İçeriğe atla

1513 Maraş depremi

1513 Maraş depremi
Yerel tarih28 Mart 1513 (1513-03-28)
Büyüklük7,4 Ms[1]
Merkez üs37°30′N 36°30′E / 37.5°K 36.5°D / 37.5; 36.5
Maraş
FayDoğu Anadolu Fay Hattı
Maks. şiddetIX (Çok yıkıcı)
Etkilenen ülkeler/bölgelerDulkadiroğulları Beyliği

1513 Maraş depremi, 28 Mart 1513 tarihinde merkez üssü Maraş'ın 77 km batısı olan, 7.4 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem.[1] Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde gerçekleşen deprem, Dulkadiroğulları Beyliği'nin başkenti Elbistan ve yakınlarındaki yerleşim yerlerinde yıkıma yol açtı.

Bazı kaynaklarda tarihi 1514 olarak geçen depremin, Kahire'den bile hissedildiği rivayet edilmiştir. Deprem Pazarcık segmentindeki fay ile ilişkilendirilmiş ve büyüklüğünün 7.4 veya daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.[2] Günümüze ulaşan çağdaş bir günlüğe göre, 1514'ün ilk aylarında Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim'in Konya'ya ulaştığı, orada vebanın şiddetlendiğini ve Tarsus, Adana ve Malatya kazalarının ise bir depremle neredeyse tamamen yıkıldığını gördüğü yazmaktadır.[3]

Bu depremden önceki en büyük deprem şiddeti IX olarak tahmin edilen 1114 Maraş depremi'dir. 1513 depreminden 510 yıl sonra, 6 Şubat 2023'te ise aynı fay zonunda meydana gelen ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinin kaydedilmiş en büyük depremi olan 7.8 Mw büyüklüğündeki Kahramanmaraş depremleri'nde toplam 62 binden fazla insan öldü. 2023 Maraş depremleri sonrası İstanbul Teknik Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Fırat Üniversitesi'nden bilim insanlarının TÜBİTAK projesi kapsamında yaptıkları araştırma sonucunda 7.8 büyüklüğündeki ilk depremin, 1513 Maraş depremi ile aynı fay kırığı üzerinde oluştuğu tespit edildi.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b Herece, E. (2008). Dogu Anadolu Fayi (DAF) Atlasi [Atlas of the East Anatolian Fault (EAF)=]. 4. General Directorate of Mineral Research and Exploration. Special Publications, Ankara. s. 359. 
  2. ^ "Maraş bölgesi 1114, 1513, 1544 ve 1795'te depreme maruz kaldı". Sabah. 12 Şubat 2023. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  3. ^ N. N. Ambraseys (1989). Temporary seismic quiescence: SE Turkey (PDF). Geophysical Journal (İngilizce). ss. 311-331. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 
  4. ^ "Fayın 1513'teki deprem ile aynı noktadan kırıldığı ortaya çıktı". NTV. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deprem</span> yer kabuğunda beklenmedik anda ortaya çıkan enerji atımı

Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1999 Düzce depremi</span> Düzcede gerçekleşmiş 7.5 büyüklüğünde deprem

1999 Düzce depremi, 12 Kasım 1999 Cuma günü saat 18.57'de aletsel büyüklüğü 7,2 ve merkez üssü Düzce olan deprem. 30 saniye süreyle etkili olan deprem, pek çok ilin yanı sıra Ukrayna'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu Fay Hattı</span> Fay hattı

Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki depremler listesi</span> Jeolojik liste

Bu liste, Türkiye'de ve etkisini gördüğü yakın çevrelerde şu ana kadar yaşanmış en şiddetli depremleri barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1983 Erzurum depremi</span>

1983 Erzurum depremi, 30 Ekim 1983'te, Erzurum ve çevresinde büyük hasara ve önemli ölçüde can kaybına neden olan yer sarsıntısı. Büyüklüğü 6,9 Ms olan bu depremde 1.155 kişi ölmüş, 537 kişi yaralanmış, 3.241 konut ağır, 3 bin konut orta ve 4 bin konut hafif hasar görmüş, 30 bini aşkın hayvan can vermiştir

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Fay Hattı</span> fay hattı

Doğu Anadolu Fay Hattı, Türkiye'nin doğusunda olan doğrultu atımlı bir fay hattıdır. Anadolu Levhası ile kuzeye doğru hareket eden Arap Levhası arasındaki dönüşüm tipi tektonik sınırı oluşturur. İki levhanın göreli hareketlerindeki fark, fay boyunca sol yanal harekette kendini gösterir. Doğu ve Kuzey Anadolu fayları, Avrasya Levhası ile devam eden çarpışma nedeniyle sıkıştırılan Anadolu Levhasının batıya doğru hareketini birlikte barındırır.

<span class="mw-page-title-main">1992 Erzincan depremi</span> 1992 yılında meydana gelen Erzincan merkezli deprem

1992 Erzincan depremi, 13 Mart 1992 tarihinde yerel saatle 19.08'de Türkiye'de Erzincan ilinin güneydoğusunda meydana gelen deprem. Depremin büyüklüğü 6,8 Ms olarak ölçüldü. 653 kişi öldü, 8057 bina hasar gördü veya yıkıldı. Bu deprem 1939 Erzincan Depremi'nin merkez üssü yakınındadır. Kuzey Anadolu Fayı üzerinde bulunan Erzincan, bu depremle beraber tarihindeki altıncı büyük depremi yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1967 Mudurnu depremi</span>

1967 Mudurnu depremi ya da 1967 Sakarya Depremi, 22 Temmuz 1967 tarihinde yerel saatle 18:56'da Türkiye'de Bolu ilinin Mudurnu ilçesinde meydana gelen deprem. Büyüklüğü 6,8 Ms olan bu depremde 89 kişi öldü, 7116 bina hasar gördü.

<span class="mw-page-title-main">1943 Tosya-Ladik depremi</span>

1943 Tosya-Ladik depremi 27 Kasım günü yerel saat ile 00.20'de Kastamonu, Tosya'da meydana geldi. 4000 can kaybına yol açan ve 7.5-7.7 Ms büyüklüğünde meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet X-XI (Yoğun-Aşırı) olarak hissedildi. Bu depremde 280 km'lik bir yüzey faylanması oluştu.

<span class="mw-page-title-main">1944 Bolu-Gerede depremi</span>

1944 Bolu-Gerede depremi ya da Gerede-Çerkeş depremi, 1 Şubat 1944 tarihinde yerel saat ile 05.22'de 7.4 Ms büyüklüğünde (tahmini) meydana gelen deprem. Mercalli şiddet ölçeğine göre en büyük şiddet IX–X (Şiddetli-Yoğun) olarak hissedildi. Depremin yaşandığı esnada uyanık olan bazı kimseler deprem olmadan hemen önce havada şiddetli bir ışık hüzmesinin olduğunu ve hemen ardından alttan yukarıya doğru şiddetli bir sarsıntının olduğunu, sonrasında ise çok şiddetli bir uğultu sesi ile sonlandığını belirtirler. Uzmanlar tarafından önümüzdeki 14-15 yıl içerisinde bu fay hattında 7 ve üzeri büyüklükte yeni bir deprem olabileceği öngörülüyor.

<span class="mw-page-title-main">1949 Karlıova depremi</span> 17 Ağustos 1949 tarihinde Karlıovada meydana gelen deprem

1949 Karlıova depremi, 17 Ağustos 1949 tarihinde, yerel saatle 20.43'te Türkiye'de Doğu Anadolu bölgesinde bulunan Bingöl ili Karlıova ilçesinde meydana gelen deprem. Depremin büyüklüğü 6,8 Ms olarak ölçüldü. Depremde 450 kişi öldü, 3500 bina hasar gördü.

<span class="mw-page-title-main">1894 İstanbul depremi</span>

1894 İstanbul depremi, 10 Temmuz 1894'te Marmara Denizi'nde, saat 12:24'te, İzmit Çınarcık havzasında veya İzmit Körfezi'nde meydana geldi. Deprem yüzey dalgasının 7.0 tahmini büyüklüğünü vardı. İzmit Körfezi çevresinde Yalova, Sapanca ve Adapazarı ve İstanbul'da tahminen 1349 kişi öldü. Deprem 1,5 m yüksekliğinde tsunamiye neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">2019 İstanbul depremi</span> 26 Eylül 2019 günü yerel saatle 13:59da İstanbulun güney batısını sarsan 5.8 büyüklüğünde deprem

2019 İstanbul depremi, 26 Eylül 2019 tarihinde merkez üssü İstanbul'un Silivri ilçesi açıkları olan, 5,8 büyüklüğünde meydana gelen deprem. Depremde bir kişi kalp krizi sebebiyle öldü, çoğu panik sebebiyle 43 kişi yaralandı. Deprem İstanbul'un yanı sıra Tekirdağ, Kırklareli, Kocaeli, Yalova ve Sakarya'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">2020 İran-Türkiye depremleri</span>

2020 İran-Türkiye depremleri, 23 Şubat 2020 tarihinde merkez üssü İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Hoy şehri olan, Türkiye'nin Van ilinin Saray ilçesinin 25 km güneydoğusunda yerin 6.4 km altında richter ölçeği'ne göre 5.8 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Bu depremden 10 saat sonra 5.9 Mw büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">1929 Suşehri depremi</span> 1929da Sivasın Suşehri ilçesinde meydana gelen deprem

1929 Suşehri depremi, 18 Mayıs 1929 tarihinde merkez üssü Sivas'ın Suşehri ilçesi olan, yerin 10 km derinliğinde richter ölçeği'ne göre 6.1 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Farklı kaynaklara göre deprem sonucunda Suşehri, Koyulhisar ve Şebinkarahisar ilçelerinde toplam 64 kişi öldü, 72'den fazla kişi ise yaralandı. Ayrıca 1357 hane tamamen yıkılırken, 364 hane ise ağır hasar aldı.

<span class="mw-page-title-main">1668 Kuzey Anadolu depremi</span> Kuzey Anadolu, Osmanlı İmparatorluğunda (bugünkü Türkiye) 8.0 büyüklüğünde 1668 yılındaki deprem

1668 Kuzey Anadolu Depremi, 17 Ağustos 1668 tarihinde Kuzey Anadolu'da oluşan çok şiddetli bir depremdi. Dünya'nın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem, Anadolu coğrafyasında bilinen en büyük deprem olarak tarihe geçmiştir ve 1668 yılında Dünya'nın çeşitli yerlerinde gerçekleşen 8 Richter ölçeğindeki deprem felaketlerinden birisidir. Depremin merkez üssü Ladik Gölü'nün güney kıyısındaydı.

<span class="mw-page-title-main">1114 Maraş depremi</span>

1114 Maraş depremi, 29 Kasım 1114 günü sabahın erken saatlerinde Maraş'ta meydana gelen büyük bir depremdir. Depremin büyüklüğünü 7,4 Mw'den daha büyüktü.

Kahramanmaraş depremi şu anlamlara gelebilir:

Mega bindirmeli depremler, bir tektonik plakanın diğerinin altına doğru zorlandığı yakınsak plaka sınırlarında meydana gelir. Depremler, iki plaka arasındaki teması oluşturan bindirme fayı boyunca yaşanan kaymadan ötürü kaynaklanır. Bu levhalar arası depremler, 9.0'ı geçebilen moment büyüklükleri (Mw) ile gezegenin en güçlü depremleridir. 1900'den bu yana, büyüklüğü 9.0 veya daha büyük olan tüm depremler, mega bindirmeli depremlerdir.

Sürgü Fay Hattı veya Sürgü-Çardak Fayı, güney-orta Anadolu'daki bir fay hattıdır. Bu fay üzerindeki yırtılma, Şubat 2023'te başlayan 2023 Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinin ikinci büyük (M>7) depremine neden olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.