İznik İmparatorluğu ya da İznik ''Rum'' İmparatorluğu, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Batı Avrupalı ve Venedikli orduların 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan Yunan devletlerinden en büyüğüdür. 1204 ile 1261 arası hüküm sürmüştür. İznik Rum İmparatorluğunun resmen, kültürel ve dinsel başşehri İznik olmakla beraber, ikinci hükümdar olan III. İoannis ve sonraki imparatorlar hükümdar sarayı yerleşkesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpaşa’yı kullanmışlar ve bu imparatorluk Kemalpaşa’dan idare edilmiştir.
Latin İmparatorluğu ya da Konstantinopolis Latin İmparatorluğu, Latinlerin 1204 yılında Dördüncü Haçlı Seferi'nin neticesinde Konstantinopolis'i işgal ederek kurduğu bir devlettir. Haçlıların Romanya adını verdiği bu devlet 57 yıl ayakta kalmış, 25 Temmuz 1261 tarihinde İznik İmparatoru VIII. Mihail'in Konstantinopolis'i Haçlılardan geri almasıyla ortadan kalkmıştır.
VIII. Mihail Paleologos, 1259-1282 arasında Bizans İmparatorluğu'nu yönetmiştir. VIII. Mihail, 1453'te Osmanlı Devleti tarafından İstanbul'un Fethi'ne kadar, Bizans İmparatorluğu'nda hükmünü sürdüren, Paleologos Hanedanı'nın kurucusu olmuştur. 1261'de Konstantinopolis şehrini Dördüncü Haçlı Seferi sonucu kurulan Latin İmparatorluğu elinden almış ve İznik İmparatorluğu'nu değiştirerek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmuştur.
I. Theodoros Laskaris, arasında İznik imparatoru olmuştur.
II. Theodoros Laskaris veya II. Theodoros Dukas Laskaris 1254–1258 yılları arasında İznik İmparatorluğu imparatoru olmuştur. II. Theodoros Laskaris İznik İmparatoru olan III. İoannis ile İrini Laskarina'nin tek oğluydu. Annesi İrini Laskarina, ilk İznik İmparatoru I. Theodoros ile Bizans İmparatoru III. Aleksios'un kızı Anna Angelina'nin kızıydı.
III. İoannis Dukas Vatacis (y. 1192, Dimetoka - 3 Kasım, 1254, Kemalpaşa 1221-1254 yılları arasında İznik İmparatoru olmuştur. İoannis Dukas Vatacis çok büyük bir olasılıkla general Basileios Vatacis'in oğludur ve babası Bizans imparatorları olan II. İsaakios ve III. Aleksios'in adı bilinmeyen bir kuzeninin oğludur. Asker bir aileden gelen ve şahsen başarılı bir asker olan İoannis 1212'de birinci İznik İmparatoru olan I. Theodoros tarafından İrene Laskarina adlı kızına koca olarak seçilmiş ve düğün yapılmıştır. I. Theodoros üç evlilik yapmakla beraber, tahtına varis olacak bir erkek oğlu olmamış ve vâris olarak damadı general İoannis Vatacis'i seçmiştir.
III. Aleksios Angelos 1195-1203 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.
Konstantinos Laskaris 12 Nisan 1204'te Konstantinopolis'in Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latin ve Venedik Haçlı orduları tarafından kuşatma altında bulunduğu zaman V. Aleksios'ın Trakya'da Bizans direnişini organize etmek için şehirden kaçması üzerine, şehri savunan ordu mensupları tarafından imparator seçilmiş ve ertesi gün 13 Nisan 1204'te şehrin Haçlılar'ın eline geçmesi nedeni ile gerçekte tek bir gün Bizans İmparatorluğu imparatoru olmuştur. Bazı tarihçiler 1205'te ölünceye kadar imparator olduğunu kabul etmektedirler. Fakat taç giyme töreni yapılmamıştır ve tarihçilerin çoğu tarafından imparator olduğu kabul edilmemektedir. Bu nedenle kendi ismi bir sayı ile bilinmemekte ve XI. Konstantinos olarak anılmamaktadır.
Epir Despotluğu ya da Epir Prensliği,, Dördüncü Haçlı Seferi'ne çıkmak üzere Latin'lerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip; şehri kuşatıp; talan edip; kendi Katolik Hristiyanlar idaresinde Latin İmparatorluğu'nu kurduktan sonra, Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan İznik İmparatorluğu ve Trabzon İmparatorluğu dışındaki devletlerden biridir. 1337 yılında Sırbistan Krallığı tarafından varlığına son verilmiştir. 1356 yılında yeniden kurulmuş ve 1479 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından fetih edilene kadar yaşamıştır.
Pierre, Konstantinopolis'te kurulan Latin İmparatorluğu'nun 1216 ile 1217 tarihleri arasında üçüncü imparatoru. Fransa Kralı VI. Louis ile ikinci karısı Adélaide de Maurienne'nin en küçük oğulları Pierre de Courtenay'in oğludur. Annesi Elizabeth de Courtenay'dir.
Yolande, Konstantinopolis'te kurulan Latin İmparatorluğu'nun 1217 ile 1219 tarihleri arasında imparatoriçesi. Hainaut Kontu V. Baodouin ile Alzas Kontu I. Filip'in kızkardeşi Flandre Kontesi I. Margaret'in kızıdır. Latin imparatorları I. Baodouin ile Henri'nin kardeşi, Latin İmparatoru Pierre de Courtenay'in karısı ve Latin imparatorları Robert ile II. Baodouin'nin annesidir.
Aleksios Komninos Strategopulos, Bizans İmparatoru VIII. Mihail döneminde Megas Domestikos ve Sezar rütbelerine yükselmiş bir generaldir. Aristokrat kökenlidir, 1250'li yılların başlarında zaten ileri yaşlarda olduğu kaynaklarda görülür, Epir'e karşı İznik İmparatorluğu'nun ordularına liderlik etmiştir. Gözden düştükten ve II. Theodoros tarafından hapsedildikten sonra Strategopulos, Mihail Paleologos'un etrafındaki aristokratların tarafını tutmuştur. 1258'de II. Theodoros'un ölümünden sonra Mihail Paleologos'un tahta geçmesini desteklemiştir. Pelagonia seferine 1259 yılında katılmıştır, Epir'i ele geçirmeye devam etmiş, ancak kazanımları ertesi yıl kaybedilmiş ve Epirliler tarafından esir alınmıştır. Birkaç ay sonra serbest bırakılmış, Konstantinopolis'in Latinlerden Temmuz 1261 tarihinde beklenmedik şekilde yeniden alınmasında liderlik etmiş böylece Bizans İmparatorluğu yeniden kurulmuştur. Ertesi yıl Epirliler tarafından tekrar esir alınmış ve serbest kalmadan önce İtalya'da birkaç yıl esir kalmıştır. Kamu hizmetlerinden emekli olmuş ve 1270'li yılların başında ölmüştür.
Antiochia ad Maeandrum Muharebesi İznik İmparatorluğu ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında, 1211 yılında, Antiochia ad Maeandrum yakınında gerçekleşmiş çatışmadır. Türklerin yenilgisi, Küçük Asya'nın Ege Bölgesi'nin sahilinde İznik egemenliğini devam ettirdi. Selçuklu sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev muharebe meydanında öldürüldü. Muharebe, Aydın'ın Kuyucak ilçesinde bulunan modern Yamalak kasabası yakınlarında gerçekleşti.
IV. İoannis Laskaris. İznik imparatoru, II. Theodoros ile Bulgar Prensesi Eleni Asenina'nın oğludur.
Theodoros Komnenos Dukas (Yunanca: Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας, Theodōros Komnēnos Doukas, Theodore Comnenus Ducas olarak Latin dillerinde yazılmıştır, 1215 ile 1230 yılları arasında Epirus ve Teselya ve 1224 ile 1230 yılları arasında Selanik ile Makedonya ve Batı Trakya'nın büyük kısmının hükümdarı. Selanik'i 1237 ile 1246 yılları arasında yöneten oğulları İoannis ile Demetrios'un arkasındaki güçtür.
Konstantinopolis Kuşatması 1260'ta parçalanmış Bizans İmparatorluğu'nun en büyük kalıntısı olan İznik İmparatorluğu'nun Konstantinopolis'i Latin İmparatorluğu'ndan geri alma ve şehri yeniden canlanan bir Bizans İmparatorluğunun siyasi, kültürel ve manevi başkenti olarak yeniden kurma girişimiydi.
Poimanenon Muharebesi ya da Poemanenum, Bizans İmparatorluğu'nun ana ardılı iki devletin, Latin İmparatorluğu ile Yunan İznik İmparatorluğu, güçleri arasında 1224'ün başlarında gerçekleşen mücadeledir. Taraflar, Kuş Gölü yakınlarında Misya'da Kyzikos'un güneyinde Poimanenon'da karşılaştılar.
Mesazōn Bizans imparatoru'nun başbakanı ve baş yardımcısı olarak hareket eden Bizans İmparatorluğu'nun son yüzyıllarında yüksek bir makam ve görevlisi.
Eleni Asenina İznik imparatoru II. Theodoros'un eşidir. Bulgar imparatoru II. İvan Asen ile Anna Maria'nın kızıdır.