İçeriğe atla

13. Cuma (seri)

5 Ekim 2004 tarihinde, Paramount 13. Cuma ile dört yeni yorum içeren ilk sekiz filmi bir seri olarak sundu.[1]

13. Cuma, on iki slasher film, bir televizyon şovu, romanlar, çizgi romanlar ve bağlantılı eşyalardan oluşan korku temalı ABD medya ürünleri serisidir. Seri esas olarak, çocukken kamp personelinin ihmali sonucu Camp Crystal Lake'de boğulan kurgu karakter Jason Voorhees'i merkez alır. Uzun yıllar sonra, lanetlendiği söylenen gölde seri katliamlar olur. Jason, filmlerin tamamında katil ya da cinayetlerin sebebi olarak yer alır. İlk filmi Victor Miller yazdı, filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini ise Sean S. Cunningham üstlendi. İkisi de serinin devam filmlerinde yazan ve yöneten olarak yer almadı.

İlk film, Yabancı (1978) filminin başarısının yarattığı fırsatı değerlendirmek amacıyla yapıldı.[2] Bu filmin kendi başarısı da, Paramount Pictures'ın 13. Cuma serisinin tüm lisans haklarını satın almasına yol açtı. Filmlerin yapımcısı Frank Mancuso, Jr. ayrıca, Paramount'un 13. Cuma 6. Bölüm Jason Yaşıyor'ı gösterime sunmasının ardından Friday the 13th: The Series adlı televizyon şovunu geliştirdi. Televizyon şovu, karakterler ya da mekânlar açısından serinin diğer ürünleriyle bağlantılı değildir; ancak aynen film serisinin sembolize ettiği gibi, "kötü talih ve lanetler" fikrini temel alır.[3] Serinin hakları Paramount'a ait olmasına karşın, dört film romana uyarlandı. Bunlardan Friday the 13th Part III, iki ayrı yazar tarafından uyarlandı. Haklar New Line Cinema'ya satıldıktan sonra Cunningham iki yeni filmin yapımcılığını üstlenmek ve Elm Sokağında Kâbus film serisinden Freddy Krueger'ın yer aldığı bir film için geri döndü. New Line, Jason'ın yer aldığı 13 novella ve çeşitli çizgi roman serileri yayımladı.

Filmler eleştirmenlerce pek beğenilmese de, yalnızca filmlerin başarısı değil, aynı zamanda geniş pazarlama alanı ve popüler kültürde seriye yapılan göndermeler nedeniyle 13. Cuma, ABD'de en başarılı medya serilerinden biri olarak kabul edilir.[4] Serinin popülaritesi kendi 13. Cuma filmlerini, kopya Jason Voorhees kostümlerini yaratan ve vücutlarına 13. Cuma dövmeleri yaptıran bir hayran kitlesini beraberinde getirdi. Jason'ın hokey maskesi bile en tanınmış popüler kültür simgelerinden biri haline geldi.[5]

Kaynakça

  1. ^ Mike Bracken (25 Ekim 2004). "Friday The 13th: From Crystal Lake to Manhattan Ultimate DVD Collection". IGN. 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2009. 
  2. ^ Grove, David (Şubat 2005). Making Friday the 13th: The Legend of Camp Blood. Birleşik Krallık: FAB Press. ss. 11-12. ISBN 1903254310. 
  3. ^ Grove, David, pp. 189–196
  4. ^ IGN Staff. "Top 25 Movie Franchises of All Time: #7". uk.movies.ign.com. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010. 
  5. ^ Kemble, Gary (13 Ocak 2006). "Movie Minutiae: the Friday the 13th series (1980-?)". ABC News: Arts and Entertainment. 11 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010. 

Dış bağlantılar

Veritabanları
Çeşitli


İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Uzay Yolu</i> Amerikan yapımı bilim kurgu dizisi, kitabı, filmi ve çizgi romanı

Başlığın diğer anlamları için Uzay Yolu sayfasına bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Buffy the Vampire Slayer çizgi romanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Buffy çizgi romanları, bir televizyon dizisi olan Buffy the Vampire Slayer'ın hikâyesinden çıkmış çizgi romanlardır. Bu çizgi romanların çoğu yayınlanırken, televizyon dizileri de devam etmekteydi ve çoğunlukla televizyon dizilerinde pek fazla beliremeyen karakterler üzerinden hikâye ilerledi. Bu karakter hikâyelerinin çoğu ise Tales of the Vampires ve Tales of the Slayers adlı mini serilerde yayımlandı.

<i>13. Cuma</i> (film, 1980) Sean S. Cunninghamın 1980 tarihli filmi

13. Cuma, 1980 yılında Sean S. Cunningham tarafından çekilmiş bağımsız Amerikan filmidir. 13. Cuma serisinin başlangıç filmidir ve filmin ardından 2001 yılına kadar 9 devam filmi çekilmiştir. 2001'deki Jason X bu filmin 10. bölümü niteliğini taşımaktadır. Filmin 2009 yılında aynı adıyla sinemalarda da gösterilen yeniden çevirim filmi vardır ama yeniden çevirimi orijinaline göre başarısız bulunmuş ve onun kadar beğenilmemiştir.

<i>Freddy Jasona Karşı</i>

Freddy Jason'a Karşı, 2003 yılı ABD yapımı korku filmidir. Ronny Yu tarafından çekilmiştir. ABD korku/gerilim film tarihinin en önemli iki baş karakteri Freddy Krueger ve Jason Voorhees bu filmde kozlarını paylaşıyor.

Elm Sokağında Kâbus, dokuz slasher film, bir televizyon şovu, romanlar ve çizgi romandan oluşan korku temalı ABD medya ürünleri serisidir. Seri, Wes Craven'in yarattığı film serisiyle başladı. Elm Sokağında Kâbus serisi esas olarak, ilk defa 1984 yapımı Elm Sokağında Kâbus'ta ortaya çıkan, gençleri onların rüyalarında takip edip öldüren kurgu karakter Freddy Krueger'ı merkez alır. Freddy bir genci hayal dünyasında öldürürse, o genç eninde sonunda gerçek dünyada da ölür. Amacı, gençlerin kendisini ilk Elm Sokağı filmindeki olaylardan yıllar önce diri diri yakan ebeveynlerinden intikam almaktır. İlk filmi yazan ve yöneten Craven, ikinci devam filmi A Nightmare on Elm Street 3: Dream Warriors'ın (1987) yazarlarındandı. 1994 yapımı New Nightmare'ı ise yine hem yazdı, hem yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Jason Voorhees</span> kurgusal karakter

Jason Voorhees, Victor Miller tarafından yaratılmış kurgusal bir karakter. Jason 13. Cuma serisinin başlıca antagonistidir. Jason psikopat bir seri katildir ve cinayetlerini genellikle Kristal Göl'de cuma günleri işler. Jason hokey maskesini serinin üçüncü filminde kullanmaya başlar. Orijinal seride yaklaşık 8 tane film vardır. Toplamda 12 film vardır. Bunlardan en yeni çıkanı 2009 yılında yapılmış 13. Cuma filmidir.

Friday the 13th: A New Beginning, Correy Feldman'ın başrolünde oynadığı, Danny Steinmann tarafından çekilmiş slasher türündeki bir korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin 5. filmi olma özelliğini taşımaktadır. Jason'un yer almadığı filmdir. fakat öbür filmde 13. Cuma: Jason Yaşıyor'da mistik güçler tarafından tekrar dirilir. Film psikopat katil Jason Voorhees'in yerine geçen bir adamın işlediği cinayetleri konu alır.

<i>13. Cuma 2. Bölüm</i> Steve Minerın 1981 tarihli gerilim filmi

13. Cuma 2. Bölüm, yönetmenliğini Steve Miner'ın üstlendiği ve Victor Miller'ın yazdığı, 1981 yılında çıkmış olan gerilim filmidir.

<i>13. Cuma</i> (film, 2009)

13. Cuma, başrollerini Jared Padalecki ile Danielle Panabaker'ın paylaştığı, Marcus Nispel'in yönettiği, Damian Shannon ve Mark Swift tarafından yazılmış 2009 yapımı slasher türündeki korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin yeniden çevrim filmidir. Film kurgusal karakter Jason Voorhees'in işlediği cinayetleri konu alır.

<i>13. Cuma 3. Bölüm</i>

13. Cuma 3. Bölüm, başrollerini Dana Kimmel'ın oynadığı ve Steve Minner'in yönettiği, 1982 yapımı, slasher türündeki korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin 3. ve ilk 3D filmidir. Film kurgusal karakter Jason Voorhees'in işlediği cinayetleri konu alır.

<i>13. Cuma: Son Bölüm</i> Joseph Zitonun yönettiği, 1984 yapımı slasher türündeki korku, gerilim filmi

13. Cuma: Son Bölüm, başrollerini Kimberly Beck ile Corey Feldman'ın oynadığı ve Joseph Zito'nun yönettiği, 1984 yapımı slasher türündeki korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin 4. ve orijinal serinin son filmidir. Film kurgusal karakter Jason Voorhees'in işlediği cinayetleri konu alır. Ayrıca Jason Voorhees'in öldüğü filmdir ancak Jason ileriki bölümlerde dirilecektir.

<i>13. Cuma: Jason Yaşıyor</i> Tom McLoughlinden 1986 yapımı film

13. Cuma 6. Bölüm: Jason Yaşıyor, başrollerini Thom Mathews ile Jeniffer Cooke'ın oynadığı ve Tom McLoughlin'in yönettiği 1986 yapımı slasher türündeki korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin 6. ve en düşük hasılat eden 2. filmidir. Film kurgusal karakter Jason Voorhees'in işlediği cinayetleri konu alır. Film 1986 yapımı olmasına rağmen çok olumlu eleştiriler almıştır. Ayrıca film görüntü kalitesi de iyi olmuştur ve kameramanlar bu çekimlerden dolayı tebrik edilmiştir. Ayrıca bu filmde diğer 5 filmde pek olmayan aksiyon sahneleri eklenince diğer filmlerden özel bir yere kavuşmuştur ve eleştirmenler tarafından serinin en iyi 3 filminden biri olarak gösterilmektedir. Jason bu filmde ölümsüz bir katil olmuştur ve senaryo icabı yönetmenler ona özel insanüstü güçler vermiştir. Kurbanları ona ne şekil zarar verdiyse de o ölmemiştir ne kadar ölmüş gibi olsa da hep dirilmiştir.

<i>13. Cuma: Jason Manhattanda</i>

13. Cuma: Jason Manhattan'da, Jensen Dagget'ın başrolünde oynadığı ve Rob Hedden tarafından yazılıp çekilmiş slasher türündeki bir korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin 8. filmi olma özelliğini taşımaktadır. Film psikopat katil Jason Voorhees'in New York'ta işlediği cinayetleri ve maceralarını konu alır. Film Paramount Pictures stüdyosunda çekilen son 13. Cuma filmi oldu.

<i>13. Cuma: Yeni Kan</i>

13. Cuma 7. Bölüm: Yeni Kan, başrollerini Lar Park Lincoln ile Kevin Blair'ın oynadığı, John Carl Buechler'in yönettiği 1988 yapımı slasher türündeki korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin 6. ve en düşük hasılat eden 2. filmidir. Film kurgusal karakter Jason Voorhees'in işlediği cinayetleri konu alır. Film 1988 yapımı olmasına rağmen çok olumlu eleştiriler almıştır. Ayrıca aktör Kane Hodder'ın Jason Voorhees karakterini canlandırdığı ilk filmdir.

<i>Jason: Cehenneme Git!</i>

Jason: Cehenneme Git!, Kane Hodder'ın başrolünde oynadığı ve Adam Marcus tarafından yazılıp çekilmiş slasher türündeki bir korku, gerilim filmidir. 13. Cuma serisinin 9. filmi olma özelliğini taşımaktadır. Film psikopat katil Jason Voorhees'in ölümünü konu alır. Film New Line Cinema stüdyosunda çekilen ilk 13. Cuma filmi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Betsy Palmer</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1926 – 2015)

Betsy Palmer, Amerikalı oyuncudur. Friday the 13th'teki Pamela Voorhees rolüyle tanındı.

Angel çizgi romanları, Dark Horse Comics tarafından 2000-2002 yılları arasında yayınlanan çizgi roman serilerinden biridir. Bu çizgi romanlar bir televizyon dizisi olan Angel'ın hikâyesi üzerinedir. Çizgi romanlar iki kısıma ayrılmıştır; ilk kısmı televizyon dizisi ile aynı anda 17 bölüm şeklinde yayınlanmıştır, ikinci kısım ise 4 bölümden oluşan mini bir seridir. Bunların yanında bazı ekstra Buffy çizgi romanları ile eşzamanlı bölümler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Steve Daskawisz</span> Amerikalı aktör

Steve Daskewisz ya da Steve Dash, Amerikalı oyuncu ve dublördür. Kariyerine 1977'de rol aldığı korku filmi "Wolfen" 'le adım atan Dash daha sonra 1980 yapımı "The Jazz Singer" filmiyle sivrilmiştir. Asıl tanınması ise "13'üncü Cuma" serisi filmlerin bazı serilerinde özdeşleştiği canlandırdığı palalı maskeli katil karakter Jason Voorhees ile olmuştur. İtalyan asıllı Amerikalı oyuncı Sylvester Stallone'nin başrolde olduğu aksiyon filmi Nighthawks 'da canlandırdığı Cliff Cudney karakteri yer aldığı son dönem filmlerden olmuştur. Amerikalı oyuncu ve dublör Steve Dash 18 Kasım 2018'de diyabet hastalığına bağlı nedenlerden Palm Beach, Florida'da 74 yaşında ölmüştür.

Steve Miner Amerikalı film ve televizyon yapımcısı ve Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi üyesidir. Korku türündeki çalışmaları olan Friday the 13th Part 2, Friday the 13th Part III, House, Warlock, Halloween H20: 20 Years Later, Lake Placid ve Day of the Dead yapımları ile dikkat çekmiştir. Ayrıca birçok komedi ve drama filminin yanı sıra The Wonder Years, Dawson's Creek ve Smallville gibi önemli televizyon dizilerinin birçok bölümünü yönetmiştir.

Platinum Dunes, film yapımcıları Michael Bay, Brad Fuller, ve Andrew Form tarafından Kasım 2001'de kurulan bir Amerikan yapım şirketidir. Şirket, The Texas Chainsaw Massacre, Arınma Gecesi, 13. Cuma, Elm Sokağında Kâbus, Ouija, Sessiz Bir Yer ve Sessiz Bir Yer 2 gibi korku filmleri üretiyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.