İçeriğe atla

1810 Girit depremi

Koordinatlar: 38°07′N 23°36′E / 38.11°K 23.60°D / 38.11; 23.60
1810 Girit depremi
Yunanistan üzerinde 1810 Girit depremi
1810 Girit depremi
Atina
Atina
Konstantiopolis
Konstantiopolis
Yerel tarih16 Şubat 1810
Yerel saat19:00
Büyüklük7.5 Mw
Derinlik90 km
Merkez üsGirit açıkları, Osmanlı İmparatorluğu
38°07′N 23°36′E / 38.11°K 23.60°D / 38.11; 23.60
TürTektonik
Maks. şiddetX (Yoğun)
Etkilenen ülkeler/bölgeler Osmanlı İmparatorluğu
Kayıplar2000 ölü

1810 Girit depremi 16 Şubat saat 22:15'te meydana geldi. Kandiye'de büyük yıkıma neden oldu, Malta'dan kuzey Mısır'a bir miktar zarar verdi ve orta İtalya'dan Suriye'ye kadar hissedildi. Candia'dan (Kandiye) 2.000 ölüm bildirildi.[1]

Tektonik durum

Helenik yayı, Afrika Levhasının Ege Denizi Levhasının altına batmasıyla ilgili kavisli bir tektonik özelliktedir. Batı Avrasya'nın en aktif sismik bölgelerinden biridir ve Mısır'ı da etkileyen büyük depremler geçmişine sahiptir.[2] Girit yakınlarında ve adanın kuzeyinde episentresli büyük depremler, tipik olarak yitim levhası arayüzünde yer alan orta derinlikte olaylardır. Bu tür olaylar genellikle 7+ büyüklüktedir, ancak derinlikleri nedeniyle boyutlarına göre nispeten az hasara neden olurken, çok yaygın olarak hissedilir.[3]

Hasar

Deprem, Kandiye ve kuzeydoğu Girit'te ağır hasara neden oldu. Güney Ege'deki adalardan, kuzey Mısır'daki Kahire, Rosetta, İskenderiye ve Malta'daki adalardan da hasar bildirildi. 1811'de Siwa Vahası'ndaki Amon Tapınağı'nın bir kısmının çöküşüne dair raporlar da, şimdi 'sahte tarihi olay' olarak kabul edilen ayrı bir depremden ziyade 1810 olayına atfedildi.[4]

Özellikler

Deprem, Kıbrıs, Türkiye, Suriye, Orta İtalya ve Kuzey Afrika'nın çeşitli bölgelerine kadar çok uzakta hissedildi ve kaydedildi.[4][5] Ana şokun Malta'da iki dakika sürdüğü bildirildi.[1]

Malta ve İskenderiye limanlarında ve yakındaki kanallarda dalgaların kaydedildiği bir tsunaminin raporları var, ancak bunlar daha çok seş karakterine sahip.[4][5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "On the facts of earthquake phænomena". Report of the annual meeting, Volume 1854. Office of the British Association. 1855. s. 87. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2010. 
  2. ^ Hamouda (2006). "Numerical computations of 1303 tsunamigenic propagation towards Alexandria, Egyptian Coast". Journal of African Earth Sciences. 44 (1): 37-44. doi:10.1016/j.jafrearsci.2005.11.005. 
  3. ^ "Tectonic Summary of Greece". 29 Mart 2010. 29 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2010. 
  4. ^ a b c The seismicity of Egypt, Arabia, and the Red Sea: a historical review. Cambridge University Press. 1994. s. 63. ISBN 978-0-521-39120-7. 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2010. 
  5. ^ a b Papadopoulos (2010). "Tsunami hazards in the eastern Mediterranean Sea: strong earthquakes and tsunamis in the west Hellenic arc and trench system" (PDF). Journal of Earthquake and Tsunami. 04 (3): 145-179. doi:10.1142/S1793431110000856. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tsunami</span> doğal ya da yapay sebeplerden dolayı okyanus veya denizde meydana gelen ani kabarma

Tsunami [Japoncada liman dalgası anlamına gelen "津波" (つなみ) sözcüğünden] ya da dev dalga, okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, gök taşı düşmesi, deniz altındaki nükleer patlamalar, yanardağ patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgalarıdır. Ayrıca kasırgalar da tsunamiye neden olabilir. Önceleri tsunami dalgalarına gelgit dalgaları da denmiştir. Tsunamilerin %80'i Pasifik Okyanusu'nda gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">1766 İstanbul depremi</span>

1766 İstanbul depremi, Marmara Denizi'nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş büyük bir depremdir. Deprem İzmit'ten Tekirdağ'a kadar uzanan geniş bir alanda etkili olmuştur. Tsunami yaratmış, bu alanda önemli hasarlar meydana gelmiştir. 4.000'den fazla kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">1509 Konstantinopolis depremi</span> 514 yıl önce İstanbulda meydana gelen bir deprem

1509 Konstantiniyye depremi veya 1509 Büyük İstanbul depremi, 10 Eylül 1509 tarihinde merkez üssü Marmara Denizi'nin kuzeydoğusu olan, 7.2 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Tarihsel kayıtlara göre deprem sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti Konstantiniyye'de 4 bin ila 13 bin arasında kişi hayatını kaybetti, 10 binden fazla kişi yaralandı, yaklaşık 1070 hane yıkıldı ve binlerce yapı ağır hasar aldı. Ayrıca depremin ardından oluşan ve yüksekliği bazı yerlerde 6 metreye varan tsunami dalgaları şehrin surlarını aşarak güzergahı üzerindeki semtlere ağır hasar verdi. En büyük yıkımın İstanbul'da olduğu depremin etkisi Bolu'dan Edirne'ye kadar hissedildi. Oluşturduğu ağır hasar sebebiyle halk arasında "Küçük Kıyamet" (Kıyamet-i Suğra) olarak adlandırılan deprem, son 500 yıl içinde Marmara bölgesinde gerçekleşmiş olan en büyük ve en yıkıcı depremlerden birisi olarak kayıtlara geçti.

<span class="mw-page-title-main">1906 San Francisco depremi</span> 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5:12de vuran yüksek şiddetli deprem

1906 San Francisco depremi San Francisco, CA ve Kuzey Kaliforniya'yı 18 Nisan 1906 Çarşamba günü yerel saate göre sabaha karşı 5.12'de vuran yüksek şiddetli depremdir. Depremin büyüklüğü genel olarak 7,9 Mw kabul edilir. Buna karşın depremin büyüklüğü en az 7,7 Mw en fazla 8,25 Mw olarak ileri sürülmüştür. Esas sarsıntı merkezi şehrin 2 mil (3 km) uzağında, denizdeki Mussel Kayalıkları'dır. Bölge; San Andreas Fay Hattı'ndan kaynaklanan bu depremle kuzey-güney doğrultusunda 296 mil (477 km) ikiye ayrılmıştır. Sarsıntı Oregon'dan Los Angeles'a; hatta denizden oldukça uzak olan Nevada'nın merkezine kadar geniş bir alanda hissedilmiştir. Deprem ve sonucunda oluşan büyük yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde meydana gelen en kötü doğal afet olarak kabul edilir. Deprem ve bunun sonucunda oluşan yangın sebebiyle ölenlerin sayısının 3.000'den fazla olduğu tahmin edilmiştir. Bu rakam Kaliforniya tarihinde bir doğal afetten dolayı ölen en fazla kişi sayısıdır. Depremin ekonomik etkileri, yakın geçmişte meydana gelen Katrina Kasırgası ile benzerlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">1222 Kıbrıs depremi</span>

1222 Kıbrıs depremi, 11 Mayıs 1222 tarihinde saat 06:15 sularında merkez üssü Kıbrıs'ın güneybatısı olan, 7.0 Ms ~ 7.5 Ms arası bir büyüklükte meydana gelen deprem. Libya ile İskenderiye'de gözlemlenmiş bir tsunamiye yol açan deprem en şiddetli biçimde Lefkoşa, Limasol ve Baf'ta hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">2017 Ege Denizi depremi</span>

2017 Ege Denizi depremi, 21 Temmuz 2017 tarihinde merkez üssü Türkiye'nin Muğla ilinin Bodrum ilçesinin 10 km güneydoğusunda ve Yunanistan'ın İstanköy adası açıklarında yerin 5 km altında richter ölçeğine göre 6.6 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.

<span class="mw-page-title-main">Helen yayı</span> Aktif tektonik alan

Helen yayı ya da Girit yayı, Afrika levhası'nın Ege denizi altına daldığı alanda oluşan aktif deprem ve volkan üreten bir tektonik alandır. Yunanistan'ın güneybatısındaki İyon Denizi'nden başlar, Girit'in ve Rodos'un güneyinden geçer, Fethiye Körfezine doğru uzanır. Alan, Kuzey Anadolu Fayı, Ölüdeniz Fayı, Yunan kesme zonu ve Batı Anadolu'nun GB yönlü açılma hareketinin etkisindedir.

<span class="mw-page-title-main">262 Güneybatı Anadolu depremi</span>

262 Güneybatı Anadolu depremi Anadolu'nun batı ve güney kıyılarında yer alan şehirleri Roma'nın Efes kenti ile beraber 262 yılında veya muhtemelen 261. yılında harap etmiştir. Bu depremin merkez üssü büyük olasılıkla güney Ege Denizi'ndeydi. Dönemin raporları, muhtemelen bir tsunami nedeniyle birçok şehrin denizden gelen suyun altında kaldığını belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1906 Valparaíso depremi</span>

1906 Valparaíso depremi, Şili'nin Valparaíso bölgesinde 16 Ağustos 1906'da yerel saatle 19:55'te gerçekleşen deprem. Merkez üssü Valparaíso Bölgesi'nde açık denizdi ve 8.2 Mw büyüklüğünde olduğu tahmin edildi.

<span class="mw-page-title-main">1481 Rodos depremi</span>

1481 Rodos depremi, 3 Mayıs sabah saat 03.00'te meydana gelmiştir. Yerel sellere neden olan küçük bir tsunamiyi tetikledi. Yaklaşık 30.000 can kaybı oldu. Bu deprem, 15 Mart 1481'de başlayıp Ocak 1482'ye kadar devam eden Rodos'u etkileyen deprem serisindeki en büyük deprem olarak kayıtlara geçti.

1303 Girit depremi 8 Ağustos'ta şafak vakti meydana geldi. Mercalli yoğunluk ölçeğine göre tahmini büyüklüğü yaklaşık 8 ve şiddeti 9'du.Girit ve İskenderiye'de ciddi hasara ve can kaybına neden olan büyük bir tsunamiyi tetikledi.

<span class="mw-page-title-main">2021 Girit depremi</span>

2021 Girit depremi, 27 Eylül 2021 tarihinde merkez üssü Yunanistan'ın Girit adası açıkları olan, 6.0 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.

365 Girit depremi, 21 Temmuz 365'te Doğu Akdeniz'de gün doğumu civarında meydana geldi ve merkez üssünün Girit yakınlarında olduğu varsayılmaktadır. Jeologlar bu denizaltı depreminin büyüklüğünün 8,5 veya daha yüksek olduğunu tahmin etmektedir. Makedonya'nın, Africa Proconsularis'in, Mısır'ın, Kıbrıs'ın, Sicilya'nın ve Hispania'nın (İspanya) orta ve güney piskoposluk bölgelerinde yaygın bir yıkıma neden oldu. Girit'te neredeyse tüm kasabalar yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">2022 Fukuşima depremi</span>

2022 Fukuşima depremi 16 Mart 2022 tarihinde Japonya'nın doğusunda Fukuşima açıklarında yerel saatle 23.36 sularında 63.1 km derinlikte gerçekleşen 7.3 büyüklüğünde bir depremdir.

<span class="mw-page-title-main">1822 Halep depremi</span>

Osmanlı İmparatorluğu'nun kuzey kesimi 13 Ağustos 1822'de büyük bir depremle sarsıldı. Tahmini büyüklüğü 7.0 Ms idi ve Avrupa makrosismik ölçeğinde (EMS) maksimum hissedilen yoğunluğu IX (Yıkıcı) idi. En yıkıcısı 5 Eylül 1822'de olmak üzere, iki yılı aşkın bir süre boyunca yıkıcı artçı sarsıntılar devam etti. Ayrıca depremin yakın kıyılarda bir tsunamiyi tetiklediği iddia edilir. Deprem; Rodos, Kıbrıs ve Gazze'yi de kapsayan geniş bir alanda hissedildi. Tüm bu deprem dizisi için bildirilen toplam ölü sayısı 30.000 ile 60.000 arasında değişmektedir ancak 20.000 daha olası bir sayı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1872 Amik depremi</span> 1872de Antakyada meydana gelen bir deprem

1872 Amik depremi veya 1872 Antakya depremi, 3 Nisan 1872 tarihinde merkez üssü Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Halep Vilayeti sınırları içindeki Amik Ovası'nda 7.2 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Deprem katalogları, yüzey dalgası büyüklüğünü 7.2 Ms  ve Mercalli şiddet ölçeği derecelendirmesi XI (Felaket) olarak yerleştirir. Deprem Amik Ovası boyunca yerleşim birimlerinde yıkıma yol açtı ve 1800'den fazla kişi hayatını kaybetti.

1952 Severo-Kurilsk depremi Kamçatka Yarımadası kıyılarını vurdu. 9.0'lık deprem, 5 Kasım 1952'de saat 04:58'de Severo-Kurilsk, Kuril Adaları, Sakhalin Oblastı, Rusya SFSR, SSCB'yi vuran büyük bir tsunamiyi tetikledi. Bu, Sahalin Oblastı ve Kamçatka Oblastı'ndaki birçok yerleşim yerinin yıkılmasına yol açarken, asıl etki Severo-Kurilsk kasabasını vurdu.

<span class="mw-page-title-main">1856 Girit depremi</span> Ege Denizinde yaşanan bir deprem

1856 Kandiye depremi veya Rodos depremi olarak da bilinen 1856 Girit depremi, 12 Ekim sabahında yerel saatle 02.45'te meydana gelen bir depremdir. Mercalli şiddet ölçeğinde merkez üssünde XI(Aşırı) veya XII(afetsel) seviyesine ulaşan bu son derece yıkıcı deprem, Helen yayı adı verilen bir tektonik alan üzerinde meydana gelmiş olup yaklaşık 61 ile 100 kilometre derinliğinde Richter ölçeğinde tahmini olarak 7,7 Mw  ile 8,3 Mw  büyüklüğündeydi.

<span class="mw-page-title-main">2024 Noto Yarımadası depremi</span> 1 Ocak 2024te meydana gelen deprem

2024 Noto Yarımadası depremi, 1 Ocak 2024'te merkez üssü Japonya'nın Ishikawa prefektörlüğü'nün Noto Yarımadası'nda bulunan Suzu şehrinin 7 km kuzeybatısı olan, 7.5 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Japonya yerel saati ile 16.10'da meydana gelen sarsıntı sonucu Japonya Denizi boyunca 6.58 m'ye varan tsunami meydana meydana geldi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.