İçeriğe atla

1556 Marmara Denizi depremi

1556 Marmara Denizi Depremi
10 Mayıs 1556 tarihli depremin İstanbul'da yarattığı hasarı gösteren bu gravür, aynı yıl, Nürenberg'de bir gazetede basılmıştı. İnsanlar kaçışmakta ve deniz şiddetle dalgalanmaktadır. Üstte ortada bir kuyruklu yıldız, sağda da bir ay tutulması çizilmiştir (24 Mayıs'ta kısmi bir ay tutulması olmuştu). Ortanın sağındaki kubbeli yapı muhtemelen Ayasofya'yı temsil etmektedir ama üç minaresi görünmemektedir. Resmin bulunduğu metinde, depremden evvel, 5 Mart'ta beliren bir kuyruklu yıldızın 12 gün boyunca görülmeye devam ettiği yazmaktadır. Orta Çağ Avrupalılarının inancına göre bir kuyruklu yıldız yakında olacak bir bir facianın işaretidir, nitekim Kutsal Roma İmparatoru V. Karl bu resimde görülen 1556 kuyruklu yıldızının korkusundan tahtını terk edip kendini dine adamıştır.
Yerel tarih10 Mayıs 1556
Büyüklük7.4 Mw
Etkilenen ülkeler/bölgeler Osmanlı Devleti

10 Mayıs 1556 Marmara Denizi depremi orta Marmara Denizi'nin kuzey sahilleri, İstanbul ve Bursa'da hissedilmişti[1][2]

Deprem, Marmara Denizi'nin doğu kısmında, Orta Sırt Kuzey Fayı'nda meydana gelmiş ve Richter ölçeğine göre 7.4 büyüklüğünde olduğu hesaplanmıştır. Aynı fay üzerinde 200-300 yıl aralıklarla depremler meydana gelmiş, fayın o noktasında meydana gelen bu deprem dizisinin bir evvelkisi 1346 depremine, bir sonraki ise 1766 Büyük İstanbul Depremi'ne neden olmuştur.[2]

Deprem, güneşin batmasından sonra çok şiddetli bir rüzgarla birlikte gerçekleşmiş,[3] İstanbul'daki zararlar arasında Fatih Camii, Ayasofya Camii ve surlarda hasar olduğu kaydedilmiştir. Tarihî kayıtlarda anlatılan hasar miktarı bu depremin şiddetinin Mercalli şiddet ölçeği'nde VIII'e karşılık geldiğini göstermektedir. Buna karşın 10 Ekim 1509'da depremi X gücündeydi. 1556 depremi, 989 ve 1509 depremleri kadar çok İstanbul'a zarar vermemiştir.[2]

10 Mayıs 1556 tarihinde Marmara Denizi'nde meydana gelen deprem, tarihteki en büyük İstanbul depremlerinden biridir. Yaklaşık olarak 8 şiddetinde olduğu tahmin edilen deprem, İstanbul'da ve çevresinde büyük yıkımlara ve kayıplara neden olmuştur. Depremin merkez üssü, bugünkü İstanbul Boğazı'nın güney girişi yakınlarındaki Adalar açıklarındaydı. Deprem sonrasında, Büyükçekmece, Silivri, Çorlu ve Tekirdağ gibi birçok yerleşim yerinde büyük hasarlar meydana gelmiştir. Yaklaşık olarak 10.000 kişinin hayatını kaybettiği bu deprem, tarihteki en yıkıcı doğal afetlerden biridir.

Kaynakça

  1. ^ Ambrasey, NN, Finkel, CF. "Long Term seismicity of Istanbul and of the Maramara Sea Region". Terra Nova. Cilt 3. ss. 527-539. doi:10.1111/j.1365-3121.1991.tb00188.x. 
  2. ^ a b c "Marmara DenizindeTarihsel Depremler: Yerleri, Büyüklükleri, Etki alanları ve Güncel Kırılma Olasılıkları" (PDF). 10 Mart 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2010. 
  3. ^ "Fatih Camii depreme şerbetli". Hürriyet. 22 Ağustos 1999. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1999 Gölcük depremi</span> 17 Ağustos 1999da Kocaelide meydana gelen 7.4-7.6 büyüklüğündeki deprem

1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi veya 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03.02'de meydana gelen Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. Aletsel büyüklüğü Mw=7,4 veya Mw=7,6 (USGS) ölçülen deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1766 İstanbul depremi</span>

1766 İstanbul depremi, Marmara Denizi'nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş büyük bir depremdir. Deprem İzmit'ten Tekirdağ'a kadar uzanan geniş bir alanda etkili olmuştur. Tsunami yaratmış, bu alanda önemli hasarlar meydana gelmiştir. 4.000'den fazla kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">1509 Konstantinopolis depremi</span> 514 yıl önce İstanbulda meydana gelen bir deprem

1509 Konstantiniyye depremi veya 1509 Büyük İstanbul depremi, 10 Eylül 1509 tarihinde merkez üssü Marmara Denizi'nin kuzeydoğusu olan, 7.2 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Tarihsel kayıtlara göre deprem sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti Konstantiniyye'de 4 bin ila 13 bin arasında kişi hayatını kaybetti, 10 binden fazla kişi yaralandı, yaklaşık 1070 hane yıkıldı ve binlerce yapı ağır hasar aldı. Ayrıca depremin ardından oluşan ve yüksekliği bazı yerlerde 6 metreye varan tsunami dalgaları şehrin surlarını aşarak güzergahı üzerindeki semtlere ağır hasar verdi. En büyük yıkımın İstanbul'da olduğu depremin etkisi Bolu'dan Edirne'ye kadar hissedildi. Oluşturduğu ağır hasar sebebiyle halk arasında "Küçük Kıyamet" (Kıyamet-i Suğra) olarak adlandırılan deprem, son 500 yıl içinde Marmara bölgesinde gerçekleşmiş olan en büyük ve en yıkıcı depremlerden birisi olarak kayıtlara geçti.

<span class="mw-page-title-main">1990 Mencil-Rudbar depremi</span>

Manjil-Rudbar depremi, 21 Haziran 1990'da İran'da, 1000 km. yarıçapındaki bölgede büyük hasara yol açan ve merkezi Rasht şehri ile Tahran'ın yaklaşık 200 km. kuzeybatısı olan deprem felaketidir. Richter ölçeğine göre 7.4 büyüklüğündeydi.

<span class="mw-page-title-main">1992 Erzincan depremi</span> 1992 yılında meydana gelen Erzincan merkezli deprem

1992 Erzincan depremi, 13 Mart 1992 tarihinde yerel saatle 19.08'de Türkiye'de Erzincan ilinin güneydoğusunda meydana gelen deprem. Depremin büyüklüğü 6,8 Ms olarak ölçüldü. 653 kişi öldü, 8057 bina hasar gördü veya yıkıldı. Bu deprem 1939 Erzincan Depremi'nin merkez üssü yakınındadır. Kuzey Anadolu Fayı üzerinde bulunan Erzincan, bu depremle beraber tarihindeki altıncı büyük depremi yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1995 Dinar depremi</span>

1995 Dinar Depremi, 1 Ekim 1995 tarihinde yerel saatle 17:57'de Türkiye'de Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesinde meydana gelen deprem. Büyüklüğü 6,1 Ms olarak ölçüldü. Şiddeti VIII'dir. 90 kişi öldü, 14.156 bina hasar gördü. Dinar'ın çevre köyleri olan Yakaköy, Kızıllı ve Yapağılı'da da hasara sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">1938 Kırşehir depremi</span>

1938 Kırşehir depremi 19 Nisan yerel saat ile 12.59'da (öğle) meydana geldi. 3860 binanın yıkılmasına ve 224 can kaybına yol açan ve 6.7 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet IX (Şiddetli) olarak hissedildi. Derinlik USGS tarafından 10 km olarak belirlenmiştir. Fay yaklaşık 14 km kırılmıştır. Deprem, Seyfe Fay Zonu'nda meydana gelmiştir. Bu kırık hattında yaklaşık olarak 60 cm düşey, 65 cm yanal atım belirlenmiş ve fay sağ yanal doğrultu atımlı fay olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1943 Tosya-Ladik depremi</span>

1943 Tosya-Ladik depremi 27 Kasım günü yerel saat ile 00.20'de Kastamonu, Tosya'da meydana geldi. 4000 can kaybına yol açan ve 7.5-7.7 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet X-XI (Yoğun-Aşırı) olarak hissedildi. Bu depremde 280 km'lik bir yüzey faylanması oluştu.

<span class="mw-page-title-main">1944 Bolu-Gerede depremi</span>

1944 Bolu-Gerede depremi ya da Gerede-Çerkeş depremi, 1 Şubat 1944 tarihinde yerel saat ile 05.22'de 7.4 Ms büyüklüğünde (tahmini) meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet IX–X (Şiddetli-Yoğun) olarak hissedildi. Depremin yaşandığı esnada uyanık olan bazı kimseler deprem olmadan hemen önce havada şiddetli bir ışık hüzmesinin olduğunu ve hemen ardından alttan yukarıya doğru şiddetli bir sarsıntının olduğunu, sonrasında ise çok şiddetli bir uğultu sesi ile sonlandığını belirtirler. Uzmanlar tarafından önümüzdeki 14-15 yıl içerisinde bu fay hattında 7 ve üzeri büyüklükte yeni bir deprem olabileceği öngörülüyor.

<span class="mw-page-title-main">2014 Ege Denizi depremi</span>

2014 Ege Denizi depremi, 24 Mayıs 2014'te, Yunanistan saati ile 12.25'te Semadirek adasının 18 km güneyinde meydana gelen deprem. Yapılan değerlendirmelerde depremin büyüklüğü Richter ölçeğine göre 6,9 Mw olarak duyuruldu. Ege Denizinde meydana gelen deprem, Türkiye'nin Bolu, Çanakkale, Kırklareli, Edirne, Eskişehir, Tekirdağ,İstanbul ve İzmir illeriyle, Bulgaristan ve Romanya'nın güneyinde de ciddi derecede hissedilmiştir. Yaklaşık 40 saniye süren depremin, hissedildiği bölgelerde yaşayan kişiler sokaklara çıktılar. AFAD, depremden sonra saat 12:31'de Saros Körfezi'nde 5.3 büyüklüğünde bir artçı depremin daha meydana geldiğini açıkladı. Ayrıca depremden sonra 3 şiddetinden büyük 13 adet artçı depremin meydana geldiği açıklandı. Depremin ardından biri ağır olmak üzere 266 kişi yaralandığı bildirildi. Gökçeada'da hafif hasar meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">1894 İstanbul depremi</span>

1894 İstanbul depremi, 10 Temmuz 1894'te Marmara Denizi'nde, saat 12:24'te, İzmit Çınarcık havzasında veya İzmit Körfezi'nde meydana geldi. Deprem yüzey dalgasının 7.0 tahmini büyüklüğünü vardı. İzmit Körfezi çevresinde Yalova, Sapanca ve Adapazarı ve İstanbul'da tahminen 1349 kişi öldü. Deprem 1,5 m yüksekliğinde tsunamiye neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">2017 Ege Denizi depremi</span>

2017 Ege Denizi depremi, 21 Temmuz 2017 tarihinde merkez üssü Türkiye'nin Muğla ilinin Bodrum ilçesinin 10 km güneydoğusunda ve Yunanistan'ın İstanköy adası açıklarında yerin 5 km altında richter ölçeğine göre 6.6 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem.

<span class="mw-page-title-main">2019 İstanbul depremi</span> 26 Eylül 2019 günü yerel saatle 13:59da İstanbulun güney batısını sarsan 5.8 büyüklüğünde deprem

2019 İstanbul depremi, 26 Eylül 2019 tarihinde merkez üssü İstanbul'un Silivri ilçesi açıkları olan, 5,8 büyüklüğünde meydana gelen deprem. Depremde bir kişi kalp krizi sebebiyle öldü, çoğu panik sebebiyle 43 kişi yaralandı. Deprem İstanbul'un yanı sıra Tekirdağ, Kırklareli, Kocaeli, Yalova ve Sakarya'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">1929 Suşehri depremi</span> 1929da Sivasın Suşehri ilçesinde meydana gelen deprem

1929 Suşehri depremi, 18 Mayıs 1929 tarihinde merkez üssü Sivas'ın Suşehri ilçesi olan, yerin 10 km derinliğinde richter ölçeği'ne göre 6.1 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Farklı kaynaklara göre deprem sonucunda Suşehri, Koyulhisar ve Şebinkarahisar ilçelerinde toplam 64 kişi öldü, 72'den fazla kişi ise yaralandı. Ayrıca 1357 hane tamamen yıkılırken, 364 hane ise ağır hasar aldı.

<span class="mw-page-title-main">1668 Kuzey Anadolu depremi</span> Kuzey Anadolu, Osmanlı İmparatorluğunda (bugünkü Türkiye) 8.0 büyüklüğünde 1668 yılındaki deprem

1668 Kuzey Anadolu Depremi, 17 Ağustos 1668 tarihinde Kuzey Anadolu'da oluşan çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Anadolu coğrafyasında bilinen en büyük deprem olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'nın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Depremin merkez üssü Ladik Gölü'nün güney kıyısındaydı.

<span class="mw-page-title-main">1170 Suriye depremi</span> Suriyeyi vuran en büyük depremlerden biri. 29 Haziran 1170 sabahı erken saatlerde meydana geldi.

1170 Suriye depremi, Suriye'yi vuran en büyük depremlerden biriydi. 29 Haziran 1170 sabahı erken saatlerde meydana geldi. 1138 Halep depreminden başlayarak, 1157 Hama, 1170 ve 1202 Suriye olaylarıyla devam eden, Ölü Deniz Transform Fayı boyunca güneye doğru yayılan bir dizi büyük depremin parçasını oluşturdu. Moment büyüklüğü ölçeğinde tahmini büyüklük 7,7'dir ve Mercalli yoğunluk ölçeğinde maksimum X yoğunluğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">1941 Muğla depremi</span> Türkiyede yaşanan deprem

1941 Muğla depremi, 23 Mayıs 1941 tarihinde yerel saatle 21:51'de; merkez üssü Türkiye'nin Muğla iline bağlı Kıran köyü yakınlarında meydana gelen, yerin 15 km altında, richter ölçeğine göre 6.0 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Bu depremde 4 kişi öldü, 20 kişi ise yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">1668 Şantung depremi</span> Çinin Şantung eyaletinde Qing Hanedanlığı döneminde 25 Temmuz 1668de meydana gelen 8,5 büyüklüğündeki deprem

1668 Şantung Depremi veya Büyük Tancheng Depremi, 25 Temmuz 1668 tarihinde Doğu Çin'de, bugünkü Şantung eyaleti'nde gerçekleşen çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Çin coğrafyasının en büyük depremlerinden biri olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'ın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Tahmini büyüklüğü 8,5 Ms ve Mercalli şiddet ölçeğinde XII'ydi. Deprem, bölgede yıkıcı bir etki yarattı; merkez üssünden 1.000 km'ye kadar hasara, birkaç yüz kilometre içinde ise ciddi hasara neden oldu ve 43.000 ila 50.000 insanın ölümüne neden oldu. Çin tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri olarak kabul ediliyor. Deprem odağı Linyi'nin hemen kuzeydoğusundaydı. Bu deprem, Doğu Çin'de bilinen en güçlü depremdir, Çin'de bilinen en güçlü depremlerden biridir ve karada meydana gelen en güçlü depremlerden biridir.

Denizaltı veya su altı depremi, bir su kütlesinin içinde, özellikle de okyanusun dibinde meydana gelen bir depremdir. Tsunamilerin başlıca nedeni bu tarz depremlerdir. Büyüklük, moment büyüklüğü ölçeği kullanılarak bilimsel olarak ölçülebilir ve şiddeti, Mercalli şiddet ölçeği kullanılarak belirlenebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.