara, kolluk kuvvetlerine ve ülkelere ücretli hizmet vermiştir. Şirketin merkezi Alexandria, Virginia'da bulunmaktadır.