İçeriğe atla

152-mm obüs M1943 (D-1)

152-mm obüs M1943 (D-1)

Çeşidi Obüs
Uyruğu Sovyetler Birliği SSCB
Hizmet geçmişi
Kullanıldığı savaşlar II. Dünya Savaşı
Üretim tarihi
Üretildiği tarih 1943-1949
Üretim adedi 2,827
Özellikler
Ağırlık 3,600 kg
taşınmal: 3,640 kg
 uzunluğu 3,527 mm / 23.1 kalibre
tümü: 4,207 mm / 27.7 kalibre (gaz susturucusu ile)
Yükseklik -3° ile 63.3° arası
Namlu Çapı 152,4 mm
Yükseklik -3° ile 63.3° arası
Atış hızı 3 – 4 mermi/dk
Azami menzil 12,4 km

152-mm obüs model 1943 (D-1) (Rusça: 152-мм гаубица образца 1943 года (Д-1)) SSCB tarafından geliştirilen 152.4 mm çapında obüs sınıfında bir tür ateşli silahtı. Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan obüs 20nci yüzyılın ortası ve sonlarına kadar serviste kalmıştır.

Tanım

D-1 tasarımı temelde 152-mm obüs model 1938 (M-10) modelinin namlusu ve 122-mm obüs M1938 (M-30) modelinin taşıma sehpasından oluşuyordu.

Taşıma sehpası M-30 modelinin birebir benzeriydi. Süspansiyonu bulunan taşıyıcının çelik tekerlekleri lastik kaplamaydı. Taşıma sehpasının önce perçinle birleştirilmesi düşünüldü ancak üretimi esnasında kaynakla birleştirildi. Taşıma sehpası üzerinde keson bulunmuyordu ve sadece topu çekiyordu. Azami hızları asfalt yolda 40 km/s, düz yolda 30 km/s ve arazide 10 km/saatti. Topun kalkanı mürettebatı şarapnel ve hafif düşman ateşinden koruyordu.

Tasarımı ve üretimi

1941 yılında 152-mm obüs model 1938 (M-10) modelinin üretimine son verildi. Sonuçta Kızıl Ordu ya bağlı topçu kolorduları hafif ağırlıkta 152-mm lik obüs eksikliği duyuyordu. Ellerinde bulunan 152-mm top-obüs M1937 (ML-20)den daha hareketli ve 122-mm obüs M1938 (M-30) dan daha güçlü bir topa ihtiyaçları vardı.

1942 yılında F. F. Petrov başkanlığındaki tadarım ekibi yeni bir obüs üzerinde çalışmaya başladı. Temel tasarım M-10 model top namlusu ile M-30 model taşıma sehpasıydı. 1943 yılının başlarında Petrov Sovnarkoma bağlı Silahlandırma Bakanı Dmitriy Ustinov yeni proje hakkında bilgi verdi. 13 Nisan Ustinov Savunma Bakanlığının cevabını Petrov a iletti. Bunu takiben 1 Mayıs'ta 5 adet top deneme için hazırlandı. 5 Mayıs tarihinde 2 adet top atış testlerine başladı ve 7 Mayıs tarihinde ordu servisine alınmasına onay verildi. 8 Ağustos tarihinde topa resmi olarak 152-mm obüs model 1943 adı verildi.

D-1 modeli 1943 ile 1949 yılları arasında Plant no. 9 (UZTM) adındaki fabrikada üretildi.

D-1 Üretim Miktarı, adet.[1]
Yıl 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 Toplam
Üretim, adet. 84 258 715 1,050 240 240 240 2,827

Organizasyon ve kullanımı

D-1 Poznań kale hisarında.

D-1 modeli topçu kolordusu ve Genelkurmay yedek birlikleri bünyesinde kullanıldı. 1944 yılında Kızıl Ordu bünyesindeki piyade kolorduları içerisinde birer alay bulunuyordu. Bu alaylar beşer adet bataryadan (toplamda 20 top)tan oluşuyordu. Bu alayların içerisinde D-1 ler diğer 152-mm obüs, 122 mm top M1931/37 (A-19), ML-20 ya da 107-mm top M1910/30 ile beraber görev yapıyordu.

D-1 modeli düşman piyade ve savunma hatlarına karşı kullanıldı. Beton delen mermileri zaman zaman düşman zırhlılarına karşı kullanıldı. Top kısa sürede güvelilirliği ve hatasız atışalrından ötürü haklı bir ün kazandı.

Savaştan sonra obüs dünya çapında birçok ülkeye satıldı. Bunlar içerisinde Varşova Paktı ülkeleri örneğin Polonyada vardı. 2000'li yılların başlarında Afganistan, Arnavutluk, Çin, Küba, Macaristan, Irak, Mozambik, Suriye, Vietnam tarafından hala kullanılıyordu. Obüs Arap İsrail Savaşı sırasında ve eski SSCB ülkeleri arasındaki çatışmalarda kullanıldı.

Modelleri

Çekli obüs olarak üretilen D-1 topunun Petrov ve ekibi tarafından araç monteli tasarımıda geliştirildi. Top KV ağır tankına monte edilmek üzere düşünüldü. D-5 adı verilen 85 mmlik toptan yararlanıldığından adı gayriresmî olarak D-1-5 konuldu. Ardından D-15 resmi adı verildi. Sadece bir adet üretildi. Topun KV tankına takıldığıyla ilgili herhangi bir bilgi bunmamaktadır. Başka bir düşünce ise T-34 şasesi üzerine yerleştirilecek D-15 ile yapılması düşünülen SU-D15 kundağı motorlu obüs prosesiydi. Ancak iki kusurdan ötürü araç üretilmedi. İlki büyük topun aracı süspansiyonlarına vereceği zarar ikicinsi ise mühimmat depolama sorunuydu. Ayrıca ordunun elinde gereğinden fazla ISU-152 model araç bulunuyordu.

Özet

1 – Yüksek patlayıcı OF-530,
2 - Parça teserli O-530,
3 – Beton delici G-530.

D-1 projesi 152-mm lik obüsler ile RKKA (Kızıl Ordu) topçu kolordularına hareket ve ateş gücü üstünlüğü kazandırdı. Aynı kalibreye sahip obüsler ile kıyaslandığında daha kısa menzile sahip olamsına rağmen D-1 ler daha hafifti. Örneğin Nazi Almanyası yapımı 15 cm sFH 18 menzili 13,325 m - D-1 e göre 1 km daha uzun menzilli- ama ağırlığı neredeyse iki katıydı. (5,510 kg taşıma ağırlığı). Yine Amerikan 155-mm obüs M1 (14,600 m, 5,800 kg) veya İtalyan yapımı 149-mm obüs (14,250 m, 5,500 kg) idi. Almanlar tarafından geliştirilen ve genel özellikleri D-1 benzeyen - 15 cm sFH 36 – asla seri üretime alınmadı. Daha eski model Fransız yapımı Schneider model 1917 (11,200 m, 4,300 kg) ile kıyaslandığında D-1 hala ağırlık ve menzil olarak üstündü.

Mühimmatı

D-1 ayrı şekilde yüklenen 8 değişik mermi atabiliyordu. Bunlardan biri "özel yüklemeli" BP-540 HEAT mermisiydi. Diğer yüklemeler "tam yüklü" Zh-536 ve daha küçük "birinci" ve "altıncı" yüklemeler diğer mermilerde kullanılıyordu.

Parça tesirli OF-530 mermisi 70 m genişlik ve 30 m derinlikte bir alanda etkli oluyordu. Yüksek patlayıcı kullanımında ise 3.5 m çapında 1.2 m derinliğindde bir krater açıyordu.

BP-540 HEAT mermileri Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılmadı. 250 mmlik zırhı 90°, 220 mmlik zırhı 60°, 120 mmlik zırhı 30° çarpışma açılarıyla delebiliyordu.

1950'li yılların sonlarına doğru D-1 modeli ordu servisinden çıkartıldı. OF-530, O-530, G-530/G-530Sh ve kimyasal mermi atabilen modeller serviste kaldı. Kızıl Ordu nun elinde 152-mmlik nükleer başlıklı mermiler bulunduğu biliniyor ama bu mermilerin D-1 için tarafından kullanıldığı kesin olarak bilinmiyor.

Mühimmat çeşitleri[1]
Türü Modeli Ağırlığı, kg Patlayıcı ağırlığı, g Namlu çıkış hızı, m/s Menzili, m
Zırh delici
Donanma yarı-zırh delici model 1915/28 51,07 3,2
HEAT BP-540 27,44 560 3,000
Betond delici
Beton delici G-530/G-530Sh 40,0 5,1 508 12,400
Yüksek patlayıcılı ve parça tesirli
Yüksek patlayıcılı, çelik OF-530 40,0 5,47-6,86 508 12,400
Yüksek patlayıcılı, demir çelik OF-530A 40,0 5,66 508 12,400
Yüksek patlayıcılı, eski F-533 40,41 8,0
Yüksek patlayıcılı, eski F-533K 40,68 7,3
Yüksek patlayıcılı, eski F-533N 41,0 7,3
Yüksek patlayıcılı, eski F-533U 40,8 8,8
Yüksek patlayıcılı, demir çelik, Fransız F-534F 41,1 3,9
YP 152-mm havan model 1931 F-521 41,7 7,7
YP, İngiliz, Vickers 152-mm obüs F-531 44,91 5,7
Şarapnel
Şarapnel 45 sn. tüplü Sh-501 41,16-41,83 0,5 (680—690 bullets)
Şarapnel Т-6 tuplü Sh-501T 41,16 0,5 (680—690 bullets)
Aydınlatma
Aydınlatma, 40 sn. S 1 40,2
Kimyasal
Parçalı kimyasal top OH-540
Kimyasal obüs HS-530 38,8
Kimyasal obüs HN-530 39,1
Kimyasal (savaş sonrası) ZHZ

Notlar

  1. ^ a b Shirokorad A. B. - Encyclopedia of the Soviet Artillery

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta 152-mm obüs M1943 (D-1) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Shunkov V. N. - The Weapons of the Red Army, Mn. Harvest, 1999 (Шунков В. Н. - Оружие Красной Армии. — Мн.: Харвест, 1999.) ISBN 985-433-469-4
  • Shirokorad A. B. - Encyclopedia of the Soviet Artillery - Mn. Harvest, 2000 (Широкорад А. Б. Энциклопедия отечественной артиллерии. — Мн.: Харвест, 2000., ISBN 985-433-703-0)
  • Ivanov A. - Artillery of the USSR in Second World War - SPb Neva, 2003 (Иванов А. Артиллерия СССР во Второй Мировой войне. — СПб., Издательский дом Нева, 2003., ISBN 5-7654-2731-6)
  • Ballistic Tables for the 152-mm Howitzer M1943, M. MoD, 1968 - Таблицы стрельбы 152-мм гаубицы обр. 1943 г.. - М., Военное издательство министерства обороны, 1968.

Dış bağlantılar

SSCB ait Büyük Vatanseverlik Savaşı topları
Tanksavar topları
37-mm top1-K | 45-mm top M1937 | 45-mm top M-42 | 57-mm top ZiS-2 | 100-mm top BS-3
Dağ topları
76-mm dağ topu M1938
Alay topları
76-mm top M1927 | 76-mm top M1943
Tümen topları
76-mm top M1902/30 | 76-mm top F-22 | 76-mm top USV | 76-mm top ZiS-3
122-mm obüs M1909/37 | 122-mm obüs M1910/30 | 122-mm obüs M-30
Kolordu ve Ordu topları
122-mm top A-19 | M-1909 | 152-mm obüs M1910/37
152-mm obüs M-10 | 152-mm obüs D-1 | 152-mm top M1910/30
152-mm topM1910/34 | 152-mm top-obüs ML-20
Ağır toplar
152-mm top M1935 | 203-mm obüs B-4 | 210-mm top M1939
280-mm havan topu M1939 | 305-mm obüs M1939
Hava savunma savaşı topları
25-mm top 72-K | 37-mm top61-K | 76-mm top M1938 | 85-mm top 52-K

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">M-30</span>

M-30 122 mm namlulu bir Rus obüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">7,62 cm PaK 36(r)</span> Alman Yapımı Tanksavar Topu

PaK 36(r) (7,62 cm Panzerabwehrkanone 36(russisch)) Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanksavar silahıydı. Silah aslında Sovyet yapımı 76-mm tümen topu M1936 (F-22)'nin değiştirilmiş modeliydi.

<span class="mw-page-title-main">Kliment Voroşilov (tank)</span> Sovyetler Birliği tarafından üretilen ağır sınıf topçu tankı

Kliment Voroşilov (KV) Sovyetler Birliği tarafından üretilen ve Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan ağır sınıf tank serisinin verilen genel isimdir. Adını Sovyet savunma bakanı ve politikacı Kliment Voroşilov'dan almıştır. Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht'ın Sovyetleri işgali sırasında Alman zırhlı araçlarına rakip olabilecek tankların başında geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">2,8 cm sPzB 41</span>

2,8 cm sPzB 41 Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hafif kalibre uçaksavar tüfeğiydi. Resmi olarak ağır sınıf tanksavar tüfeği, ama ismini daha da açacak olursak hafif sınıf tanksavar topu diyebiliriz.

<span class="mw-page-title-main">37-mm tanksavar topu M1930 (1-K)</span> II. Dünya Savaşında Kızıl Ordunun kullandığı 37 mm hafif tanksavar sınıfında bir top

37-mm Tanksavar Topu Model 1930 (1-K), SSCB tarafından geliştirilen, 1930 'lu yıllarda üretilen ve II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından kullanılan 37 mm kalibrelik hafif tanksavar sınıfında bir toptu. Bu top Büyük Vatanseverlik Savaşının ilk zamanlarında tanksavar silahı olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">76-mm uçaksavar topu M1938</span>

76-mm uçaksavar topu model 1938 76.2 mm lik SSCB tarafından geliştirilen II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından kullanılan bir uçaksavar topuydu. Tasarımını ünlü Sovyet top tasarımcısı M.N.Loginov yapmıştır. Bu top 76.2 mm uçaksavar topu model 1931 in geliştirilmiş namlusu ve yeni iki dingilli ZU-8 model taşıyıcı sehpası olan bir üst modeliydi. Bu taşıyıcı sehpa ayrıca 1939 yılında üretilen güçlü 85 mm lik 52-K uçaksavar topunda da kullanıldı. Sovyet yetkililerin uçaksavar topu üreten ordonat fabrikalarında 76.2 mm lik top yerine 85 mm lik modelin üretilmesini istemelerinden ötürü az sayıda üretilebildi. Az sayıda üretilen bu toplar Kızıl Ordu tarafından Büyük Vatanseverlik Savaşının ilk cephelerinde kullanıldı ve yerini kendinden güçlü 52-K modeline bıraktı. Tanesi 6.5 kg gelen mermilerin namlu çıkış hızı 816 m/s buluyordu. Top en fazla 9250 metre azami yüksekliğe erişebiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">76-mm alay topu M1927</span>

76-mm alay topu model 1927 SSCB tarafından 1927 yılında geliştirilen ve piyade destek topu olarak kullanılan bir silahtı. Silahın üretimine 1928 yılında başlandı. 22 Haziran 1941 tarihinde Kızıl Ordunun elinde toplam 4,708 adet bu toptan bulunuyordu. Bu modelin tasarlanma amacı hafif düşman istihkamlarına ve açık arazide piyadelere doğrudan ateş desteği vermekti. HEAT mermileri ile tanksavar silahı olarak çok az etkisi vardı. 1943 yılında silah 76-mm alay topu M1943 ile yer değiştirildi ama savaşın sonuna kadar çeşitli görevlerde kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">76-mm alay topu M1943</span> Silah

76-mm alay topu model 1943 ) SSCB tarafından 1943 yılında geliştirilen ve piyade destek topu olarak kullanılan bir silahtı. Silahı Motovilikha bulunan ordonat fabrikası tasarımcısı M. Yu. Tsiryulnikov geliştirdi. Bu top 1927 yılında geliştirilen 76-mm alay topu M1927de kullanılan namlunun geliştirilmiş bir modeli ve 45-mm tanksavar topu M1942 (M-42)na ait taşıma sehpasından oluşuyordu. Bu modelin tasarlanma amacı hafif düşman istihkamlarına karşı ve açık arazide piyadelere doğrudan ateş desteği vermekti. HEAT mermileri ile tanksavar silahı olarak çok az etkisi vardı. 76.2-mm alay topu M1943 kendisinden önce üretilen M1927 yerine ordu servisine alındı ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sonuna kadar üretildi.

<span class="mw-page-title-main">152-mm obüs M1910/37</span>

152-mm obüs model 1910/37 Sovyet yapımı 152.4 mm obüstür.

<span class="mw-page-title-main">57-mm tanksavar topu M1943 (ZiS-2)</span>

ZiS-2 SSCB tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından kullanılan 57 mm kalibrelik tanksavar sınıfında bir toptu. Tanklar için üretilen ZiS-4 bu topun başka bir tasarımıydı. ZiS kelimesi Rusça Zavod imeni Stalina anlamına geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">ZiS-3</span>

76-mm tümen topu model 1942 (ZiS-3) SSCB tarafından üretilen ve Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan toptur. ZiS kelimesi Rusça Zavod imeni Stalina anlamına geliyordu. Fabrikanın resmi adı Artillery Factory No. 92 idi. Toplar hakkında bilgili birçok kişi bu topu II. Dünya Savaşı sırasındaki kullanılan en başarılı tasarıma sahip Alman 88 mm top ile İngiliz 25pdr obüs ile eşdeğer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">76-mm tümen topu M1902/30</span> Sovyetler Birliği tarafından tasarlanan askeri teçhizat

76-mm tümen topu model 1902/30 SSCB tarafından Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılan bir toptur. Silah Çarlık Rusyası döneminde tasarlanan ve I. Dünya Savaşı sırasında kullanılan 76-mm tümen topu model 1902'nin geliştirilmiş bir modeliydi.

<span class="mw-page-title-main">122 mm top M1931/37 (A-19)</span>

A-19 SSCB tarafından 1930 lu yıllarda geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tür sahra topuydu. Resmi adı 122 mm top model 1931/37 (A-19). II. Dünya savaşı boyunca kullanılan top savaşın ardından uzun süre Kızıl Ordu servisinde kaldı. A-19 ve ondan dönüştürülen D-25 tasarımı araçlarada monte edildi.

<span class="mw-page-title-main">152-mm top-obüs M1937 (ML-20)</span>

152-mm obüs-top model 1937 (ML-20), SSCB tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hem obüs ve hem de top olarak kullanılabilen bir silahtı. II. Dünya Savaşı boyunca kullanılan top savaşın ardından uzun süre Kızıl Ordu servisinde kaldı ve 20. yüzyılın ortaları ve sonlarına doğru birçok çatışmada kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">152-mm obüs M1938 (M-10)</span> Silah modeli

152-mm obüs model 1938 (M-10), (Rusça 152-мм гаубица образца 1938 года (М-10SSCB tarafından geliştirilen 152.4 mm çapında obüs sınıfında bir tür ateşli silahtı. Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">76-mm tümen topu M1936 (F-22)</span>

76-mm tümen topu model 1936 (F-22) SSCB tarafından geliştirilen II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından 1936 yılından itibaren kullanılan bir top türüydü. Bu top SSCB ile Japonya arasındaki Uzak Doğu cephesinde, Kış Savaşında ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılmıştır. Birçok F-22 topu Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından savaşın ilk yıllarında ganimet olarak alınmış geliştirilerek Sovyet kuvvetlerine karşı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">76-mm tümen topu M1939 (USV)</span>

76-mm tümen topu model 1939 SSCB tarafından geliştirilen II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından 1939 yılından hizmete alına ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılan bir top türüydü. Bu top yarı-çok amaçlı 76-mm tümen topu M1936 (F-22) ile gelişmiş ve meşhur ZiS-3 topları arasındaki bir geçiş silahıydı.

<span class="mw-page-title-main">122-mm obüs M1909/37</span>

122-mm obüs M1909/37 SSCB tarafından I. Dünya Savaşı sırasında üretilen 122-mm obüs M1909 model topun II. Dünya Savaşı sırasında modernize edilen 121.92 mm çapında obüs topudur. Bu silah Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">122-mm obüs M1910/30</span>

122-mm obüs M1910/30 SSCB tarafından I. Dünya Savaşı sırasında kullanılan 122-mm obüs M1910 model topun II. Dünya Savaşı sırasında modernize edilen 121.92 mm çapında obüs topudur. Bu silah Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında ordu servisine girmiş ve tüm savaş boyunca kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">152-mm top M1910/34</span> Sovyet yapımı 152.4 mm ağır top

152-mm top model 1910/34 Sovyet yapımı 152.4 mm ağır top, 152-mm obüs M1938 (M-10) modelinden geliştirilen 152-mm top M1910/30 topunun bir üst modeliydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.