İçeriğe atla

11 Eylül 1922 Devrimi

1922 yılında Nikolaos Plastiras, Stilianos Gonatas ve Georgios Papandreu'nun Atina'ya girişi

11 Eylül 1922 Devrimi (Yunanca: Επανάσταση της 11ης Σεπτεμβρίου 1922), Türklere karşı Anadolu'da yenilen Yunan ordusu ve donanmasında başlayan bir ayaklanmadır.

Tarih

Anadolu'daki savaş devam ederken, Yunan halkının ve ordusunun önemli bir bölümünde, savaşa girilmesine neden olan kişilere karşı var olan nefret duygusu, savaşın kaybedilmesiyle daha da arttı. 28 Ağustos tarihinde Petros Protopapadakis başkanlığındaki hükûmet istifa etti. Protopapadakis'in istifayla Nikolaos Triantafyllakos başkanlığında yeni hükûmet kuruldu.

9 Eylül'de Yunan ve yabancı gazeteler, Konstantin'i devirmek ve demokratik bir devlet kurmak için Ege adalarında bir hareketin oluştuğunu bildirdi.[1]

11 Eylül'de Albaylar başkanlığındaki bir Devrim Komitesi oluşturuldu. Albay Nikolaos Plastiras Sakız'daki, Albay Stilianos Gonatas da Midilli'deki ordunun temsilcisi olarak seçildi.

13 Eylül'de Yunan ordusu Anadolu'dan gemilerle Lavrion'a geldi. Ertesi gün, Kral Konstantin tahtını bırakarak İtalya'ya kaçmak zorunda kaldı. Tahta Konstantin'in oğlu II. Georgios geçti. 15 Eylül'de, devrim birlikleri Atina şehrine girdi. Bu olaydan sonra Atina'da Sotirios Krokidas başkanlığında yeni bir hükûmet kuruldu.

Bu darbe ile 1924 yılında Yunan monarşisinin yerine ilan edilecek olan İkinci Helen Cumhuriyeti'nin önü açılacaktır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "9 Eylül 1922 tarihli Amerikan Grand Forks Herald gazetesi". 20 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Büyük Taarruz</span> Türk Kurtuluş Mücadelesinin en büyük ve son askerî harekâtı

Büyük Taarruz, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusunun Yunan kuvvetlerine karşı başlattığı genel saldırıdır. Bakanlar Kurulu taarruz kararını almış ve 14 Ağustos 1922 tarihinde kolordular taarruz için yürüyüşe geçmiş, 26 Ağustos'ta saldırı başlamış, 9 Eylül'de Türk Ordusu İzmir'e girmiş ve 18 Eylül'de de Yunan Ordusu'nun Anadolu'yu tamamen terk etmesiyle savaş sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Başkomutanlık Meydan Muharebesi</span> Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen muharebe

Başkumandanlık Meydan Muharebesi ya da Dumlupınar Meydan Muharebesi, Kütahya'ya bağlı Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922'de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen savaştır. Başkumandan Mustafa Kemal Paşa tarafından şahsen yönetildiği için Başkumandanlık Meydan Muharebesi olarak anılır. İstiklal Savaşı'nın kesin bir Türk zaferiyle sonuçlanmasını sağlayan bu çarpışmanın yıl dönümü Türkiye'de ulusal bayram olarak kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halit Akmansu</span> Türk asker ve siyasetçi

Halit Akmansu ya da bilinen adıyla Dadaylı Halit Bey, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Meydan Muharebesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının Batı Cephesinde bir muharebe

Sakarya Meydan Muharebesi, Atatürk tarafından çok büyük ve kanlı savaş anlamına gelen Melhame-i Kübra ifadesi ile anılan, Türk Kurtuluş Savaşı'nın önemli bir muharebesi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi, Yunan ordusunun 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıkmasıyla başlayıp aynı kentin 9 Eylül 1922'de Türkiye'nin TBMM Hükûmeti ordusu tarafından geri alınmasıyla biten savaş veya Türk Kurtuluş Savaşı'nın cephelerinden birine verilen ad. Aynı zamanda askerî tarih açısından savaş sırasında Batı Anadolu'da Yunan ordusunun genel taarruzuna karşı 25 Haziran 1920'de kurulup 1923'te kaldırılan askerî birimlerden birine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Yeoryos Hacıanestis</span> Yunan general

Yeoryos Hacıanestis, Yunan general.

<span class="mw-page-title-main">Albaylar Cuntası</span>

1967-1974 Yunanistan Askerî Cuntası, 1967 ile 1974 yılları arasında Yunanistan'da iktidarı ellerinde bulunduran bir dizi sağ-kanat askerî hükûmete verilen isimdir. Aynı zamanda Albaylar Rejimi, Albaylar Cuntası ya da sadece Cunta olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">I. Konstantin (Yunanistan kralı)</span> Yunanistan Kralı

I. Konstantinos 18 Mart 1913'ten 11 Haziran 1917'ye ve 19 Aralık 1920'den 27 Eylül 1922'ye kadar Yunanistan Kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Altılar davası</span>

Altılar davası, Küçük Asya Faciasından sonra Yunanistan'da düzenlenen mahkemedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Demokrasi (Yunanistan)</span>

Yeni Demokrasi, merkez sağ Yunan siyasi partisi. 1974'te kurulduktan sonra Yunan siyasetinde etkili olan parti, günümüzde iktidar partisidir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Asya Ordusu</span>

Küçük Asya Ordusu, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Batı Anadolu'da Türk kuvvetlerine karşı savaşmış Yunan ordusudur. Ordunun büyük bölümü 26 Ağustos-18 Eylül 1922'deki Türk Büyük Taarruzu'nda Türk ordusu tarafından imha edildi.

<span class="mw-page-title-main">Temistoklis Sofulis</span> Yunanistan başbakanı (1860-1949; hd. 1924)

Temistoklis Sofulis, Liberal Parti'nin merkez sol kanadında olan ve Sisam Adası'ndan önemli bir merkezci Yunan politikacı. Uzun yıllar parti liderliğini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaos Plastiras</span> Yunanistan başbakanı (1883-1953, hd. 1945 & 1950 & 1951-1952)

Nikolaos Plastiras, üç kez Yunanistan başbakanlığı da yapmış bir Yunan general ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Otoneos</span> Yunan general

Aleksandros Otoneos, kısa sürede Yunanistan'ın Başbakan Yardımcılığına getirilen seçkin bir Yunan generali idi ve 1933'te gerçekleştirilen darbe darbesi sırasında acil durum hükûmetinde başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Theodoros Pangalos</span> Yunan komutan ve siyasetçi (1878-1952)

Teodoros Pangalos, Yunan asker ve siyasetçi. Seçkin bir personel memuru ve ateşli bir Venizelist ve antimonarşist olan Pangalos, Eylül 1922 isyanında Kral I. Konstantin'in tahtından indirilmesinde ve İkinci Yunan Cumhuriyeti'nin kurulmasında başrol oynamıştır. Haziran 1925'te Pangalos kan dökülmeksizin bir darbe yaptı ve iktidar varsayımı kendisine Başbakan adını veren Ulusal Meclis tarafından tanındı. Yunanistan'ı Ağustos 1926'da devrilmesine dek yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaos Triantafillakos</span> Yunan siyasetçi

Nikolaos Triantafyllakos, 1922 yılında Ağustos ile Eylül ayları arasında Yunan tarihinin çalkantılı bir döneminde Yunanistan Başbakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dimitrios Gunaris</span> Yunan siyasetçi (1867-1922)

Dimitrios Gunaris, 25 Şubat-10 Ağustos 1915 ve 26 Mart 1921-3 Mayıs 1922 arasında Yunanistan Başbakanlığı yapmıştır. Halk Partisi'nin lideri, Elefterios Venizelos'un merkez sağ rakibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Papanastasiu</span> Yunan siyasetçi (1876-1936)

Alexandros Papanastasiou İki savaş arası dönemde Yunanistan başbakanı olarak iki kez görev yapmış, İkinci Helen Cumhuriyeti'nin kuruluşuna öncülük etmiş Yunan hukukçu, sosyolog ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Petros Protopapadakis</span> Yunan siyasetçi (1854-1922)

Petros Protopapadakis, Yunan siyasetçi, Mayıs-Eylül 1922 arasında Yunanistan başbakanı.