İçeriğe atla

1402'likler

1402'likler, Türkiye'de 12 Eylül Darbesi sonrasında 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu ile görevlerine son verilen memur ve bilhassa üniversite öğretim elemanlarına halk arasında verilen isim. Ayrıca işten çıkarılan kişileri nitelemek için de kullanılır. 1971 yılında çıkarılan 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu'nun ikinci maddesi, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra ülke idaresini eline alan Millî Güvenlik Konseyi tarafından 1983 yılında değiştirildi ve akademik personelden devlet memuruna kadar kamuda çalışan birçok kişinin görevine son verildi.

Yasal dayanak

1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu çerçevesinde işten çıkarmalar yapılmıştır.

“ Sıkıyönetim komutanlarının bölgelerinde genel güvenlik, asayiş veya kamu düzeni açısından çalışmaları sakıncalı görülen veya hizmetleri yararlı olmayan kamu personelinin statülerine göre atanması veya işine son verilmesi, yerel yönetimde çalışanların görevden uzaklaştırılması veya işlerine son verilmesi hakkındaki istemleri ilgili kurum ve organlarca derhâl yerine getirilir.[1]„

Süreç

6 Kasım 1981'de çıkarılan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile, Yükseköğretim Kurulu kuruldu.[2] Bundan sonra 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu'nun 2301 ve 2766 sayılı Kanun'la değişik maddelerince özellikle sol görüşlü olduğu düşünülen 71 üniversite öğretim görevlisi, YÖK tarafından görevlerinden uzaklaştırıldı.[3] İlk uzaklaştırmalar Şubat 1983'te başladı.[4] Genelkurmay Başkanlığı'nın açıklamalarına göre, toplam 4.891 kamu personeli görevden alınmış ve 38 profesör, 25 doçent, 10 yardımcı doçent; 1402'lik olmuştur. Ancak 1402'lik olmasını istemediğinden bizzat istifa yolunu seçenler de dâhil edildiğinde, toplam mağdur sayısının 20.000 civarında olduğu öne sürülmektedir.[] Bazı üniversiteler personel yokluğu nedeniyle bu yasa yüzünden zor duruma düşmüşlerdir.[]

12 Mart 1986'da ilk kez Ankara İdare Mahkemesince, 1402'liklerin tüm aylık ve özlük haklarıyla göreve başlatılmaları gerektiği belirtildi ve çalışmadıkları sürelerde mahrum kaldıkları gelirlerin de tazminat olarak ödenmesi öngörüldü.[] Sosyaldemokrat Halkçı Parti milletvekilleri, 3 Mayıs 1990'da 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu'nda değişiklik için Türkiye Büyük Millet Meclisine bir yasa değişikliği teklifi sundu.[] Bundan önce, 3 Şubat 1990'da Danıştay kararınca uzaklaştırılan öğretim üyelerine dönüş için izin verildi.[] Bu kararla ilk dönen öğretim üyesi Hüseyin Hatemi oldu.[]

2003 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından, bu yasayla tutuklanıp tahliye olan devlet memurlarına memnu haklarının iadesi için yasa teklifi hazırlandı.[5]

1402'lik öğretim üyelerinden bazıları

Ankara Üniversitesi

İstanbul Üniversitesi

Ortadoğu Teknik Üniversitesi

Boğaziçi Üniversitesi

  • Oya Köymen[]

Gazi Üniversitesi

Ege Üniversitesi

Kaynakça

  1. ^ "Böyle buyurdu cunta,URL erişim tarihi:8 Temmuz 2008". 4 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  2. ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 25 Kasım 2021. 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2021. 
  3. ^ "Bir başka açıdan Atilla Yayla vakası URL erişim tarihi:6 Temmuz 2008". 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  4. ^ "Emre Kongar, Unutulan tarihsel Gerçekler II:YÖK neler yaptı ? URL erişim tarihi:6 Temmuz 2008". 4 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  5. ^ "1402'liklere iyi haber, URL erişim tarihi:8 Temmuz 2008". 9 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  6. ^ "Baskın Oran ya da Mücadeleden Yılmamak, URL erişim:8 Temmuz 2008". 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  7. ^ "Bülent Tanör'ü kaybettik, URL erişim tarihi:8 Temmuz 2008". 29 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  8. ^ "Mal müdürü eşekse adam ne yapsın?, URL erişim tarihi:8 Temmuz 2008". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
  9. ^ "O heykeli yapan heykeltıraş konuştu". odatv4.com. 1 Haziran 2017. 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2022. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kocaeli Üniversitesi</span> Kocaelide kurulu devlet üniversitesi

Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Kocaeli, Türkiye'de yer alan 1976 yılında "Kocaeli Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi" adı altında Elektrik, Makine, Temel Bilimler Fakülteleri ve Yabancı Diller Enstitüsü ile kurulmuş bir devlet üniversitesidir. 2547 sayılı yasanın yürürlüğe girmesiyle Akademiler kapatılarak üniversitelere bağlanmıştır. Bu kapsamda Kocaeli DMMA, 20 Temmuz 1982 yılında Kocaeli Mühendislik Fakültesi adı altında Yıldız Teknik Üniversitesine bağlanmış ve 3 Temmuz 1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile de "Kocaeli Üniversitesi" adını almıştır. Kocaeli Üniversitesi adıyla eğitim-öğretim hayatına ise 6 fakülte, 1 meslek yüksekokulu, 3 enstitü ile başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aksaray Üniversitesi</span> Aksarayda kurulu devlet üniversitesi

Aksaray Üniversitesi, Türkiye'nin Aksaray ilinde bulunan bir üniversitedir. Türkiye Bakanlar Kurulu tarafından, 2006 yılı içinde kurulması kararı alınmıştır. 17 Mart 2006 tarihli 261111 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 5467 sayılı kanunla Niğde Üniversitesine bağlı iken adı ve bağlantısı değiştirilerek, fakülte ve yüksekokullar kendi bünyesinde oluşturulan Aksaray Üniversitesi Rektörlüğe bağlanmıştır. Rektör Prof. Dr. Alpay Arıbaş'tır

<span class="mw-page-title-main">Artvin Çoruh Üniversitesi</span> Artvinde kurulu devlet üniversitesi

Artvin Çoruh Üniversitesi (AÇÜ), 5662 Sayılı, "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla kurulan KTÜ’den ayrılarak 29 Mayıs 2007 tarihinde Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanan, yeni üniversitelerden bir tanesidir. Artvin ilinde bulunmaktadır. Üniversitenin kurulmasına ilişkin karar 26536 sayılı resmî gazetede yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mardin Artuklu Üniversitesi</span> Mardinde kurulu devlet üniversitesi

Mardin Artuklu Üniversitesi 5662 Sayılı "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la kurulan ve 28 Mayıs 2007 tarihinde Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanan, 17 yeni üniversiteden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü</span>

TODAİE veya Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, 1958 yılında 7163 sayılı Kanunla kurulmuş amme idaresi enstitüsüdür. Kamu yönetimi alanında İktisadi ve İdari Bilimler bölümleri mezunlarına yüksek lisans ve doktora seviyelerinde 1952 - 2018 yılları arasında hizmet vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Üniversitesi</span>

İzmir Üniversitesi, İzmir'in 6. üniversitesiydi. Üniversite, 2007 yılında Doğanata Grubu'nun önderliğinde Doğanata Eğitim ve Kültür Vakfı (DEKVA) tarafından kurulmuş olup 2008-2009 öğretim yılında eğitim-öğretim hizmeti vermeye başlamıştı. Üniversitenin binası, Üçkuyular mevkiinde bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Amasya Üniversitesi</span> Amasyada kurulu devlet üniversitesi

Amasya Üniversitesi, 17 Mart 2006 tarih ve 26111 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 15 yeni üniversite kurulması hakkındaki 5467 Sayılı Kanun ile Amasya’da kurulmuş bir Devlet Üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Tanör</span> Türk anayasa hukukçusu, siyaset bilimci ve yazar

Bülent Savaş Tanör, Türk anayasa hukukçusu, siyaset bilimci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hatemi</span> Türk akademisyen, yazar ve hukuk profesörü

Hüseyin Hatemi, Türk akademisyen, yazar ve hukuk profesörüdür.

Türkiye'de Yükseköğretim öğrencileriiçin ceza afları, çeşitli nedenlerden dolayı yükseköğretim kurumlarıyla ilişikleri kesilmiş öğrencilerin geri kazandırılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ardahan Üniversitesi</span> Ardahanda kurulu devlet üniversitesi

Ardahan Üniversitesi; 5765 Sayılı, "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la kurulan ve 22 Mayıs 2008 tarihinde Abdullah Gül tarafından onaylanan üniversitedir. Ardahan ilinde bulunmaktadır.

Necmi Yüzbaşıoğlu,, Türk hukukçu, akademisyen

<span class="mw-page-title-main">Olağanüstü Hâl Bölge Valiliği</span> Terörle mücadele için kurulmuş valilik

Olağanüstü Hâl Bölge Valiliği, Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki 8 ilde başlayan ve bu illerde terörle mücadele ederek güvenliği sağlamak amacıyla 19 Temmuz 1987 tarihinde göreve başlayan bölge valiliğidir. Bu valiliğin kurulmasıyla birlikte bu illerde olağanüstü hâl uygulanmaya başlandı. Olağanüstü hâl uygulanan iller zamanla değişmekle birlikte 30 Kasım 2002 tarihinde kaldırıldı. Valiliğin merkezi Diyarbakır'da yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Altınbaş Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

Altınbaş Üniversitesi, 2008 yılında İstanbul'da kurulmuş olan bir vakıf üniversitesidir. Kuruluşunda Kemerburgaz Üniversitesi adıyla eğitim vermeye başlayan kurum, 1 Temmuz 2017 itibarıyla Altınbaş Üniversitesi adını almıştır. İlk öğrencilerini 2011 yılında almıştır, 2011-2012 öğretim döneminde eğitime başlamıştır.

Kırıkkale ilinin Keskin ilçesinde kurulu bulunan meslek yüksekokuldur. 2012 yılı itibarıyla yaklaşık bin öğrencisi bulunmaktadır.

Aydın Aybay, Türk hukukçu, bilim insanı ve yazar. Cumhuriyet Vakfı ’nın kuruluşundan bu yana Yönetim Kurulu üyesi, seçkin bilim insanı Prof. Dr. Aydın Aybay aynı zamanda Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kurucu Dekanı ve öğretim üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi</span> Antalyada kurulu devlet üniversitesi

Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Alanya'da 23 Nisan 2015 tarih ve 29335 sayılı kanun ile kurulan devlet üniversitesi.

<span class="mw-page-title-main">Antalya Belek Üniversitesi</span> Antalyada kurulu vakıf üniversitesi

Antalya Belek Üniversitesi, 2015 yılında Antalya Kültür ve Eğitim Vakfı tarafından Antalya'da kurulmuş bir vakıf üniversitesidir.

Doktor öğretim üyesi, doktora derecesini başarıyla tamamladıktan sonra, tıp, diş hekimliği, veteriner hekimlik veya eczacılık alanında uzmanlık unvanı elde ederek veya belli bir sanat dalında yeterlik kazananarak üniversite öğretim üyesi kadrosunda görev yapan akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Bilim Üniversitesi</span> Ankarada kurulu vakıf üniversitesi

Ankara Bilim Üniversitesi (ABÜN),, Türkiye'nin Ankara şehrinde bulunan bir vakıf üniversitedir. Türkiye Verimlilik Vakfı tarafından kurulmuş ve 17 Nisan 2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak fiili kuruluşunu tamamlamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.