İçeriğe atla

1707 Birlik Yasaları

1707 Birlik Yasaları (İngilizceActs of Union 1707), İngiltere Parlamentosu'nda kabul edilen 1706 İskoçya ile Birlik Yasası (İngilizce: Union with Scotland Act 1706) ile İskoçya Parlamentosu'nda kabul edilen 1707 İngiltere ile Birlik Yasası (İngilizce: Union with Scotland Act 1706) olmak üzere iki farklı yasadır. Aynı hükümdara bağlı olmalarına karşın farklı devletler olan ve farklı yasama organlarına sahip İngiltere Krallığı ile İskoçya Krallığı'nın birleşmesi amacıyla 22 Temmuz 1706'da imzalanan Birlik Antlaşması, bu yasalarla yürürlüğe girmiştir.

İskoç Parlamentosu antlaşmayı, yalnızca bazı küçük değişikliklerle Ocak 1707'de kabul etti, hemen ardından da İngiliz Parlamentosu antlaşmayı onayladı. 6 Mart'taki krallık onayından sonra birleşme 1 Mayıs 1707'de yürürlüğe girdi.

Birleşme Kanunları (İngilizce: The Acts of Union, İskoç dili: Achd on Aonaidh) iki farklı parlamentonun kabul etmiş olduğu kanunlardır: İngiltere Parlamentosu’nun kabul ettiği 1706 tarihli İskoçya ile Birleşme Kanunu ve İskoçya Parlamentosu’nun kabul ettiği 1707 tarihli İngiltere ile Birleşme Kanunu. Geçirilen bu kanunlarla, parlamento temsilcileri arasında görüşülen ve iki ülkenin 22 Haziran 1706 tarihinde kabul etmiş oldukları Birleşme Antlaşması’nın (İngilizce: Treaty of Union) hükümlerini yürürlüğe konmuş oldu. Hükümler uyarınca İngiltere Krallığı ve İskoçya Krallığı, öncesinde aynı monark tarafından yönetilen fakat farklı yasaları olan iki ayrı krallık, Büyük Britanya adı altında tek bir krallık oluşturdular.

İki ülke 1603 tarihinde kabul edilen Tahtların Birleşmesi ile, İskoçya Kralı VI. James’in İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth sonrasında İngiltere’nin başına geçmesi, aynı monark tarafından yönetilmeye başlandı. Antlaşmanın tahtların birleşmesi olarak adlandırılmasına ve VI. James tarafından kabul edilmesine rağmen İngiltere ve İskoçya 1707 tarihinde tek bir krallıkta birleşmelerine kadar resmi olarak iki ayrı ülke olarak kaldılar. Birleşme Kanunları kabulünden önce iki ülkeyi parlamento kararları ile birleştirmek için üç girişimde bulunuldu (1606, 1667, 1689) fakat 18.yüzyıl başlarına kadar farklı nedenler dolayısıyla iki ülke bu kararlara sıcak bakmadı.

Kanun 1 Mayıs 1707’de yürürlüğe girdi. Bu tarihte, İskoç Parlamentosu ve İngiliz Parlamentosu Londra’daki Westminster Sarayı’nda, İngiliz Parlamentosu’nun toplanma yeri, Büyük Britanya Parlamentosu’nu oluşturmak için birleştiler. Gerçekleştirilen bu birleşme, İskoçya’da “ Parlamentoların Birleşmesi (İngilizce: Union of the Parliaments)” olarak da bilinir.

1707 Öncesi Siyasi Arka Plan

1603-1660

1603 öncesinde İngiltere ve İskoçya ayrı hükümdarlarca yönetilmekteydiler. Kraliçe Elizabeth'in yönetimi boyunca hiç evlenmemesi ve bu nedenle varisi olmadığı için James, kral VII. Henry'nin büyük torunu ve Stuart Hanedanı üyesi prostestan İskoçya Kralı, İngiltere tahtına varis olmuş oldu. I. Elizabeth'in ölümü sonrası iki taht James'in birleşik yönetimine geçti, İngiltere'de I. James ve İskoçya'da VI. James. İki krallığı tek bir taç altında birleştirmek, Büyük Biritanya unvanını almak ve yönetimine ve kendisine Britanya Kültürü'nü benimsetmeye çalıştı.

1603 İngiltere ve İskoçya Birliği Yasası şartlarını kabul etmek için ortak bir komisyon kurdu. Ancak İngiliz Parlamentosu, bunun İskoçya'nınkine benzer bir mutlakiyetçi yapının empoze edilmesine yol açacağından endişeliydi. James önerilerini geri çekmek zorunda kaldı ve 1610 yılında bu eylemlerini tekrarlaması çok sert karşılandı.

Bunun yerine, merkezi ve birleşik bir yapı kurma amacına yönelik bir adım olarak birleşmiş bir İngiliz-İskoç kilisesi kurdu. İki kilise de yapısal olarak piskoposluk olsa da doktrin anlamında farklıydılar. İskoçya Kilisesi, kirk olarak da bilinir, kalvinistti ve birçok İngiltere Kilisesi uygulamalarını Katolik Kilisesi'nden biraz daha iyi olarak yorumluyorlardı. Bunun bir sonucu olarak da James ve oğlu I. Charles tarafından uygulanmak istenen dini politikalar, 1639-1651 yılları arasında gerçekleşen İngiltere İç Savaşı'na neden oldu.

1639–1640 Piskopos Savaşları, İngiltere İç Savaşı'nın ilk çatışmalarından sayılır, kirk'in önceliğini kabul etti ve İskoçya'da bir Covenanter hükûmeti kurdu. İskoçlar, 1642 yılında başlayan ilk çatışmalarda kraliyetçi bir zaferin İskoçya üzerinde yaratabileceği etkiden çekinmelerine kadarki sürede tarafsız kalmayı tercih ettiler. Argyll gibi Presbiteryen liderler, birleşmeyi İngiltere ve İskoçya arasındaki serbest ticareti sağlamanın ve Presbiteryen Kilisesi'nin korunmasının bir yolu olarak gördüler.

1643 Solemn League and Covenant metni hükmünce Covenanterler, dini birlik karşılığında İngiltere Parlamentosu'na askeri destekte bulunma konusunda anlaştılar. Antlaşma defalarca İngiltere, İskoçya ve İrlanda arasındaki 'birliğe' atıfta bulunsa da, siyasi birliğin Kirk Partisi dışında çok az desteği vardı. İngiltere Kilisesi'ndeki Piskoposluk çoğunluğu ve Yeni Ordu'ya hakim olan Oliver Cromwell gibi Bağımsızlar dini birliğe bile karşı çıktı.

İngiliz ve İskoç Presbiteryenler, bağımsızları ve Düzleyiciler gibi radikal grupları Kraliyetçiler'den daha büyük bir tehdit olarak gören siyasi muhafazakarlardı. Kraliyetçiler ve Presbiteryenler, monarşinin tanrısal olarak düzenlendiğini fakat Kilise'nin doğal ve geniş otoritesi üzerindeki etkisinin doğru olmadığını kabul ettiler. Presbiteryenler, I. Charles 1646'da teslim olduğunda, onu İngiliz tahtına geri getirmek için eski düşmanlarıyla ittifak kurdular.

1647-1648 yılları arasında gerçekleşen İkinci İngiltere İç Savaşı'ndaki yenilgiden sonra İskoçya, İngiliz birlikleri tarafından işgal edildi. Aralık 1648'de yaşanan Gurur Tasfiyesi, Presbiteryen milletvekillerini Parlamento'dan çıkararak ve Ocak 1649'da Charles'ı idam ederek Cromwell'in İngiltere'deki siyasi kontrolünü sağlamlaştırdı. Bunu saygısızlık olarak gören Kirk Partisi, II Charles'ı İskoçya ve Büyük Britanya Kralı ilan etti ve onu İngiltere tahtına geçirmek için ittifak kurdular.

1649-1651 Üçüncü İngiliz İç Savaşı veya Anglo-İskoç Savaşı'ndaki yenilgi, İskoçya'nın İngiltere, İskoçya ve İrlanda Topluluğu'na katılmasıyla sonuçlandı, Bu büyük ölçüde Cromwell'in Anglo- İskoç Savaşı'ndan sorumlu tuttuğu Kirk Partisi'nin gücünü kırmaya yönelik bir karardı. 1652 Birlik Teklifi'ni 12 Nisan 1654'te Oliver Cromwell, İngiltere'nin Koruyucusu, tarafından kabul edilen bir kararname izledi. Kararname 26 Haziran 1657'de İkinci Koruyucu Parlamento tarafından onaylandı ve Westminster'da mevcut İngiliz üyelere İskoçya ve İrlanda'dan 30'ar temsilcinin eklendiği tek bir Parlamento oluşturuldu.

1660-1707

Entegrayson sırasında İngiltere ve İskoçya arasında serbest ticaret kurulmak amaçlanırken, askeri müdahale ekonomik çıkarları sekteye uğrattı. İki ülke de birleşmenin yüksek vergi oranlarına ve sıkı askeri denetime neden olacağını düşündüklerinden birleşme fikrine sıcak bakmadılar. Var olan yetersiz desteğin yanında 1660 yılında Stuart Hanedanı'nın restore edilip II. Charles'ın tahta geçmesiyle birlik yönünde atılan adımlar rafa kaldırıldı.

İskoçya ekonomisi, İngiliz Ticaret - Nagivasyon Yasaları ve İngiltere'nin İskoçya'nın en büyük ihracat ortağı olan Hollanda ile 1660-1663 yıllarındaki savaşları nedeniyle büyük zarara uğradı. Ocak 1668'de anglo-sakson bir ticaret komisyonu kuruldu fakat gerek komisyonun imtiyaz vermeme yönündeki tavırları gerek de İskoçya'nın karşılığında sunabileceği pek bir varlığı olmadığından dolayı bu eylem de uzun soluklu olmadı. 1669 yılında kral II. Charles, İskoçya'nın Hollanda ile olan politik ve ticari bağlarını zayıflatmak için iki ülkenin siyasi anlamda birleşmelerini destekleyen görüşlerini yeniden dile getirmeye başladıysa da devam eden muhalif görüşler ve bunlara olan desteğin hız kesmeden artması halihazırda devam eden görüşmelerin aynı yıl içinde son bulmasına neden oldu.

1688'deki muhteşem devrimi takiben İskoç piskoposlarının katılımıyla oluşturulan bir Kongre, İskoç piskoposlarının, kirk üzerindeki Piskoposluk kontrolünü korumak amacıyla önerilen bir birliği destekledikleri bir zamanda, anayasal bir çözüm üzerinde anlaşmak üzere Nisan 1689 yılında Edinburgh'da toplanma kararı aldı. III. William ve Kraliçe Mary fikrin savunucuları konumundaydılar lakin bahsedilen görüşmeler İskoçya'daki Presbiteryen çoğunluk ve İngiliz Parlamentosu'nun oluşturdukları muhalefet neticesinde sonuçsuz kaldı. 1690 yılında piskoposluk İskoçya'da kaldırıldı. Beklenen etkinin tersine, siyasi kanadı güçlü bir sınıfı yönetimden yabancılaştırmak, ilerleyen tarihlerde birliğin kurulmasına karşı olan muhalefet tarafının temelini oluşturmuştu.

1690'lı yıllar Avrupa ve özellikle İskoçya için zorlu ekonomik krizlerin yaşandığı bir dönemdi. Örneğin, İskoçya'da bahsedilen yıllarda yaşanılan büyük ekonomik krizler ve İskoç halkının maruz kaldığı etkisi uzun yıllar devam eden kıtlıklar, İngiltere ile yaşanan gerginliklerin sebebi olmuştu. 1698'de İskoç Afrika ve Güneydoğu Asya Ticaret Şirketi, halkın sermayesini artırmaya yönelik açık abonelik sistemi oluşturmak için bir tüzük aldı. Şirket, neredeyse tamamı İskoç yatırımcılarca desteklenen ve Doğu Asya ile ticareti geliştirmek amacıyla Panama'da bir İskoç kolonisi kurmayı hedefleyen Darién Projesi'ni hazırladı. Plan tam anlamıyla bir felaketti. İngiltere'nin Doğu Hindistan Şirketi ile olan gizli anlaşmaları ve İspanya İmparatorluğu'nun askeri baskısı neticesinde bölge terk edildi. İskoçya Şirketi, İskoçya Krallığı'ndaki para akışının %20-25 kadarlık kısmıyla finanse edilmekteydi. Bu girişimin başarısızlıkla sonuçlanması sonrasında tüm İskoçya'nın maddi bir çöküş içine girmesine neden oldu. Bu çöküş, 1707 Birlik Yasaları'nın imzalanmasına zemin hazırladı. Darien kolonisinin kurulmuş olduğu arazide ise günümüzde herhangi bir yerleşim bulunmamaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskoçya</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. İskoçya anakarası, Büyük Britanya adasının kuzeydeki üçte birlik kısmını kaplar. Güneydoğusunda İngiltere ile 154 km uzunluğunda bir sınırı vardır. Kuzeyi ve batısı Atlas Okyanusu ile, kuzeydoğusu Kuzey Denizi ile ve güneyi İrlanda Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Charles (İngiltere kralı)</span> İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı

II. Charles, İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı. I. Charles ve Fransa kralı IV. Henri ile Marie de' Medici'nin kızı Henrietta Maria'nın ikinci oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Charles</span> İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı

I. Charles, 27 Mart 1625'ten 30 Ocak 1649'da idam edilmesine kadar İskoçya Krallığı ve İngiltere ile İrlanda Krallıkları kralı.

<span class="mw-page-title-main">II. James (İngiltere kralı)</span>

II. James, İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı. Britanya'nın son katolik hükümdarıdır.

Presbiteryenlik, piskoposluğu reddeden İhtiyar Meclisince yönetilen Kalvinist sistem. Protestanların bulunduğu Reforme Kilise mensuplarına verilen addır. Presbiteryenler olarak isimlendirilirler. Mensupları Presbiteryanizmin havariler tarafından vaaz edilmiş bir sistem olduğuna inanır.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya Krallığı</span> 843ten 1707ye kadar Büyük Britanyanın kuzeyine egemen bir tarihî devlet

İskoçya Krallığı, 843'ten 1707'ye kadar Büyük Britanya'nın kuzeyine egemen bir tarihî devlet. Daha sonra İngiltere Krallığı ile birleşerek Büyük Britanya Krallığı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Britanya Krallığı</span> 1707-1801 yılları arasında Kuzeybatı Avrupada egemen olan bir devlet

Eski Büyük Britanya Krallığı, bazen 'Büyük Britanya Birleşik Krallığı' da denir, 1707-1801 yılları arasında Kuzeybatı Avrupa'da egemen olan bir devlet. 1 Mayıs 1707'de İskoçya Krallığı ve İngiltere Krallığı'nın siyasi birleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır. 1706 Birlik Antlaşması ile tüm Büyük Britanya adasını kapsayacak ve İrlanda'yı dışarıda bırakacak bir birleşik krallık oluşturulması kararına varılmıştır. Westminster Sarayı'na bağlı bir meclis ve hükûmet yeni krallığı yönetecekti. Eski krallıklar zaten İskoç Kralı I. James'in 1603'te I. Elizabeth'in ölümü üzerine İngiltere Kralı olmasından beri aynı hükümdar tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İskoçya Krallığı hükümdarları listesi İskoçya Krallığı devletinde hükümdarlık yapan kişilerin listesidir. İskoçya Krallığı 843'ten 1707'ye kadar devam eden Britanya adasının kuzeyinde kurulmuş bir devlettir. Bu İskoçya Krallığı devletinin hükümdarları İskoçya Krallarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İskoç Parlamentosu</span> İskoçya Yasama Organı

İskoç Parlamentosu İskoç halkını temsil eden, İskoçya'nın sınırlı, özerk tek meclisli yasama organıdır. Başkent Edinburgh'un Holyrood bölgesinde yer almaktadır. Genel kullanımda "Holyrood" olarak adlandırılan parlamento, 129 İskoçya Parlamentosu Üyesinden (İPÜ) oluşan demokratik bir organdır. Üyeler dört yıllık görev süresi için karışık nispi temsil sistemi ile seçilirler. Sonuç olarak, ulusal seçmenler tarafından çoğunluk sistemi ile seçilen 73 İPÜ, sekiz ek üye bölgesinden atanan 56 İPÜ'den oluşmaktadır. Son parlamento genel seçimleri 6 Mayıs 2021 tarihinde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık Parlamentosu</span> Birleşik Krallıkın yasama organı

Birleşik Krallık Parlamentosu, Birleşik Krallık'ın en üst anayasal organıdır. Çift meclisli bir sistemi olan ülkede parlamento iki bölümden oluşur: Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası. Her iki meclis de Londra'da bulunan Westminster Sarayı'nda toplanır. Bu iki meclise, sınırlı şekilde kanun yapma yetkisi olan ve bu yüzden parlamentonun üçüncü bir parçası sayılabilecek olan monarşinin temsilcisi kral/kraliçeyi de eklemek mümkündür.

Restorasyon İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve Fetret Devriyle devam eden süreçte İngiltere monarşisinin II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan dönemi anlatır. II. Charles İngiltere, İskoçya ve İrlanda monarşilerini birleştirmiştir. Süreç II. Charles'ın tüm saltanata dönemini (1660-1685) ve kardeşi II. James'in hüküm sürdüğü bir dönemi (1685-1688) de kapsar. Bazen süreç Muhteşem Devrimle iktidara gelmiş olan Orange-Nassau Hanedanına kadar götürülür.

Üç Krallık Savaşları 1639 - 1651 yılları arasında İngiltere, İrlanda ve İskoçya'yı da içine alacak şekilde gerçekleşen çok sayıda olayı kapsar. Bu olaylardan en önemlisi İngiliz İç Savaşıdır ve savaşın sonunda 1649 yılında Parlamento tarafından alınan kararla kral I. Charles idam edilmiştir. Üç Krallık Savaşları dönemi 1660 yılında II. Charles'ın tahta çıkmasıyla başlayan Restorasyon dönemine kadar uzatılır. Savaşlar toplumsal hayatta dini ve sosyal meselelere dair biriken sorunların patlaması olarak da değerlendirilebilir. Din alanında halk, monarşisinin müdahalesi olmaksızın özgürce ibadet etme arzusunu dile getirmiştir. Sosyal alanda da monarşinin yetkilerinin parlamento tarafından düzenlenmesi arzusu bulunuyordu. İngiltere, İrlanda ve İskoçya topraklarında yaşanan bu toplumsal olayların bir de ulusal boyutu olmuştur. İrlanda ve İskoçya birleşik krallık altında İngiliz hakimiyetine de başkaldırmıştır. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlılarının monarşi, İrlanda ve İskoçya'ya galip gelmesi günümüzdeki meşruti monarşiyle yönetilen Londra merkezli Büyük Britanya'nın da temellerini atmıştır. Aynı dönemde meydana gelen ve İspanyol İmparatorluğuna karşı yaşanan Portekiz ve Hollanda bağımsızlık savaşları da bu dönemde yaşanmıştır.

Protektora dönemi, İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan Fetret Devri süresince İngiltere, Galler, İrlanda ve İskoçya'daki idare tarzıdır. Protektora dönemi 1653 yılında Barebone Parlamentosunun kapatılması ve Oliver Cromwell'in Lord Protector ilan edilmesiyle başlar. Bu dönem 1659 yılında sona ermiştir, oğul Richard Cromwell babasından miras kalan bu unvanın hakkını veremeyince tasfiye edilmiş ve Restorasyon süreci başlamış, II. Charles kral olarak tahta çıkmıştır.

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi, İngiliz İç Savaşı öncesi, sırası ve sonrasındaki öne çıkan olayları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Dunbar Muharebesi</span>

Dunbar Muharebesi, 3 Eylül 1650 günü yapılan ve İngiliz İç Savaşı içindeki önemli bir muharebedir. İç savaşın üçüncü aşamasında yapılan muharebede Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birlikleri, David Leslie komutasındaki II. Charles yanlısı İskoç birliklerini yener. 5 Şubat 1649 günü İskoçların kralı ilan edilen II. Charles'ın tahta çıkma umutları giderek azalır. Günümüzde muharebe alanı İskoçya tarihi açısından öneminden ötürü koruma altındadır.

Güvenlik Komitesi, kral I. Charles'a karşı yapılan İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento yanlıları tarafından ilk olarak 1642 yılında oluşturulan kurumdur. Fetret Devri olarak tanımlanan dönem boyunca birçok kez bu kuruma başvurulmuştur. Monarşinin restorasyonu ile beraber lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birlik Antlaşması</span>

Birlik Antlaşması, İngiltere ile İskoçya'nın Büyük Britanya adı altında birleşmesini sağlayan anlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Restorasyon (İskoçya)</span>

Restorasyon, İngiliz Milletler Topluluğu döneminden sonra 1660'ta monarşinin İskoçya'ya geri dönüşünden 1689'daki Devrim ve Mülkler Sözleşmesi'ne kadar İskoç tarihinin otuz yılıydı. Stuart Hanedanı'nın II. Charles'ın şahsında İngiltere ve İrlanda tahtlarına dönüşünü içeren, Britanya Adaları'ndaki daha geniş bir Restorasyon'un parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">1701 Veraset Yasası</span>

Veraset Yasası, İngiltere ve İskoçya tahtının yalnızca Protestanlara verileceğini kabul edilen İngiltere Parlamentosu yasasıdır. Yasa ile I. Charles’in soyundan gelen katolikler taht sıralamasından çıkarılmış, ve taht I. James’in torunu Sophia’nın katolik olmayan varislerine geçmiştir.

Jacobitism, büyük ölçüde 17. ve 18. yüzyılda yaşanan, Stuart Hanedanı'nı, Britanya tahtına tekrar çıkarmayı destekleyen bir hareketti. Adı, James'in Latince versiyonu olan Jacobus'tan türetilmiştir.