13. İstanbul Bienali

13. İstanbul Bienali (14 Eylül – 20 Ekim 2013), 2013 sonbaharında İstanbul'da düzenlenmiş bir uluslararası çağdaş sanat bienalidir.

1987'den beri düzenlenen İstanbul Bienali'nin on üçüncüsü olarak İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından düzenlendi. “Anne, ben barbar mıyım?” başlığında kamusal alan fikrine odaklanmıştır. Küratörlüğünü Fulya Erdemci üstlendi.^[1] 88 sanatçı ve sanatçı grubunun katılımı ile gerçekleşti.^[2]

Amaç

13. İstanbul Bienali'nde demokrasi, ifade özgürlüğü, kamusal ve müşterek alan tanımları, kentsel dönüşüm, sanat ve siyaset arasındaki ilişki üzerine düşünen bienal, verimli bir tartışma ortamı yaratmanın hayalini kuruyor.

Bu bienalin kavramsal çerçevesi, İstanbul’da uygulanan şiddetli kentsel dönüşümü sanat ve siyaset ilişkisi üzerinden ele alıyordu. Serginin açılmasına üç ay kala Gezi direnişi başladı ve Türkiye’de toplumsal özgürlükler alanının giderek daraldığını hissedenler haklarını ve taleplerini savunacaklarını gösterdiler: Bienal de, sanatın yaşamın, yaşamın da sanatın içine karışmasına ve kentsel kamusal mekânlarda gerçekleşen dönüşümün şiddetine bizzat tanıklık ederek serginin bu meseleleri ele alış biçimi ve uygulama stratejisiyle ilgili radikal kararlar aldı. Öncelikle kentsel kamusal mekânlardan sergi mekânlarına geçmeye karar verdi. Bienal, sanat alanının dayanışmasının önemine ve gerekliliğine bir kez daha dikkat çekmek istedi: ARTER, SALT Beyoğlu ve 5533 sergiye üç ay kala bienalle işbirliği yapmayı kabul ettiler ve mekânlarını bienal sanatçılarına açarak serginin daha geniş bir cephede izleyiciyle buluşmasına olanak tanıdılar.

Tema

"Anne, ben barbar mıyım?". Bu başlık, bienalin küratörü Fulya Erdemci tarafından, Lale Müldür’ün aynı adlı kitabından alıntılayarak belirlenmiştir.^[3] "Farklı dünyalar bir arada yaşayabilir mi?" "Kolektif hareket edilebilir mi?" gibi sorulardan yola çıkmış bir temadır.^[4]

Küratör

Fulya Erdemci

Sanatçılar

Ádám Kokesch
Agnieszka Polska
Akademia Ruchu
Alice Creischer&Andreas Siekmann
Amal Kenawy
Amar Kanwar
Anca Benera & Arnold Estefan
Angelica Mesiti
Annika Eriksson
Ayşe Erkmen
Basel Abbas & Ruanne Abou-Rahme
Basim Magdy
Bertille Bak
Carla Filipe
Carlos Eduardo Felix da Costa (Cadu)
Christoph Schäfer
Cinthia Marcelle
Cinthia Marcelle & Tiago Mata Machado
Claire Pentecost
David Moreno
Didem Erk
Diego Bianchi
Edi Hirose
Elmgreen & Dragset
Falke Pisano
Fernanda Gomes
Fernando Ortega
Fernando Piola
Freee (Dave Beech, Andy Hewitt, Mel Jordan)
Goldin+Senneby
Gonzalo Lebrija
Gordon Matta-Clark
Guillaume Bijl
Halil Altındere
Hanna Farah Kufr Birim
Héctor Zamora
Hito Steyerl
HONF Foundation
İnci Eviner
İpek Duben
Jananne Al-Ani
Jean Genet
Jean Rouch
Jimmie Durham
Jiří Kovanda
Jorge Galindo & Santiago Sierra
Jorge Méndez Blake
José Antonio Vega Macotela
Lale Müldür & Kaan Karacehennem & Franz von Bodelschwingh
LaToya Ruby Frazier
Lutz Bacher
Lux Lindner
Mahir Yavuz & Orkan Telhan
Maider López
Martin Cordiano & Tomás Espina
Maxime Hourani
Mere Phantoms (Maya Ersan & Jaimie Robson)
Mierle Laderman Ukeles
Mika Rottenberg
Mülksüzleştirme Ağları
Murat Akagündüz
Nathan Coley
Newspaper Reading Club (Fiona Connor & Michala Paludan)
Nicholas Mangan
Nil Yalter & Judy Blum, Peter Robinson
Praneet Soi
Provo
Proyecto Secundario Liliana Maresca
Rietveld Landscape, Rob Johannesma
Rossella Biscotti
Santiago Sierra
Şener Özmen
Serkan Taycan
Shahzia Sikander
Stephen Willats
Sulukule Platformu
Tadashi Kawamata
Thomas Hirschhorn
Toril Johannessen
Vermeir & Heiremans
Volkan Aslan
Wang Qingsong
Wouter Osterholt & Elke Uitentuis
Yto Barrada
Zbigniew Libera

Mekânlar

13. İstanbul Bienalinde, kentsel dönüşüm sonucunda geçici olarak boş bırakılan kamusal yapıların sergi mekanı olarak kullanılacağı açıklanmıştır.^[5] Gezi Olayları'ndan sonra bienal; Gezi Parkı, Galata, Karaköy gibi alanlardan çekildi; küratör Erdemci bunun nedeninie "Belediye’ye Bienal’i kullanma fırsatı vermek istemedikleri" şeklinde açıkladı.^[4] Sergiler şu melanlarda gerçekleşti: