10 Eylül
10 Eylül, Miladi takvime göre yılın 253. (artık yıllarda 254.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 112 gün vardır.
| Ağu – Eylül – Ekim | ||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
Olaylar
- 1509 - Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'da "Küçük Kıyamet" olarak adlandırılan 7.2 Ms (± 0.8) büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
- 1515 - Diyarbakır Kuşatması: Diyarbakır, Osmanlı egemenliğine girdi.
- 1623 - IV. Murat tahta çıktı.
- 1756 - Rusya'da ilk tiyatro kuruldu.
- 1855 - Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk telgraf haberleşmesi başladı.
- 1875 - Ruslar, Hokand'ı işgal etti.
- 1882 - Almanya'da ilk Antisemitizm konferansı açıldı.
- 1905 - İngiltere futbol kulübü olan Crystal Palace FC kuruldu.
- 1918 - İngiliz savaş muhabiri Charles Repington, o sırada sürmekte olan savaşı ilk kez "I. Dünya Savaşı" olarak nitelendirdi.
- 1919 - St. Germain Antlaşması'yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak, toprakları üzerinde Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu.
- 1920 - Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü'de kuruldu.
- 1934 - Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi.
- 1939 - Kanada, Almanya'ya savaş ilan etti.
- 1942 - II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri, Almanya'nın Düsseldorf şehrine 100 bin bomba attı.
- 1943 - Alman askerleri, Roma'yı işgal etti.
- 1960 - Ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak gayesiyle Venezuela'nın teklifiyle, Bağdat'ta Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt'in katılımıyla başlayan kongre sonucunda, 14 Eylül 1960'ta OPEC kuruldu.
- 1971 - Boğaziçi Üniversitesi kuruldu.
- 1981 - Picasso'nun Guernica tablosu, 40 yıl sonra ABD'den İspanya'ya döndü.
- 2008 - İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN'de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyi başladı.
- 2017 - Irma Kasırgası, Karayipler'de yıkıcı hasara yol açtıktan sonra Kategori 4 olarak Florida'nın Cudjoe Key kentine ulaştı. Irma 134 kişinin ölümüyle ve 64,76 milyar dolar (2017 ABD doları) hasarla sonuçlandı
Doğumlar
- 1169 - II. Aleksios, Bizans İmparatoru (ö. 1183)
- 1487 - III. Julius, 1550-1555 arasında papa (ö. 1555)
- 1638 - Maria Theresa, Habsburg Hanedanı'nın İspanya koluna mensubiyet yoluyla Avusturya Arşdüşesi ve evlilik yoluyla Fransa Kraliçesi (ö. 1683)
- 1659 - Henry Purcell, İngiliz besteci (ö. 1695)
- 1714 - Niccolò Jommelli, İtalyan besteci (ö. 1774)
- 1786 - Nicolás Bravo, Meksikalı asker ve siyasetçi (ö. 1854)
- 1860 - Marianne von Werefkin, Rus asıllı İsviçreli dışavurumcu ressam (ö. 1938)
- 1866 - Jeppe Aakjær, Danimarkalı yazar (ö. 1930)
- 1887 - Giovanni Gronchi, İtalyan politikacı (ö. 1978)
- 1890 - Franz Werfel, Avusturyalı romancı, oyun yazarı ve şair (d. 1945)
- 1892 - Arthur Compton, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1962)
- 1894 - Aleksandr Dovjenko, Ukrayna kökenli Sovyet senarist, film yapımcısı ve yönetmen (ö. 1956)
- 1897 - Georges Bataille, Fransız sosyolog ve yazar (ö. 1962)
- 1899 - Wolf Messing, Sovyet telepat (ö. 1974)
- 1901 - Kasım Tınıstanov, Kırgız dilbilimci, şair, oyun yazarı, eğitimci, gazeteci (ö. 1938)
- 1908 - Carel Weight, İngiliz ressam (ö. 1997)
- 1910 - Gaston Defferre, Fransız siyasetçi (ö. 1986)
- 1914 - Robert Wise, Amerikalı film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 2005)
- 1918 - Franz Immig, Alman futbolcu (ö. 1955)
- 1922 - Barbara Chilcott, Kanadalı aktris (ö. 2022)
- 1928 - Ioannes Vanier, Kanadalı filozof ve düşünür (ö. 2019)
- 1929 - Arnold Palmer, Amerikalı profesyonel golfçü (ö. 2016)
- 1931 - Ece Ayhan, Türk şair (ö. 2002)
- 1932 - Bo Goldman, Amerikalı senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (ö. 2023)
- 1933
- Yevgeni Hrunov, Soyuz 5 ve Soyuz 4 görevlerinde uçan Sovyet kozmonot (ö. 2000)
- Karl Lagerfeld, Alman moda tasarımcısı (ö. 2019)
- 1934 - Mr. Wrestling II, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2020)
- 1935 - Erdoğan Şahinoğlu, Türk bürokrat (ö. 2003)
- 1937 - Jared Diamond, Amerikalı biyolog ve yazar
- 1938 - Vasilije Radović, Yugoslav futbol kalecisi ve yöneticisi (ö. 2019)
- 1939 - Ülkü Uluırmak, Türk şair ve yazar
- 1941 - Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (ö. 2002)
- 1943 - Tezer Özlü, Türk yazar (ö. 1986)
- 1944 - Şerefettin Canda, Türk akademisyen ve Mustafa Kemal Üniversitesi'nin Rektörü
- 1945
- Dennis Burkley, Amerikalı oyuncu (ö. 2013)
- Jose Feliciano, Porto Rikolu şarkıcı ve gitaristtir
- 1946 - Michèle Alliot-Marie, Fransız siyasetçi
- 1947 - Larry Nelson, Amerikalı golfçü
- 1948
- Tony Gatlif, Cezayirli yönetmen
- Bob Lanier, Emekli Amerikalı profesyonel basketbolcu (ö. 2022)
- 1949 - Bill O'Reilly, Amerikalı televizyon programcısı, yazar, köşe yazarı ve siyaset yorumcusu
- 1950
- Babette Cole, İngiliz çocuk kitabı yazarı ve çevirmen (ö. 2017)
- Joe Perry, Amerikalı müzisyen
- 1951 - Celal Adan, Türk siyasetçi
- 1952 - Patrick McGorry, İrlanda doğumlu Avustralyalı psikiyatris
- 1953 - Amy Irving, Amerikalı oyuncu
- 1954
- Nurdan Şanlı, Türk siyasetçi
- Don "The Dragon" Wilson, Amerikalı Kick Boks şampiyonu ve oyuncu
- 1956 - Ufuk Güldemir, Türk gazeteci (ö. 2007)
- 1957 - Sermet Erkin, Türk illüzyonist ve tiyatro oyuncusu
- 1958 - Chris Columbus, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı ve senarist
- 1959 - Michael Earl, Amerikalı kuklacı, seslendirme sanatçısı ve senarist (ö. 2015)
- 1960
- Alison Bechdel, Amerikalı karikatürist
- Colin Firth, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
- 1961
- Ali Sivri, Türk asker (Eski 1. Ordu Komutanı)
- Abdulkadir Yazıcı, Türk bürokrat
- Yossi Kohen, İsrailli istihbaratçı
- 1963
- Ercüment Coşkundere, Türk eski futbolcu ve teknik direktör
- İsmail Gökçek, Türk eski futbolcu
- 1964
- Jack Ma, Çinli iş insanı ve Alibaba Group'un kurucusu
- Musashi Mizushima, Japon eski futbolcu
- 1965 - Fehed el-Bişi, Suudi milli futbolcu
- 1966
- Stoyan Yankulov, Bulgar perküsyonist
- Ahrik Tsveyba, Rus milli futbolcu
- 1967
- Takafumi Hori, Japon eski futbolcu
- Mehmet Güzelmansur, Türk siyasetçi (Hatay milletvekili)
- 1968
- Andreas Herzog, Avusturyalı millî futbolcu ve teknik direktör
- Big Daddy Kane, Amerikalı hip hop sanatçısı ve oyuncu
- Guy Ritchie, İngiliz yönetmen
- 1969
- Hakan Çelik, Türk gazeteci ve radyo-TV programı yapımcısı
- Johnathon Schaech, Amerikalı oyuncu
- 1970 - Anna Book, İsveçli şarkıcı
- 1971 - Piotr Sowisz, Polonyalı futbolcu
- 1972
- Takeshi Watanabe, Japon eski millî futbolcu
- Katarína Hasprová, Slovak aktris ve şarkıcı
- João Carlos dos Santos, Brezilyalı millî futbolcu ve teknik direktör
- 1973
- Ferdinand Coly, Senegalli millî futbolcu
- Deniz Yücel, Türk asılı Alman gazeteci ve yazar
- 1974
- Ebru Cündübeyoğlu, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu, şarkıcı ve yazar
- Hande Fırat, Türk muhabir ve televizyoncu
- Ryan Phillippe, Amerikalı oyuncu
- Ben Wallace, Amerikalı profesyonel basketbolcu
- 1975
- Viktor Kassai, Macar futbol hakemi
- Nobuhisa Yamada, Japon eski millî futbolcu
- Devrim Özder Akın, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncu
- 1976 - Alexander Zach, Avusturyalı politikacı
- 1977
- Rodrigo Batata, Brezilyalı eski futbolcu
- Mitsuhiro Toda, Japon eski futbolcu
- 1978 - Ramūnas Šiškauskas, Litvan eski basketbolcu
- 1979 - Fethi Kantarcı, Türk oyuncu
- 1980
- Şahin Necefi, İranlı şarkıcı ve söz yazarı
- Doğan Seyfi Atlı, Türk futbolcu
- Şahin Necefi, İranlı şarkıcı ve söz yazarı
- 1981 - Germán Denis, Arjantinli futbolcu
- 1982
- Stephen McManus, İskoçyalı eski milli futbolcu
- Naldo, Brezilyalı eski futbolcu
- Jean-Charles Cirilli, Fransız futbolcu
- 1983
- Fernando Belluschi, Arjantinli millî futbolcu
- Shawn James, Guyanalı-Amerikalı basketbolcu
- Jérémy Toulalan, Fransız eski millî futbolcu
- 1984
- Metin Tuğlu, Türk oyuncu
- Gökhan Emreciksin, Türk futbolcu
- Yasumichi Uchima, Japon eski futbolcu
- Xiomara Blandino, Nikaragualı model
- 1985
- Laurent Koscielny, Fransız millî futbolcu
- Elyse Levesque, Kanadalı film ve televizyon oyuncusu
- Kenya Matsui, Japon futbolcu
- 1987 - Elif Güneri, Türk boksör
- 1989 - Tolga Ünlü, Almanya doğumlu Türk futbolcu
- 1990
- Abdülaziz Hüseyin, BAEli futbolcu
- Ørjan Nyland, Norveçli futbolcu
- 1991
- 1992 - Ricky Ledo, Amerikan profesyonel basketbolcu
- 1993 - Yuki Nishino, Japon buz patenci
- 1994
- Mehdi Turabi, İranlı milli futbolcu
- Tsubasa Nihei, Japon futbolcu
- 1995
- Samed Kaya, Türk oyuncu
- Jack Grealish, İngiliz milli futbolcu
- 1997 - Liam Cacatian Thomassen, İsveçli şarkıcı
- 1998 - Daiki Suga, Japon futbolcu
- 1999 - Tuğba Danışmaz, Türk atlet
- 2000 - Batuhan Kırdaroğlu, Türk futbolcu
Ölümler
- 1167 - Matilda, İngiltere Krallığı kraliçesi (d. 1102)
- 1308 - Go-Nijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 94. İmparatoru (d. 1285)
- 1382 - I. Lajos, 1342'den 1370'e kadar Macaristan ve Hırvatistan ve Polonya Kralı (d. 1326)
- 1419 - Jean de Bourgogne, Burgonya Dükü (d. 1371)
- 1669 - Henrietta Maria, Fransa Prensesi (d. 1609)
- 1676 - Gerard Winstanley, İngiliz Protestan dini reformist, siyaset filozofu ve aktivist (d. 1609)
- 1749 - Émilie du Châtelet, Fransız matematikçi, fizikçi ve yazar (d. 1706)
- 1797 - Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (d. 1759)
- 1842 - William Hobson, ilk Yeni Zelanda Valisi ve Waitangi Antlaşması'nın yazarlarından (d. 1792)
- 1854 - Erzurumlu Emrah, Türk halk şairi (d. 1775)
- 1876 - Abdülhalim Galip Paşa, Osmanlı devlet adamı ve şair
- 1889 - III. Charles, 28. Monako prensi ve Valentinois Dükü (d. 1818)
- 1898 - Elisabeth, Avusturya İmparatoriçesi (suikast) (d. 1837)
- 1913 - William Jay Gaynor, Amerikalı siyasetçi (d. 1849)
- 1922 - Wilfrid Scawen Blunt, İngiliz şair ve yazar (d. 1840)
- 1928 - Moris Şinasi, Osmanlı kökenli Amerikalı iş insanı ve hayırsever (d. 1855)
- 1931 - Dimitri Egorov, Rus matematikçi (d. 1869)
- 1939 - Wilhelm Fritz von Roettig, Polonya işgaline katılan Waffen-SS'de general (d. 1888)
- 1940 - Nikola Ivanov, Bulgar general (d. 1861)
- 1948 - I. Ferdinand, Bulgaristan'ın ilk Çarı (d. 1861)
- 1956 - Robert Julius Trumpler, İsviçreli-Amerikan gök bilimci (d. 1886)
- 1961 - Frederick William Pethick-Lawrence, Britanyalı İşçi Partili politikacı (d. 1871)
- 1971 - Pier Angeli, İtalyan aktris (d. 1932)
- 1975 - George Thomson, İngiliz Fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
- 1976 - Dalton Trumbo, Amerikalı romancı ve senaryo yazarı (d. 1905)
- 1979 - Agostinho Neto, Angolalı şair ve Devlet Başkanı (d. 1922)
- 1979 - Cuma Tak, PKK kurucularından Kürt militan (d. 1956)
- 1983 - Felix Bloch, İsviçreli fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1905)
- 1983 - Balthazar Johannes Vorster, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1915)
- 1985 - Jock Stein, İskoç futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
- 1994 - Max Morlock, Alman futbolcu (d. 1925)
- 1995 - Oral Sander, Türk akademisyen (d. 1940)
- 1996 - Bekir Sıdkı Sezgin, Türk ses sanatkarı ve bestekâr (d. 1936)
- 2007 - Jane Wyman, Amerikalı aktris ve Ronald Reagan'ın ilk eşi (d. 1917)
- 2011 - Cliff Robertson, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
- 2012 - Lance LeGault, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1935)
- 2014 - Richard Kiel, Amerikalı oyuncu, komedyen, yazar, yapımcı ve sunucu (d. 1939)
- 2014 - Károly Sándor, Macar futbolcu (d. 1928)
- 2015 - Adrian Frutiger, İsviçreli yazar ve sanatçı (d. 1928)
- 2015 - Ihab Hassan, Amerikalı edebiyat teorisyeni, eleştirmeni ve yazar (d. 1925)
- 2016 - Mahmut Hekimoğlu, Türk sinema oyuncusu ve film yapımcısı (d. 1955)
- 2016 - Joy Viado, Filipinli şarkıcı, aktris ve komedyen (d. 1965)
- 2017 - Hans Alfredson, İsveçli film yönetmeni, komedyen, yazar ve aktör (d. 1931)
- 2017 - Nancy Dupree, Amerikalı tarihçi ve akademisyen (d. 1927)
- 2017 - Harry Landers, Amerikalı oyuncu (d. 1921)
- 2017 - B. V. Radha, Hint oyuncu ve film yapımcısı (d. 1948)
- 2017 - Len Wein, Amerikalı çizgi roman sanatçısı, yazar ve editör (d. 1948)
- 2018 - Peter Donat, Kanadalı-Amerikalı oyuncu (d. 1928)
- 2018 - Johannes Geldenhuys, Güney Afrikalı asker (d. 1935)
- 2018 - Paul Virilio, Fransız kentbilimci ve estetik felsefecisi (d. 1932)
- 2018 - Co Westerik, Hollandalı grafik sanatçısı ve fotoğrafçı (d. 1924)
- 2019 - Stefano Delle Chiaie, İtalyan neo-faşist (d. 1936)
- 2019 - Jeff Fenholt, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve oyuncu (d. 1950)
- 2019 - Valerie Van Ost, İngiliz oyuncu (d. 1944)
- 2019 - Hossam Ramzy, Mısırlı perküsyoncu ve besteci (d. 1953)
- 2019 - Albert Razin, Rus Udmurt Ülkesinin bilim kişisi, felsefe bilimi doktoru ve sosyolog (d. 1940)
- 2019 - Süleyman Turan, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1936)
- 2020 - Caroline Chomienne, Fransız film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1957)
- 2020 - Diana Rigg, İngiliz sinema ve dizi oyuncusu (d. 1938)
- 2021 - Charles Konan Banny, Fildişi Sahilli siyasetçi ve ekonomist (d. 1942)
- 2021 - Michael Chapman, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve gitarist (d. 1941)
- 2021 - Jorge Sampaio, Portekizli siyasetçi ve avukat (d. 1939)
- 2021 - Saadi Yacef, Cezayirli asker, aktivist ve oyuncudur (d. 1928)
- 2021 - Duygun Yarsuvat, Türk akademisyen, hukukçu ve spor yöneticisi (d. 1937)
- 2022 - Menno Boelsma, Hollandalı sürat patencisi (d. 1961)
- 2022 - Mario Bortolotto, Avustralya futbolu oyuncusudur (d. 1957)
- 2022 - Choichi Terukina, bir Japon Ryukyuan klasik müzisyeni ve sanshin büyük ustasıydı (d. 1932)
Tatiller ve özel günler
Wikimedia Commons'ta 10_Eylül ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ "10 Eylül Dünya İntiharı Önleme Günü Açıklaması - Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD)". psikiyatri.org.tr. 24 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.
- ^ "10 Eylül Dünya İntiharı Önleme Günü Ortak Açıklaması | TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ". psikiyatri.org.tr. 9 Tem 2022. 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
- ^ "İntiharı düşünen biriyle nasıl konuşmalısınız?". BBC News Türkçe. 10 Eyl 2019. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.
- ^ Birliği, Türk Tabipleri. "10 Eylül Dünya İntiharı Önleme Günü Açıklaması". Türk Tabipleri Birliği. 24 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2024.