İçeriğe atla

1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı

1742-1746 Osmanlı-Safevi Savaşı
Osmanlı-İran Savaşları
Tarih1742 - 1746
Bölge
Batı İran ve Kafkaslar
SonuçKerden Antlaşması[1]
Taraflar
Safevi-Afşar DevletiOsmanlı İmparatorluğu Osmanlı Devleti
Komutanlar ve liderler
Raziya Sultan
Nadir Şah
Osmanlı İmparatorluğu I. Mahmut
Güçler
375.000[2] Bilinmiyor
Kayıplar
Az kayıplar Az kayıplar
Tebriz

1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı, Osmanlı Devleti, İran'daki karışıklardan dolayı İran'a savaş açtı. Rusya da İran'daki karışıklığı fırsat bilerek İran'a savaş açtı. Rusların Kafkasya'ya girmesi üzerine Osmanlı Devleti ile Rusya arasında gerginlikler oluştu. Fransa'nın girişimleri Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1724'te İstanbul Antlaşması imzalandı.

Bu antlaşma Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan bir dostluk antlaşmasıdır. Bu antlaşmayla Safevîlerin Kafkaslar'daki toprakları Osmanlı Devleti ve Rusya tarafından paylaşıldı.

Rusya bu arada İran'la yaptığı savaşları kaybetti ve İran'dan toprak kazanamadı. Osmanlı Devleti ise başarılı olarak 1732'de Ahmet Paşa Antlaşması'nın imzalanmasını sağladı.

Bir süre sonra İran'ın Ahmet Paşa Antlaşmasını tanımlayarak Osmanlı Devleti'ne tekrar savaş açması üzerine yapılan mücadeleler sonucunda 1746'da Kerden Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla, 1639'da imzalanmış olan Kasr-ı Şirin Antlaşması'yla belirlenen sınırlara geri dönülmüştür. Bu nedenle II. Kasr-ı Şirin Antlaşması olarak da bilinir.

Kaynakça

  1. ^ Moghtader, Gholam-Hussein(2008). The Great Batlles of Nader Shah,sf. 128. Donyaye Ketab
  2. ^ Moghtader, Gholam-Hussein(2008). The Great Batlles of Nader Shah. Donyaye Ketab

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud</span> 24. Osmanlı padişahı (1730–1754)

I. Mahmud, divan edebiyatında kullandığı mahlasıyla Sebkati, 24. Osmanlı padişahı ve 103. İslam halifesidir. 1696'da Edirne Sarayı'nda dünyaya geldi. II. Mustafa'nın oğlu ve III. Ahmed'in yeğenidir.

Hünkâr İskelesi Antlaşması 8 Temmuz 1833 tarihinde İstanbul'un Beykoz ilçesinde bulunan Hünkar kasrında imzalanmıştır. Kasrın denize açılan kapısına da Hünkâr İskelesi denir. Antlaşmanın adı da buradan gelmektedir. Osmanlı İmparatorluğu'nun Rus İmparatorluğu ile imzaladığı bir karşılıklı yardımlaşma ve saldırmazlık antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kasr-ı Şirin Antlaşması</span> Osmanlı-İran İlişkileri

Kasr-ı Şirin Antlaşması, IV. Murat'ın Bağdat Seferi sonucunda 14 yıldır Safevilerin elinde bulunan Bağdat'ın fethinden sonra Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında 17 Mayıs 1639'da imzalanan, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşını sona erdiren ve bugünkü Türkiye-İran sınırını büyük ölçüde belirleyen barış antlaşması.

İstanbul Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında imzalanan bir dostluk antlaşmasıdır. Aynı zamanda ilk Osmanlı-Rus dostluk anlaşmasıdır. Osmanlı Devleti ve Rusya, İran'a saldırıp Kuzey Kafkasya'da karşı karşıya gelince İngiltere ve Hollanda'nın araya girmesi ile imzalanmıştır. Bu antlaşmayla olası bir Osmanlı-Rus savaşı önlenerek Safevilerin Kafkaslardaki toprakları Osmanlı Devleti ve Rusya tarafından paylaşılmıştır. Antlaşmanın bazı önemli maddeleri şunlardı:

  1. Derbent, Bakü Kaleleri ve Dağıstan, Rusya'ya bırakıldı.
  2. Gence, Karabağ, Tiflis, Revan ve Tebriz Osmanlı Devleti'ne verildi.

İstanbul Antlaşması, 17 Ekim 1736 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve İran'da kurulan Afşar Hanedanı arasında imzalanmış bir barış ve düzenleme antlaşmasıdır. 1735-1736 Osmanlı-İran Savaşını sona erdirmiştir.

Kerden Antlaşması veya Karden Antlaşması, 14 Eylül 1746 tarihinde Osmanlı Devleti ile Afşar Hanedanı'nın kurucusu Nadir Şah'ın ve Raziya Sultan'ın yönettiği İran arasında İran'da imzalanmış bir antlaşmadır. 1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı'nı sona erdirmiştir.

Ahmed Paşa Antlaşması, 10 Ocak 1732 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Safevîler arasında imzalanmış bir antlaşmadır. 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nı sona erdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1623-1639 yılları arasında yapılmış savaş

1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu duraklama dönemi</span>

Duraklama dönemi, Sokollu Mehmed Paşa'nın ölümüyle başlayıp, ilk kez büyük çapta toprak kaybı yaşanılan Karlofça Antlaşması'na kadar olan dönemi kapsamaktadır. Osmanlı Devleti bu dönemde Ferhat Paşa Antlaşması ile doğudaki en geniş sınırlarına, Bucaş Antlaşması ile de batıdaki en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Yaklaşık 120 yıl süren bu dönemde 12 padişah ile 61 sadrazam görev yapmıştır. Bu dönemde deneyimsiz kişilerin tahta geçmesi ile merkezi yönetimin bozulması sonucu, devlet yönetiminde otoritenin sarsılması, halkın devlete olan güveninin azalmasına ve iç isyanların çıkmasına neden olmuştur. Coğrafi keşiflerle ticaret yollarının önem kaybetmesi, sık padişah değişmeleriyle çok verilen cülus bahşişi ve yeniçerilerin artmasıyla verilen ulufe miktarının da artması Osmanlı ekonomisini yıpratmıştır. Bu dönemde benimsenen beşik ulemalığı sistemi de Osmanlı eğitiminin bozulmasına yol açmıştır. Osmanlı duraklama dönemi XVII yüzyılı kapsamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun bu döneminde saltanat hukukunda düzenlemeler yapılmış, ekber ve erşed sistemine geçilmiştir. Ekber ve erşed sisteminde hanedan ailesinin en yaşlı üyesinin padişahlık makamında bulunması söz konusu olmuştur.

1603-1618 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında, Batı İran, Kafkaslar ve Irak meselesi için çıkan savaşlardan biridir.

Erzurum Antlaşması, Osmanlı Devleti ile İran'daki Kaçar Hanedanı arasında imzalanan ve 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşını sona erdiren barış antlaşmasıdır. 1813 yılındaki Gülistan Antlaşması ile Azerbaycan ve Kafkaslar'da Ruslara büyük ölçüde toprak kaptıran İran'daki Kaçar Hanedanı, bu toprak kayıplarını Osmanlılar'dan toprak alarak telafi etmek istediği için, Avrupalıların da kışkırtmalarıyla Bağdat ve Şehrizor bölgelerine saldırılar düzenledi. Sınır olaylarının ve saldırıların yoğunlaşması üzerine II. Mahmut, İran'a savaş ilan etti (1820).

Londra Antlaşması (1840) 15 Temmuz 1840 tarihinde bir taraf olarak Osmanlı Devleti ve ikinci taraf olarak Mısır Hidivliği, Birleşik Krallık, Avusturya İmparatorluğu, Prusya, Rusya devletlerinden oluşan Büyük Avrupa Güçleri arasında imzalanmış bir barış ve düzenleme antlaşmasıdır. 1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşını sona erdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi</span>

Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi, Rus İmparatorluğu ile Yaş Antlaşması'nın imzalandığı 1792 yılından, saltanatın kaldırılarak devletin lağvedildiği 1922 yılına kadar sürer. Bu dönemde devlet en büyük toprak kayıplarını yaşamış ve Kurtuluş Savaşı sayesinde yalnızca Anadolu kurtarılabilmiştir.

Kürican Muharebesi, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nın en önemli ve en büyük muharebesidir.

<span class="mw-page-title-main">Leylan Muharebesi</span>

Leylan Muharebesi ya da Kerkük Muharebesi, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

Gence Kuşatması 1735-1736 Osmanlı-İran Savaşı'nın son aşamasındaki kuşatma. Şehrin Osmanlı garnizonunun cesur bir savunmasının Arpaçay Muharebesi'nde yardıma yürüyen ana Türk ordusunun yok edilmesiyle boşa çıkmasından sonra, şehrin teslim edilmesiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kars Muharebesi (1745)</span>

Kars Savaşı (1745), Osmanlı-Kızılbaş Savaşı'nın (1743-1746) son büyük muharebesidir. Savaş, Osmanlı ordusunun kesin yenilgisiyle sonuçlandı. 10 gün boyunca aralıklı olarak devam eden muharebe, Osmanlı ordusunun tam yenilgisiyle sona erdi. Şahbanu Razi Sultan Safevi, savaşta şehit düşen Kızılbaşların isimlerinin açıklığa kavuşturulması ve uygun şekilde defnedilmesi için kişisel bütçesinden özel fonlar ayırdı. Musul yenilgisinden sonra bu savaşta da Osmanlılar Nadir Şah'a yenildiler ve askeri zafer umutları azaldı. Osmanlı tarafı zaferden ümidini keserek müzakerelere yeniden başladı. Sonuç olarak, taraflar arasında Kerden Antlaşması imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">1732-1736 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1735-36 yılları arasında yapılmış savaş

1736 Osmanlı-Safevî Savaşı, 1730-1732 savaşının ardından İran'ın kaybettiği toprakları geri almak için Osmanlı Devleti ile yapmış olduğu bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Seferi (1735)</span>

Kafkasya seferi - 1734-1735 yıllarını kapsayan bu sefer, Safevi-Osmanlı savaşının son büyük askeri seferiydi. Bu sefer sonucunda Safevi ordusu bir zafer kazanmış ve Kafkasya'da Safevi yönetimi yeniden kurulmuştur.