İçeriğe atla

122-mm obüs M1909/37

122-mm obüs M1909/37

Çeşidi Obüs
Uyruğu Sovyetler Birliği SSCB
Hizmet geçmişi
Kullanıldığı savaşlar II. Dünya Savaşı
Üretim tarihi
Üretildiği tarih 1939-1941
Üretim adedi 900+
Özellikler
Ağırlık 1,450 kg
taşınma: 2,480 kg
 uzunluğu 1,690 mm / 14 kalibre
Yükseklik -1° ile 43° arası
Namlu Çapı 152,4 mm
Yükseklik -1° ile 43° arası
Atış hızı 2 mermi/dakika

122-mm obüs M1909/37 (Rusça 122-мм гаубица образца 1909/37 годов) SSCB tarafından I. Dünya Savaşı sırasında üretilen 122-mm obüs M1909 model topun II. Dünya Savaşı sırasında modernize edilen 121.92 mm (4.8 inç) çapında obüs topudur. Bu silah Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılmıştır.

Geliştirilmesi ve üretim tarihi

M1909/37 modeli kısa namlulu bir obüs türüydü. Aslında bu silah +20° ila +43° lik açılarla atış yapması düşünülmüştü. Başlıklar altı adet fırlatıcı ile (1den 5e kadar dolu) ateşleniyordu. Top kundağı yatay sürmeliydi. Hidrolik geri tepmesi ve bunu bağlı yaylı geri getirici sistemi bulunuyordu. Taşıma sehpasının tek ayağı vardı ve yaysız ahşap tekerlekleri vardı.

122-mm obüs M1909 topu Krupp firması tarafından geliştirilmişti. Rus İmparatorluğu Ordusu tarafından I. Dünya Savaşında kullanılan M1909 obüsü Ekim Devrimi sonrasında da kullanıldı.

1920 li yılların sonlarına doğru RKKA I. Dünya Savaşı sırasında kullanılan topçu silahlarını geliştirmenin yolunu aradı. 1937 yılında Perm Fabrikası bünyesinde M1909 üzerinde yapılan çalışmalar kısaca şöyleydi:

  • Namlunun uzatılması
  • Yeni nişangah
  • Dayanaklı taşıma sehpası

Elde edilen yeni silaha 122-mm obüs M1909/37 adı verildi. Yaklaşık 800 ila 900 adet eski M1909 topu geliştirilerek M1909/37 standartlarına ulaştı.

Organizasyon ve kullanımı

M1909/37 Hämeenlinna topçu müzesi, Finlandiya
M1909/37 Hämeenlinna topçu müzesi Finlandiya

Kızıl Ordu

M1909/37 tümen seviyesinde kullanılan bir obüstü. 1939 yılındaki ordu organizasyonunda her topçu tümeni iki topçu alayı - hafif topçu alayı (bir 76 mmlik topçu taburu ve iki karışık topçu tabur (biri 76 mmlik diğeri 122 mmlik obüs bölüğü ) ve obüs alayından (122 mmlik tabur ve 152 mmlik tabur) oluşuyordu. Her tümenin 28 adet 122 mmlik obüsü bulunuyordu. Haziran 1940 bir tane daha 122 mm lik obüs taburu alaya eklendi. Toplam sayı 32 ye ulaştı. Haziran 1941 de bu kez obüs alayı çıkartıldı ve sayı 16 ya düştü. Bu organizasyon Rusya Koruyucuları birlikleri harriç diğer tüm birliklerde bütün savaş boyunca sürdü. Aralık 1944 tarihinde birliklere 5 bölük ve 20 adet obüsten oluşan alaylar eklendi. Haziran 1945 topçu tümenleri yeniden düzenlendi.

1939-1940 yılları arasında dağ topçu tümenleri bünyesinde birer adet 122 mmlik obüs taburu bulunuyordu. (Tabur 9 toptan oluşan 3 bölükten oluşuyordu) 1941 yılında bir topçu alayı yerine 24 adet obüs ilave edildi. 1942 yılının ilk aylarında geriye 2 bölük ve 8 obüsten oluşan bir tabur kaldı. 1944 yılında dağ topçu tümenlerindeki tüm obüsler kaldırıldı.

Motorize tümenler bünyesinde iki karışık tabur bulunuyordu. Her tabur bir adet 76 mm lik bölük ve iki adet 122 mmlik obüs bölüğünden ibaretti. Toplamda 12 adet obüs bulunuyordu. Tank tümenleri bünyesinde ise 12 adet obüsten oluşan bir tabur bulunuyordu. Süvari tümenlerinde ise Ağustos 1941 tarihine kadar toplamda 8 obüsten oluşan iki adet 122 mm lik obüs bölüğü vardı. Bu tarihten sonra bunlarda kaldırıldı.

1941 yılına kadar topçu taburları 4 adet 122 mmlik obüs bölüğünden oluşuyordu.

122 mmlik obüsler bunların dışında obüs tugayları içerisinde Genelkurmay Yedek Kuvvetleri bünyesinde kullanıldı (toplamda 72 ila 84 obüs)

M1909/37 ler 1937 yılından itibaren M1909 modelinin yerine servise alınmaya başlandı. 1 Ekim 1936 tarihinde Kızıl Ordu bünyesinde 920 adet M1909 obüs bulunuyordu. Bu obüsler Büyük Vatanseverlik Savaşı başlayana kadar tamamıyla ordu servisinden kaldırıldı. Geliştirilmiş toplar Kış Savaşı ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanıldı. 1 Haziran 1941 tarihinde Kızıl Ordu emrinde ortalama 800 adet top bulunuyordu.[1] Çarpışma kayıplarından ötürü savaşın ortasında ordunun elinde az sayıda top kaldı.

Diğer kullananlar

Nazi Almanyası eline geçen M1909/37ler 1941 ve 1942 yıllarında Wehrmacht tarafından 12,2 cm le.F.H.386(r) adılya Kızıl Orduya karşı kullanıldı.

Finlandiya Ordusu ise Kış Savaşı ve Uzatma Savaşı sırasında ganimet olarak az da olsa bu obüslerden elde etti. Ele geçirilen toplara 122 H/09-37 adı verildi. Ardından Kızıl Ordu ya karşı kullanılan bu obüslerden bazıları yine Rusların eline geçti. Finler ayrıca ele geçirdikleri M1909leri geliştirerek 122 H/09-40 adını verdi (tahminen 30 adet) ve Uzatma Savaşı sırasında kullandı.

Özet

M1909/37 üzerinde yapılan ufak değişiklikler sınırlı kaldığından obüs yeterli etkiyi sağlayamadı

  • Yaysız tekerleklerden ötürü çekme hızı sınırlı kalıyordu
  • Yükselme ve yanal atış açıları sınırlıydı

Kısa namlusunda ötürü 8.9 km'lik kısa menzile sahip olan obüsün Alman yapımı 10.5 cm leFH 16 rakibi ise 10,7 km menzile sahipti. Düşük namlu çıkış hızı ve yanal açısından dolayı düşman zırhlı araçlarına karşı hiçbir yardımı yoktu. Buna rağmen 1943 tarihinde geliştirilen HEAT mermileri ile ince zırha sahip düşük hızlı düşman araçlarına karşı bir şansı vardı.

Diğer yandan M1909/37 ler sağlam ve güvenilirdi. Ayrıca yeni M-30 ve Alman 10.5 cm le.F.H.16 göre daha hafifti. Bu obüs ile Sovyet yapımı M1910/30 obüs atış hızı haricinde benzer özellikler sergiliyordu.

Belirtmek gerekirse 1937 yılında SSCB nin elinde seri üretebileceği gelişmiş bir 122-mmlik obüs tasarımı bulunmuyordu ve eski modellerin yenilenip kullanılması mantıklıydı.

Mühimmat

Shirokorad göre M1909/37 ler M1910/30 modeline göre az da olda daha uzun namluya ve yükselme açısına sahipti.[2]

Muhimmat tablosu
Türü Modeli Ağırlığı, kg YP ağırlığı, g Namlu çıkış hızı, m/dk Menzili, m
Zırh delici
HEAT (Mayıs 1943) BP-460A
Yüksek patlayıcılı ve parçalı
YP-Parçalı, çelik(1,000 adet parça 30 metre çapında canlılara karşı etkiliydi) OF-462 21,76 3,67 364 8,910
Parçalı,demir çelik O-462A 21,7 364 8,910
Parçalı,demir çelik О-460А
YP,eski F-460 344 7,550
YP,eski F-460N 344 7,550
YP,eski F-460U 344 7,550
YP,eski F-460K 344 7,550
Şarapnel mermileri
Şarapnel 45 sn tüplü Sh-460 343 7,230
Şarapnel T-6 tüplü Sh-460T 342 7,240
Kimyasal mermiler
Parçalı- Kimyasal OH-462 364 8,950
Kimyasal H-462 21,8 - 366 8,477
Kimyasal H-460 - 358 7,700
Diğer mermiler
Aydınlatma S-462 - 340 6,800
Propaganda A-462 - 364 7,000
Sis,çelik D-462 364 8,910
Sis, demir çelik D-462A

Notlar

  1. ^ Isaev e göre 778 adet, http://www.soldat.ru/doc/mobilization/mob/table17.html 9 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adresinde 881 adet, Ivanov a göre 800 adet
  2. ^ Shirokorad - Encyclopedia of the Soviet Artillery

Kaynakça

  • Shirokorad A. B. - Encyclopedia of the Soviet Artillery - Mn. Harvest, 2000 (Широкорад А. Б. Энциклопедия отечественной артиллерии. — Мн.: Харвест, 2000., ISBN 985-433-703-0)
  • Shirokorad A. B. - The God of War of The Third Reich - M. AST, 2002 (Широкорад А. Б. Бог войны Третьего рейха. — М.,ООО Издательство АСТ, 2002., ISBN 5-17-015302-3)
  • Ivanov A. - Artillery of the USSR in Second World War - SPb Neva, 2003 (Иванов А. Артиллерия СССР во Второй Мировой войне. — СПб., Издательский дом Нева, 2003., ISBN 5-7654-2731-6)
  • Shunkov V. N. - The Weapons of the Red Army - Mn. Harvest, 1999 (Шунков В. Н. - Оружие Красной Армии. — Мн.: Харвест, 1999., ISBN 985-433-469-4
  • Isaev A. - Antisuvorov - 2004 (Исаев A. - Антисуворов - 2004)
  • http://www.soldat.ru/doc/mobilization/mob/table17.html9 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta 122-mm obüs M1909/37 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
SSCB ait Büyük Vatanseverlik Savaşı topları
Tanksavar topları
37-mm top1-K | 45-mm top M1937 | 45-mm top M-42 | 57-mm top ZiS-2 | 100-mm top BS-3
Dağ topları
76-mm dağ topu M1938
Alay topları
76-mm top M1927 | 76-mm top M1943
Tümen topları
76-mm top M1902/30 | 76-mm top F-22 | 76-mm top USV | 76-mm top ZiS-3
122-mm obüs M1909/37 | 122-mm obüs M1910/30 | 122-mm obüs M-30
Kolordu ve Ordu topları
122-mm top A-19 | M-1909 | 152-mm obüs M1910/37
152-mm obüs M-10 | 152-mm obüs D-1 | 152-mm top M1910/30
152-mm topM1910/34 | 152-mm top-obüs ML-20
Ağır toplar
152-mm top M1935 | 203-mm obüs B-4 | 210-mm top M1939
280-mm havan topu M1939 | 305-mm obüs M1939
Hava savunma savaşı topları
25-mm top 72-K | 37-mm top61-K | 76-mm top M1938 | 85-mm top 52-K

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">M-46</span>

M-46, ön hatlarda görev yapan askeri birimleri destekleyen topçu taburları için 1954 yılında üretilmiştir.İlk ortaya çıktığında zamanına göre yüksek menzili ve namlu ilk çıkış hızı ile büyük etkiye sahip oldu. NATO ülkelerin 155 mm obüslerden daha uzun menzili karşı batarya görevlerin icra edebilecek yapıda olması sayesinde birçok ülke tarafından tercih edilen obüs; Balkanlar, Çin ve Orta Doğu`daki savaşlarda sıkça kullanıldı. Gece atış yapabilme özelliği ve tanklara karşı yüksek etkisiyle dikkati çeken M-46`lar, standart dışı mühimmat kullanım ve yeni geliştirilen toplara göre düşük kalan performansı ile bugün görev dışı kalmaktadır. Bununla birlikte M-46, aralarında Çin`in de bulunduğu birçok ülkenin ön hat birliklerinin ana ateş gücünü oluşturmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Tümen</span>

Tümen, Tugaydan büyük, Kolordudan küçük olan taktik askerî birimdir. Ayrıca modern ordularda herhangi bir harekâtı kendi başına bağımsız olarak yapabilmek için gerekli tüm silahları ve hizmetleri bünyesinde barındıran en küçük askerî birliktir. Savaş şartlarına ve ülkelere göre değişmekle beraber mevcudu genelde 10,000 ile 20,000 kişiden oluşur ve bir tümgeneral komutasındadır. Çeşitli harekât şekillerine göre tümenler temelde zırhlı tümenler ve piyade tümenleri olmak üzere iki biçimde teşkilatlandırılırlar. Piyade tümenleri ise personelin ve malzemenin sevk araçlarına göre motorize ve mekanize olarak yapılandırılırlar. "Tümen" (𐱅𐰇𐰢𐰤) kelimesi, Eski Türkçede ve Orhun Yazıtları'nda "on bin" (10.000) anlamına gelmekteydi. Bir tümende de yaklaşık on bin kişi olduğu için bu kelime kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">7,62 cm PaK 36(r)</span> Alman Yapımı Tanksavar Topu

PaK 36(r) (7,62 cm Panzerabwehrkanone 36(russisch)) Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanksavar silahıydı. Silah aslında Sovyet yapımı 76-mm tümen topu M1936 (F-22)'nin değiştirilmiş modeliydi.

<span class="mw-page-title-main">7,5 cm PaK 97/38</span> Alman Yapımı Tanksavar Topu

PaK 97/38, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tanksavar silahıydı. Silahın namlu kısmı Fransız yapımı Canon de 75 modèle 1897 topuna ve kundağı ise Alman 5 cm PaK 38 e aitti.

<span class="mw-page-title-main">Kliment Voroşilov (tank)</span> Sovyetler Birliği tarafından üretilen ağır sınıf topçu tankı

Kliment Voroşilov (KV) Sovyetler Birliği tarafından üretilen ve Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan ağır sınıf tank serisinin verilen genel isimdir. Adını Sovyet savunma bakanı ve politikacı Kliment Voroşilov'dan almıştır. Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht'ın Sovyetleri işgali sırasında Alman zırhlı araçlarına rakip olabilecek tankların başında geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">2,8 cm sPzB 41</span>

2,8 cm sPzB 41 Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hafif kalibre uçaksavar tüfeğiydi. Resmi olarak ağır sınıf tanksavar tüfeği, ama ismini daha da açacak olursak hafif sınıf tanksavar topu diyebiliriz.

<span class="mw-page-title-main">37-mm tanksavar topu M1930 (1-K)</span> II. Dünya Savaşında Kızıl Ordunun kullandığı 37 mm hafif tanksavar sınıfında bir top

37-mm Tanksavar Topu Model 1930 (1-K), SSCB tarafından geliştirilen, 1930 'lu yıllarda üretilen ve II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından kullanılan 37 mm kalibrelik hafif tanksavar sınıfında bir toptu. Bu top Büyük Vatanseverlik Savaşının ilk zamanlarında tanksavar silahı olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">152-mm obüs M1910/37</span>

152-mm obüs model 1910/37 Sovyet yapımı 152.4 mm obüstür.

<span class="mw-page-title-main">57-mm tanksavar topu M1943 (ZiS-2)</span>

ZiS-2 SSCB tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından kullanılan 57 mm kalibrelik tanksavar sınıfında bir toptu. Tanklar için üretilen ZiS-4 bu topun başka bir tasarımıydı. ZiS kelimesi Rusça Zavod imeni Stalina anlamına geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">ZiS-3</span>

76-mm tümen topu model 1942 (ZiS-3) SSCB tarafından üretilen ve Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan toptur. ZiS kelimesi Rusça Zavod imeni Stalina anlamına geliyordu. Fabrikanın resmi adı Artillery Factory No. 92 idi. Toplar hakkında bilgili birçok kişi bu topu II. Dünya Savaşı sırasındaki kullanılan en başarılı tasarıma sahip Alman 88 mm top ile İngiliz 25pdr obüs ile eşdeğer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">122 mm top M1931/37 (A-19)</span>

A-19 SSCB tarafından 1930 lu yıllarda geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tür sahra topuydu. Resmi adı 122 mm top model 1931/37 (A-19). II. Dünya savaşı boyunca kullanılan top savaşın ardından uzun süre Kızıl Ordu servisinde kaldı. A-19 ve ondan dönüştürülen D-25 tasarımı araçlarada monte edildi.

<span class="mw-page-title-main">152-mm top-obüs M1937 (ML-20)</span>

152-mm obüs-top model 1937 (ML-20), SSCB tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hem obüs ve hem de top olarak kullanılabilen bir silahtı. II. Dünya Savaşı boyunca kullanılan top savaşın ardından uzun süre Kızıl Ordu servisinde kaldı ve 20. yüzyılın ortaları ve sonlarına doğru birçok çatışmada kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">152-mm obüs M1943 (D-1)</span>

152-mm obüs model 1943 (D-1) SSCB tarafından geliştirilen 152.4 mm çapında obüs sınıfında bir tür ateşli silahtı. Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan obüs 20nci yüzyılın ortası ve sonlarına kadar serviste kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">152-mm obüs M1938 (M-10)</span> Silah modeli

152-mm obüs model 1938 (M-10), (Rusça 152-мм гаубица образца 1938 года (М-10SSCB tarafından geliştirilen 152.4 mm çapında obüs sınıfında bir tür ateşli silahtı. Kızıl Ordu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">76-mm tümen topu M1936 (F-22)</span>

76-mm tümen topu model 1936 (F-22) SSCB tarafından geliştirilen II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından 1936 yılından itibaren kullanılan bir top türüydü. Bu top SSCB ile Japonya arasındaki Uzak Doğu cephesinde, Kış Savaşında ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılmıştır. Birçok F-22 topu Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından savaşın ilk yıllarında ganimet olarak alınmış geliştirilerek Sovyet kuvvetlerine karşı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">76-mm tümen topu M1939 (USV)</span>

76-mm tümen topu model 1939 SSCB tarafından geliştirilen II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından 1939 yılından hizmete alına ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılan bir top türüydü. Bu top yarı-çok amaçlı 76-mm tümen topu M1936 (F-22) ile gelişmiş ve meşhur ZiS-3 topları arasındaki bir geçiş silahıydı.

<span class="mw-page-title-main">122-mm obüs M1910/30</span>

122-mm obüs M1910/30 SSCB tarafından I. Dünya Savaşı sırasında kullanılan 122-mm obüs M1910 model topun II. Dünya Savaşı sırasında modernize edilen 121.92 mm çapında obüs topudur. Bu silah Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında ordu servisine girmiş ve tüm savaş boyunca kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">152-mm top M1910/34</span> Sovyet yapımı 152.4 mm ağır top

152-mm top model 1910/34 Sovyet yapımı 152.4 mm ağır top, 152-mm obüs M1938 (M-10) modelinden geliştirilen 152-mm top M1910/30 topunun bir üst modeliydi.

<span class="mw-page-title-main">Ağır silah</span>

Ağır silahlar; hafif silahlardan ve piyade silahlarından daha büyük çaplı, mürettebat tarafından kullanılan büyük top, obüs ve roketatar gibi modern savaş silahlarına verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Ordnance QF 6 pounder</span>

Ordnance QF 6-pounder 7 cwt ya da 6 pounder, II. Dünya Savaşının ortalarında Birleşik Krallık tarafından kullanılan en önemli 57 mmlik tanksavar topudur. Silah bunun yanında birçok zırhlı araçta ana silah olarak kullanılmıştır. İlk olarak Nisan 1942 tarihinde Kuzey Afrika Cephesinde tanksavar topu olarak kullanılan 2 pounder topu ile yer değiştirilmiştir. Kendinden sonra gelen 25 pounder ile yer değiştirilene kadar bu görevi başarı ile yürütmüştür. Bu silah ABD Kara Kuvvetleri tarafından 57 mm Gun M1 adı altında ana tanksavar silahı olarak da kullanılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.