İçeriğe atla

10 Kasım Atatürk'ü anma günü ve Atatürk haftası

Atatürk'ü Anma Günü ve
Atatürk Haftası
10 Kasım 2012 günü Anıtkabir
Ülke Türkiye
TürUlusal yas
Tarih10 Kasım (Atatürk'ü Anma Günü)
10-16 Kasım (Atatürk Haftası)

10 Kasım Atatürk'ü Anma Günü, 10 Kasım 1938 günü saat 09.05'te yaşamını yitiren, Türkiye'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk anısına her yıl tutulan ulusal yastır. 10 Kasım gününü kapsayan Atatürk Haftası ise Atatürk'ün yurt genelinde anıldığı, ilke ve devrimlerinin anlatıldığı, radyo ve televizyonda konuşmalarının kendi sesinden yayımlandığı, Atatürk'le ilgili filmlerin gösterildiği; 10-16 Kasım tarihleri arasına karşılık gelen haftaya denir.

10 Kasım günleri saat 09.05'te çalan siren sesleriyle birlikte Türkiye genelinde 2 dakika süreyle Atatürk anısına saygı duruşuna geçilmektedir. Ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi binası önündeki bayraklar hariç, Türkiye'deki tüm resmi binalarda ve ülkenin dış temsilciliklerde bayraklar, yas göstergesi olarak yarıya indirilir. Anıtkabir'de bulunan bayraklar diğer günlerde hiçbir sebeple yarıya indirilmez. Bayrağın sürekli çekili bulunmadığı yerlerde, bayrak önce göndere çekilir; daha sonra da yarıya indirilir.[1][2]

Resmî Törenler

Atatürk'ün mozolesi.

Anıtkabir'de düzenlenen törenler

Başkent Ankara'daki törenler Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Meclis Başkanı, Meclis'te grubu bulunan siyasi partilerin genel başkanları, Genelkurmay Başkanı, Kuvvet Komutanları ve diğer devlet erkânın katılımıyla Anıtkabir'de gerçekleştirilir. Tören, Aslanlı Yol'da yürüyüşle başlar. Yürüyüşün ardından Cumhurbaşkanı, Atatürk'ün mozolesine çelenk koyar. Saat 09.05'te devlet erkânı iki dakikalık saygı duruşunda bulunur ve İstiklâl Marşı okunur. Törenin ardından Anıtkabir Özel Defteri imzalanır.[3][4]

Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen törenler

Atatürk'ün Dolmabahçe Sarayı'ndaki yatağı

İstanbul'da, resmî ve askerî erkân ile sivil toplum örgütlerinin, öğrencilerin ve halkın katıldığı Atatürk'ü anma törenleri bazı yıllar Atatürk'ün vefat ettiği İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde bulunan Dolmabahçe Sarayı'nın 71 numaralı odasında düzenlenir.[5][6][7] Törenin, valilikçe Taksim Meydanı'ndaki Cumhuriyet Anıtı'nda düzenlendiği[8] yıllarda bile Dolmabahçe Sarayı'nda halkın katılımıyla Atatürk'ü anma töreni yapılır. Saat 09.05'te başlayan siren sesi eşliğindeki iki dakikalık saygı duruşunun ardından İstiklâl Marşı okunur. Törenden sonra Saray ziyaretçilere açılır.[9]

Okullarda düzenlenen bayrak törenleri

Okullarda düzenlenen bayrak törenleri, bayrağı yarıya indirecek öğrenci ile gönderin sağında ve solunda bayrağa dönük olarak duran iki diğer öğrencinin, "hazır ol"da bayrağı selamlamasıyla başlar. Saat 09.05'te gelen siren veya boru sesi eşliğinde meşaleler yakılır ve katılımcılar iki dakikalık saygı duruşunda bulunur. 10 Kasım haricindeki saygı duruşlarında bu süre bir dakikadır. Saygı duruşunun ardından gönderde çekili duran bayrak, İstiklâl Marşı eşliğinde ağır ağır yarıya indirilir. Marşın bitimi ve görevli öğretmenin "rahat" komutu ile bayrak töreni tamamlanır. Tören boyunca Atatürk Büstü'nün sağ ve sol yanında biri kız, diğeri erkek iki öğrenci tarafından saygı nöbeti tutulur. Yarıya indirilen bayrak, ders günün sonunda yeniden tören yapılması gerekiyorsa tekrar tepeye çekilmez. Yeni tören seyyar direkli bir bayrakla yapılır. Bayrak, gün batımında görevli kişi tarafından törensiz olarak tepeye çekilir.[10]

Mülki idarelerin düzenlediği törenler

Pek çok il ve ilçede kaymakamlık ve valilik tarafından düzenlenen Atatürk'ü anma törenleri kapsamında, kamu görevlileri ve yerel halkın katılımıyla Atatürk anıtına çelenk bırakılır. Saat 09.05'te gelen siren sesiyle iki dakikalık saygı duruşunda bulunulur. Ardından İstiklâl Marşı eşliğinde bayraklar yarıya indirilir. Törenden sonra sıklıkla bölgede bulunan okul veya kültür merkezi gibi yerlerde günün anlam ve önemine uygun konuşmalar yapılır ve Atatürk ile ilgili sergi açılışları, oratoryolar, şiir ve müzik dinletileri gibi etkinlikler düzenlenir.[8][11][12][13][14]

Diğer resmî törenler

Pek çok büyük devlet kurumu ve üniversite de kendi Atatürk'ü anma törenlerini düzenler. Kurumda çalışanların katıldığı bu törenlerde, Atatürk büstüne çelenk konulur; iki dakikalık saygı duruşunda bulunulur ve İstiklâl Marşı eşliğinde bayraklar yarıya indirilir. Törenin ardından, günün anlam ve önemini vurgulayıcı konuşmalar ve sunumlar yapılır; sergi, dinleti gibi etkinlikler düzenlenir.[15][16][17]

Halkın katılımı

Taksim Cumhuriyet Anıtı'ndaki anma töreni (10 Kasım 2012)
10 Kasım 2016 günü İstanbul'da Atatürk'e saygı duruşu sırasında çalan sirenler

Her yıl 10 Kasım günü saat 09.05'te sirenlerin çalmasıyla birlikte ülke genelinde pek çok kişi, o sırada törende olmasa bile, bulundukları noktada saygı duruşuna geçmektedir. O anda trafikte olan insanlar arabalarından inerek saygı duruşuna katılmakta ya da korna çalarak sirene eşlik etmektedir. Devlet kurumlarının düzenlediği anma törenlerinin yanı sıra sivil toplum örgütleri de tören, gösteri veya yürüyüş gibi etkinlikler düzenlemekte ya da resmî kurumların düzenledikleri etkinliklere katılmaktadırlar. Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'ün hayatını kaybettiği odada düzenlenen anma törenine katılmak isteyenler uzun kuyruklar oluşturmakta, törenin ardından Atatürk'ün yatağına karanfiller bırakıp Saray'ı ziyaret etmektedir.[18][19][20]

Ayrıca Türkiye'nin pek çok yerinden yüz binlerce insan, her yıl Atatürk'ü mezarı başında anmak için Anıtkabir'i ziyaret etmektedir.[19] Genelkurmay Başkanlığının açıkladığı verilere göre 2013 yılında yani Atatürk'ün ölümünün 75. yıldönümünde bu sayı 1 milyon 89 bin 615'e ulaşmıştır.[21] 2014 yılındaki ziyaretçi sayısının da 850 bin kişi civarında olduğu tahmin edilmektedir.[22]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "2893 sayılı Türk Bayrağı Kanunu" (PDF). T.C. Resmî Gazete, 18171. Madde 4. 24 Eylül 1983. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  2. ^ "85/9034 sayılı Türk Bayrağı Tüzüğü" (PDF). T.C. Resmî Gazete, 18697. Madde 24. 17 Mart 1985. 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  3. ^ "Anıtkabir'de 10 Kasım töreni". Milliyet. 10 Kasım 2016. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  4. ^ Sönmez, Selahattin; Kozan, Ümit (10 Kasım 2016). "10 Kasım'da Anıtkabir'de yoğun güvenlik önlemleri alındı". Ankara: Hürriyet. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  5. ^ "Dolmabahçe Sarayı'nda 10 Kasım Mustafa Kemal Atatürk'ü Anma Töreni Yapıldı". Beyaz Gazete. 10 Kasım 2013. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  6. ^ "Dolmabahçe Sarayı'nda 10 Kasım töreni". Hürriyet. 10 Kasım 2014. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  7. ^ Cesur, Doğan Can; Çoşkun, İsmail (10 Kasım 2014). "Atatürk, Dolmabahçe Sarayı'nda anıldı". İhlas Haber Ajansı. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  8. ^ a b "Cumhuriyetimizin Kurucusu Atatürk Vefatının 78. Yıldönümünde Anıldı". T.C. İstanbul Valiliği. 10 Kasım 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  9. ^ "Atatürk, Dolmabahçe Sarayı'nda anıldı". Star. İhlas Haber Ajansı. 10 Kasım 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  10. ^ "Millî Eğitim Bakanlığı Bayrak Törenleri Yönergesi". T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi, 2594. Madde 9. Mart 2007. 14 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  11. ^ "10 Kasım Atatürk'ü Anma Programı Gerçekleşti". T.C. Konya Valiliği. 10 Kasım 2016. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  12. ^ "10 Kasım Atatürk'ü Anma Programı Açıklandı". T.C. Siirt Valiliği. 3 Kasım 2016. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  13. ^ "10 Kasım Atatürk'ü Anma Programı". T.C. Bursa Valiliği. Kasım 2015. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  14. ^ "Vali İbrahim Taşyapan 10 Kasım Atatürk'ü Anma Etkinliklerine Katıldı". T.C. Van Valiliği. Kasım 2015. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  15. ^ "10 Kasım Atatürk'ü Anma Töreni". T.C. Yargıtay Başkanlığı. 12 Kasım 2014. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  16. ^ "TBMM'de Bugün 10/11/2016". Türkiye Büyük Millet Meclisi. 10 Kasım 2016. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  17. ^ "10 Kasım 2016 Atatürk'ü Anma Töreni". Orta Doğu Teknik Üniversitesi. 8 Kasım 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  18. ^ "Metrobüste dua edenler, Dolmabahçe Sarayına koşanlar..." Milliyet. Doğan Haber Ajansı. 10 Kasım 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  19. ^ a b "10 Kasım'da Anıtkabir'e akın". CNN Türk. Doğan Haber Ajansı, Anadolu Ajansı. 10 Kasım 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  20. ^ "Direnenlerden, inşaat işçilerine... Saat 09.05, Türkiye'de hayat durdu". Cumhuriyet. 10 Kasım 2016. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  21. ^ "10 Kasım'da Anıtkabir'de ziyaret rekoru kırıldı". Radikal. 11 Kasım 2013. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 
  22. ^ "10 Kasım'da Anıtkabir'e ziyaretçi akını". Milliyet. 12 Kasım 2014. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstiklâl Marşı</span> Türkiye ve Kuzey Kıbrısın ulusal marşı

İstiklâl Marşı, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin millî marşı.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir</span> Türkiyenin kurucusu Atatürkün Ankaradaki anıt mezarı

Anıtkabir, Ankara'nın Çankaya ilçesinde yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarını içeren komplekstir. Emin Onat ile Orhan Arda'nın tasarımı olan Anıtkabir'in 1944'te başlanan inşası 1953'te tamamlanmıştır. Anıt mezar binası başta olmak üzere çeşitli yapı ve anıtların yanı sıra Barış Parkı olarak adlandırılan ağaçlık alandan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Türk bayrağı</span> Türkiye Cumhuriyetinin ulusal bayrağı

Türk bayrağı, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî bayrağıdır. Al renkli zemin üzerinde beyaz hilâl ve yıldız ile oluşmuş bayrak ilk olarak 1844 yılında Abdülmecid dönemindeki Tanzimat sürecinde kabul edilmiş, Cumhuriyet döneminde 29 Mayıs 1936'da 2994 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bayrağı olarak kanunlaşmıştır. 22 Eylül 1983'te 2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile bayrak ölçütleri belirlenmiş ve bayrak son hâlini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dolmabahçe Sarayı</span> Türkiye, İstanbul’da bir saray

Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Beşiktaş'ta, Kabataş'tan Beşiktaş'a uzanan Dolmabahçe Caddesi'yle İstanbul Boğazı arasında, 250.000 m²'lik bir alan üzerinde bulunan Osmanlı sarayı. Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol kıyıda, Üsküdar ve Kuzguncuk'un karşısında yer alır. Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilen sarayın yapımı 1843 yılında başlayıp 1856 yılında bitirilmiştir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Miniatürk</span> İstanbulda bir müze park

Miniatürk ya da Minyatür Türkiye Park; Türkiye'deki çeşitli yapıtların maketlerinin sergilendiği, Beyoğlu, İstanbul'daki 60.000 metrekarelik alanda kurulu olan dünyanın en geniş alana kurulu minyatür parkıdır. Haliç kıyısında bulunan eski bir park alanında konumlanmıştır. 30 Haziran 2001 tarihinde temeli atılan Miniatürk, 2 Mayıs 2003 tarihinde ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı</span> TBMMnin açılışının kutlandığı Türk ulusal bayramı

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış yıldönümü olan 23 Nisan'da Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kutlanan ulusal ve resmî bir bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">Dolmabahçe Saat Kulesi</span>

Dolmabahçe Saat Kulesi, Bezmi Alem Valide Sultan Camii ile Dolmabahçe Sarayı'nın Saltanat Kapısı arasında yer alan saat kulesi. 1890-1895 yılları arasında Sultan II. Abdülhamid tarafından yaptırılan saat kulesi 1.210.550 kuruşa mal olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin resmî bayramıdır. 19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır ve bu gün, İtilaf Devletleri'nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir. Uzun yıllar "Gençlik ve Spor Bayramı" adıyla kutlanan bayram, Atatürk Yılı kabul ve ilan edilen 1981'de dönemin Devlet Başkanı Kenan Evren tarafından yapılan değişiklikle "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">30 Ağustos Zafer Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Zafer Bayramı, 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar'da Atatürk'ün başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'u anmak için Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde her yıl 30 Ağustos günü kutlanan resmî ve ulusal bir bayram.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü ve devlet cenaze töreni</span> 1938 yılında Türkiye cumhurbaşkanının ölümü

Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü, kendisinin sağlığının 1937 yılından itibaren bozulmaya başlamasına müteakiben 10 Kasım 1938'de gerçekleşti. Ölümünün ardından, 21 Kasım 1938'de geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi'ne konulan naaşı, 10 Kasım 1953'te kendisi için inşa edilmiş anıt mezar olan Anıtkabir'e nakledildi.

Şeyh Edebalı'yı Anma ve Ahilik Haftası, Bilecik'te eylül ayının ilk haftası gerçekleştirilen kültürel etkinlik.

20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde 20 Temmuz 1974 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Kıbrıs Harekâtı anısına her yıl kutlanan resmî bayramlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">ODTÜ Atatürk Anıtı</span>

ODTÜ Atatürk Anıtı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin Ankara'daki ana kampüsünde bulunan, heykeltraş Şadi Çalık tarafından 1966 yılında yapılmış bronz anıt.

Nebile İrdelp, Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Anka Özkan</span> Türk heykeltıraş

Hüseyin Anka Özkan,, Türk heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">Anzak Günü</span> Avustralya ve Yeni Zelandada her yıl nisanın 25inde gerçekleşen anma günü

Anzak Günü, Avustralya ve Yeni Zelanda adına savaş ve çatışmalara katılan ve bunlarda ölen asker ve sivillerin anıldığı bir ulusal anma günüdür. 1916'dan itibaren her yıl nisan ayının 25'inde anma törenleri düzenlenir.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir'de düzenlenen miting ve protestolar</span>

Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün naaşının yer aldığı anıt mezar olan Anıtkabir, inşasının tamamlanmasından beri birtakım miting ve protestolara ev sahipliği yaptı. 2524 sayılı Anıtkabir Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun'un 2. maddesi maddesi uyarınca hazırlanan ve 9 Nisan 1982'de yürürlüğe giren yönetmelikle birlikte Anıtkabir'de, Atatürk'e saygı amacı dışındaki her türlü tören, gösteri ve yürüyüş yapılması yasaklandı.

<span class="mw-page-title-main">Bayrağın yarıya çekilmesi</span>

Bayrağın yarıya çekilmesi veya bayrağın yarıya indirilmesi, bir ülkenin bayrağın saygı, yas, tehlike sinyali veya bazı durumlarda bir selamlama sembolü olarak normal yüksekliğine kıyasla daha alçak bir seviyeye indirilmesini ifade eder. Bayrağı yarıya indirme geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Bazı kaynaklara göre bayrak indirmenin temelinde "görünmez bir ölüm bayrağına" yer açmak bulunmaktadır.

1979 ODTÜ İstiklal Marşı Krizi, 8 Ağustos 1979 günü yapılan Orta Doğu Teknik Üniversitesinin yeni eğitim öğretim dönemi açılış töreninde İstiklal Marşı söylenirken bazı öğrencilerin yere oturması ve ardından Enternasyonal marşının söylenmesi olayı. Olay ülkede büyük yankı yaptı. Siyasiler, basın mensupları, öğretim üyeleri ve askerler tepki gösterdi.

Türkiye'nin ulusal sembolleri, Türkiye ve dünyadaki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını temsil etmek için kullanılan sembollerdir.