İçeriğe atla

1689 Üsküp yangını

1689 Üsküp yangını, 26 Ekim 1689'de başlayıp 2 gün süren tarihi bir olaydır. Yangın neticesinde şehrin büyük bir kısmı yanmış; yalnızca kale ile bazı kilise ve camiler gibi taştan yapılmış yapılar nispeten hasarsız kalmıştır. Yangının Üsküp üzerinde yıkıcı bir etkisi olmuştur. Kentin nüfusu 60.000'den 10.000 civarına düşmüş ve bir ticaret merkezi olarak bölgesel önemini yitirmiştir.[1] Şehirde ikamet eden Müslümanların birçoğu başkent İstanbul'a yerleşerek burada Üsküp mahallesini meydana getirmişler, kentin gayrimüslim sakinleri ise Sofya ve Belgrad'a göçmüşlerdir.[2][3]

1689 yılında Sienalı İtalyan komutan Enea Silvio Piccolomini Osmanlı İmparatorluğu'dan Kosova, Bosna-Hersek ve Makedonya üzerine saldırıya geçmiştir. Bu dönemde Üsküp'ün gelişimi 1689 yılında Avusturya ordusunun Makedonya'ya girmesiyle aniden kesintiye uğradı. Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699) sırasında General Piccolomini komutasındaki Avusturya birlikleri durdurulamaz bir ilerleyişle Balkanlar'ın içlerine kadar ilerleyerek Kaçanik Kalesi'ni aldıktan sonra Üsküp ovasına inmiştir. Türk ordusu ve halkın bir kısmı şehri terk ettiği için 25 Ekim 1689'da Üsküp'ü fazla mücadele etmeden teslim aldılar. Ancak Osmanlı kuvvetlerinin üç gün içinde karşı taarruzla geri dönmesi bekleniyordu. Bu sırada General Piccolomini'nin emriyle Üsküp ateşe verildi[4] ve yangın iki gün sürdü (26 ve 27 Ekim); çok sayıda ev ve dükkân tahrip edildi, ancak en büyük hasar neredeyse tüm konutların, iki sinagogun ve Yahudi okulunun tahrip edildiği şehrin Yahudi mahallesinde meydana geldi.[5]

Bu olaylarla ilgili bazı iddialar, Piccolomini'nin Üsküp'ü, kuvvetlerinin karargâhından bu kadar uzaktaki bir şehri işgal etme ve yönetme konusundaki yetersizliği nedeniyle yerle bir ettiğini belirtmektedir.[6]

Saldırı sırasında general Piccolomini kolera veya veba[7] hastalığına yakalanmış ve 9 Kasım 1689 tarihinde ölmüştür. Lidersiz kalan ordusu yenildi. Sırpların ve Arnavutların çoğu, Patrik Arsenije III Crnojević'in önderliğinde sürgüne kaçmıştır.[1] Ertesi yıl 1690'da Mora Seraskeri Koca Halil Paşa ile Kırım Hanı Selim Giray, Kaçanik Boğazı'nda ve Kosova'da Avusturyalıları mağlûp ederek Üsküp'ü tekrar Osmanlı hâkimiyetine aldı.[3]

Yangında zarar gören yapılar

Kaynakça

  1. ^ a b Judah, Tim (2009). The Serbs: history, myth and the destruction of Yugoslavia. 3rd ed. New Haven (Conn.): Yale University Press. ISBN 978-0-300-15826-7. 6 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  2. ^ a b Asani, Eljesa (10 Mart 2010). Makedonya'daki medreseler ve İsa Bey Medresesi (masterThesis tez). Uludağ Üniversitesi. 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  3. ^ a b "ÜSKÜP". TDV İslâm Ansiklopedisi. 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  4. ^ "History of Skopje". www.fidanoski.ca. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2017. 
  5. ^ Скопје, Град. "Official portal of City of Skopje - History". www.skopje.gov.mk. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2017. 
  6. ^ Katardzhiev, Ivan (1979). A History of the Macedonian People. Graham W. Reid tarafından çevrildi. Skopje: Macedonian Review. s. 96. 
  7. ^ "⏰Erdoğan'ın Hamas çıkışı, İlk Millî Maç, Beatlemania". us7.campaign-archive.com. 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 
  8. ^ "ÜSKÜP - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  9. ^ "İshak Bey Camii | Etnolojik Araştırmalar ve Uygulamalı Antropoloji Merkezi - CEIPA". ceipa.pmf.ukim.mk. 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  10. ^ Yasinyazdı (19 Eylül 2016). "Yahya Paşa Cami". Üsküp - Makedonya Üsküp Şehri Turizm Rehberi. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  11. ^ "SULTAN MURAD KÜLLİYESİ - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  12. ^ Camci, +halit Ömer (28 Mayıs 2008). "Üsküp Yıldırım Han Diyarı – Bize Ataların Yadigârı". Gezgin Dergi. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  13. ^ Skopje In Your Pocket (İngilizce). In Your Pocket. 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üsküp</span> Kuzey Makedonyanın başkenti

Üsküp, Kuzey Makedonya'nın başkenti ve en büyük kentidir. Ülkenin politik, kültürel, ekonomik ve akademik merkezi olan kent, ortasından geçen Vardar Nehri tarafından ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Paşa Camii (İstanbul)</span>

Hasan Paşa Camii ya da Kaptan Hasan Paşa Camii, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki Hasanpaşa Mahallesi'nde bulunan 1899 tarihli camidir.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Mehmed Paşa</span> 89. Osmanlı sadrazamı

Köprülü Mehmed Paşa, IV. Mehmed Dönemi'nde 1656-1661 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını yapmış bir bürokrattır. Osmanlı İmparatorluğu'nun Duraklama Devri'nde devleti idare etmiş, görev süresi boyunca yaşanan politik ve toplumsal karışıklıkların etkisini azaltmış ve Osmanlı İmparatorluğu'nun eski itibarını kazanmasında rol oynamıştır. Amasya'ya bağlı Köprü (Vezirköprü) kasabasından Ayşe Hanım'la evlenip bir süre orada yaşadığı için Köprülü olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tepedelenli Ali Paşa</span>

Tepedelenli Ali Paşa, Osmanlı Devletine isyan etmiş olan Yanya valisi. Yanya Aslanı olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Zağnos Paşa Camii</span> Balıkesirde bir cami

Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Mağusa)</span>

Lala Mustafa Paşa Camii, orijinal ismi Aziz Nikolas Katedrali olan eski bir Katolik mabedidir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)'nin en büyük iki camisinden biridir. 1328'de katedral olarak açılmış ve 1571'de Osmanlı Devleti tarafından bölgenin ihtiyacını karşılamak için camiye çevrilmiştir. Kıbrıs Fatihi olarak anılan Lala Mustafa Paşa'nın adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Paşa Camii</span>

Mustafa Paşa Camii Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp’te bulunan eski Osmanlı camiîdir.

<span class="mw-page-title-main">Kaçanik</span> Kosovada kent

Kaçanik veya Kaçana, Kosova'da, Kosova-Makedonya sınır şeridinin hemen kuzeyindeki kasaba ve belediye merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Meydanı (Üsküp)</span>

Makedonya Meydanı Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’ün ana meydanıdır. Makedonya’nın en büyük meydanı olan Makedonya Meydanı, 18.500 m2 büyüklüğündedir.

Aşağıdaki liste modern Kuzey Makedonya sınırları içinde bulunan Osmanlı camilerin bir listesi.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Murad Camii</span>

Sultan Murad Camii II. Murad tarafından Üsküp'te inşa edilmiş bir cami.

Karpoş İsyanı veya Karpoş'un İsyanı, Ekim 1689'da Orta Balkanlar'da gerçekleşen Osmanlı kuvvetlerine karşı başlatılan Hristiyan ayaklanmadır. İsyan lideri Karpoş, Osmanlı Vardar Makedonya'sında, muhtemelen bugünkü Vojnica köyünde, Peter adıyla doğdu. Çok genç yaşta bir madenci olarak çalıştığı Eflak'a kaçtı, ancak daha sonra Rodop Dağları'na taşındı ve burada Osmanlı Bulgaristan'ın Dospat kasabasına yerleşti. Kötü şöhretli bir eşkıya oldu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun ordusu Osmanlı Balkanlarının içine kadar geldi sonra Karposh alanına taşındı. Znepole bugünün Bulgar-Sırp sınırındaki ve burada Osmanlı karşıtı direnç müfrezeleri örgütlemeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Alaca İshak Bey Camii</span>

Alaca İshak Bey Camii, Makedonya'nın Üsküp şehrinde bulunan, Osmanlı döneminde İshak Bey tarafından yaptırılan cami.

<span class="mw-page-title-main">Üsküp Saat Kulesi</span> Üsküpte yer alan 16. yy Osmanlı saat kulesi

Üsküp Saat Kulesi, Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'te yer alan 16. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu saat kulesi.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Paşa Camii</span> Üsküpte bir cami

Yahya Paşa Camii Üsküp şehrinin kuzeyinde bulunan, UNESCO tarafından koruma altına alınmış Osmanlı dönemi camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Niş Muharebesi (1689)</span>

Niş Muharebesi, 24 Eylül 1689 günü Niş kentinin yakınlarında de Kutsal Roma İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri arasında yapılan,Büyük Türk Savaşının bir bölümü olan muharebe.

Tokat Ulu Camii, Türkiye'nin Tokat ilinde yer alan bir camidir.

Türkiye'nin İstanbul ilinin Kadıköy ilçesindeki kayda değer çeşmeler şu şekildedir:

Hacı Salih Paşa veya İzmirli Salih Paşa, II. Mahmud saltanatında, Benderli Ali Paşa'nın azlinden sonra, 30 Nisan 1821 - 10 Nisan 1822 tarihleri arasında bir yıl altı ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Paşa Camii</span> İstanbulda cami

Kasım Paşa Camii ya da Güzelce Kasım Paşa Camii, İstanbul ili Beyoğlu ilçesi Küçük Piyale mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi camidir. 2 kez yangın geçiren cami son haline 19. yüzyılda Abdülaziz döneminde ulaşmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.