İçeriğe atla

12 Yıllık Esaret

12 Yıllık Esaret
Twelve Years a Slave
Maya Kitap'tan çıkan 1. baskının kapağı
YazarDavid Wilson
ÜlkeABD
Dilİngilizce
TürOtobiyografi
Yayım1853 (özgün)
2015 (Türkçe)
YayımcıDerby&Miller (özgün)
Maya Kitap (Türkçe)
ISBN978-1843914716
301.45

12 Yıllık Esaret, Amerikalı Solomon Northup tarafından anlatılmış ve David Wilson tarafından yazılmış 1853 tarihli bir anı ve köle anlatısıdır. New York eyaletinde özgür doğmuş siyahi bir adam olan Northup, kandırılarak Washington, DC'ye götürülmesi ve kaçırılarak Derin Güney'de köle olarak satılmasını ayrıntılı olarak anlatmaktadır. Northup, New York'taki arkadaşlarına ve ailesine gizlice haber göndermeyi başarana dek Louisiana'da 12 yıl esaret altındaydı ve devletin yardımıyla serbest bırakılması sağlandı. Northup'un anıları Washington, DC ve New Orleans'taki köle pazarları hakkında kapsamlı bilgi içermekte ve Louisiana'daki büyük plantasyonlarda pamuk ve şeker ekimi ile kölelerin maruz kaldıkları muameleyi tasvir etmektedir.

Yapıt, Amerikan İç Savaşı'ndan sekiz yıl önce, Harriet Beecher Stowe'un kölelik hakkındaki çok satan romanı Tom Amca'nın Kulübesi'nden (1852) kısa bir süre sonra yayınlandı. Northup'un Stowe'a adanan kitabı 30.000 kopya sattı ve çok satanlar listesine girdi.[1]

19. yüzyılda birkaç baskı daha yayımlanan ve sonraları Amerika Birleşik Devletleri'nde kölelik üzerine yazılan bilimsel çalışmalarda alıntılanan kitap, buna rağmen yaklaşık 100 yıl boyunca kamuoyunda bilinmezliğe düşmüştür. İki Louisiana tarihçisi, Sue Eakin (Alexandria Louisiana Eyalet Üniversitesi) ve Joseph Logsdon (New Orleans Üniversitesi) tarafından ayrı ayrı yeniden keşfedilmiştir.[2] 1960'ların başlarında, Solomon Northup'un yolculuğunu[3] araştıran tarihçiler Louisiana State University Press (1968) tarafından yayınlanan tarihsel olarak açıklamalı bir versiyonun ortak editörlüğünü yapmışlardır.[4]

Anı, 1984 PBS televizyon filmi Solomon Northup's Odyssey ile En İyi Film de dahil olmak üzere birçok Oscar kazanan 2013 yapımı 12 Yıllık Esaret olarak iki kez uyarlanmıştır.[5]

Uyarlamalar

Kaynakça

  1. ^ Northup, Solomon. Twelve Years a Slave: Summary 29 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., online text at Documenting the American South, University of North Carolina, accessed 19 July 2012
  2. ^ "'12 Years a Slave' prompts effort to recognize work of UNO historian in reviving tale". Nola.com. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2013. 
  3. ^ "An Escape From Slavery, Now a Movie, Has Long Intrigued Historians". The New York Times. 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013. 
  4. ^ "Twelve Years A Slave by Solomon Northup". Lsupress.org. 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013. 
  5. ^ Cieply, Michael; Barnesmarch, Brooks (2 Mart 2014). "'12 Years a Slave' Claims Best Picture Oscar". The New York Times. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 
  6. ^ Ebiri, Bilge (11 Kasım 2013). "A Tale Twice Told: Comparing 12 Years a Slave to 1984's TV Movie Solomon Northup's Odyssey". Vulture.com. 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  7. ^ Maltin, Martin (17 Ekim 2013). "12 Years A Slave – The Second Time Around". IndieWire. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  8. ^ Hannaford, Alex (4 Haziran 2016). "12 Years A Slave: the true story of Solomon Northup". The Daily Telegraph. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 
  9. ^ Sergio (13 Ocak 2013). "What About That OTHER '12 Years A Slave' Movie?". IndieWire. 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brad Pitt</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu

William Bradley Pitt, Amerikalı oyuncu ve film yapımcısıdır. Yapım şirketi Plan B Entertainment ile yapımcı olarak bir Akademi Ödülü ve Primetime Emmy Ödülü'nün yanı sıra oyunculuğuyla iki Altın Küre Ödülü ve bir Akademi Ödülü de dâhil olmak üzere birçok ödül almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kölelik</span> bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması

Kölelik, bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması. Başka bir kişinin malı ve mülkü olan kişiye köle, memlûk veya kul; köle sahibine ise efendi veya mevla denir.

<span class="mw-page-title-main">Mel Brooks</span> Amerikalı film yönetmeni, komedyen ve sinema oyuncusu

Mel Brooks, Amerikalı sinema oyuncusu, yazar, yönetmen ve prodüktör.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Douglass</span>

Frederick Douglass, köleliğin kaldırılması için mücadele vermiş reformist, konuşmacı, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Harriet Beecher Stowe</span>

Harriet Beecher Stowe, Amerikalı yazar. Amerika İç Savaşı döneminde kölelik karşıtı romanlar yazmıştır. Bunların en bilinen örneği, 1852 tarihli Tom Amca'nın Kulübesi'dir. Yazdığı romanlar sayesinde ABD ve Birleşik Krallık'ta ün kazanmıştır. Tom Amca'nın Kulübesi dahil 20'den fazla kitap yazmıştır.

<i>12 Yıllık Esaret</i> (film)

12 Yıllık Esaret, David Wilson'ın 1853 tarihli aynı adlı köle anlatısından uyarlanmış 2013 İngiliz-Amerikan yapımı tarihsel epik dram filmidir. Film New York Eyaletinde özgür bir siyahi olarak doğmuş olan ve 1841 yılında Washington DC'de kaçırılıp köle olarak satılan Solomon Northup'un 12 yıl boyunca köle olarak geçirdiği yaşamı anlatmaktadır. Film Northup'un 1853 yılında aynı isimle yazdığı Twelve Years a Slave isimli anılarına dayanılarak sinemaya uyarlanmıştır. Anılarını yayınlamadan önce Northup 12 yıl boyunca, Louisiana eyaletinde tarlalarda köle olarak çalışmıştır. Northup'un anılarının ilk bilimsel baskısı, 1968 yılında Sue Eakin ve Joseph Logsdon'un eş editörlüğünde gerekli izinler alınmasının ardından redakte edilerek, doğruluğu kanıtlandıktan sonra basılmıştır.

<i>Tom Amcanın Kulübesi</i> Harriet Beecher Stoweun 1852 tarihli romanı

Tom Amca'nın Kulübesi, Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe'un kaleme aldığı kölelik karşıtı roman. 1852'de yayımlanan kitap, Will Kaufman'a göre "İç Savaş'ın temellerinin atılmasına katkı yapmıştı".

2013 Amerikan Film Enstitüsü Ödülleri, Amerikan Film Enstitüsü tarafından 2013 yılının en iyi on filmi ve televizyon dizisi olarak belirlenen yapımlara verilen ödüller.

2013 Austin Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri, sahipleri 17 Aralık 2013'te açıklanan Austin Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri'nin 9. etkinliği.

2013 Chicago Sinema Eleştirmenleri Derneği Ödülleri, sonuçları 16 Aralık 2013'te açıklanan 26. Chicago Sinema Eleştirmenleri Derneği Ödülleri. Beş farklı kategoride ödül kazanan 12 Yıllık Esaret en çok ödül kazanan yapım olmuştur.

2013 San Diego Sinema Eleştirmenleri Topluluğu Ödülleri, sonuçları 11 Aralık 2013'te açıklanan 18. San Diego Sinema Eleştirmenleri Topluluğu Ödülleri.

19. Eleştirmenlerin Seçimi Film Ödülleri, adayları 16 Aralık 2013'te duyurulan, sonuçları ise Kaliforniya'nın Santa Monica'daki Santa Monica Havalimanı'nın Barker Hangarı'nda 16 Ocak 2014'te düzenlenen bir törenle açıklanan 19. Eleştirmenlerin Seçimi Film Ödülleri. The CW üzerinden canlı olarak yayınlanan törenin ev sahipliğini Aisha Tyler yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hong Chau</span>

Hong Chau, Vietnam asıllı ABDli sinema ve dizi oyuncusudur. Tanınırlığının artması, 2017 ABD yapımı Downsizing filmi ile oldu. Bu filmdeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında birçok ödüle aday gösterildi. Ayrıca 2010 ile 2013 yılları arasında ABD yapımı televizyon dizisi Treme'de ve 2014 yılında Inherent Vice dizisinde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Yeraltı Demiryolu</span>

Yeraltı Demiryolu, 19. yüzyılın başından ortasına kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulan ve Afrikalı-Amerikalı köleler tarafından köleliğin kaldırıldığı özgür eyaletlere, Kanada'ya ve Nova Scotia'ya kölelik karşıtları ve kölelik karşıtlığına sempati duyanlar yardımıyla kaçmak için kullanılan gizli yollar ve güvenli evler ağıydı. Bu terim aynı zamanda kaçakçılara yardım eden, siyah ve beyaz, özgür veya köle, tüm kölelik karşıtları için de kullanılmaktadır. Meksika'ya veya denizaşırı ülkelere çeşitli diğer yollar da bulunmaktaydı. 1763-83 yılları haricinde İspanyol toprakları olan Florida'ya, güneye doğru giden daha erken bir kaçış yolu, 17. yüzyılın sonlarından Florida'nın 1821'de ABD toprağı olmasına dek kullanılmıştır. Kaçak köleler, Florida'nın el değiştirmesinin ana nedeni idi. Bununla birlikte, şu anda genel olarak Yeraltı Demiryolu olarak bilinen ağ, 1700'lerin sonlarında kuruldu ve kuzeydeki özgür eyaletler ve Kanada'ya doğru uzanarak 1850-1860 arasında doruğa ulaştı. Bir tahmin 1850'de 100.000 kölenin Yeraltı Demiryolu aracılığıyla kaçtığını belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mark Cousins (sinemacı)</span>

Mark Cousins 2011 tarihli The Story of Film: An Odyssey belgeseliyle tanınan yönetmen ve film eleştirmeni.

<span class="mw-page-title-main">Afrika'da kölelik</span>

Kölelik tarihsel olarak Afrika'da yaygındı ve Modern Afrika'da kölelik hala bazı Afrika ülkelerinde devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dixie</span>

"Dixie" sözcüğü Amerikan Güney Eyaletlerine verilen ortak bir isimdir. Amerikan İç Savaşında Güney Eyaletlerinin askerlerine de bu isim verilmiştir (Dixie'ler).

<span class="mw-page-title-main">Steve McQueen (yönetmen)</span>

Sir Steve Rodney McQueen İngiliz film yönetmeni, görsel sanatçı, senarist, film yapımcısı, televizyon yazarı, televizyon yapımcısı ve televizyon yönetmenidir. Solomon Northup'un 1853 tarihli kölelik anılarının uyarlaması olan ödüllü filmi 12 Years a Slave (2013) ile tanınır. Ayrıca 1981 İrlanda açlık grevi hakkında tarihi bir drama olan Açlık (2008), seks bağımlılığıyla mücadele eden bir yönetici hakkında bir drama olan Utanç (2011) ve İngiliz televizyon dizisinin bir uyarlaması olan Widows (2018)'u yönetti ve yazarlarından biriydi. 2020'de, "Londra'da Batı Hint topluluğu içinde 1960'ların sonundan 80'lerin başlarına kadar geçen" beş filmden oluşan bir koleksiyon olan Small Axe’i yayınladı.

<span class="mw-page-title-main">Lawrence Brooks</span>

Lawrence Brooks, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun Amerikan gazisi ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan en yaşlı adamdı. New Orleans, Louisiana'dan bir süper asırlık, o, bilinen en eski Amerikan İkinci Dünya Savaşı gazisi ve aynı zamanda son Amerikalı adam ve 1900'lerin on yılında dünya çapında doğan son erkeklerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Run, Nigger, Run</span>

"Run, Nigger, Run", ilk olarak 1851'de belgelenen bir halk şarkısıdır. Çeşitli farklı versiyonlarla bilinen şarkı, köle sahiplerinin olduğu güney ABD'deki köle devriyelerinin yükselişine tepki olarak ortaya çıkmıştır ve bir köle devriyesinden kaçmaya ve yakalanmamaya çalışan isimsiz bir siyahi adamı anlatır. Şarkının kaydedilmiş versiyonları birkaç defa piyasaya sürülmüş ve 2013 yapımı 12 Yıllık Esaret filminde yer almıştır.