İçeriğe atla

11 Nisan Anıtı

Koordinatlar: 41°02′30″K 28°59′16″D / 41.04167°K 28.98778°D / 41.04167; 28.98778
11 Nisan Anıtı
Huşartsan
Հուշարձան
Harita
Diğer ad(lar)İstanbul Ermeni Soykırımı Anıtı
Ստամբուլի Հայոց Ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր
Genel bilgiler
DurumKayıp
TürAnıt
KonumPangaltı Ermeni Mezarlığı
AdresTaksim Meydanı civarı
Şehirİstanbul
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar41°02′30″K 28°59′16″D / 41.04167°K 28.98778°D / 41.04167; 28.98778
Adını aldığıErmeni Kırımı kurbanları
Açılış1919
Yıkılma1922
Teknik ayrıntılar
MalzemeMermer

11 Nisan Anıtı, Huşartsan (Ermenice: Հուշարձան) veya İstanbul Ermeni Soykırımı Anıtı[] (Ermenice: Ստամբուլի Հայոց Ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր), İstanbul'da bulunan ve 1915'teki katliam ve işkenceler sonrası hayatını kaybeden kurbanlara ithaf edilen ilk anıttı.[1] 1919 yılında Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisindeki İstanbul'da Taksim Meydanı yakınındaki Pangaltı Ermeni Mezarlığı'nda yapılmıştır ve 1922'de TBMM ordusunun İstanbul'a girdiği sırada sökülüp kaybolmuştur.[2]

Tarihi

24 Nisan 1915'te Ermeni aydınların sürgünü ile başladığı düşünülen Ermeni Kırımı esnasında hayatını kaybedenlerin anısına anıt inşa edilmesi için bir komite kuruldu. Komitenin çalışmaları sonrası anıt 1919'da inşa edildi. Anıtın adı, yapıldığı dönemde rumi takvim kullanımda olduğu için miladi takvim'deki 24 Nisan'ın karşılığı olan "11 Nisan Anıtı" olarak belirlendi.[3] 1930'lu yıllarda yıkılarak arazisine el konulan, bugün İstanbul'da Taksim Meydanı'ndaki Gezi Parkı yakınlarında bulunan Pangaltı Ermeni Mezarlığı içerisine yerleştirildi.[2] Anıt, Ermeni Kırımı kurbanlarına ithaf edilen ilk anıt olmuştur.[1]

Anıt, 1922 yılında Pangaltı Ermeni Mezarlığı'ndan sökülmüş ve kaybolmuştur.[2][4][5] Tarihçi Kevork Pamukciyan'a göre, anıtın tabanı en son İstanbul Askeri Müzesi'ne ev sahipliği yapan Harbiye Askeri Kışlası bahçesinde görüldü.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b Demirer, Temel; Çetinoğlu, Sait (2009). Hrant'in katil(ler)i. Pêrî Yayınları. s. 18. ISBN 9759010968. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  2. ^ a b c Greenhouse, Emily (28 Haziran 2013). "The Armenian Past of Taksim Square". New Yorker. 18 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  3. ^ a b Adam, Sarkis (6 Haziran 2013). "İstanbul Taksim Gezi Parkı, Ermeni Mezarlığı ve 11 Nisan Anıtı". Akunq. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017. 
  4. ^ "Gezi Parkı'na Hrant Dink Parkı adını verelim, 1915'te katledilen Ermenilerin anısına yapılmış anıtı yeniden dikelim". Radikal. 8 Haziran 2013. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017. 
  5. ^ Esayan, Markar (23 Nisan 2011). "April 24: Can we start over again?". Today's Zaman. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Taksim Meydanı</span> İstanbul, Türkiyede bir meydan

Taksim Meydanı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve İstanbul kentinin en ünlü noktalarından biri olan meydan. Çevresindeki lokanta, mağaza, otel, eğlence ve kültür yerleriyle İstanbul'un en büyük turistik çekim merkezinden biridir. Cumhuriyet Döneminde bir meydan haline gelmiş olan Taksim Meydanı, pek çok siyasi ve toplumsal olaya da ev sahipliği yapmıştır. Meydandaki trafiği kısmen yer altına indiren Taksim Yayalaştırma Projesi, 2013 yılında kısmen tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Dink</span> Türkiye Ermenisi gazeteci (1954–2007)

Hrant Dink, Türkiye Ermenisi gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Taksim Gezi Parkı</span>

Taksim Gezi Parkı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki şehir parkıdır. Taksim Meydanı'nın kuzeydoğusunda Cumhuriyet, Asker Ocağı ve Mete caddeleri arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tsitsernakaberd</span>

Tsitsernakaberd veya Ermeni Soykırımı Anıt Kompleksi, Ermenistan'ın Erivan'daki Tsitsernakaberd tepesine 1967'de inşa edilen ve Ermeni Kırımı kurbanlarına ithaf edilen anıttır.

Mari Gerekmezyan, Ermeni asıllı Türk heykeltıraş ve öğretmen. Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşlarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Celal Bey</span> Osmanlı devlet adamı

Mehmed Celâl Bey Osmanlı Devleti'nin son döneminde birçok valiliklerde ve Dahiliye Nazırlığı'nda bulunmuş bir devlet adamı ve Ermeni Kırımı şahidiydi.

<span class="mw-page-title-main">Pangaltı Ermeni Mezarlığı</span>

Pangaltı Ermeni Mezarlığı veya diğer adıyla Surp Agop Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul ilinin Şişli ilçesindeki Pangaltı semti civarında yer alan ve günümüzde varlığını sürdürmeyen eski bir mezarlık. Mezarlığın bulunduğu arazi 1560 yılı civarında Ermenilerin kullanımına sunulmuş ve bundan sonraki yıllarda mezarlık olarak kullanılmaya başlanmıştı. 1930'larda yıkılan mezarlığın bulunduğu bölgede günümüzde Divan Oteli, Hilton Oteli, Hyatt Regency Oteli, Taksim Gezi Parkı, İstanbul Radyoevi ile Askerî Müze'nin bir kısmı ile çeşitli yapılar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şişli Ermeni Mezarlığı</span> İstanbul Şişlide bulunan Ermeni mezarlığı

Şişli Ermeni Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul kentine bağlı Şişli ilçesinde bulunan Ermeni mezarlığı.

<span class="mw-page-title-main">Yenovk Şahen</span> Ermeni aktör

Yenovk Şahen Yepranosyan, Ermeni aktör ve tiyatro oyuncusu. 1915 Ermeni Kırımı sırasında sürgün edildiği Ankara Ayaş'ta öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Armen Doryan</span>

Armen Doryan, gerçek adıyla Hraçya Surenyan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen.

Taksim Surp Harutyun Ermeni Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesi Taksim semtinde bulunan Ermeni kilisesi.

Surp Yerrortutyun Kilisesi veya Kutsal Üçlü Ermeni Kilisesi, Eskişehir'in Tepebaşı semtinde bulunmakta olan tarihi bir Ermeni Apostolik Kilisesi'dir fakat 1915 yılında Ermeni Kırımı olarak da bilinen Ermeni Tehciri'nden sonra porno film sinemasına dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Aram Açıkbaşyan</span> Ermeni siyasetçi

Aram Açıkbaşyan, gerçek adıyla Krikor Garabedyan, Osmanlı Ermenisi hukukçu ve siyasetçi. 1915 Ermeni Kırımı kurbanlarındandır.

Ermeni Soykırımı anıtları listesi, Ermeni Kırımı sırasında hayatını kaybedenlerin anısına yapılmış anıtlar.

1965 Erivan gösterileri, Ermeni Kırımı'nın 50. yıl dönümünde 24 Nisan 1965'te Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti Erivan'da gerçekleşmiştir. Bu olay, 1915 Ermeni Soykırımı'nın tanınması mücadelesinin ilk adımı olarak kabul edilmektedir.

II. Sahag (İshâk) Maşalyan doğum adıyla Şahan Maşalı, Ermeni din adamı ve Türkiye Ermenileri'nin 85'inci patriği. Ailesinin bir tarafı Ermeni Kırımı kurbanlarındandır, anneannesi zorla kurtuldu.

<span class="mw-page-title-main">Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı</span>

Pangaltı Fransız Latin Katolik Mezarlığı veya diğer adıyla Feriköy Latin Katolik Mezarlığı, İstanbul'da bulunan tarihi bir Hristiyan mezarlığıdır. İstanbul'daki en büyük Katolik mezarlığı olma özelliği taşır. Mezarlık, Taksim Meydanı'nın yaklaşık 3 km (1,9 mi) kuzeyinde, İstanbul'un Şişli bölgesinde Feriköy yakınlarındadır. Protestanların şehirdeki başlıca mezarlığı Feriköy Protestan Mezarlığı'nın karşısında yer alır. Birbirine komşu olan iki mezarlık Abide-i Hürriyet Caddesi ile birbirinden ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Feriköy Protestan Mezarlığı</span>

Feriköy Protestan Mezarlığı Mezarlığın isminden de anlaşılacağı üzere İstanbul'da ikamet eden Protestanların son dinlenme yeridir. Mezarlık, İstanbul'un Şişli ilçesinde, Taksim Meydanı'nın yaklaşık 3 km kuzeyinde Feriköy mahallesindedir. Katoliklerın şehirdeki başlıca mezarlığı Pangaltı Latin Katolik Mezarlığı'nın karşısında yer alır.

Ayaspaşa Mezarlığı veya Taksim Mezarlığı, İstanbul'da, Taksim’den başlayarak bir yönden Ayaspaşa-Gümüşsuyu üzerinden Dolmabahçe ve Fındıklı’ya, bir yönden de Harbiye'ye kadar uzanan geniş arazi kapsayan, Müslüman ve gayrimüslimlerin defnedildiği ve 20. yüzyılın başlarına kadar varlığını korumuş eski mezarlıktır. Başta Katolik Gürcülerin gömüldüğü Taksim Gürcü mezarlığı, Taksim Mezarlığı'nın bugün Elmadağı Parkı olarak anılan kısmında bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Balıklı Ermeni Mezarlığı</span> İstanbulda bulunan bir Ermeni Mezarlığı

Balıklı Ermeni Mezarlığı, İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinin Seyitnizam mahallesinde bulunan bir Hristiyan mezarlığı. Kabristan adını eski bir yerleşim yeri olan günümüzde ise Zeytinburnu'nun semtlerinden biri olan Balıklı'dan almaktadır. Bakımı ve işletmesi Türkiye Ermenileri Patrikliği tarafından yapılmaktadır.