Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.
Celâlî isyanları, 16. ve 17. yüzyıllarda, Osmanlı yönetimindeki Anadolu'da Yavuz Sultan Selim döneminde başlayan ve Sultan I.Ahmet dönemine kadar devam eden zaman zarfında devlete karşı ekonomik, sosyal, askerî ve siyasi nedenlerle çıkarılan ayaklanmalara verilen addır.
Odessa, Ukrayna'da Karadeniz kıyısında, Dniestr ve Dinyeper sığlıkları arasında bulunan kent. 1.015.826 nüf. (2021). "Karadeniz'in İncisi" olarak anılan şehir, 19. yüzyılda Rus İmparatorluğu'nda Moskova, Sankt Peterburg ve Varşova'den sonraki en büyük şehriydi. Ukrayna'nın güneybatısında bulunan ve Odessa Oblastı'nın yönetim merkezi ve önemli bir turizm, liman ve ulaşım merkezi olan şehir, ülkenin 3. en kalabalık şehridir. Zaman zaman "Karadeniz'in incisi", şehirde doğan Yahudi komedyenler yüzünden "Mizah başkenti" veya "Güney Palmira" olarak da adlandırılır. Kültür ve bilim merkezi Odessa, aynı zamanda Slav'dan çok Akdeniz tarzındaki mimarisiyle ülkenin en büyük sayfiye merkezlerinden biridir.
Katowice, Polonya'nın güneyinde Yukarı Silezya adlı tarihsel bölgenin en büyük kentidir. Katowice Polonya'nın güney-doğusunda bulunan ve 1999'da kurulan Silezya Voyvodalığı idare merkezidir.
Temmuz Monarşisi, Fransa'da 1830 yılında meydana gelen Temmuz Devrimi sonucu X. Charles'in devrilerek Louis-Philippe'in tahta çıkmasıyla başlayan döneme verilen isimdir.
1918'de Almanya'da çıkmış askeri sebepli isyan.
Ocak Ayaklanması, Polonya'daki Rus yönetimine karşı düzenlenen ayaklanma (1863-1864). Başarısızlıkla sonuçlanmış ve Rusların Polonya üzerindeki denetiminin daha da güçlenmesine yol açmıştır.
II. Stanisław August Poniatowski, asıl adı Stanisław Poniatowski, bağımsız Polonya'nın son kralı (1764-1795). Hükümdarlık yıllarında Polonya'nın Rusya, Avusturya ve Prusya arasında taksimi tamamlanmıştır.
Din savaşları, farklı dini görüşlerin çıkar çakışmaları yüzünden çıkan savaşlardır. Bir dine mensup grubun diğer dinden olan insanları bastırmayı amaçlaması veya kendi dinini yaymak istemesi savaşların genel nedenidir. İslam fetihleri, Fransız Din Savaşları, Haçlı Seferleri, Reconquista tarihte görülen din savaşlarına örnektir.
Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.
Varşova Gettosu, 1 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasında işgal ettiği Polonya'nın başkenti Varşova'da kurmuş olduğu gettodur. Kurucusu Polonya'nın Genel Valisi Hans Frank'tır. Daha sonra Nürnberg duruşmaları sonucunda idam edildi. Aynı zamanda bu getto Nazi Almanyası'nın işgal ettiği diğer bölgelerde kurmuş olduğu 400'den fazla gettonun en büyüğüdür. Burada yaklaşık 400.000'den fazla Yahudi vardı. Bu gettoda kısmi olarak Romanlar da vardı. Nihai çözüm adı altında Yahudiler'i öldürmeye başlanılmasıyla 254.000 Getto sakini Treblinka imha kampına gönderildi. Bunların hepsi öldürüldü. Ancak bu sevkiyatı durdurmak amacıyla direnişler de gösterildi. Varşova Getto Ayaklanması olarak bilinen ayaklanma gerçekleşti. Toplama kamplarında meydana gelen en büyük direniş, bu kampın imha olmasına sebep oldu.
1806 Polonya Ayaklanması, Polonya'nın Wielkopolska bölgesini işgal altında tutulan Prusya'ya karşı başlatılan ayaklanmadır. edilen Jan Henryk Dąbrowski komutasında başlayan ayaklanma Napolyon'na bağlı Fransız ordularının Polonya'ya yaklaşması ile başlamış ve ülkeye sevinç gösterileri ile karşılanan Fransızlar ile birlikte Polonya'yı özgürleşmiştir. Polonya özgürleştikten sonra burada Varşova Düklüğü kuruldu.
Kościuszko Ayaklanması, 1794 yılında Polonyalıların Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda savaşmış Tadeusz Kosciuszko liderliğinde Polonya'yı, Belarus'u ve Litvanya'yı ikinci defa bölen ve Targowica Konfederasyonu ile burada hegemonyasını kuran Rus İmparatorluğuna karşı başkaldırısıdır. Ayaklanma başladıktan sonra komutan Tadeusz Kosciuszko, Polaniec yasalarını ilan etti. Bu yasalar direnişçilerin hakim olduğu yerlerde uygulandı. Hegemonyayı kırmak amacıyla gerçekleşen ayaklanma başarılı olamadı ve Prusyalılar ile birlikte Avusturya İmparatorluğu'nun askeri destekleri ile Ruslar ayaklanmayı bastırdı. Ayaklanma bastırıldıktan sonra Polonya üçüncü kez bölündü. Ancak bu bölünme ile hukuken var olan devlet yıkıldı ve kısa süren Varşova Düklüğü hariç Polonya 123 yıl boyunca Ekim Devrimine kadar işgal altında kaldı.
1905 Polonya Krallığı Devrimi, Polonyalıların sanayileşmiş Lodz kentinde başladıkları Rus devriminden etkilenerek hem işçi hem de ulusal haklarını istemesiyle meydana gelen ayaklanmadır. Bazı Polonyalı tarihçiler bu ayaklanmayı Rus İmparatorluğuna karşı meydana gelmiş dördüncü Polonya ayaklanması olarak kabul eder.
Sibirya Ayaklanması, veya Baykal İsyanı, 24 Haziran 1866 tarihinde Polonya'daki direniş hareketine katıldıkları için Sibirya'ya sürgün edilen yaklaşık 700 kişilik bir grupun 4 gün sürecek olan ayaklanmasıdır.
Krakow Ayaklanması Şubat 1846 tarihinde Jagiellonian Üniversitesinde felsefe profesörü Michał Wiszniewski, öğretim görevlisi ve avukat Jan Tyssowski ve Edward Dembowski liderliğinde Polonyalıların ulusal bağımsızlık için mücadelesi sonucunda meydana gelen ayaklanma. Direnişin merkezi Kraków aynı zamanda Rus İmparatorluğu'nun yönettiği ve birçok illerin birleşmesi ile oluşmuş Krakow Serbest Şehri'nin başkentiydi. Ayaklanma Avusturya birliklerine yardım eden yerli köylüler sayesinde kısa sürdü ve dokuz gün sonra direniş kırıldı.
Lesko Ayaklanması, 1932 yılının Haziran ve Temmuz aylarında köylülerin İkinci Polonya Cumhuriyeti'ne karşı Bieszczady Dağlarında gerçekleşen ayaklanmadır. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımıyla bütün dünyada gerçekleşen ekonomik sıkıntı Polonya'da da yaşandı. Bu sıkıntı nedeniyle yoksul köylüler ayaklandı. Batı Ukrayna Komünist Partisi'nin Polonya hükûmetinin köleliği geri getireceğini duyurması ayaklanmanın çıkmasında önemli bir payı vardı. Ayrıca yoksul köylüleri kilise rahipleri tarafından desteklenmiştir. 21 Haziran'da meydana gelen ayaklanma Polonya polisi ve askeri tarafından 9 Temmuz'da bastırıldı. 12 yıl sonra kurulacak Polonya Halk Cumhuriyeti ayaklanmayı baskıcı Kapitalizme karşı bir ayaklanma olarak kabul edildi ve direnişin anısına Bóbrka'da bir anıt inşa edilmiştir.
Wielkopolska Ayaklanması veya 1918-1919 Büyük Polonya Ayaklanması , Alman hakimiyetinde bulunan Poznań'daki Polonyalıların Weimar Cumhuriyeti'ne karşı ayaklanmasıdır.
2017 Fransa ayaklanmaları 2 Şubat tarihinde medyaya yansıyan kamera kayıtlarında Paris'te bulunan "Aulnay-sous-Bois" banliyösünde kimlik kontrolü için polis tarafından durdurulan 22 yaşındaki Siyahi Théo adında gencin Fransız polisince tecavüze uğradığının görülmesinin ardından Paris banliyölerinde bir dizi ayaklanma meydana gelmiş, polis karşıtı protestolar Fransa'nın bazı bölgelerine yayılmıştır.
Slovak Cumhuriyeti (1939-1945) veya Birinci Slovakya Cumhuriyeti veya Birinci Slovak Cumhuriyeti, 14 Mart 1939 ile 4 Nisan 1945 arasında, bugünkü Slovakya topraklarının büyük kısmı üzerinde var olmuş Nazi Almanyası'na bağlı uydu devlet. Devlet Almanların Çekoslovakya'yı işgalinden 1 gün önce Alman provokasyonları ile bağımsızlığını ilan etmiştir. Bu daha önce kendilerine ait bir devletleri olmayan Slovakların tarihinde bir ilkti. Slovak Cumhuriyeti, günümüz Slovakya topraklarının büyük kısmına sahipti ancak 1938'de Çekoslovakya'nın Macaristan'a bıraktığı güney toprakları yoktu. Doğudaki bazı topraklar, kısa süren bir savaş sonucunda Macaristan'a kaybedildi.
