İçeriğe atla

17 Ekim Birliği

17 Ekim Birliği
Rusça: Союз 17 Октября
Alexander Guchkov
Kuruluş tarihi1905 (1905)
Kapanış tarihi1917 (1917)
MerkezSankt-Peterburg, Rusya, Rus İmparatorluğu
İdeolojiReformist
Liberal muhafazakârlık
Meşrutî Monarşizm
Siyasi pozisyonMerkez sağ
Uluslararası üyelikYok
Resmî renkler   Mavi, beyaz
Rusya

17 Ekim Birliği (Rusça: Союз 17 Октября, Soyuz 17 Oktyabrya) yaygın olarak Ekimci Part (Rusça: Октябристы, Oktyabristi) olarak bilinir, Rus İmparatorluğu'nun son döneminde liberal-reformist Meşrutî monarşist siyasi partidir.

Tarih

İlya Repin'in 17 Ekim adlı eserinde 1905 gösterileri.
(Rus Devlet Müzesi, Sankt-Peterburg)

Ilımlı Meşrutiyetçi parti programı, 1905 Rus Devrimi doğura çıktığında, Çar II. Nikolay tarafından yayınlanan Ekim Manifestosu'nun yerine getirilmesi çağırısında bulunuyordu. Ekim 1905 sonlarında kuruldu, 1906'dan itibaren, parti, eşraf, işadamları ve bazı bürokratlardan destek alan sanayici Alexander Guchkov tarafından yönetildi.

Sol taraftaki yakın komşuları olan Anayasal Demokratlar'ın aksine Ekimciler, Meşrutî monarşi sistemine sıkı sıkıya bağlıydılar. Aynı zamanda, güçlü bir parlamentonun ve buna karşı sorumlu bir hükûmete ihtiyaç duyulduğunu vurguladılar. Genellikle 1905-1906 yıllarında Sergey Vitte ve 1906-1911 yılları arasında Pyotr Stolypin hükûmetleri ile müttefik oldular, ancak hükûmeti, özellikle devrimin 1907'de sona ermesinin ardından alınan hukuk dışı tedbirler ve reformların yavaş temposu için eleştirdiler, 1905-1907'de gönülsüzce destekledikleri olağanüstü önlemlerin gerekli olmadıklarını gördüler. Ekimcilerin programı Stolypin'in programıyla uyumlu olan özel çiftçilik ve arazi reformunu içeriyordu. Hükûmetin etnik kökene ve dine dayalı yasal kısıtlamalara karşı çıkmalarına rağmen, Hükûmetin imparatorluk içindeki etnik azınlıklara siyasi özerklik verme isteksizliğine destek verdiler.[1]

Ekimciler ve onlarla ittifak kurmuş gruplar, Birinci ve İkinci Devlet Duma 1906 seçimlerinde kötü sonuç aldılar. Bununla birlikte, 3 Haziran 1907'de (Eski Usul) İkinci Devlet Duması'nın dağılmasından sonra, seçim yasası mülk sahibi sınıflar lehine değiştirildi ve Parti, Üçüncü Devlet Duması'nda (1907-1912) en büyük grubu oluşturdu. Partinin bu çoğunluğun avantajından ve hükûmetin siyasetini etkilemekten alıkoyduğu başarısızlık, 1913'te parti içinde bölünmeye ve 1912 Duma seçimlerinde zayıf sonuç almasına neden olarak, Dördüncü Devlet Duması'nda küçük bir grup oluşturmasına neden oldu (1912-1917).

Aralık 1913'te Petersburg'da düzenlenen bir Kasım konferansından sonra, Ekimciler partisi üç ayrı gruba ayrıldı, etkili olarak yeni partiler: Sol Ekimciler (I. V. Godnev, S. I. Shidlovskii ve Khomiakov dahil 16 milletvekili), zemstvo Ekimcileri (Rodzianko, N. I. Antonov ve A. D. Protopopov dahil 57 milletvekili) ve sağ Ekimciler (N. P. Shubinskii ve G. V. Skoropadskii dahil 13 milletvekili).[2]

Ağustos 1914'te I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi ile birlikte ılımlı siyasi partiler Rusya'da can çekişmeye başladı. Ekimciler'in hepsi 1915'e kadar Başkent Sankt-Peterburg'un dışında kaldılar.

Özellikle Guchkov ve Mikhail Rodzianko gibi önde gelen bazı üyeleri, etkin rol aldıkları Şubat Devrimi sırasında II. Nikolay'ı tahtı bırakmaya ikna edildiği ve Rus Geçici Hükûmeti'nin kurulduğu 1917 yılına kadar Rus siyasetinde önemli roller oynamaya devam ettiler. Romanov Hanedanı'nın Mart ayında devrilmesiyle parti, Geçici Hükûmet'te iktidar partilerinden biri haline geldi.[3]

Partinin bazı üyeleri daha sonra Ekim Devrimi'nden sonra ve Rus İç Savaşı (1918-1920) sırasında Beyaz Ordu'ya katılıp, 1920 Bolşevik zaferinden sonra Beyaz mülteci gruplarında aktif faaliyet gösterdiler. O tarihlerde, "Ekimciler" terimini veren Ekim Devrimi, Rus siyasetinde tamamen farklı anlam ve çağrışımlara neden oluyordu.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ekimciler partisi, Batı bölgesindeki bölgesel örgütlerin, konuyla ilgili partinin konumunu etkileyen daha milliyetçi bir çizgi izlemesi yönündeki baskısı altındaydı.
  2. ^ "Octobrists - Article about Octobrists by The Free Dictionary". 15 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  3. ^ Başlangıçta, II. Nickolay 12 yaşındaki oğlu Aleksey lehine tahtı terk etti. Daha liberal kardeşi Mihail, taht sırasında bir sonrakiydi. Mihail, Devlet Başkanı'nı pozisyonunu açık bırakan Rus Kurucu Meclis tarafından talep edilene kadar görev almayı reddetti. Kasım ayındaki Kurucu Meclis seçimlerinden iki ay önce, Geçici Hükûmet 1 Eylül 1917'de Rusya'yı cumhuriyet olarak ilan etti. Sorun, Bolşeviklerin 25-26 Ekim 1917'de iktidarı ele geçirmesi ve 6 Ocak 1918'de Kurucu Meclisi bastırmaslarıyla değersiz kaldı.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Plehanov</span>

Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus devrimci, Marksist teorisyen ve filozof. Rusya'da sosyal-demokrat hareketin kurucusu ve kendini "Marksist" olarak tanımlayan ilk Ruslardandır.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Lvov</span>

(Prens) Georgi Yevgenyeviç Lvov, Rus devlet adamıdır. 1917 Şubat Devrimi sırasında kurulan geçici hükûmetin ilk başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevikler</span> Lenin yanlısı grup

Bolşevikler,, Vladimir Lenin liderliğinde, 1903'teki Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi'nde Menşeviklerden ayrılan Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) aşırı sol fraksiyonuydu. Bolşevik parti 1917 Ekim Devrimi'nde Rusya'da iktidarı ele geçirdi ve daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi adını aldı. Leninist ve daha sonra Marksist-Leninist ilkelere dayanan ideoloji ve uygulamalar Bolşevizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Nisan tezleri</span>

Nisan Tezleri, 1917 Şubat Devrimi ile Rusya'daki Çarlık rejiminin devrilmesi üzerine sürgünde bulunduğu İsviçre’den, Mühürlü Tren ile Rusya’nın başkenti Petrograd’a gelen Bolşevik lider Lenin tarafından ilan edilen ve parti tarafından izlenmesi gereken siyasi hattı anlatan açıklamalar. Tezler daha çok Rusya’nın içinde bulunduğu durumu tahlil etmekte ve Bolşevikler tarafından yapılması gerekenleri sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1905)</span>

1905 Rus Devrimi, Rus İmparatorluğu çapında geniş yankı bulan kitlesel siyasi eylemlerdir. 1905 Moskova Ayaklanması örneğinde olduğu gibi, bazı eylemler doğrudan hükûmeti hedef almıştır. Saldırılar, işçi grevleri, köylü ayaklanmaları ve askeri isyanlar şeklinde gelişmiştir. Olaylar sonucunda anayasal monarşiye geçiş yapılmış ve Çarlık Duması kurulmuş, çok partili seçimler yapılmış, 1906 Anayasası meydana getirilmiştir. Ancak Çarlık rejiminin yıkılması ve bazı bölgelerdeki bağımsızlık yönünde yapılan silahlı ayaklanma girişimleri başarısız olmuş ve bastırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist Devrimci Parti</span>

Sosyalist Devrimci Parti veya SR'ler, 20. yüzyıl başlarında Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde faaliyet gösteren siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR</span>

Sol SR’lar, 1917 yılından itibaren Sosyalist Devrimci Partiden ayrılarak Bolşeviklerden yana tavır alan siyasi grup.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Çernov</span> Rus Politikacı

Viktor Mihailoviç Çernov Rus devrimci, SR partisinin kurucularından. Partinin teorik hattının oluşturulmasında önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Hükûmet (Rusya)</span> Rusya’da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet

Rusya Geçici Hükûmeti, Rusya'da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet. Geçici Hükûmet, öne çıkan lideri ve başbakan Aleksandr Kerenski’den dolayı Kerenski Hükûmeti olarak da bilinir. Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alan Bolşevikler, Geçici Hükûmetin ve hükûmetin kurduğu Rusya Cumhuriyeti'nin yaklaşık sekiz aylık iktidarına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1917)</span> 1917 - 1923 arasında Rusyada monarşiyi yıkan ve Sovyetler Birliğini kuran olaylar bütünü

Rus Devrimi, 1917 yılında Rusya'da yaşanan ve Çarlık yönetiminin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlanan devrimlerin genel adı. Şubat 1917'de yaşanan ilk devrimde Çarlık yönetimine son verilmiş ve siyasi egemenlik Geçici Hükûmet'e bırakılmıştır. Aynı yılın Ekim ayında gerçekleşen ikinci devrim ise Geçici Hükûmet'i ortadan kaldırmış, demokratik seçimleri iptal etmiş ve bir Bolşevik (komünist) hükûmeti kurmuştur.

<i>"Sol" Komünizm, Bir Çocukluk Hastalığı</i>

"Sol" Komünizm, Bir Çocukluk Hastalığı, Bolşevik lider Vladimir Lenin'in 1920 yılında yazmış olduğu eser. Lenin, bu yapıtında sol komünizm düşüncesini kıyasıya eleştirmektedir. Yapıtında bu düşüncelerini "Komünistlerin tüm görevi, icat edilmiş, çocukça "radikal" şiarlarla kendini geri kalmışlardan tecrit etmek değil, onları inandırmak, onlar arasında çalışmaktır." şeklinde özetleyerek açıklar. Burada yazılan teoriler ve görüşler Marksist-Leninist ideolojiye dayanak oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Duması Geçici Komitesi</span>

Devlet Duması Geçici Komitesi, Rus Şubat Devriminin patlak vermesiyle 12 Mart 1917 tarihinde 4. Devlet Duması (15 Kasım 1912 – 6 Ekim 1917) milletvekilleri tarafından kurulan özel bir hükûmet yapılanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri</span>

1917 Rusya Kurucu Meclisi seçimleri, 1917 Rus Devrimi dönemindeki gelişmeler sonucu, Rusya Cumhuriyeti içinde 25 Kasım 1917 tarihinde Rusya Kurucu Meclisi'nin oluşturulması amacıyla düzenlenen seçimlerdir.

Kiev Bolşevik Ayaklanması Rusya Geçici Hükümeti'nin Ekim Devrimi yüzünden yıkılmasının ardından Kiev'in kontrolü için yaşanan askeri olaylardır. Bolşevik Parti'nin Kiev Komitesi ve Ukrayna Merkez Konseyi'nin zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Devlet Duması</span> Federal Meclisin alt kanadı

Rusya Federasyonu Devlet Duması, Rusya'da Rusya Federasyonu Federal Meclisi'nin alt meclisidir. Üst meclis, Federasyon Konseyi'dir. Duma karargahları, Manege Meydanından birkaç adım ötede, Moskova'nın merkezindedir. Üyeleri, milletvekili olarak adlandırılır. 1993 Rusya anayasa krizinden sonra, Boris Yeltsin tarafından sunulan yeni anayasanın bir sonucu olarak Devlet Duması, Rusya Yüksek Sovyeti'nin yerini almış ve referandumda Rus halkı tarafından onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anayasal Demokrat Parti</span> Rus İmparatorluğunda liberal bir siyasi parti

Anayasal Demokrat Parti veya Kadetler, Rus İmparatorluğunda liberal bir siyasi partiydi. Parti üyelerine Kadetler denilirdi. Bu isim partinin Rusça isminin kısaltmasından ileri gelir; K-D harflerinden oluşan parti adının kısaltmasının Rusça okunmasıdır. Kadetler ismi, Rus İmparatorluğunda askeri okul öğrencilerine verilen kadet ismiyle karıştırılmamalıdır. Partinin teorik hattını Konstantin Kavelin'in eserleri çizmiştir. Tarihçi ve siyasetçi Pavel Milyukov partinin varlığı süresince tek lideri olmuştur. Kadetler özellikle teknokratlar ve sanayiciler tarafından destek görmüştür. Ekim Devriminden sonra yasa dışı ilan edilmiş ve kapatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trudovikler</span>

Trudovikler,, 20. yüzyıl başlarında Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde faaliyet gösteren ılımlı bir siyasi işçi partisi idi. Trudovikler, Sosyalist Devrimci Parti (SR) hiziplerinden birinin kopması ile oluşturulmuş bir parti idi. Ayrılırken SR'nin Birinci Duma'daki pozisyonunu savunmaya devam etmeleri gerekçe gösterilmişti. Aleksis Teodoroviç Aladin tarafından kurulmuş ve liderlik edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Duması (Rus İmparatorluğu)</span>

Devlet Duması veya İmparatorluk Duması, Sankt-Peterburg'daki Taurida Sarayı'nda toplantılarını düzenleyen, Rus İmparatorluğu'nun son dönemindeki yasama meclisinin bir parçası olan alt meclis. 27 Nisan 1906 ile Şubat 1917 tarihleri arasında İmparatorluğun çöküşü arasında dört kez toplandı. Birinci ve İkinci Duma daha demokratikti ve haleflerinden daha fazla sayıda ulusal unsurları temsil ediyordu. Üçüncü Duma, eşraflar, toprak sahipleri ve işadamlarının hâkimiyetindeydi. Dördüncü Duma beş oturum düzenledi; 2 Mart 1917'ye kadar varlığını sürdürdü ve 6 Ekim 1917'de resmen feshedildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.