İçeriğe atla

16 Psyche

16 Psyche
16 Psyche'nin, Very Large Telescope'un uyarlanabilir optik sistemi tarafından Ağustos 2019'da elde edilen görüntüsü
Keşif
KeşfedenAnnibale de Gasparis
Keşif yeriNapoli Gözlemevi
Keşif tarihi17 Mart 1852
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(16) Psyche
Adın kaynağı
Psyche (Ψυχή)
Ana kuşak
SıfatlarPsychean[1]
Sembol (tarihsel)
Yörünge özellikleri[2]
Dönem 13 Eylül 2023
(JD 2460200.5)
Günöte3,32 AU (497 milyon km)
Günberi2,53 AU (378 milyon km)
Yarı büyük eksen
2,92 AU (437 milyon km)
Dış merkezlik0,1342
4,999 y (1825.95 g)
243,16°
Eğiklik3,096°
150,03°
Günberi zamanı
27 Nisan 2025
229,41°
Dünya MOID1,53 AU (229 milyon km)
Fiziksel özellikler
Tayf tipi
Tholen = M[2]
SMASS = X[2]
Bus-DeMeo = Xk[3]
9,22 ila 12,19
6,21[2]
Boyutlaryaklaşık = 0,59±0,02[4]
(278±5 × 232±6 × 164±4) km[5]
(en iyi elipsoit uyumu = 277 km × 238 km × 168 km][5]
279 × 232 × 189 km ( ± 10% )[6]
(278+4
-8
× 238+4
-6
× 171+1
-5
) km
[7]
Ortalama çap
223±3 km[4]
222±4 km[5]
222+1
-4
 km
[7]
Hacim5,75×106 km3 (en uygun)[7]
Kütle(2,29±0,14)×1019 kg[8]
Ortalama yoğunluk
3,977±0,253 g/cm3
~0,144 m/s2[6]
~180 m/s[6] (~600 ft/s)
4,195948±0,000001 sa[6][7]
Albedo0,15±0,03[5]
0,34±0,08 (radar)[7]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

16 Psyche, İtalyan gök bilimci Annibale de Gasparis tarafından 17 Mart 1852'de keşfedilen ve Yunan tanrıçası Psyche'den adını alan büyük bir M-tipi asteroittir.[9] "16" ön eki, keşfedilme sırasına göre on altıncı küçük gezegen olduğunu belirtir. M-tipi asteroitlerin en büyüğü ve en kütleli olanıdır ve en büyük on iki asteroitten biridir. Ortalama çapı yaklaşık 220 km 'dir (140 mi) ve asteroit kuşağı kütlesinin yaklaşık yüzde birini içerir. Eskiden bir öngezegennin açığa çıkmış çekirdeği olduğu düşünülüyordu,[10] fakat son gözlemler bu varsayımı sorgulamaktadır.[7][8] Psyche, NASA tarafından aynı adı taşıyan bir uzay aracıyla araştırılacak. Bu, insan yapımı bir nesnenin metalik bir asteroide yolculuk ettiği ilk sefer olacak. Uzay aracı 13 Ekim 2023'te fırlatıldı[11] ve 2029 yılında asteroide ulaşması bekleniyor.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Psychean". Oxford English Dictionary. "psyche". Oxford English Dictionary (Çevrimiçi bas.). Oxford University Press.  (Abonelik veya katılımcı kurum üyeliği gerekli.)
  2. ^ a b c d "JPL SBDB: 16 Psyche". JPL Small-Body Database Browser (9 Aralık 2021 son gözlem). Jet İtki Laboratuvarı. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2023. 
  3. ^ "EAR-A-5-DDR Taxonomy". Planetary Data System (v 6.0 bas.). 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2018. 
  4. ^ a b P. Vernazza; M. Ferrais; L. Jorda; J. Hanuš; B. Carry (4 Ekim 2021). "VLT/SPHERE imaging survey of the largest main-belt asteroids: Final results and synthesis" (PDF). Astronomy & Astrophysics. 654: A56. Bibcode:2021A&A...654A..56V. doi:10.1051/0004-6361/202141781. 12 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 
  5. ^ a b c d Ferrais, M.; Vernazza, P.; Jorda, L.; Rambaux, N.; Hanuš, J.; Carry, B.; Marchis, F.; Marsset, M.; Viikinkoski, M.; Brož, M.; Fetick, R.; Drouard, A.; Fusco, T.; Birlan, M.; Podlewska-Gaca, E.; Jehin, E.; Bartczak, P.; Berthier, J.; Castillo-Rogez, J.; Cipriani, F.; Colas, F.; Dudziński, G.; Dumas, C.; Ďurech, J.; Kaasalainen, M.; Kryszczynska, A.; Lamy, P.; le Coroller, H.; Marciniak, A.; Michalowski, T.; Michel, P.; Santana-Ros, T.; Tanga, P.; Vachier, F.; Vigan, A.; Witasse, O.; Yang, B. (Haziran 2020). "Asteroid (16) Psyche's primordial shape: A possible Jacobi ellipsoid?" (PDF). Astronomy and Astrophysics. 638: L15. Bibcode:2020A&A...638L..15F. doi:10.1051/0004-6361/202038100. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  6. ^ a b c d Shepard, Michael K.; Richardson, James; Taylor, Patrick A. (2017). "Radar observations and shape model of asteroid 16 Psyche". Icarus. 281: 388-403. Bibcode:2017Icar..281..388S. doi:10.1016/j.icarus.2016.08.011. 
  7. ^ a b c d e f Shepard, Michael K.; De Kleer, Katherine; Cambioni, Saverio; Taylor, Patrick A.; Virkki, Anne K.; Rívera-Valentin, Edgard G.; Rodriguez Sanchez-Vahamonde, Carolina; Fernanda Zambrano-Marin, Luisa; Magri, Christopher; Dunham, David; Moore, John; Camarca, Maria (2021). "Asteroid 16 Psyche: Shape, Features, and Global Map". The Planetary Science Journal. 2 (4): 125. arXiv:2110.03635 $2. Bibcode:2021PSJ.....2..125S. doi:10.3847/PSJ/abfdba. 
  8. ^ a b Elkins-Tanton, L. T. (2020). "Observations, meteorites, and models: A preflight assessment of the composition and formation of (16) Psyche". Journal of Geophysical Research: Planets. 125 (3): 23. Bibcode:2020JGRE..12506296E. doi:10.1029/2019JE006296. PMC 7375145 $2. PMID 32714727. 
  9. ^ Schmadel, Lutz D. (2012). Dictionary of Minor Planet Names (6. bas.). Springer Science & Business Media. ss. 14-15. ISBN 978-3642297182. 
  10. ^ Bell, J.F. (2015). Richard P. Binzel; Tom Gehrels; Mildred Shapley Matthews (Ed.). Asteroids: The Big Picture in Asteroids II. University of Arizona Press. ss. 921-948. ISBN 978-0-8165-1123-5. 
  11. ^ Wall, Mike (28 Eylül 2023). "NASA's Psyche Mission Targeting Oct. 12 for Launch". blogs.nasa.gov. Nasa. 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2023. 
  12. ^ "NASA Continues Psyche Asteroid Mission". JPL. NASA. 28 Ekim 2022. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">19 Fortuna</span> Asteroit

Fortuna, en büyük ana kuşak asteroitlerinden biridir. John Russell Hind tarafından 22 Ağustos 1852'de keşfedildi ve adını Roma şans tanrıçası Fortuna'dan aldı. 1 Ceres'e benzer bir bileşime sahiptir; tholinler de dahil ilkel organik bileşiklerden oluşan, yoğun şekilde uzay etkisine maruz kalmış koyu renkli bir yüzeyi vardır.

<span class="mw-page-title-main">21 Lutetia</span> ana kuşak asteroidi

Lutetia, ana asteroit kuşağında yer alan bir M-tipi asteroitdir. 1852 yılında Hermann Goldschmidt tarafından keşfedildi. Adı, Paris'in Latincesi olan Lutetia'dan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">72 Feronia</span> Asteroit

72 Feronia, oldukça büyük ve karanlık bir ana kuşak asteroitidir. Bu, 29 Mayıs 1861'de New York Eyaleti, Hamilton Koleji'inden C. H. F. Peters tarafından yapılan ilk asteroit keşfiydi. Başlangıçta Peters'ın zaten bilinen 66 Maja asteroidini gördüğü düşünülüyordu ancak Truman Henry Safford bunun yeni bir gök cismi olduğunu gösterdi. Safford bu asteroide Roma doğurganlık tanrıçasının adı olan Feronia'nın adını verdi.

Cyrene, küçük gezegen tanımı 133 Cyrene, JC Watson tarafından 16 Ağustos 1873'te Michigan, Ann Arbor'da keşfedilen ve adını kral Hypseus'un kızı Cyrene'den alan oldukça büyük ve çok parlak bir ana kuşak asteroididir. Spektrumuna göre S-tipi bir asteroit olarak sınıflandırılır. Jüpiter ile 2:1 ortalama hareket rezonansının yakınında yörüngede dönen Hecuba asteroit grubunun bir üyesi olarak listelenir.

<span class="mw-page-title-main">28 Bellona</span> Asteroit

Bellona, büyük bir ana kuşak asteroitidir. Alman gök bilimci R. Luther tarafından 1 Mart 1854 tarihinde keşfedilmiş ve Roma savaş tanrıçası Bellōna'nın adını almıştır. İsim Kırım Savaşı'nın başlangıcını işaretlemek için seçilmişti. Yaklaşık 100–120 km kesit boyutuna sahip taş yapılı bir S-tipi asteroittir. 28 Bellona, 4,63 yıllık bir sürede Güneş'in yörüngesinde döner.

<span class="mw-page-title-main">25 Phocaea</span> ana kuşak asteroidi

Phocaea, asteroit kuşağının iç bölgelerinden yaklaşık 75 kilometre çapında taşlı bir asteroittir. Phocaea ailesinin ana organıdır. 1853 yılında Fransız gök bilimci Jean Chacornac tarafından keşfedildi. Adını, günümüzde Foça olan Antik Yunan şehri Fokaia'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">52 Europa</span> Asteroit

Europa, asteroit kuşağındaki en büyük 6. asteroittir. Çapı 300 km'nin üzerindedir, fakat buna uygun bir kütleye sahip değildir. Yuvarlak olmayıp, yaklaşık 380 × 330 × 250 km boyutlarında elipsoid şeklindedir. 4 Şubat 1858'de Hermann Goldschmidt tarafından Paris'teki evinin balkonunda keşfedildi. Adını Yunan mitolojisinde Zeus'un fetihlerinden biri olan ve Jüpiter'in uydusu Europa'ya da adını veren Europa'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">32 Pomona</span> Asteroit

Pomona 81 kilometre (50 mi) çapında taşsı bir ana kuşak asteroitidir. Alman-Fransız gök bilimci Hermann Mayer Salomon Goldschmidt tarafından 26 Ekim 1854 tarihinde keşfedilmiş ve adını Roma mitolojisiinde meyve ağaçları tanrıçası olan Pōmōna'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">29 Amphitrite</span> asteroit

Amphitrite 200 kilometre çapı ile en büyük S-tipi asteroitlerden biri ve muhtemelen Eunomia, Juno, Iris ve Herculina'dan sonraki en büyük 5. asteroittir.

<span class="mw-page-title-main">30 Urania</span> asteroit

Urania, 22 Temmuz 1854 tarihinde İngiliz gök bilimci John Russell Hind tarafından keşfedilen bir ana kuşak asteroitidir. Bu keşif, Hind'in son asteroit keşfiydi. Adını Yunan mitolojisindeki bir tanrıça olan Urania'dan almıştır. 30 Urania'nın ilk yörünge ögeleri, Wroclaw Gözlemevi'nde asistan olan Wilhelm Günther tarafından yayınlandı. Güneş'in etrafında 3,64 yıllık bir periyotla dolanmakta ve kendi ekseni etrafında her 13,7 saatte bir dönmektedir.

<span class="mw-page-title-main">31 Euphrosyne</span> Asteroit

Euphrosyne çok genç bir asteroittir. En büyük asteroitlerden biridir. Kuzey Amerika'dan bulunan ilk asteroid olup, 1 Eylül 1854'te James Ferguson tarafından keşfedilmiştir. Adını Yunan mitolojisindeki Haritesler 'den biri olan Euphrosyne'den almıştır. 2019'da küçük bir yol arkadaşı keşfedildi. Bilinen en yuvarlak üçüncü asteroittir. Yuvarlaklığının, bir çarpışma ile bozularak yeniden birikmiş olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir ve hidrostatik dengeye yakın değildir.

<span class="mw-page-title-main">54 Alexandra</span> Asteroit

Alexandra, ara asteroit kuşağından yaklaşık 155 kilometre çapında karbonlu bir asteroiddir. Alman-Fransız astronom Hermann Goldschmidt tarafından 10 Eylül 1858'de keşfedildi ve adını Alman kaşif Alexander von Humboldt'tan almaktadır; ayrıca adını bir erkekten alan ilk asteroittir.

<span class="mw-page-title-main">115 Thyra</span> Asteroit

115 Thyra, Kanadalı-Amerikalı astronom J. C. Watson tarafından 6 Ağustos 1871'de keşfedilen oldukça büyük ve parlak bir iç ana kuşak asteroididir ve adını Danimarka Kralı Yaşlı Gorm'un eşi Thyra'dan almıştır. Tayfına bağlı olarak, taşlı bir S-tipi asteroit olarak kategorize edilir.

<span class="mw-page-title-main">125 Liberatrix</span> Asteroit

Liberatrix bir ana kuşak asteroididir. Nispeten yansıtıcı bir yüzeye ve M tipi bir spektruma sahiptir. Liberatrix, kendi adını taşıyan bir asteroit ailesinin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">776 Berbericia</span> Asteroit

776 Berbericia, Güneş'in yörüngesinde dönen bir küçük gezegendir. Ana kuşak C-tipi bir asteroit olan 776 Berbericia, Almanya'nın güneybatısındaki Heidelberg Gözlemevi'nde astronom Adam Massinger tarafından 24 Ocak 1914'te keşfedildi. Max Wolf tarafından bir Alman astronom olan Adolf Berberich'in (1861–1920) onuruna isimlendirilmiştir. Asteroidin spektrumları, sulu değişime dair kanıtlar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">89 Julia</span> Asteroit

Julia, büyük bir ana asteroit kuşağı asteroididir.

<span class="mw-page-title-main">135 Hertha</span> Asteroit

Hertha, asteroit kuşağının iç bölgesinden gelen, yaklaşık 77 kilometre (48 mi) çapında bir asteroittir. 18 Şubat 1874'te Alman-Amerikalı astronom Christian Peters tarafından Clinton, New York yakınlarındaki Litchfield Gözlemevi'nde keşfedildi. Nerthus olarak da bilinen Töton ve İskandinav doğurganlık tanrıçası Hertha'nın adını aldı. Nysa asteroit ailesi arasında yörüngede döner, ancak metalik bir M-tipi asteroit olarak sınıflandırılması, bu aile için daha yaygın olan F-tipi asteroit özellikleri ile uyuşmuyor ki bu da onun bir müdahaleci olabileceğini düşündürüyor. Spektroskopik analiz, Hertha'nın muhtemelen mevcut M tipinden önerilen W tipine yeniden sınıflandırılması gerektiğini belirten hidratlı silikatların olası varlığını gösteriyor.

Zwetana, Güneş'in yörüngesinde dönen küçük bir ana asteroit kuşağı asteroitidir.

<span class="mw-page-title-main">M-tipi asteroit</span>

M tipi asteroitler, diğer asteroit sınıflarına göre daha yüksek oranlarda demir-nikel gibi metal fazları içerdiği görülen ve yaygın olarak demir göktaşlarının kaynağı olduğu düşünülen spektral bir asteroit sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Psyche (uzay aracı)</span> 16 Psyche metal asteroitine yönelik gelecekteki NASA yörünge aracı

Psyche, metal asteroit 16 Psyche'yi yörüngede dönüp inceleyerek gezegen çekirdeklerinin kökenini keşfetmek amacıyla 13 Ekim 2023'te fırlatılan bir yörünge aracı ve uzay görevidir. Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Lindy Elkins-Tanton, NASA'nın Discovery Programı için bu görevi öneren baş araştırmacıdır. Proje NASA Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından yönetilmektedir.