İçeriğe atla

1886 Bulgar Darbesi

1886 yılında darbeciler tarafından kuşatılan I. Aleksandır'ın sarayı

9 Ağustos darbesi veya 1886 Bulgar darbesi olarak bilinen bu tarihi olay, Bulgaristan Prensliği'nin ilk prensi olan I. Aleksandır'ı tahttan indirme girişimidir. Başarısız bir girişim olsa da bu olay nedeni ile prens daha sonra tahttan çekildi.[1]

Arka Plan

93 Harbi'nden sonra Bulgaristan özerkliğini kazanarak, Osmanlı'ya kağıt üzerinde bağlı olsa da çoğu anlamda bir özgür bir devlet haline geldi. 93 Harbi'nin ardından Rus Çarı olan II. Aleksandr'ın isteği üzerine I. Aleksandır Bulgaristan Prensi olarak tahta geçti.

Rusya ve Bulgaristan ilişkileri iyi giderken, 1885 yılında Bulgaristan'ın Doğu Rumeli ile birleşmesi sonucu Rusya duruma tepki gösterdi. Bununla birlikte Ruslar, Sırp-Bulgar Savaşı patlak vermeden önce Bulgaristan Silahlı Kuvvetleri'nde bulunan ve ordunun çoğuna komuta eden Rus İmparatorluk Ordusu subaylarını geri çağırdı.

Doğu Rumeli ile iyi bir birleşme gerçekleşmesine rağmen, Rus yanlıları tarafından Çarlık ile ilişkilerin bozulmasından prensi sorumlu tuttu.

Darbe

I. Aleksandır'ın (Alexander Battenberg) tahttan çekildiğini açıklayan belge.

1886 yılının Ağustos ayında Prens I. Aleksandır, Sofya'da bulunan sarayında tutuklandı. Akabinde tahttan inmesi için belge imzalatıldı ve Rusya'ya sürgün edildi. Ardından geçici hükûmet kuruldu. Ancak tüm bunlar olurken gerçekleştirilen bu darbe, meclis başkanı ve birçok subay tarafından kabul görmedi. Bulgaristan'ın Filibe kentinde karşıt bir darbe düzenlenerek, prensi indirenler tutuklandı. Bununla birlikte 17 Ağustos'ta prens Bulgaristan'a geri döndü. Tüm olaylar sonucunda da 26 Ağustos tarihinde prens kendi isteği ile tahttan çekildi.

Darbe Sonrası

Darbe girişiminin ardından Bulgaristan ve Çarlık Rusya arasında ilişkiler olumsuz sürmeye devam etti. 1887 yılına gelindiğinde ise Bulgaristan Prensliği daha sonra tam bağımsızlığını kazanacak ve Bulgaristan Çarı ünvanını alacak olan yeni bir prens tayin etti. Bu prens Saxe-Coburg ve Gotha Hanedanı'ndan I. Ferdinand oldu. I. Ferdinand aynı zamanda Avusturya İmparatoru'nun yeğeni ve Avusturya ordusunda subaydı.

Kaynakça

  1. ^ "The Bulgarian Revolution of 1885". Handbook for the Diplomatic History of Europe, Asia, and Africa 1870-1914. Washington, DC: National Board for Historical Service, Government Printing Office. 1918. ss. 119-122. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Berlin Antlaşması (1878)</span> 13 Temmuz 1878de imzalanan barış antlaşması

Berlin Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu, Rus İmparatorluğu, Büyük Britanya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Fransa arasında 13 Temmuz 1878 tarihinde Berlin'de imzalanan barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand (Bulgaristan çarı)</span> Bulgaristan Çarı

I. Ferdinand, Ferdinand Karl Leopold Maria, Bulgaristan prensi (1887-1908) ve bağımsız Bulgaristan'ın ilk çarı (1908-1918).

<span class="mw-page-title-main">III. Boris</span> Bulgar Çarı

III. Boris, 1918-1943 arasında Bulgaristan çarı. İktidarının son beş yılı örtük bir diktatörlüğe dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Türkiye ilişkileri</span>

Bulgaristan-Türkiye ilişkileri, Türkiye ile Bulgaristan'ın sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Stamboliyski</span> 20. Bulgaristan başbakanı (1879-1923; hd. 1919-1923)

Aleksandır Stamboliyski, Bulgar Halk Çiftçi Birliği'nin başkanı. I. Dünya Savaşı'nda Alman yanlısı Kral Ferdinand'a karşı çıkarak İtilaf Devletleri'ni desteklemiş, savaştan sonra kurulan reformcu hükûmette başbakan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar İsyanları</span> Bulgarların, 1876 yıllı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Bulgar İsyanları, Nisan-Mayıs 1876 tarihleri arasında Osmanlı Devletinin Bulgar vatandaşlarının Osmanlı Devleti'ne isyan ederek bağımsızlığını kazanmaları olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan tarihi</span>

Bulgaristan tarihi günümüzdeki Bulgaristan'ın topraklarında tarih öncesi zamanlardan bu yana gerçekleşmiş tarihsel olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksandr (Bulgaristan prensi)</span>

I. Aleksandr, özerk Bulgaristan Prensliği'nin ilk prensi. 1879'dan tahttan çekildiği 1886 yılına kadar hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleko Paşa</span>

Aleko Paşa ya da Bulgarca adıyla Aleksandır Stefanov Bogoridi Bulgar asıllı Osmanlı devlet adamı ve Bulgaristan'ın özerklik kazanması sonucu kurulan Şarki Rumeli Vilayeti'nin ilk valisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Prensliği</span>

Bulgaristan Prensliği, Berlin Antlaşması'ndan (1878) sonra kurulan, Osmanlı Devleti'ne bağlı vasal devlet.

<span class="mw-page-title-main">Bükreş Antlaşması (1886)</span>

Bükreş Antlaşması, 3 Mart 1886 tarihinde Bulgaristan Prensliği ile Sırbistan Krallığı arasında Romanya'nın başkenti Bükreş'te yapılan ve Sırp-Bulgar Savaşı'nı bitiren antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri İvanoviç</span> Rus çareviç (1582-1591)

Çareviç Dmitri veya Dmitri İvanoviç (Rusça: Дмитрий Иванович;, babası Korkunç İvan'ın ölümünden sonra Rus Çarlığı tahtının son hanedan üyesi, Dmitri'nin abisi I. Fyodor'un ölümü üzerine ulusal konsey ile çar seçilen Boris Godunov, Dmitri'nin öldürülme emrini vermiştir ve 1591'de 8 yaşındayken Rus boyar Vasili Şuyski tarafından öldürtülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Megrelya Prensliği</span> Eski bir devlet

Megrelya Prensliği ya da Samegrelo Prensliği, Dadiani hanedanı tarafından Gürcistan'ın Megrelya bölgesinde kurulmuş eski bir devlettir. Bazı kaynaklarda adı Odişi Prensliği olarak da geçer.

Osmanlı döneminde Bulgaristan tarihi, Osmanlı İmparatorluğu'nun, 14. yüzyılın sonlarında İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte ortaya çıkan daha küçük krallıkların fethinden başlayıp, 1878'de Bulgaristan'ın bağımsızlığına kadar yaklaşık 500 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. 93 Harbi'nin sonuçları ile beraber, işlevsel olarak bağımsızlığını kazanan yarı bağımsız bir Bulgaristan Prensliği kurulmuştur. 1885'te Doğu Rumeli'yi içerisine alan özerk Bulgaristan Prensliği, 1908 senesinde bağımsızlığını ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Niko Dadiani</span>

Nikoloz "Niko" Dadiani veya Nikolay Davidoviç Dadian-Mingrelsky, Megrelya'nın son Prensidir. 1853'ten 1867'ye Megrelya Prensliği yapmıştır. Gürcistan'ın soylu Dadiani Hanedanı'ndan olan babası Davit Dadiani'nin ölümüyle tahta geçmiş ama asla devlet işlerinde kendi başına karar vermemiştir. Saltanatı sırasında ülkeyi fiilen annesi Prenses Ekaterina yönetmiştir. 1857'de Megrelya geçici bir Rus yönetimi altına girmiştir. 1867'de Dadiani resmi olarak tahttan feragat etmiş ve Megrelya doğrudan Rus İmparatorluğu'na dahil olmuştur. Dadiani, daha çok Saint Petersburg'ta yaşamıştır. İmparatorluk Rus Ordusu'nda bir subay olan Dadiani, 93 Harbi'nde büyük general seçilmiş ve bu rütbeyle emekli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1387-1388 Osmanlı-Bulgar Savaşı</span>

1387-1388 Osmanlı-Bulgar Savaşı, Osmanlı Devleti ile İkinci Bulgar İmparatorluğu arasında yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî mücadeledir.

<span class="mw-page-title-main">Nikola Jekov</span>

Nikola Todorov Jekov, I. Dünya Savaşı sırasında Bulgaristan Savaş Bakanı (1915) ve Genelkurmay Başkanı (1915-18).

<span class="mw-page-title-main">Tophane Elçiler Konferansı</span>

Berlin Antlaşması sonrası Osmanlı'ya görünüşte bağlı özerk Bulgaristan Prensliği kurulmuş; bunun yanında Osmanlı'nın bir eyaleti olan ancak Bulgar veya Hristiyan kökenli valilerin görevlendirildiği bir Doğu Rumeli vilayeti kurulmuştur. Bununla birlikte buradaki Bulgar halk Bulgaristan Prensliği'nin kışkırtması ile 6 Eylül 1885'te bir isyan başlatır. Bu isyan Osmanlı İmparatorluğu'nca Büyük güçlerin müdahale edeceği korkusuyla bölgeye yeterli miktarda birlik sevk edilememesinden bastırılamaz. Büyük güçlerde duruma müdahale eder ve İstanbul'da Osmanlı temsilcileri ile 6 devletin İstanbul'daki Büyükelçileri İstanbul Tophane'de bir araya gelip bu sorunu görüşürler. Bu görüşmeler Nisan 1886'ya kadar sürer. Tophane Elçiler Konferansı bu toplanan konferans, buna karşın Tophane Antlaşması'da Bulgaristan Prensliği ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 5 Nisan [E.U. 24 Mart] 1886 tarihinde İstanbul'da düzenlenen bir elçilik konferansı sırasında imzalanan bir anlaşmadır. Anlaşma ve bu konferans adını, antlaşmanın imzalandığı Beyoğlu'ndaki Tophane semtinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'ın birleşmesi</span>

Bulgaristan'ın birleşmesi, 1885 sonbaharında Bulgaristan Prensliği ile Doğu Rumeli vilayetinin birleştirilmesi eylemiydi. Bu birleşme, Bulgar Gizli Merkezi Devrim Komitesi (BGMDK) tarafından koordine edilmişti. Her iki devlet de Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı, ancak Doğu Rumeli vilayeti özerkken ve bir Osmanlı varlığına sahipken, Prenslik fiilen bağımsızdı. Birleşme, Doğu Rumeli kasabalarında çıkan isyanlar ve ardından gelen 18 Eylül [E.U. 6 Eylül] 1885 darbesiyle gerçekleşti. Darbe, Bulgar Prensi I. Aleksandr tarafından desteklendi. Zahari Stoyanov tarafından kurulan BGMDK, 1885 baharında basın ve halk gösterileri aracılığıyla birleşme fikrini aktif olarak popülerleştirmeye başladı.