İçeriğe atla

1872 Lone Pine depremi

Koordinatlar: 36°42′N 118°06′W / 36.7°K 118.1°B / 36.7; -118.1
Lone Pine depremi (Owens Vadisi depremi)
UTC zamanı1872-03-26 10:30
Yerel tarih26 Mart 1872 (1872-03-26)
Yerel saat2.30
Büyüklük7,4 ila 7,9 Mw
Merkez üs36°42′N 118°06′W / 36.7°K 118.1°B / 36.7; -118.1[1]
TürEğik kayma[2]
Etkilenen ülkeler/bölgelerDoğu Kaliforniya
 ABD
Kayıplar27 can kaybı
56 yaralı
Zarar$250,000

Lone Pine depremi olarak da bilinen 1872 Owens Vadisi depremi, 26 Mart 1872 yılında Owens Vadisi'nde (Kaliforniya, Sierra Nevada'nın doğu yakası boyunca), merkez üssü Lone Pine kasabası yakınında meydana gelmiştir. Büyüklüğünün maksimum X (Ekstrem) Mercalli Yoğunluğu ile 7,4 ila 7,9 olduğu tahmin edilmektedir. Kayıtlı tarihte Kaliforniya'yı vuran en büyük depremlerden biridir ve büyüklüğü yönünden 1906 San Francisco depremine benziyordu. Deprem sonucunda yirmi yedi kişi ölmüş, elli altı kişi yaralanmıştır.

Tektonik ortam

Deprem 15 ila 20 fit (4,6 ila 6,1 m) derinliğinde ani dikey hareketten kaynaklandı ve 35 ila 40 fit (11 ila 12 m) uzunluğunda Yalnız Çam Fayı ve Owens Vadisi Fayı'nın bir kısmı üzerinde sağ yanal hareket oluşturmuştur. Bu faylar, iki paralel dağ sırasının tabanı boyunca uzanan normal faylardan oluşan ikiz sistemin bir parçasıdır; Owens Vadisi'nin batısında Sierra Nevada, doğusunda Inyo Dağları vardır. Bu faylar, Big Pine'ın kuzeyinden 55 mil (89 km) uzakta Kanlı Çam'ın kuzeyinde ve Haiwee Rezervuarı'na (30 mil (48 km)) uzaklıkta Lone Pine'ın güneyinde fay diklikleri oluştururlar.

Deprem

İncelenen sarp kaya

Salı sabahı meydana gelen deprem, Lone Pine ve yakın yerleşimlerdeki neredeyse tüm binaları yerle bir etmiştir.[3] Lone Pine'ın tahmini 250-300 sakininden 27'sinin öldüğü ve 59 evden 52'sinin yıkıldığı bilinmektedir. Bir rapor, Inyo ilçesindeki hemen hemen her kasabada ana binaların yıkıldığını göstermektedir. Lone Pine'ın yaklaşık 130 kilometre (81 mi) güneyinde, Indian Wells'te kerpiç evlerde çatlaklar oluşmuştur. Mülk kaybının 250.000 $ olduğu tahmin ediliyor (equivalent to $5.335.417 in 2019). Birçok depremde olduğu gibi kerpiç, taş ve yığma yapılar ahşap olanlardan daha kötü durumdaydı ve bu da depremde yıkılan kerpiç bir yapı olan yakındaki Camp Independence'ın kapanmasına neden olmuştur.

Deprem Sacramento'dan bile hissedilmişti ve vatandaşlar irkilerek yataklarından sokaklara çıkmışlardı. Şu anda Yosemite Ulusal Parkı olan yerde devasa kaya kaymaları, o zamanlar Yosemite Vadisi'nde yaşayan doğa bilimci John Muir'i uyandırmış ve bildirildiğine göre "Asil bir deprem!" diye bağırarak kulübesinden dışarı fırlamış. Ardından da derhal taze moloz yığınlarının mehtaplı bir incelemesini yapmış. Bu deprem saatleri durdurdu ve güneyde San Diego'da, kuzeyde Red Bluff'ta ve doğuda Elko, Nevada'da insanları uyandırmıştı. Şok Kaliforniya'nın ve Nevada'nın büyük bölümünde hissedilmiştir. Ardından bazıları şiddetli olmak üzere binlerce artçı sarsıntı meydana gelmiştir.

Sonrası

1872 depremi için orijinal plaket ve anıt
26 Mart 1988'de kurulan depremin daha yeni anıtı

Araştırmacılar daha sonra benzer depremlerin Lone Pine fayı üzerinde her 3.000-4.000 yılda bir meydana geldiğini tahmin etti. Ancak Lone Pine fayı iki paralel sistemdeki birçok faydan yalnızca biridir.

Bu deprem aynı zamanda daha sonra suyla doldurulan küçük bir graben oluşturmuştur. Buraya Diaz Gölü adı verilmiştir ve 86-akre (350.000 m2) büyüklüğündedir.[4]

Depremde ölenlerin ortak mezarı artık Kaliforniya Tarihi Simgesel Yapı #507 olarak kayıtlıdır.

Kaliforniya Tarihi Simgesel Yapı

1872 deprem kurbanlarının mezarı, 31 Temmuz 1953'te yapılan 507 numaralı Kaliforniya Tarihi Simgesel Yapısıdır (California Historical Landmark).

The California Historical Landmark'ta şunlar yazmaktadır:

1872 DEPREM KURBANLARININ MEZARI - 26 Mart 1872'de büyük bir deprem Owens Vadisi'ni salladı ve Lone Pine kasabasını neredeyse yok etti. Hayatını kaybeden yaklaşık on dört kişi (kesin sayı bilinmiyor) bu çitle çevrili ortak mezara defnedildi.[5]

Kaynakça

  1. ^ C. W. Stover ve J. L. Coffman (1993). Seismicity of the United States, 1568–1989 (Revised). U.S. Geological Survey Professional Paper 1527. United States Government Printing Office. ss. 73, 105. 
  2. ^ Susan E. Hough ve Kate Hutton (2008). "2". Revisiting the 1872 Owens Valley, California, Earthquake. Bulletin of the Seismological Society of America. ss. 931, 932. Bibcode:2008BuSSA..98..931H. doi:10.1785/0120070186. 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2023. 
  3. ^ "State's Biggest Quake Struck 100 Years Ago". Los Angeles Times. 26 Mart 1972. 
  4. ^ Hall, C. A. Jr. (2007). Introduction to the Geology of Southern California and Its Native Plants. University of California Press. s. 231. ISBN 978-0-520-24932-5. 
  5. ^ "No. 507 Earthquake Victims Grave". californiahistoricallandmarks.com. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1906 San Francisco depremi</span> 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5:12de vuran yüksek şiddetli deprem

1906 San Francisco depremi San Francisco, CA ve Kuzey Kaliforniya'yı 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5.12'de vuran yüksek şiddetli depremdir. Depremin büyüklüğü genel olarak 7,9 Mw kabul edilir. Buna karşın depremin büyüklüğü en az 7,7 Mw en fazla 8,25 Mw olarak ileri sürülmüştür. Esas sarsıntı merkezi şehrin 2 mil (3 km) uzağında, denizdeki Mussel Kayalıkları'dır. Bölge; San Andreas Fay Hattı'ndan kaynaklanan bu depremle kuzey-güney doğrultusunda 296 mil (477 km) ikiye ayrılmıştır. Sarsıntı Oregon'dan Los Angeles'a; hatta denizden oldukça uzak olan Nevada'nın merkezine kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem ve sonucunda oluşan büyük yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde meydana gelen en kötü doğal afet olarak kabul edilir. Deprem ve bunun sonucunda oluşan yangın sebebiyle ölenlerin sayısının 3.000'den fazla olduğu tahmin edilmiştir. Bu rakam Kaliforniya tarihinde bir doğal afetten dolayı ölen en fazla kişi sayısıdır. Depremin ekonomik etkileri, yakın geçmişte meydana gelen Katrina Kasırgası ile benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">1556 Marmara Denizi depremi</span> deprem

10 Mayıs 1556 Marmara Denizi depremi orta Marmara Denizi'nin kuzey sahilleri, İstanbul ve Bursa'da hissedilmişti

Artçı şok veya artçı deprem Sismolojide, ana şokla aynı bölgede yer değiştiren kabuğun ana şokun etkilerine uyum sağlaması nedeniyle ortaya çıkan daha büyük bir depremi takip eden daha küçük bir depreme verilen isimdir. Büyük depremler, tutarlı bir düzene göre büyüklüğü ve sıklığı sürekli olarak azalan ve aletle tespit edilebilen yüzlerce ila binlerce artçı şoka neden olabilir. Bazı depremlerde ana kırılma iki veya daha fazla aşamada meydana gelir ve bu da birden fazla ana şoka neden olur. Bunlar ikili depremler olarak bilinir ve genel olarak benzer büyüklüklere ve hemen hemen aynı sismik dalga biçimlerine sahip olmaları nedeniyle artçı depremlerden ayırt edilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">1994 Northridge depremi</span>

1994 Northridge depremi, 17 Ocak 1994 günü yerel saat ile 04:30,55'te, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles şehrini etkileyen depremdir. Hasarın San Fernando Vadisi'ndeki Northridge bölgesinde yoğunlaşması ve basının bu ismi kullanması nedeniyle Northridge depremi olarak anılır. Depremin asıl dış merkezi (episantrı) Reseda'dadır. 10-20 saniye arası süren depremin moment büyüklüğü 6.7'dir.

<span class="mw-page-title-main">Şoşoniler</span> Kızılderili kabilesi

Şoşoniler ya da Şoşonlar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Idaho, Kaliforniya, Nevada, Oregon, Utah ve Wyoming eyaletlerinde yaşayan, Büyük Havza Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı.

<span class="mw-page-title-main">Diri fay</span> tarihsel dönemde deprem oluşturmuş olan tüm faylara verilen isim

Diri fay veya aktif fay, tarihsel dönemde deprem oluşturmuş olan tüm faylara verilen isim. Yer kabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, fay olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">1894 İstanbul depremi</span>

1894 İstanbul depremi, 10 Temmuz 1894'te Marmara Denizi'nde, saat 12:24'te, İzmit Çınarcık havzasında veya İzmit Körfezi'nde meydana geldi. Deprem yüzey dalgasının 7.0 tahmini büyüklüğünü vardı. İzmit Körfezi çevresinde Yalova, Sapanca ve Adapazarı ve İstanbul'da tahminen 1349 kişi öldü. Deprem 1,5 m yüksekliğinde tsunamiye neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">2017 Kirmanşah depremi</span> Kasım 2017de İran-Irak sınırı yakınında gerçekleşen deprem

2017 Kirmanşah depremi, 12 Kasım 2017 tarihinde merkez üssü İran'ın Kirmanşah Eyaleti olan, Irak'ın Halepçe şehrinin 30 km güneyinde yerin 19 km altında richter ölçeği'ne göre 7.3 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.

<span class="mw-page-title-main">San Andreas Fay Hattı</span> ABD, Kaliforniyada bir kıta dönüşüm fayı

San Andreas Fay Hattı ya da San Andreas Kırığı, Kaliforniya boyunca yaklaşık 1200 kilometre (750mil) uzanan bir kıta dönüşüm fayıdır. Pasifik levhası ile Kuzey Amerika levhası arasındaki tektonik sınırı oluşturur ve sağ yanal atımlı bir faydır. Fay, her biri farklı özelliklere ve farklı derecede deprem riskine sahip üç bölüme ayrılır. Fay boyunca kayma oranı 20 ila 35 mm /yıl arasında değişir.

2011 Fergana Vadisi depremi, 19 Temmuz 2011 tarihinde yerel saat ile sabaha karşı 01.35'te 6.1 büyüklüğünde meydana gelen Fergana Vadisi merkezli depremdir.

<span class="mw-page-title-main">1929 Suşehri depremi</span> 1929da Sivasın Suşehri ilçesinde meydana gelen deprem

1929 Suşehri depremi, 18 Mayıs 1929 tarihinde merkez üssü Sivas'ın Suşehri ilçesi olan, yerin 10 km derinliğinde richter ölçeği'ne göre 6.1 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Farklı kaynaklara göre deprem sonucunda Suşehri, Koyulhisar ve Şebinkarahisar ilçelerinde toplam 64 kişi öldü, 72'den fazla kişi ise yaralandı. Ayrıca 1357 hane tamamen yıkılırken, 364 hane ise ağır hasar aldı.

<span class="mw-page-title-main">1668 Kuzey Anadolu depremi</span> Kuzey Anadolu, Osmanlı İmparatorluğunda (bugünkü Türkiye) 8.0 büyüklüğünde 1668 yılındaki deprem

1668 Kuzey Anadolu Depremi, 17 Ağustos 1668 tarihinde Kuzey Anadolu'da oluşan çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Anadolu coğrafyasında bilinen en büyük deprem olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'nın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Depremin merkez üssü Ladik Gölü'nün güney kıyısındaydı.

<span class="mw-page-title-main">2010 Eureka depremi</span>

2010 Eureka depremi, 9 Ocak'ta 4:27:38'de Humboldt County, Kaliforniya açıklarında meydana gelmiştir. Büyüklük 6,5 olarak ölçüldü ve merkez üssü Pasifik Okyanusu'nda 33 mil (53 km) açık denizde bulunuyordu. Ek olarak, 4 Şubat'ta Eureka'nın açıklarında, biraz daha düşük olan 5.9 büyüklüğünde ayrı bir deprem meydana geldi. Aynı zamanda, 1992 Cape Mendocino depremlerinden bu yana büyüklük açısından Eureka bölgesindeki en önemli depremdi. Deprem, güneyde Santa Cruz County, Kaliforniya'dan kuzeyde Eugene, Oregon'a ve doğuda Reno, Nevada'ya kadar hissedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1114 Maraş depremi</span>

1114 Maraş depremi, 29 Kasım 1114 günü sabahın erken saatlerinde Maraş'ta meydana gelen büyük bir depremdir. Depremin büyüklüğünü 7,4 Mw'den daha büyüktü.

<span class="mw-page-title-main">1872 Amik depremi</span> 1872de Antakyada meydana gelen bir deprem

1872 Amik depremi veya 1872 Antakya depremi, 3 Nisan 1872 tarihinde merkez üssü Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Halep Vilayeti sınırları içindeki Amik Ovası'nda 7.2 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Deprem katalogları, yüzey dalgası büyüklüğünü 7.2 Ms  ve Mercalli şiddet ölçeği derecelendirmesi XI (Felaket) olarak yerleştirir. Deprem Amik Ovası boyunca yerleşim birimlerinde yıkıma yol açtı ve 1800'den fazla kişi hayatını kaybetti.

Sismolojide, bir deprem yırtılması, yer kabuğundaki bir deprem sırasında meydana gelen kayma derecesidir. Depremler, toprak kaymaları, bir volkandaki magmanın hareketi, yeni bir fayın oluşumu veya en yaygın olarak mevcut bir fayın kaymasını içeren birçok nedenden dolayı meydana gelir.

Mega bindirmeli depremler, bir tektonik plakanın diğerinin altına doğru zorlandığı yakınsak plaka sınırlarında meydana gelir. Depremler, iki plaka arasındaki teması oluşturan bindirme fayı boyunca yaşanan kaymadan ötürü kaynaklanır. Bu levhalar arası depremler, 9.0'ı geçebilen moment büyüklükleri (Mw) ile gezegenin en güçlü depremleridir. 1900'den bu yana, büyüklüğü 9.0 veya daha büyük olan tüm depremler, mega bindirmeli depremlerdir.

<span class="mw-page-title-main">1668 Şantung depremi</span> Çinin Şantung eyaletinde Qing Hanedanlığı döneminde 25 Temmuz 1668de meydana gelen 8,5 büyüklüğündeki deprem

1668 Şantung Depremi veya Büyük Tancheng Depremi, 25 Temmuz 1668 tarihinde Doğu Çin'de, bugünkü Şantung eyaleti'nde gerçekleşen çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Çin coğrafyasının en büyük depremlerinden biri olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'ın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Tahmini büyüklüğü 8,5 Ms ve Mercalli şiddet ölçeğinde XII'ydi. Deprem, bölgede yıkıcı bir etki yarattı; merkez üssünden 1.000 km'ye kadar hasara, birkaç yüz kilometre içinde ise ciddi hasara neden oldu ve 43.000 ila 50.000 insanın ölümüne neden oldu. Çin tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri olarak kabul ediliyor. Deprem odağı Linyi'nin hemen kuzeydoğusundaydı. Bu deprem, Doğu Çin'de bilinen en güçlü depremdir, Çin'de bilinen en güçlü depremlerden biridir ve karada meydana gelen en güçlü depremlerden biridir.

Sürgü Fay Hattı veya Sürgü-Çardak Fayı, güney-orta Anadolu'daki bir fay hattıdır. Bu fay üzerindeki yırtılma, Şubat 2023'te başlayan 2023 Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinin ikinci büyük (M>7) depremine neden olmuştur.