İçeriğe atla

1780 Büyük Kasırgası

1780 Büyük Kasırgası
Bilinmiyor Kasırga (SSKÖ)
Oluşma10 Ekim 1780
Dağılma16 Ekim 1780
En yüksek rüzgâr
En alçak basınçBilinmiyor
Ölüm22.000 doğrudan
(tüm zamanların en ölümcül Atlantik kasırgası)
Etkilenen
alanlar		Küçük Antiller, Florida, Georgia
(muhtemelen diğer bölgeler de, kıt bilgi)
1780 Atlantik kasırga mevsimi

1780 Büyük Kasırgası, Atlantik'in gelmiş geçmiş en ölümcül tropikal kasırgası olarak kabul edilir. Fırtınanın Küçük Antiller'den Barbados, Martinik ve Sint Eustatius'u 10 Ekim-16 Ekim[1] tarihleri arasında vurması sonucu yaklaşık 22.000 kişi ölmüştür. Binlerce ölü kıyıdan uzakta ortaya çıkmıştır. Mitch Kasırgası ise 1998 Atlantik kasırgası sezonunda Honduras ve çevresinde 11.000-18.000 kişinin ölümüne yol açmıştır. 1780 fırtınasındaki ölü sayısı yalnız başına, diğer tüm Atlantik kasırgalarının 10 yıllık zaman aralıklarındaki toplamlarından daha fazladır.

Kasırga Karayipleri Amerikan Devrimi'nin tam ortasında vurmuştur ve bölgeyi kontrol eden Britanyalı ve Fransız donanmalarının büyük kayıplar vermesine neden olmuştur.

Tesir ve fırtına geçmişi

Büyük Kasırga Barbados yakınlarında 10-12 Ekim 1780 tarihleri arasında iki gün kadar kalarak, 4.326 kişinin ölümüne neden olmuştur. Fırtına birçok ağacı yıkmış, adanın yapısını değiştirmiş, düzinelerce balıkçı botunun geri dönmesini engelleyerek birçok kişinin ölümüne sebep olmuştur. Neredeyse adada yaşayan her aile bir üyesini fırtınaya vermiştir.

En ölümcül Atlantik kasırgaları
Sıra Kasırga Sezon Ölüm
1 Büyük Kasırga1780 22.000
2 Mitch1998 11.000 – 18.000
3 Galveston 1900 8.000 – 12.000
4 Fifi 1974 8.000 – 10.000
5 Dominik Cumhuriyeti 1930 2.000 – 8.000
Ana madde: En ölümcül Atlantik kasırgaları listesi

Britanyalı Amiral George Rodney fırtınadan sonra New York'a gelmiş, Barbados'ta bıraktığı on iki savaş gemisinden 8 tanesinin tamamen kaybolduğunu ve birçok mürettebatının boğulduğunu görmüştür. Fırtına ayrıca onun komutası altındaki donanmanında dağılmasına ve hasar görmesine neden olmuştur.

Fırtına Martinik'te dokuz bin kişinin ölümüne sebep olmuştur. Aynı zamanda Lesser Antilles'te, birkaç bin İspanyol, Hollandalı, Britanyalı ve Fransız donanmasında bulunan denizcinin ölümüne sebep olmuştur. Saint Lucia dahil birçok adada da birçok kişinin de hayatını almıştır.

Sint Eustatius'ta dört-beş bin kişinin ölümüne neden olmuştur, daha sonra fırtına Porto Riko'nun güneybatı köşesinden kuzeybatıya doğru harekete geçmiştir.

Kasırga yaklaşık 16 Ekim tarihinde Haiti ve Dominik Cumhuriyeti'nin bulunduğu adaların doğusuna ve kuzeyine geçmiş ve yaklaşık olarak 17 Ekim tarihinde Florida'ya ulaşmıştır. Charleston, Güney Carolina'da kuvvetli rüzgarlar oluşturmaya devam etmiştir. Bazı kaynaklar Haiti'nin kuzeyinde 16-18 Ekim'de Yengeç Dönencesi'nde merkezinin geriye ve aşağıya doğru kaydığını söylemektedirler; diğerleri ise fırtınanın Florida'ya daha fazla yakınlaştığını söylemektedirler.

Londra'da bulunan Lloyd's List dergisi fırtına hakkında ilk bilgiyi 19 Aralık sayısında yayımlamıştır ve ek bilgileri Nisan 1781 tarihine kadar yayımlamaya devam etmiştir.

Karşılaştırılabilir fırtınalar

Diğer çok sayıda ölüme yol açan Atlantik fırtınaları; Mitch Kasırgası ve 1900 Galveston Kasırgası. Karşılaştırmak gerekirse, Katrina Kasırgası 2.000'den daha az kişinin ölümüne sebep olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ http://www.nhc.noaa.gov/pastdeadly.shtml 3 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Antilleri</span> Eski Hollanda denizaşırı bölgesi

Hollanda Antilleri, eski adıyla Hollanda Batı Hint Adaları, Karayip denizinde iki ada topluluğu olarak Küçük Antiller'in bir parçası olup Hollanda Krallığı'nın özerk bir bölgesini oluşturmaktaydı. Adaların ekonomileri genellikle turizm, kıyı bankacılığı ile petrol rafinerilerine dayalı olmaktaydı ve yasa dışı uyuşturucu kaçakçılığının da önemli bir gelir kaynağı olduğu öne sürülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Antiller</span> Karayip denizindeki Batı Hint Adalarını oluşturan adalar topluluğu parçası

Küçük Antiller, Karayip denizinde bulunan, Büyük Antiller ve Lucayan Adaları ile birlikte Batı Hint Adalarını oluşturan adalar topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Tropikal siklon</span> hızlı dönerek esen fırtına

Kasırga ya da tropikal siklon, büyük çaplı ve çok şiddetli, Beaufort ölçeğine göre saatte 118 km'den fazla hızla ve dönerek esen tropik rüzgârdır.

<span class="mw-page-title-main">Katrina Kasırgası</span>

Katrina Kasırgası, Amerika Birleşik Devletleri tarihinin en yıkıcı ve en ölümcül kasırgalarından biri. 2005 yılı Atlas Okyanusu kasırga mevsiminin genelde 5., tropik kasırgalar arasında 11. ve Saffir-Simpson Kasırga Ölçeği'ne göre 5. Kategorideki 2. kasırgasıdır. Katrina, 23 Ağustos 2005 günü oluşmaya başladı ve Meksika Körfezi kıyısının orta-kuzeyi boyunca uğradığı yerlerde büyük hasarlara sebep oldu. Kasırganın neden olduğu en büyük can kaybı ve maddi zarar, New Orleans'ta meydana geldi. Set sisteminin başarısız olduğu Louisiana'yı sel bastı. Kasırga, Mississippi kıyısının karşısında ve Alabama'da şiddetini artırdı, öyle ki kasırganın merkezinin hızı saatte 160 km/saat olarak ölçüldü.

Hugo Kasırgası, 1989'un Eylül ayında, Saffir-Simpson Kasırga Ölçeğine göre 5 şiddetinde; Guadeloupe, Montserrat, Porto Riko, Saint Croix, Güney Karolina ve Kuzey Karolina'yı vuran, 82 kişinin ölümüne ve 56.000 kişinin evsiz kalmasına neden olan kasırgadır.

<span class="mw-page-title-main">2008 Gustav Kasırgası</span>

Gustav Kasırgası, Atlas Okyanusu'nda 25 Ağustos 2008 sabahı Haiti açıklarında oluşan kasırga. Haiti'den sonra Dominik Cumhuriyeti, Jamaika, Cayman Adaları, Küba ve ABD'yi vurdu. 2 Eylül'e kadar 12'si çocuk 107 kişinin ölümüne sebep oldu. Equecat risk modelleme şirketine göre Gustav'ın, sigorta sektörüne maliyeti 9 milyar dolar, ABD'de verdiği toplam zarar ise 18 milyar dolar düzeyinde olacaktır. Buna göre Gustav, ABD tarihinde en çok zarara yol açan 10. kasırga olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Hanna Kasırgası</span>

Hanna Kasırgası, Rüzgâraltı Adaları'nın kuzeydoğusunda 28 Ağustos 2008 tarihinde oluşan kasırga. Haiti'nin kuzey bölgelerinde meydana getirdiği seller nedeniyle en az 132 kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gabrielle Tropikal Fırtınası (2007)</span> Kuzey Karolinanın doğusundan geçen tropikal fırtına

Gabrielle Tropikal Fırtınası, denize geri dönmeden önce Kuzey Karolina'nın doğusundan geçen bir tropikal fırtınadır. 2007 Atlantik kasırga sezonunun yedinci adlandırılmış kasırgasıydı. Gabrielle bir subtropikal kasırga olarak 8 Eylül günü Lookout Burnu'nun 625 km güneydoğusunda oluştu. Rüzgârın yönünün değişmesi fırtınanın ömrünü kısalttı, hâlbuki yine böyle değişimler Gabrielle'in tropikal fırtına seviyesine yükselmesine neden oldu. 9 Eylül günü, Gabrielle Kuzey Karolina kıyısından karaya giriş yaptı. Kuzeydoğuya dönen fırtına hızlı bir şekilde zayıfladı ve 11 Eylül günü sona erdi. Fırtınanın karaya giriş yerine aşırı miktarda yağmur düştü; fakat diğer alanlara düşen yağış miktarı daha küçüktü. Fırtınanın yol açtığı zarar küçüktü ve doğrudan sonuç olarak hiçbir ölüm vakası bildirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Tropik Bunalım On</span>

Tropik Bunalım On, 2005 Atlantik kasırga sezonunun onuncu kasırgasıdır. Kasırga 8 Ağustos'ta Atlas Okyanusu'na giren bir tropik dalga sonucu 13 Ağustos'ta meydana gelmiştir. Bölgede oluşan güçlü rüzgâr makasından dolayı kasırga zayıf kaldı ve daha fazla şiddetli duruma gelmedi. Kasırga kara üzerinde hiçbir etki meydaha getirmedi ve herhangi bir hasara yol açmadı. 14 Ağustos'ta oldukça azaldı, fakat gerisinde kalanlar başka bir fırtınanın, Katrina Kasırgası'nın meydana gelmesine neden oldu. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarihinin en kötü kasırgalarından biri olan Katrina Kasırgası ABD'de maddi şiddelli hasarlar meydana getirdi, topşam 1836 kişinin ölümüne yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Sandy Kasırgası</span>

Sandy Kasırgası, Atlantik Okyanusu'nda oluşan ve kayıtlara geçen en büyük kasırgadır. Jamaika, Haiti, Dominik Cumhuriyeti, Küba, Bahamalar, Kanada ve ABD'yi etkilemiş kasırgadır. Kasırga Ekim 2012 tarihinde Atlantik'te oluşmuştur. Daha sonra iyice kuvvetlenmiştir. Günümüzde halen etkinliğini koruyan kasırga, ABD'ye ulaşmıştır. Onlarca insan ölmüştür. Zararın 50 Milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Gerek yol açtığı ölümler gerekse maddi hasarlar yüzünden maliyeti beklenenden büyük olan Sandy kasırgası, hızı saatte 140 kilometreye yaklaşan rüzgâr ve sağanak yağmur ile ABD'nin özellikle Doğu yakasındaki eyaletlerinde hayatı felce uğrattı. Sandy Kasırgası'nın 17 eyalette 4.9 milyon insanın hala elektrikten yoksun olduğu belirtildi.

Matthew Kasırgası, Atlas Okyanusu'nda etkili olan bir kasırga. Haiti, Jamaika, Küba, Dominik Cumhuriyeti ve Bahamalar'ı etkiledi. ABD'nin güneydoğusunda başta Florida olmak üzere Georgia, Güney Karolina ve Kuzey Karolina'yı etkilemesi beklenmektedir. Kasırga nedeniyle en az 849 kişi hayatını kaybetti. 6 Ekim 2016'da ABD Başkanı Barack Obama, Florida'da olağanüstü hâl ilan etti. Daha sonra olağanüstü hâlin kapsamına Georgia ve Güney Carolina da alındı.

<span class="mw-page-title-main">2005 Azorlar subtropikal fırtınası</span> 4–5 Ekim 2005te Atlas Okyanusunda yaşanmış fırtına

Azorlar subtropikal fırtınası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminde, adlandırılacak güce ulaşmış 19. fırtınadır. Ulusal Kasırga Merkezi tarafından subtropikal bir alçak basınç etkinliği olarak değerlendirilen fırtınaya, resmî bir ad konulmamıştır. 4 Ekim tarihinde Atlas Okyanusu'nun doğusundaki bir alçak basınç noktasının subtropikal özellikler sergilemesiyle başlayan fırtına, aynı gün içinde Azorlar üzerinden geçmiş ve ertesi gün ekstratropikal duruma gelmiştir. Herhangi bir maddi hasar ya da can kaybına neden olmayan fırtına, bir soğuk hava kütlesi tarafından yutulmuş; daha sonra İber Yarımadası'nı etkileyen Vince Kasırgası'na dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vince Kasırgası</span> 2005te Atlantikte meydana gelen kasırga

Vince Kasırgası, 8 Ekim 2005'te Atlas Okyanusu'nun kuzeydoğusunda meydana gelen kasırgadır. 2005 Atlantik kasırga mevsiminin bir parçası olup tropikal siklonlar için çok soğuk olduğu düşünülen sularda ortaya çıkmıştır. Kasırga, çok aktif geçen bu kasırga mevsiminde gerçekleşen 20. adlandırılmış hava olayı ve 12. kasırgadır.

Dorian Kasırgası, Amerika Birleşik Devletleri'nin Doğu Kıyılarını etkileyen güçlü bir tropikal siklondur. 2019 Atlantik kasırga sezonunun ilk büyük kasırgası olan Dorian, 24 Ağustos'ta tropikal bir dalga sonucu gelişti.

Bu sayfa Kuzey Amerika'da kullanılan ulusal ve uluslararası bayrakları gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Irene Kasırgası (2005)</span> 4 Ağustos 2005te Atlantikte oluşmuş şiddetli kasırga

Irene Kasırgası, 2005 Atlantik kasırga mevsiminin adlandırılacak güce ulaşmış 9. kasırgasıdır. 4 Ağustos'ta Yeşil Burun Adaları yakınlarında oluşan siklon, Atlas Okyanusu'nu geçti ve Newfoundland'ın güneydoğusundayken ekstratropikal siklon tarafından emilmeden önce Bermuda çevresinde kuzeye döndü. 10 Ağustos'ta neredeyse dağılma safhasına geçse de, 16 Ağustos'ta etkisinin zirvesine ulaşarak Kategori 2 kasırgası olarak sınıflandırıldı. 2005 mevsiminin en uzun siklonu olan Irene, tropikal bir sistem olarak 14 gün boyunca etkisini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Mitch Kasırgası</span>

Mitch kasırgası, 22 Ekim 1998 tarihinde başlayıp 9 Kasım 1998 tarihinde dağılmış olan bir kasırgadır. 1998 Atlantik Kasırga Sezonu'nun en ölümcül ikinci kasırgasıdır. Saffir-Simpson Kasırga Ölçeği'ne göre 5 olarak kategorize edilen Mitch Kasırgası'nın en çok etki ettiği bölgeler; Yucatan Yarımadası, Florida ve de Jamaika olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgârüstü Adaları (Antiller)</span>

Rüzgârüstü Adaları, Küçük Antiller'in kuzey kısmına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Flora Kasırgası</span> 1963te gerçekleşen ölümcül kasırga

1963 Flora Kasırgası, Atlantik kasırgaları arasında en ölümcül olanlarından biridir. Atlantik'teki tropik siklonlarından biriydi ve özellikle Jamaika'ya büyük zararlar vermiştir. Kayıtlı tarihte en az 7.193 kişinin ölümüne neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Helene Kasırgası (2024)</span> 2024te meydana gelen Kategori 4 Atlantik kasırgası

Helene Kasırgası, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu kısmında geniş alanda etki gösteren büyük, yıkıcı ve ölümcül bir tropikal siklondu. Florida'nın Büyük Bend bölgesini vuran kayıtlardaki en güçlü kasırga, 2017'den sonraki Amerika Birleşik Devletleri için en ölümcül ve 2005'ten sonraki ABD anakarasındaki en ölümcül kasırgadır. 2024 Atlantik kasırga sezonunun sekizinci adlandırılmış fırtınası, beşinci kasırgası ve ikinci büyük kasırgası olan Helene, Eylül ayı ortalarında Batı Karayip Denizi'nde Orta Amerika girdabı olarak bilinen geniş bir alçak basınç alanı içinde kademeli olarak gelişti. 24 Eylül'de Yucatán Yarımadası'na yaklaşırken güçlenerek tropikal fırtınaya dönüştü ve Ulusal Kasırga Merkezi kasırga olarak kategorilendirilerek Helene adı verildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.