İçeriğe atla

1868 Arica depremi

Koordinatlar: 18°30′S 71°00′W / 18.5°G 71.0°B / -18.5; -71.0
1868 Arica depremi
Arequipa'nın hasar görmüş ana meydanı
Yerel tarih13 Ağustos1868 (13 Ağustos1868)
Yerel saat16:45
Büyüklük8.5–9.3 Mw (tahmini)
Merkez üs18°30′S 71°00′W / 18.5°G 71.0°B / -18.5; -71.0[1]
Maks. şiddetXI (Aşırı)[2]
Etkilenen ülkeler/bölgelerPeru ve kuzey Şili
Kayıplar25,000+
Depremde zarar gören Arica meydanı

1868 Arica depremi, 13 Ağustos 1868'de o zamanlar Peru'nun bir parçası olan, günümüzde ise Şili'de bir şehir olan Arica yakınlarında saat 21:30 UTC'de meydana geldi. Tahmini büyüklüğü 8.5 ile 9.3 arasındaydı. Hawaii, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda'da da hissedilen deprem, Pasifik Okyanusu'nda bir tsunami meydana getirdi.[3][4]

Deprem, Nazca levhası ile Güney Amerika levhası arasındaki sınır boyunca meydana geldi. Deprem muhtemelen Nazca levhasının Güney Amerika levhasının altına batmasıyla oluşan bindirme faylanmasının bir sonucuydu.

Deprem Arica, Tacna, Moquegua, Mollendo, Ilo, Iquique, Torata ve Arequipa dahil olmak üzere Peru'nun güney kesiminde neredeyse tamamen yıkıma neden oldu. Tahminen 25.000'e yakın kişi öldü.[5][6][7]

Kaynakça

  1. ^ IISEE. "Catalog of Damaging Earthquakes in the World (Through 2007)". 6 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2010. 
  2. ^ NGDC. "Page on 1868 event". 23 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2010. 
  3. ^ USGS (26 Ekim 2009). "Arica, Peru (now Chile) 1868 August 13 21:30 UTC". Historic Earthquakes. 16 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2010. 
  4. ^ Latest from Australia 30 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Star, Issue 92, 29 August 1868, Page 3
  5. ^ "Historic Earthquakes". USGS. 16 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2023. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arica</span>

Arica, Şili'nin kuzeyinde Tarapacá Bölgesi'nde bir şehir. Güherçile Savaşı sırasında bu şehri kaybeden komşu Peru ile bir bağlantı noktasıdır. Arica, 186.000 nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik ateş çemberi</span>

Pasifik ateş çemberi veya Pasifik deprem kuşağı, birçok volkanik patlamanın ve depremin meydana geldiği Pasifik Okyanusu kıyısının büyük bir kısmını ve etrafını içine alan bir bölgedir. Ateş Çemberi, yaklaşık 40.000 km (25.000 mi) uzunluğunda ve yaklaşık 500 km (310 mi) genişliğinde ve at nalına benzer şekilde bir kemerdir.

<span class="mw-page-title-main">2007 Peru depremi</span> Şiddetli doğal afet

2007 Peru depremi, 15 Ağustos 2007'de Peru'nun Ica bölgesinde yaşanan 8.0 Mw  büyüklüğünde bir depremdir. Yerel saat itibarıyla 18:40:58'de başlamış ve yaklaşık üç dakika sürmüştür. Depremin merkez üssü Lima'nın 150 kilometre güneydoğusunda ve 39 kilometre derinliktedir. Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu, depremin şiddetinin Mercalli ölçeğine göre IX olduğunu açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1906 San Francisco depremi</span> 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5:12de vuran yüksek şiddetli deprem

1906 San Francisco depremi San Francisco, CA ve Kuzey Kaliforniya'yı 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5.12'de vuran yüksek şiddetli depremdir. Depremin büyüklüğü genel olarak 7,9 Mw kabul edilir. Buna karşın depremin büyüklüğü en az 7,7 Mw en fazla 8,25 Mw olarak ileri sürülmüştür. Esas sarsıntı merkezi şehrin 2 mil (3 km) uzağında, denizdeki Mussel Kayalıkları'dır. Bölge; San Andreas Fay Hattı'ndan kaynaklanan bu depremle kuzey-güney doğrultusunda 296 mil (477 km) ikiye ayrılmıştır. Sarsıntı Oregon'dan Los Angeles'a; hatta denizden oldukça uzak olan Nevada'nın merkezine kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem ve sonucunda oluşan büyük yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde meydana gelen en kötü doğal afet olarak kabul edilir. Deprem ve bunun sonucunda oluşan yangın sebebiyle ölenlerin sayısının 3.000'den fazla olduğu tahmin edilmiştir. Bu rakam Kaliforniya tarihinde bir doğal afetten dolayı ölen en fazla kişi sayısıdır. Depremin ekonomik etkileri, yakın geçmişte meydana gelen Katrina Kasırgası ile benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">2010 Şili depremi</span> Şilide gerçekleşen büyük deprem

2010 Şili Depremi Şili'nin Maule Bölgesi sahilinde meydana geldi. 27 Şubat, 2010, 03:34 Yerel zaman, Moment magnitüd ölçeğinde 8.8 büyüklüğünde ve yaklaşık üç dakika süren bir deprem. Sarsıntıyı en kuvvetli hisseden şehirler- Mercalli şiddet ölçeği VIII (yıkıcı)- Talcahuano, Arauco, Lota, Chiguayante, Cañete ve San Antonio idi. Deprem Şili'nin başkenti Santiago'da Mercalli şiddetli ölçeğine göre VII olarak hissedildi. Sarsıntı, Arjantin'in pek çok şehrinde Buenos Aires, Córdoba, Mendoza ve La Rioja'da hissedildi. Sarsıntılar kuzeyde hissedildiği kadar Peru'nun güneyindeki şehri Ica'da da hissedildi. Tsunami alarmı 53 ülkede yayımlandı, ve tsunami Şili'nin Valparaíso denizinde 2.6 m yüksekliğinde kayıt edildi. Başkan Michelle Bachelet bir "Felaket durumu" ilan etti. Ayrıca ölülerin en az 723 kişi olduğunu teyit etti. Çok kişinin kayıp olduğu rapor edildi. Sismologlar, depremin çok kuvvetli olması nedeniyle gün uzunluğunu 1,26 mikro saniye kısalttığını ve dünyanın dönüş eksenini 3 inç veya 2,7 milyarsaniye oynattığını tahmin etmekteler. Depremin merkezi, Maule Bölgesi sahilinde, Curanipe'nin yaklaşık 8 km batısı ve Şili'nin ikinci en büyük şehri Concepción'ın 115 km kuzey-kuzeydoğusu. Deprem ayrıca, deprem merkezine yaklaşık 4.700 mil (7.600)km uzaklıktaki Birleşik Devletler New Orleans'ın kuzeyindeki Pontchartrain Gölü'nde durgun dalgaya sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki depremler listesi</span> Jeolojik liste

Bu liste, Türkiye'de ve etkisini gördüğü yakın çevrelerde şu ana kadar yaşanmış en şiddetli depremleri barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2003 Bingöl depremi</span> 1 Mayıs 2003 tarihinde Bingölde meydana gelen deprem

2003 Bingöl Depremi, 1 Mayıs 2003 tarihinde yerel saatle 03.27'de gerçekleşen, Türkiye'nin doğusunu etkileyen, 6,4 büyüklüğündeki depremdir. Merkezi Bingöl'ün 15 km. kuzeyindeki Bingöl bölgesidir. Etkilenen bölgede en az 176 kişi öldü, 625 bina çöktü veya ağır hasara uğradı.

<span class="mw-page-title-main">Alpin kuşağı</span> dünyanın en uzun dağ sırası

Alpin kuşağı, Avrasya'nın güney kenarı boyunca uzanan bir sıradağ sistemidir. Cava ve Sumatra'dan başlayarak, Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlas Okyanusu'na doğru uzanan kuşak Alpleri, Karpatları, Anadolu ve İran dağlarını, Hindukuş'u, Himalayaları ve Güneydoğu Asya dağlarını içine alır. Pasifik Deprem Kuşağı'ndan sonra, en büyük depremlerin %17'si ile, Dünya'nın en sismik ikinci bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu levhası</span> Tektonik Plaka

Anadolu levhası, Avrasya levhası, Arap levhası, Afrika Levhası, Egeit levhası tarafından çevrelenen Anadolu'nun büyük kısmını kapsayan yerkabuğu parçasıdır.

Peru-Şili Çukuru , Büyük Okyanusun doğu kıyılarında, Şili ve Peru kıyılarının 160 km uzağındaki denizaltı okyanus çukurudur. En derin yeri Richards Deep olan çukurun genişliği 64 km, uzunluğu 5.898 km, alanı 590.000 km2'dir.

<span class="mw-page-title-main">2019 İstanbul depremi</span> 26 Eylül 2019 günü yerel saatle 13:59da İstanbulun güney batısını sarsan 5.8 büyüklüğünde deprem

2019 İstanbul depremi, 26 Eylül 2019 tarihinde merkez üssü İstanbul'un Silivri ilçesi açıkları olan, 5,8 büyüklüğünde meydana gelen deprem. Depremde bir kişi kalp krizi sebebiyle öldü, çoğu panik sebebiyle 43 kişi yaralandı. Deprem İstanbul'un yanı sıra Tekirdağ, Kırklareli, Kocaeli, Yalova ve Sakarya'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">2019 Peru depremi</span>

2019 Peru depremi, Peru ve civarında, 26 Mayıs 2019 tarihinde, yerel saate göre 02.41'de gerçekleşen 8,0 büyüklüğündeki depremdir. 2019 yılının en büyük depremi olarak kayıtlara geçti. VII şiddetindeki depremde iki kişi öldü, 30 kişi ise yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">2000 Türkmenistan depremi</span>

2000 Türkmenistan Depremi, 6 Aralık 2000 tarihinde dünya saatiyle 17.11'de 30 km derinlikte Türkmenistan'ın Hazar kıyısı yakınında Nebit-dağ bölgesinde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Ege Denizi depremi</span> 30 Ekim 2020de Doğu Ege Denizinde meydana gelen 7.0 büyüklüğündeki deprem

2020 Ege Denizi Depremi, 30 Ekim 2020 günü Türkiye saati ile 14.51'de, merkez üssü Yunanistan'ın Sisam Adası açıklarında İzmir'in Seferihisar ilçesine 23 km mesafede bulunan, yerin 16,58 km altında 6,9 Mw büyüklüğünde meydana gelen ve yaklaşık 16 saniye süren depremdir.

<span class="mw-page-title-main">1835 Concepción depremi</span>

1835 Şili Depremi, 20 Şubat 1835'te yerel saatle öğleden önce 11.30'da Şili'nin Concepcion kentini vuran ve 8.5 büyüklüğünde olduğu düşünülen büyük bir depremdir.

1966 Peru depremi, 17 Ekim'de yerel saatle 16:41'de meydana geldi. 8,1 büyüklüğündeki depremin merkez üssü Huacho yakınlarındadır. Yaklaşık 100 kişinin öldüğü bildirilmiştir. Hasarın çoğu alçak binalarda kaydedilmiştir. Yüksek binalarda çatlaklar olduğu bildirildi. Maksimum Mercalli yoğunluğu (MMI) San Nicolás'ta MMI IX, Huacho'da MMI VIII ve Callao'da MMI VII idi. Ancón'un kuzeyindeki Pan-Amerikan Otoyolu boyunca toprak kaymaları ve büyük zemin çatlakları bildirildi.

1746 Lima depremi, 28 Ekim 1746'da Peru'nun başkenti olan Lima yakınlarında saat 22:30 UTC'de meydana geldi. Deprem, Nazca levhası ile Güney Amerika levhası arasındaki sınır boyunca meydana geldi. Deprem Nazca levhasının Güney Amerika levhasının altına batmasıyla oluşan bir mega bindirme deprem olarak kabul edilir.

1906 Ekvador-Kolombiya depremi, 31 Ocak 1906 Çarşamba günü 10:36:10'da (UTC+5) Ekvador kıyılarında, Esmeraldas yakınlarında meydana geldi. Depremin moment büyüklüğü 8.8'di ve Kolombiya kıyılarında en az 500 kişinin ölümüne neden olan yıkıcı bir tsunamiyi tetikledi.

Mega bindirmeli depremler, bir tektonik plakanın diğerinin altına doğru zorlandığı yakınsak plaka sınırlarında meydana gelir. Depremler, iki plaka arasındaki teması oluşturan bindirme fayı boyunca yaşanan kaymadan ötürü kaynaklanır. Bu levhalar arası depremler, 9.0'ı geçebilen moment büyüklükleri (Mw) ile gezegenin en güçlü depremleridir. 1900'den bu yana, büyüklüğü 9.0 veya daha büyük olan tüm depremler, mega bindirmeli depremlerdir.