İçeriğe atla

1889-1890 Rus gribi

1889-1890'da, Asya gribi[1] veya Rus gribi olarak bilinen bir salgın, dünya çapında yaklaşık 1 milyon insanın ölümüne neden oldu.[2][3] Tarihin en ölümcül salgınları arasında yer alan pandemi aynı zamanda 19. yüzyılın son büyük salgınıydı.[4][5] Salgının en çok bildirilen etkileri Ekim 1889'dan Aralık 1890'a kadar gerçekleşti. Mart-Haziran 1891, Kasım 1891-Haziran 1892, 1893-1894 kışı ve 1895'in başlarında tekrarladı.

Salgına hangi faktörün neden olduğu tam olarak bilinmemekle beraber 1950'lerden beri, influenza A virüsü alt tipi H2N2 olduğu tahmin edilmektedir.[6][7][8] Daha sonraki çalışmalar, suşun influenza A virüsü alt tipi H3N8 olabileceğini ortaya koydu.[9][10] 2005'te yapılan bir genomik virolojik çalışma, virüsün bir grip virüsü değil, insan koronavirüsü OC43 olabileceğini söylüyor.[7]

Salgının yayılması

Modern ulaşım altyapısı, 1889 gribinin yayılmasına yardımcı oldu. Rusya İmparatorluğu da dahil olmak üzere en büyük 19 Avrupa ülkesi 202.887 km demiryoluna sahipti. Virüsün transatlantiğe ulaşması demiryolu ve deniz yolu ulaşımı nedeniyle altı günden az sürdü (bir pandeminin küresel yayılımının zaman ölçeği göz önüne alındığında, hava yoluyla mevcut seyahat süresinden önemli ölçüde farklı değil).[9] Bu sadece Avrasya gibi bir bölgeye değil, tüm dünyaya yayılan ilk pandemiydi.[11]

Hastalık ilk olarak Mayıs 1889'da Rusya İmparatorluğu'ndaki Orta Asya şehri Buhara'da[1][11][12] ortaya çıktı.Modern araştırmacılar, Buhar'daki salgının grip virüsünden değil, sıtmadan kaynaklandığına inanıyorlar.[13]Trans-Hazar demiryolu, Ağustos ayına kadar Semerkant'a kadar yayılmasına neden oldu ve Ekim ayına kadar 3.200 km uzaklıktaki Tomsk şehrine ulaştı.[11] Trans-Sibirya Demiryolu henüz inşa edilmediğinden, doğuya yayılması Batı'ya nispeten daha yavaştı. Ancak Trans-Hazar'ın en batıdaki istasyonu olan Krasnovodsk'a (şimdi Türkmenbaşı olarak biliniyor) salgın ulaştı ve oradan onu taşıyan Volga ticaret yollarına ulaştı. Kasım'da Sankt-Peterburg'a ve Moskova'ya ulaştı. Saint Petersburg'da şehrin bir milyona yakın nüfusunun 180 bini salgına yakalandı.[11][14] Salgın, Kasım ortasına kadar Kiev'e ve Aralık'ta da Baykal Gölü bölgesine ulaştı. Ardından yıl sonuna kadar Sibirya ve Sahalin'in geri kalanı salgınla yüzleşti.[11]

Salgın St. Petersburg'dan, Baltık gemi ticareti yoluyla 1889 Kasım'ının başlarında Vaxholm'a ve ardından Stockholm'e ve İsveç'in geri kalanına yayıldı. Virüs, sekiz hafta içinde nüfusun %60'ına bulaştı.[11] Hemen ardından Norveç'e ve sonra Danimarka'ya yayıldı.[11] Alman İmparatorluğu ilk olarak Aralık ayında Poznan'da virüsü tespit etti. 12 Kasım'da Berlin ve Spandau'da 600 işçinin hasta olduğu bildirildi. Şehirdeki vakalar birkaç gün içinde 150.000'e ve nihayetinde 1,5 milyonluk Berlin nüfusunun yarısına ulaştı.[11] Viyana da aynı günlerde salgınla tanıştı.[11] Salgın, 17 Aralık'ta Roma'ya ulaştı.[11] Salgın Aralık'ta Paris'e de geldi ve ay sonuna doğru anakarada Grenoble, Toulon, Toulouse ve Lyon'a ve Korsika'da Ajaccio'ya yayıldı.[11] Salgın daha sonra İspanya'ya da ulaştı ve Madrid'de günlük 300 ölüm rakamları görüldü.[11] Salgın aynı zamanda Londra'ya ulaştı ve oradan Büyük Britanya ve İrlanda'da hızla Birmingham, Glasgow, Edinburgh ve Dublin'e yayıldı.[11]

Amerikan topraklarında ilk vaka 18 Aralık 1889'da rapor edildi.[11] Daha sonra hızla Doğu Sahili boyunca yayıldı ve birkaç içinde de Chicago ve Kansas'a kadar ulaştı.[11] İlk ölüm, 25 Aralık'ta Canton, Massachusetts'ten Thomas Smith olarak bildirildi.[11] San Francisco ve diğer şehirlere de Aralık içinde salgın ulaştı ve toplam ABD ölüm sayısı yaklaşık 13.000 oldu.[11] Oradan güneye, Meksika'ya ve daha aşağılara yayıldı ve 2 Şubat'ta Buenos Aires'e ulaştı.[11]

Salgın, Güney Afrika'da Durban'a Kasım 1889'da ulaştı. Hindistan'a Şubat 1890'da ve Singapur'a ve Hollanda Doğu Hint Adaları'na (şimdi Endonezya) Mart ayına kadar ulaştı.[11] Bunları, Nisan'da Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda, ardından Mayıs'ta Çin izledi. Salgın yayılmaya devam ederek çıkış noktası olan Orta Asya'ya tekrar ulaştı.[11]

Salgın dört ay içinde Kuzey Yarımküre'ye yayıldı. 1 Aralık 1889'da Saint Petersburg'da ve 12 Ocak 1890 haftasında Amerika Birleşik Devletleri'nde ölümler zirveye ulaştı. İlk bildirilen vaka ile en yüksek ölüm oranı arasındaki medyan süre beş haftaydı.[9] Salgın Malta'da Ocak 1889 ile Mart 1890 arasında %4 ölüm oranı (39 ölüm) ve Ocak-Mayıs 1892'de %3,3 ölüm oranı (66 ölüm) ile yeniden canlandı.[15] Bu grip başladığında bulaşıcı olup olmadığı tartışıldı ancak hızla ve tüm iklimlerde ve arazilerde yayılması bulaşıcı olduğunu kanıtladı.[12]

A line map of the world, with dates in red (1889) and blue (1890) indicating when the influenza pandemic arrived in various cities.
1889 ve 1890'da grip salgınının kayıtlı tarihlerini gösteren harita.[16]

Tepkiler

Tıbbi tedavi

Grip için standart bir tedavi yoktu. Kinin ve fenazonun yanı sıra küçük dozlarda striknin ve daha büyük viski ve brendi dozları ve daha ucuz tedaviler olarak keten tohumu, tuz ve ılık su ve gliserin kullanıldı.[11] Birçok insan, vücudun daha az yiyecekle daha fazla ısı üretemeyeceği inancına dayanarak oruç tutmanın ateşi 'aç bırakacağını' düşündü.[11] Bu aslında zayıf bir tıbbi tavsiyeydi. Ayrıca birçok doktor bulaşıcı yayılmadan ziyade hastalığın miasma teorisine hâlâ inanıyordu.[11] Örneğin, Viyana Üniversitesi'nin önde gelen profesörleri Hermann Nothnagel ve Otto Kahler, hastalığın bulaşıcı olmadığını düşünüyorlardı.[11]

Halk sağlığı

Malta'daki salgının bir sonucu, influenzanın ilk kez zorunlu olarak bildirilmesi gereken bir hastalık haline gelmesidir.[17]

Virüsün kaynağının araştırılması

Grip virüsü

Araştırmacılar, 1889-1890, 1898-1900 ve 1918 salgınlarından sorumlu olan Influenza A'nın alt tiplerini uzun yıllar belirlemeye çalıştılar. Başlangıçta, bu çalışma esas olarak "seroarkeolojiye" (yaşlıların serumlarında influenza enfeksiyonuna karşı antikorların tespiti) ve 1889-1890 pandemisinin Influenza A alt tipi H2'den, 1898-1900 H3 alt tipi ve 1918 pandemisi alt tipi H1'e dayanıyordu.[18] Mezardan çıkarılan cesetlerde H1N1 antikorlarının tanımlanmasının ardından İspanyol gribinin nedeni olarak H1N1'in doğrulanmasıyla seroarkeolojik verilerin yeniden analizi, 1889-1890 pandemisinin daha olası bir nedeni olarak influenza A alt tipi H3 (muhtemelen H3N8 alt tipi) ön plana çıktı.[18]

Koronavirüs

2002-2004 SARS salgınından sonra, virologlar insan ve hayvan koronavirüslerini sıralamaya ve karşılaştırmaya başladılar ve Betacoronavirus 1 türündeki iki virüs suşunu, bovine koronavirüsü ve insan koronavirüsü OC43'ü karşılaştırarak, 19. yüzyılın sonlarında en son ortak ataya sahip olduklarını belirttiler. Çeşitli yöntemlerle 1890 civarı en olası tarih olarak ortaya çıktı.[7][19] Yazarlar, eski türün insan popülasyonuna girmesinin salgına neden olabileceğini düşünüyorlardı.[7] 2020'de Danimarkalı araştırmacılar Lone Simonsen ve Anders Gorm Pedersen benzer şekilde insan koronavirüsü OC43'ün yaklaşık 130 yıl önce sığır koronavirüsünden ayrıldığını ve bunun yaklaşık olarak 1889-1890'daki pandemi ile aynı zamana denk geldiğini hesapladı. Hesaplama, sığır koronavirüsü ile farklı OC43 suşları arasındaki genetik karşılaştırmalara dayanıyordu. Araştırma Kasım 2020 itibarıyla resmi olarak yayınlanmamıştı.[20] Çağdaş tıbbi raporlar üzerinde yapılan bir araştırma, klinik belirtilerin grip semptomlarından ziyade SARS-CoV-2'nin neden olduğu başka bir hastalık olan COVID-19'a daha çok benzediğini gösteriyor. En dikkate değer benzerlikler, çoklu sistem hastalığı, tat ve koku algısı kaybı ve uzatmalı COVID gibi uzun süreli iyileşmedir.[21]

Patoloji

Ölüm örüntüsü

1918 gribi gibi çoğu grip pandemisinin aksine, 1889'da öncelikle yaşlı insanlar öldü.[20] Genel olarak daha düşük yaşam standartları, daha kötü hijyen ve daha düşük ilaç standartları nedeniyle, savunmasız insanların ölüm oranı modern dünyadan daha yüksekti.[11]

Salgına yakalanan önemli kişiler

Ölümler

İlk salgın

  • 1 Ocak 1980 Henry R. Pierson
  • 7 Ocak 1890 Augusta Saxe-Weimar-Eisenach Dowager Alman İmparatoriçesi, Prusya Kraliçesi
  • 14 Ocak 1890 Ignaz von Döllinger
  • 15 Ocak 1890 Walker Blaine
  • 18 Ocak, I. Amadeo
  • 22 Ocak 1890 Adam Forepaugh
  • 22 Şubat 1890 Bill Blair
  • 12 Mart 1890 William Allen
  • 26 Mart 1890 Afrikan Spir
  • 23 Mayıs 1890 Louis Artan
  • 19 Temmuz 1890 James P. Walker
  • 14 Ağustos 1890 Michael J. McGivney

Yinelemeler

  • 23 Ocak 1891 Belçika Prensi Baudouin [a]
  • 10 Şubat 1891 Sofya Kovalevskaya
  • 18 Mart 1891 William Herndon
  • 8 Mayıs 1891 Helena Blavatsky
  • 15 Mayıs 1891 Edwin Long
  • 3 Haziran 1891 Oliver St John
  • 9 Haziran 1891 Henry Gawen Sutton
  • 1 Temmuz 1891 Frederic Edward Manby
  • 20 Aralık 1891 Grisell Baillie
  • 28 Aralık 1891 William Arthur White
  • 8 Ocak 1892 John Tay
  • 10 Ocak 1892 John George Knight
  • 12 Ocak 1892 Jean Louis Armand de Quatrefages de Bréau
  • 14 Ocak 1892 Prens Albert Victor, Clarence Avondale Dükü, Kraliçe Victoria'nın torunu
  • 17 Ocak 1892 Charles A. Spring
  • 20 Ocak 1892 Douglas Hamilton
  • 12 Şubat 1892 Thomas Sterry Hunt
  • 15 Nisan 1892 Amelia Edwards
  • 5 Mayıs 1892 Gustavus Cheyney Doane
  • 24 Mayıs 1892 Charles Arthur Broadwater
  • 10 Haziran 1892 Charles Fenerty
  • 21 Nisan 1893 Edward Stanley, 15. Derby Kontu
  • 7 Ağustos 1893 Thomas Burges
  • 31 Ağustos 1893 William Cusins
  • 15 Aralık 1893 Samuel Laycock
  • 16 Aralık 1893 Tom Edwards-Moss
  • 3 Ocak 1894 Hungerford Crewe, 3. Baron Crewe
  • 24 Ocak 1894 Constance Fenimore Woolson [b]
  • 14 Mart 1894 John T. Ford
  • 19 Haziran 1894 William Mycroft
  • 19 Şubat 1895 John Hulke
  • 1 Mart 1895 Frederic Chapman
  • 2 Mart 1895 Berthe Morisot
  • 5 Mart 1895 Sir Henry Rawlinson, Baronet
  • 20 Mart 1895 James Sime
  • 24 Mart 1895 John L. O'Sullivan
  • 2 Ağustos 1895 Joseph Thomson

Hayatta kalanlar

Ayrıca bakınız


Notlar

Konuyla ilgili yayınlar

Kaynakça

  1. ^ a b "Chapter 1 - Past Pandemics and Their Outcome". Pandemic Influenza: Emergency Planning and Community Preparedness. CRC Press. 2008. s. 16. ISBN 978-1-42006088-1. The Asiatic Flu of 1889-1890 was first reported in Bukhara, Russia 
  2. ^ Shally-Jensen, Michael, (Ed.) (2010). "Influenza". Encyclopedia of Contemporary American Social Issues. 2. ABC-CLIO. s. 1510. ISBN 978-0-31339205-4. The Asiatic flu killed roughly one million individuals 
  3. ^ "Influenza and Pneumonia Basics Facts and Fiction" (PDF). Maryland Department of Health - Developmental Disabilities Administration. University of Maryland. 2015. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. Asiatic Flu 1889-1890 1 million 
  4. ^ "The Last Great Uncontrolled Plague of Mankind". Science Creative Quarterly. 30 Ekim 2007. 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. The Asiatic flu, 1889-1890: It was the last great pandemic of the nineteenth century. 
  5. ^ "History's deadliest pandemics, from ancient Rome to modern America". Washington Post (İngilizce). 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 
  6. ^ Hilleman, Maurice R. (19 Ağustos 2002). "Realities and enigmas of human viral influenza: pathogenesis, epidemiology and control". Vaccine. 20 (25-26): 3068-3087. doi:10.1016/s0264-410x(02)00254-2. ISSN 0264-410X. PMID 12163258. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  7. ^ a b c d Vijgen (2005). "Complete Genomic Sequence of Human Coronavirus OC43: Molecular Clock Analysis Suggests a Relatively Recent Zoonotic Coronavirus Transmission Event". Journal of Virology. 79 (3): 1595-1604. doi:10.1128/JVI.79.3.1595-1604.2005. PMC 544107 $2. PMID 15650185. 
  8. ^ Alexis Madrigal (26 Nisan 2010). "1889 Pandemic Didn't Need Planes to Circle Globe in 4 Months". 29 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b c Valleron, Alain-Jacques; Cori, Anne; Valtat, Sophie; Meurisse, Sofia; Carrat, Fabrice; Boëlle, Pierre-Yves (11 Mayıs 2010). "Transmissibility and geographic spread of the 1889 influenza pandemic". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 107 (19): 8778-8781. doi:10.1073/pnas.1000886107. ISSN 0027-8424. PMC 2889325 $2. PMID 20421481. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  10. ^ Taubenberger (2007). "The Next Influenza Pandemic". JAMA. 297 (18): 2025-2027. doi:10.1001/jama.297.18.2025. ISSN 0098-7484. PMC 2504708 $2. PMID 17488968. 
  11. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad The 1889-1890 Flu Pandemic: The History of the 19th Century's Last Major Global Outbreak. Kindle. Charles River Editors. 
  12. ^ a b Mouritz, A. (1921). The Flu 10 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 5 April 2020.
  13. ^ "Was the Bukhara Epidemic the Onset of the 1889–1890 "Russian Flu" Pandemic? (Socio-Demographic Study)" (PDF). Bylye Gody. 1 Mart 2023. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
  14. ^ "The 1889 Russian Flu In The News". Circulating Now from the N.I.H. National Institutes of Health. 13 Ağustos 2014. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. In November 1889, a rash of cases of influenza-like-illness appeared in St. Petersburg, Russia. Soon, the "Russia Influenza" spread 
  15. ^ "Past Influenza pandemics and their effect in Malta". Malta Medical Journal. 17 (3): 16-19. 2005. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 1889-90 pandemic – The Asiatic Flu [...] by the end of March 1890. The case fatality rate approximated 4.0% [Table 1]. A resurgence of the infection became apparent in January–May 1892 with a total of 2017 reported cases and 66 deaths [case fatality rate 3.3%] 
  16. ^ Parsons, Henry Franklin (1891). Report on the Influenza Epidemic of 1889–90. Local Government Board. 10 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  17. ^ "How Malta dealt with past influenza pandemics, with today's being 'inevitable'". The Malta Independent. 15 Mart 2020. 10 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. Compulsory notification of infectious disease [...] Influenza was made a notifiable infection on the 20th January 1890 with the appearance of 1889-90, Asiatic Flu 
  18. ^ a b Dowdle, W. R. (1999). "Influenza A virus recycling revisited". Bulletin of the World Health Organization. 77 (10): 820-828. ISSN 0042-9686. PMC 2557748 $2. PMID 10593030. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021. 
  19. ^ Vijgen (2006). "Evolutionary History of the Closely Related Group 2 Coronaviruses: Porcine Hemagglutinating Encephalomyelitis Virus, Bovine Coronavirus, and Human Coronavirus OC43". Journal of Virology. 80 (14): 7270-7274. doi:10.1128/JVI.02675-05. PMC 1489060 $2. PMID 16809333. 
  20. ^ a b Knudsen (13 Ağustos 2020). "Overraskende opdagelse: Coronavirus har tidligere lagt verden ned" [Surprising discovery: Coronavirus has previously brought down the world]. DR (Danca). 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2020. A presumed influenza pandemic in 1889 was actually caused by coronavirus, Danish research shows. 
  21. ^ Brüssow (2021). "Clinical evidence that the pandemic from 1889 to 1891 commonly called the Russian flu might have been an earlier coronavirus pandemic". Microbial Biotechnology (İngilizce). n/a (n/a). doi:10.1111/1751-7915.13889. ISSN 1751-7915. PMID 34254725. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuş gribi</span> Virüs kaynaklı bulaşıcı hastalık

Kuş gribi. Virüs kaynaklı ölümcül bir hayvan hastalığıdır. Virüsün H5N1 adındaki türevi insanları da öldürebilir.

<span class="mw-page-title-main">Grip</span> Yorgunluk, kırıklık, kas ağrıları, ateş vb. belirtileri olan, bulaşıcı, salgın hastalık

Grip, influenza veya enflüanza, viral bir hastalıktır. Sağlıklı insanlarda ortalama bir haftada geçmesine rağmen; vücut direncini düşüren kronik hastalığı olan kişilerde ve yaşlılarda pnömoni (zatürre), meningoensefalit, myokardit gibi ölümle sonuçlanabilecek hastalıklara yol açabilir. Bu tür risk grubundaki kişilere "yüksek risk grubundaki kişiler" denir.

<span class="mw-page-title-main">Pandemi</span> bulaşıcı bir hastalığın küresel çapta yayılmasıdır

Pandemiler veya pandemik hastalıklar, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara (epidemilere) verilen genel isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Domuz gribi</span> Bir virüsün sebep olduğu, solunum yolları enfeksiyonu ile meydana çıkan, bazen öldürücü olan hastalık

Domuz gribi, Orthomyxoviridae ailesinden, herhangi bir virüs tarafından oluşmuştur. Domuzlarda oluşan virüse çok benzediği için adına Domuz Gribi denmektedir. Hastalık tıp alanında İngilizce swine influenza virus kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle kısaca SIV olarak adlandırılır. Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) ya da Influenzavirus C (ender) tipindedir. Aşısı bulunmaktadır. 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1'dir.

Grip mevsimi, grip salgınlarının yaygınlığı ile karakterize edilen yıllık tekrarlanan bir dönemdir. Mevsim, her yarımkürede yılın soğuk yarısında gerçekleşir. Grip etkisi bazen coğrafi olarak tahmin edilebilir ve hatta izlenebilir. Her mevsimde ana grip aktivitesinin başlangıcı lokasyona göre değişmekle birlikte, herhangi bir spesifik yerde bu küçük salgınlar genellikle zirveye yaklaşık 3 haftada çıkar ve diğer 3 haftada önemli ölçüde azalmaktadır.

Hong Kong Gribi, 1968 - 1969 yılları arasında dünya çapında yaklaşık bir milyon insanı öldüren 2. kategoriye ait grip salgınıdır. Hastalığa neden olan A tipi H3N2 virüsü, birden fazla alt tipe sahip olan virüslerin bir araya gelerek orijinalinden farklı bir virüs ortası çıkması olarak tanımlanan Antijenik sapma nedeniyle H2N2 virüsünden türedi. Hastalık ilk kez Hong Kong'ta ortaya çıktığı için Hong Kong gribi olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Grip pandemisi</span>

Grip pandemisi, dünya çapında yayılan ve dünya nüfusunun büyük bir bölümünü enfekte eden bir influenza virüsü (grip) pandemisidir. Düzenli mevsimsel influenza salgınlarının aksine, bu salgın düzensiz olarak ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını</span>

Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını, küresel bir salgın haline gelen 2009 domuz gribi salgınının Türkiye'deki serüvenidir. Salgın ilk olarak Nisan 2009'da Meksika'da görüldü ve çabucak dünya geneline yayıldı. 11 Haziran 2009'da ise Dünya Sağlık Örgütü, salgının pandemi seviyesine ulaştığını ilan etmiştir. Nüfusun ezici çoğunluğu hastalığı hafif atlatır ama astım, diyabet, obezite, kardiyovasküler hastalıklardan muzdarip kimseler veya hamileler ile bağışıklık sistemi zayıf olanlar yüksek risk grubunda yer alır. Nadir görülen vakalarda hasta, semptomların ortaya çıkmasınan 3 ila 5 gün sonra solunum yetmezliği çekmeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Grip aşısı</span> Influenza virüsüne karşı uygulanan tıbbi aşı

Grip aşısı, grip virüslerinin neden olduğu hastalıklardan korunmak için uygulanan bir aşıdır. Bu aşının yeni türleri yılda iki kez uygulanmaktadır. Çünkü grip virüsü çok hızlı değişim göstermektedir. Etkinliği yıldan yıla değişse de, gribe karşı en etkili yöntemdir. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri, aşının hastalığı, doktora gitmeyi, hastaneye yatırılmayı ve ölümü azalttığını tahmin etmektedir. Grip olan aşılanmış işçiler ortalama yarım gün daha erken işe dönmektedir. Aşının 65 yaş üstü bireyler üzerindeki etkisi, kaliteli araştırma yapılmadığı için belirsizdir.

1977-1979 Rus gribi, Sovyetler Birliği tarafından ilk kez 1977'de bildirilen ve 1979'a kadar süren bir grip salgınıydı. Salgın Kuzey Çin'de Mayıs 1977'de başladı.Sovyetler Birliği'nden daha önce başladı. Salgın 25 yaş altında daha etkili oldu. Dünya çapında yaklaşık 700 bin ölümle sonuçlandı. 1946'dan 1957'ye kadar dünya çapında dolaşan bir virüs suşuna çok benzeyen bir H1N1 grip suşundan 1977-1979 Rus gribinin genetik analizi ve bazı olağandışı özellikleri, birçok araştırmacıyı virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla halka yayıldığı veya canlılarda aşı denemesi sonucunda kazara yayıldığı yönünde spekülasyonlara neden oldu.

2015 Hint domuz gribi salgını, 2015'in başlarında Hindistan'da H1N1 virüsünün bir salgınını ifade eder. Gujarat ve Rajasthan eyaletleri en kötü etkilenenler oldu.

1957-1958 Asya gribi pandemisi, güney Çin'deki Guizhou'da ortaya çıkan küresel bir influenza A virüsü alt tipi H2N2 salgınıydı. 1957-1958 pandemisinin neden olduğu ölüm sayısının dünya çapında 1 ila 4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve bu da salgını tarihin en ölümcül pandemilerinden biri yapıyor. On yıl sonrasında, yeniden sınıflandırılan H3N2 virali, Hong Kong grip pandemisine (1968–1969) neden oldu.

1510 influenza pandemisi, tıp tarihçileri ve epidemiyologlar genel olarak kabul edildiği şekliyle ilk bölgeler arası ve kronik influenza pandemisidir. Kuzey Afrika ve Avrupa'ya yayılmadan önce Asya'da ortaya çıkmıştır. Grip benzeri hastalıklar Avrupa'da en azından Charlemagne'den beri belgelenmiştir, 1357'de ilk defa influenza olarak adlandırılmıştır, ancak 1510'daki grip salgını, matbaanın neden olduğu iletişimdeki ilerlemelerden sonra patolojik olarak tanımlanan ilk salgındır. Grip, bu pandemi sırasında Fransa ve Sicilya'da daha yaygın olarak "coqueluche" ve "coccolucio" olarak bilinir hale geldi ve bu çeşidi erken modern Avrupa'da grip için en popüler isimler haline geldi. Pandemi hükûmet, kilise ve toplumda önemli bir aksamaya neden oldu; neredeyse evrensel enfeksiyon haline geldi ve yaklaşık %1 ölüm oranına ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">1557 grip salgını</span> Pandemi

1557'de öncelikle Asya'da pandemik olarak gözlenen grip türüdür. Sonrasında Afrika, Avrupa ve sonunda Amerika'ya yayıldı. Bu grip son derece bulaşıcıydı ve yoğun, bazen ölümcül semptomlarla kendini gösteriyordu. Thomas Short, Lazare Rivière ve Charles Creighton gibi tıp tarihçileri, modern tıp tarafından grip olarak kabul edilmiş nezle benzeri ateşli durumları derlediler. 1557 ve 1559 arasında bu ateşli hastalık o döneme dek en büyük yoğunlukta popülasyonları etkiledi. 1557 gribi, hükûmetlerin muhtemelen ilk defa doktorları salgına müdahale için bürokratik örgütlenme dışında hareket etmeye davet ettiği bir salgın oldu. Aynı zamanda, influenzanın patolojik olarak düşüklerle ilişkilendirildiği ve ilk kez İngilizce terminolojinin kullanıldığı, küresel olarak yayılan bir pandemiydi. Grip, tekrarlanan dalgalar halinde geri döndüğü için daha yüksek ölüm oranlarına, neredeyse evrensel enfeksiyona ve ekonomik kargaşaya neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">2017-2018 Amerika Birleşik Devletleri mevsimsel grip salgını</span>

2017–2018 Amerika Birleşik Devletleri mevsimsel grip salgını, 2017'nin sonlarından 2018'in başlarına kadar sürmüştür. Baskın influenza suşu H3N2 olarak tespit edilmiştir. Mart-Mayıs aylarında, influenza B baskın hale gelmiştir.

Aralık 1972'de Birleşik Devletler'de 'Londra gribi' vakalarına ilişkin raporlar dolaşmaya başladı. 'Londra gribi', görünüşe göre ilk olarak 1971'de Hindistan'da tanımlanmış, ancak ilk olarak 1972'nin başlarında İngiltere'de farklı bir tür olarak tanımlanmış olan bir influenza virüsünün neden olduğu belirli bir influenza formuydu.

2009 domuz gribi pandemik aşıları, pandemik H1N1/09 virüsüne karşı koruma sağlamak için geliştirilmiş grip aşılarıdır. Bu aşılar ya inaktive (öldürülmüş) influenza virüsü ya da influenzaya neden olamayan zayıflatılmış canlı virüs içermektedir. Öldürülen virüs enjekte edilirken, canlı virüs burun spreyi olarak verildi. Her iki aşı türü de virüsü tavuk yumurtasında büyüterek üretildi. Kasım 2009'da teslim edilen yaklaşık üç milyar doz üretildi.

H5N1 aşısı, influenza A virüsü alt tipi H5N1'e karşı bağışıklık sağlamayı amaçlayan bir influenza aşısıdır.

Virolojide influenza A virüsü alt tipi H1N1 (A/H1N1), influenza A virüsünün bir alt tipidir. İnsanlardaki başlıca H1N1 suşları salgınları arasında 1918 İspanyol gribi salgını, 1977 Rus gribi salgını ve 2009 domuz gribi salgını yer alır. Bu, alt tipleri virüs suşlarını H1N1, H1N2 vb. olarak sınıflandırmak için kullanılan antijenler olan hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N) glikoproteinlerini içeren bir ortomiksovirüstür. Hemaglutinin kırmızı kan hücrelerinin bir araya toplanmasına neden olur ve virüsü enfekte olmuş hücreye bağlar. Nöraminidaz, virüs parçacıklarının enfekte olmuş hücre boyunca hareket etmesine yardımcı olan ve konakçı hücrelerden tomurcuklanmaya yardımcı olan bir tür glikozit hidrolaz enzimidir.

İnfluenza A virüsü alt tipi H5N1 (A/H5N1), insanlarda ve diğer birçok türde hastalığa neden olabilen influenza A virüsünün bir alt tipidir. H5N1 alt tipinin A tipi yüksek derecede patojenik kuş gribi virüsü için HPAI A(H5N1) adı verilen, kuşlara uyarlanmış bir H5N1 suşu, yaygın olarak kuş gribi olarak bilinen H5N1 gribinin oldukça patojenik nedensel ajanıdır. Özellikle Güneydoğu Asya'daki birçok kuş popülasyonunda enzootiktir. HPAI A(H5N1)'in bir türü, ilk olarak Asya'da ortaya çıktıktan sonra küresel olarak yayılır. Epizootik ve panzootiktir, on milyonlarca kuşu öldürür ve yayılmasını durdurmak için yüz milyonlarca kuşun itlaf edilmesine yol açar. Popüler medyada "kuş gribi" ve H5N1'e yapılan birçok atıf bu türe atıfta bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.