İçeriğe atla

1073 Gellivara

1073 Gellivara
Işık eğrisinden elde edilmiş kalıp modeli
Keşif[1]
KeşfedenJ. Palisa
Keşif yeriViyana Gözlemevi
Keşif tarihi14 Eylül 1923
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(1073) Gellivara
Adın kaynağı
Gällivare (Swedish town)[2]
Alternatif adlandırma
1923 OW · 1929 UJ
1932 EP · 1951 QL
Asteroit kuşağı · (dış)
Themis[3][4]
Yörünge özellikleri[1]
Dönem 4 Eylül 2017 (JG 2458000,5)
Belirsizlik parametresi 0
Gözlem yayı93,54 yıl (34.165 gün)
Günöte3,7925 AB
Günberi2,5826 AB
Yarı büyük eksen
3,1875 AB
Dış merkezlik0,1898
5,69 yıl (2.079 gün)
248,01°
0° 10d 23.52s / gün
Eğiklik1,6043°
39,579°
289,05°
Fiziksel özellikler
C (var sayılan)[3]
11.70[1][3][5] · 11.73[6] · 11,82±0,26[7] · 11.90[8][9][10]
Boyutlar22,10±5,77 km[5]
22,71±7,49 km[6]
25,992±0,336 km[11][8]
26,87±0,79 km[9]
35,73±3,4 km[10]
35.76 km (türetilmiş)[3]
11,32±0,05 sa[12]
0,0241±0,005[10]
0.0289 (türetilmiş)[3]
0,045±0,003[9]
0,0454±0,0047[11][8]
0,07±0,04[5]
0,07±0,08[6]

1073 Gellivara, geçici ismi 1923 OW, asteroit kuşağının dış bölgelerinde yer alan, yaklaşık 27 kilometre (17 mi) çapında karanlık Themis ailesinden bir asteroittir. Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından 14 Eylül 1923'te Viyana Gözlemevi'nde keşfedildi ve daha sonra İsveç kasabası Gällivare'nin adını aldı.[2][13]

Yörünge ve sınıflandırma

Gellivara, 24 Themis adını taşıyan çok büyük bir karbonlu asteroit ailesi,[14] olan Themis ailesine (602) ait bir asteroididir[3][4] Dış asteroit kuşağında Güneş'i 2,6-3,8 AB uzaklıkta; her 5 yıl ve 8 ayda bir döner (2.079 gün; 3,19'lük yarı ana eksen vardır). Yörüngesi, ekliptik ile ilgili olarak 0,19'lik bir eksantrikliğe ve 2 °'lik bir eğime sahiptir.[1] gövdenin gözlem yayı, resmi keşif gözleminden iki hafta sonra, 1 Ekim 1923'te Viyana'da başlar.[13]

Fiziksel özellikler

Gellivara, Themis ailesinin genel spektral tipiyle uyumlu olan,[14]:23 karbonlu bir C-tipi asteroit olduğu varsayılır.[3]

Rotasyon süresi

Kasım 2008'de, California'daki Goat Mountain Astronomik Araştırma İstasyonunda (G79) Amerikalı astronom Robert Stephens tarafından yapılan fotometrik gözlemlerden Gellivara'nın dönel bir ışık eğrisi elde edildi. Işık eğrisi analizi, 0,35 kadir (U=2) parlaklık genliği ile 11,32 saatlik bir dönme süresi verdi.[12]

Çapı ve albedosu

Kızılötesi Astronomik Uydu IRAS, Japon Akari uydusu ve NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kaşifi NEOWISE misyonu tarafından yapılan araştırmalara göre Gellivara'nın çapı 22,10 ile 35,73 kilometre arasında ve yüzeyi 0,0241 ile 0,07 arasında bir albedoya sahiptir.[5][6][11][8][9][10] Collaborative Asteroid Lightcurve Link, IRAS ile aynı fikirdedir ve 11,7'lik mutlak büyüklüğe dayalı olarak 35,76 kilometrelik bir çapla 0,0289'luk bir albedo elde eder.[3]

İsimlendirme

Bu küçük gezegen, Avusturyalı astronom Joseph Rheden tarafından kaşifin ikinci eşi Anna Palisa'nın izniyle, astronomların 1927'de Güneş'in tam tutulmasına tanık oldukları Laponya'daki küçük İsveç kasabası Gällivare'nin ismi verildi.[2] Gellivara, kaşifin son keşfiydi.[15] Resmi adlandırma alıntısı, 1955'te Paul Herget tarafından The Names of the Minor Planets'de belirtilmiştir (H 101).[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "JPL Small-Body Database Browser: 1073 Gellivara (1923 OW)" (2017-03-30 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  2. ^ a b c d Schmadel, Lutz D. (2007). "(1073) Gellivara". Dictionary of Minor Planet Names – (1073) Gellivara. Springer Berlin Heidelberg. s. 92. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_1074. ISBN 978-3-540-00238-3. 
  3. ^ a b c d e f g h "LCDB Data for (1073) Gellivara". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  4. ^ a b "Asteroid 1073 Gellivara – Nesvorny HCM Asteroid Families V3.0". Small Bodies Data Ferret. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2019. 
  5. ^ a b c d Nugent, C. R.; Mainzer, A.; Masiero, J.; Bauer, J.; Cutri, R. M.; Grav, T.; Kramer, E.; Sonnett, S.; Stevenson, R.; Wright, E. L. (December 2015). "NEOWISE Reactivation Mission Year One: Preliminary Asteroid Diameters and Albedos". The Astrophysical Journal. 814 (2): 13. arXiv:1509.02522 $2. Bibcode:2015ApJ...814..117N. doi:10.1088/0004-637X/814/2/117. 25 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  6. ^ a b c d Nugent, C. R.; Mainzer, A.; Bauer, J.; Cutri, R. M.; Kramer, E. A.; Grav, T.; Masiero, J.; Sonnett, S.; Wright, E. L. (September 2016). "NEOWISE Reactivation Mission Year Two: Asteroid Diameters and Albedos". The Astronomical Journal. 152 (3): 12. arXiv:1606.08923 $2. Bibcode:2016AJ....152...63N. doi:10.3847/0004-6256/152/3/63. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  7. ^ Veres, Peter; Jedicke, Robert; Fitzsimmons, Alan; Denneau, Larry; Granvik, Mikael; Bolin, Bryce; Chastel, Serge; Wainscoat, Richard J.; Burgett, William S.; Chambers, Kenneth C.; Flewelling, Heather; Kaiser, Nick; Magnier, Eugen A.; Morgan, Jeff S.; Price, Paul A.; Tonry, John L.; Waters, Christopher (November 2015). "Absolute magnitudes and slope parameters for 250,000 asteroids observed by Pan-STARRS PS1 - Preliminary results". Icarus. 261: 34-47. arXiv:1506.00762 $2. Bibcode:2015Icar..261...34V. doi:10.1016/j.icarus.2015.08.007. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  8. ^ a b c d Mainzer, A.; Grav, T.; Masiero, J.; Hand, E.; Bauer, J.; Tholen, D.; McMillan, R. S.; Spahr, T.; Cutri, R. M.; Wright, E.; Watkins, J.; Mo, W.; Maleszewski, C. (November 2011). "NEOWISE Studies of Spectrophotometrically Classified Asteroids: Preliminary Results". The Astrophysical Journal. 741 (2): 25. arXiv:1109.6407 $2. Bibcode:2011ApJ...741...90M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/90. 
  9. ^ a b c d Usui, Fumihiko; Kuroda, Daisuke; Müller, Thomas G.; Hasegawa, Sunao; Ishiguro, Masateru; Ootsubo, Takafumi; Ishihara, Daisuke; Kataza, Hirokazu; Takita, Satoshi; Oyabu, Shinki; Ueno, Munetaka; Matsuhara, Hideo; Onaka, Takashi (October 2011). "Asteroid Catalog Using Akari: AKARI/IRC Mid-Infrared Asteroid Survey". Publications of the Astronomical Society of Japan. 63 (5): 1117-1138. Bibcode:2011PASJ...63.1117U. doi:10.1093/pasj/63.5.1117.  (online, AcuA catalog p. 153 25 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  10. ^ a b c d Tedesco, E. F.; Noah, P. V.; Noah, M.; Price, S. D. (October 2004). "IRAS Minor Planet Survey V6.0". NASA Planetary Data System. 12: IRAS-A-FPA-3-RDR-IMPS-V6.0. Bibcode:2004PDSS...12.....T. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2019. 
  11. ^ a b c Masiero, Joseph R.; Mainzer, A. K.; Grav, T.; Bauer, J. M.; Cutri, R. M.; Dailey, J.; Eisenhardt, P. R. M.; McMillan, R. S.; Spahr, T. B.; Skrutskie, M. F.; Tholen, D.; Walker, R. G.; Wright, E. L.; DeBaun, E.; Elsbury, D.; Gautier, T., IV; Gomillion, S.; Wilkins, A. (November 2011). "Main Belt Asteroids with WISE/NEOWISE. I. Preliminary Albedos and Diameters". The Astrophysical Journal. 741 (2): 20. arXiv:1109.4096 $2. Bibcode:2011ApJ...741...68M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/68. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  12. ^ a b Stephens, Robert D. (April 2009). "Asteroids Observed from GMARS and Santana Observatories" (PDF). Minor Planet Bulletin. 36 (2): 59-62. Bibcode:2009MPBu...36...59S. ISSN 1052-8091. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2023. 
  13. ^ a b "1073 Gellivara (1923 OW)". Minor Planet Center. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  14. ^ a b Nesvorný, D.; Broz, M.; Carruba, V. (December 2014). Identification and Dynamical Properties of Asteroid Families. Asteroids IV. ss. 297-321. arXiv:1502.01628 $2. Bibcode:2015aste.book..297N. doi:10.2458/azu_uapress_9780816532131-ch016. ISBN 9780816532131. 
  15. ^ Herbert Raab. "Johann Palisa, the most successful visual discoverer of asteroids" (PDF). Astrometrica. 20 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1457 Ankara</span> Asteroit

1457 Ankara, geçici adı 1937 PA, asteroit kuşağının orta bölgesinde yer alan yaklaşık 18 kilometre çapında taşlı bir asteroittir. 3 Ağustos 1937'de Alman gök bilimci Karl Reinmuth tarafından Heidelberg Gözlemevi'nde keşfedilmiştir ve sonradan Ankara olarak adlandırıldı.

1213 Algeria, asteroit kuşağının dış bölgesinde yaklaşık 32 kilometre çapındaki karbonlu bir asteroittir. Guy Reiss tarafından 1931 yılında Cezayir Gözlemevi'nde keşfedilen asteroit, adını Kuzey Afrika ülkesi Cezayir'den almıştır.

1512 Oulu, nadir bir Hilda asteroitidir. Yaklaşık 80 kilometrelik çapı ile dış ana-kuşağın 50. büyük asteroitten biridir. 18 Mart 1939 tarihinde Fin astronom Heikki A. Alikoski tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1135 Colchis</span> Asteroit

1135 Colchis ya da geçici adıyla 1929 TA, asteroit kuşağının merkezi bölgesinde bulunan, yaklaşık 49 km çapında bir arka plan asteroitidir. Asteroit, Kırım yarımadasındaki Simeiz Rasathanesinde, Sovyet gök bilimci Grigory Neujmin tarafından 3 Ekim 1929'da keşfedilmiştir. Asteroit adını antik Kolhis Krallığından almıştır.

1726 Hoffmeister, geçici ismi 1933 OE, yaklaşık 23 kilometre çapında, asteroit kuşağının orta bölgesinde kendisi ile aynı adı taşıyan Hoffmeister ailesinden karbonlu bir asteroittir.

<span class="mw-page-title-main">1039 Sonneberga</span> Asteroit

1039 Sonneberga, geçici ismi 1924 TL, asteroit kuşağının orta bölgesinde yer alan, yaklaşık 34 kilometre çapında, karanlık bir arka plan asteroitidir. 24 Kasım 1924'te Alman astronom Max Wolf tarafından güneybatı Almanya'daki Heidelberg Gözlemevi'nde keşfedildi. Asteroit, Sonneberg Gözlemevi'nin bulunduğu Almanya'nın Sonneberg şehrinin adını taşır.

1308 Halleria, geçici ismi 1931 EB, asteroit kuşağının dış bölgelerinden, yaklaşık 43 kilometre çapında, karbonlu bir Charis asteroitidir. 12 Mart 1931'de Alman gök bilimci Karl Reinmuth tarafından Heidelberg-Königstuhl Devlet Gözlemevi'nde keşfedilmiştir. Asteroide, İsviçreli bir doktor, botanikçi ve şair Albrecht von Haller'in adı verildi.

1041 Asta, geçici ismi 1925 FA, yaklaşık 57 kilometre çapında, asteroit kuşağının dış bölgelerinden gelen karbonlu bir arka plan asteroitidir. 22 Mart 1925'te, Almanya'nın güneybatısındaki Heidelberg Gözlemevi'nde Alman gök bilimci Karl Reinmuth tarafından keşfedilmiştir. Asteroit muhtemelen Danimarkalı aktris Asta Nielsen'in adını almıştır.

1047 Geisha, geçici ismi 1924 TE, yaklaşık 11 kilometre çapında, asteroit kuşağının iç bölgelerinden gelen taşlı bir Flora asteroittir. 17 Kasım 1924'te Alman gök bilimci Karl Reinmuth tarafından güneybatı Almanya'daki Heidelberg-Königstuhl Devlet Gözlemevi'nde keşfedilmiştir. Asteroit, İngiliz müzikal The Geisha'nın adını almıştır.

1049 Gotho, geçici ismi 1925 RB, asteroit kuşağının dış bölgesinden, yaklaşık 53 kilometre çapında karbonlu bir asteroittir. 14 Eylül 1925'te, Almanya'nın güneybatısındaki Heidelberg Gözlemevi'nde Alman gök bilimci Karl Reinmuth tarafından keşfedilmiştir. Asteroidin adı bir erkek Alman adı olmasına rağmen, ismini aldığı kişi ile ilgili herhangi bir referans bilinmemektedir.

1051 Merope, asteroit kuşağının en dış bölgesinden gelen, yaklaşık 68 kilometre çapında koyu renkli bir Alauda asteroittir. 16 Eylül 1925'te Alman gök bilimci Karl Reinmuth tarafından Heidelberg, Almanya'daki Heidelberg-Königstuhl Devlet Gözlemevi'nde keşfedildi ve geçici olarak 1925 SA olarak adlandırıldı. Reinmuth, asteoide Yunan mitolojisindeki nemfi Merope'nin adını verdi. Asteroit 27,2 saatlik bir dönüş süresine sahiptir.

1057 Wanda, geçici ismi 1925 QB, asteroit kuşağının dış bölgesinden, yaklaşık 43 kilometre çapında karbonlu bir arka plan asteroitidir. Grigori Şayn tarafından 1925'te Simeiz Gözlemevi'nde keşfedildi ve daha sonra Leh-Sovyet yazar Wanda Wasilewska'nın adını aldı. Asteroidin dönme süresi 28,8 saattir.

1060 Magnolia, geçici ismi 1925 PA, asteroit kuşağının iç bölgelerinden, yaklaşık 7 kilometre çapında, taşlı bir Flora ailesi asteroitidir. 13 Ağustos 1925'te Alman astronom Karl Reinmuth tarafından Heidelberg-Königstuhl Devlet Gözlemevi'nde keşfedildi. Asteroit, adını Magnolia (Manolya) çiçekli bitkisinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">1061 Paeonia</span> Asteroit

1061 Paeonia, geçici ismi 1925 TB, asteroit kuşağının dış bölgelerinden gelen karbonlu bir arka plan asteroididir, yaklaşık 19 kilometre (12 mi) çapında. 10 Ekim 1925'te Alman gök bilimci Karl Reinmuth tarafından Almanya'nın Heidelberg kentindeki Heidelberg-Königstuhl Devlet Gözlemevinde keşfedildi. C-tipi asteroitin 8 saatlik bir dönme süresi vardır ve muhtemelen çok uzundur. Adını genellikle şakayık olarak bilinen çiçekli bitki Paeonia'dan almıştır.

1062 Ljuba, geçici ismi 1925 TD, asteroit kuşağının dış bölgelerinden, yaklaşık 58 kilometre (36 mi) çapında karbonlu bir arka plan asteroitidir. Asteroit, 11 Ekim 1925'te Sovyet-Rus astronom Sergey Belyavski tarafından Kırım yarımadasındaki Simeiz Gözlemevinde keşfedildi. Adını erken yaşta ölen kadın paraşütçü Ljuba Berlin'den almıştır. C-tipi asteroit, 33,8 saatlik ortalamadan daha uzun bir dönme süresine sahiptir.

Croatia, asteroit kuşağının dış bölgelerinde yer alan, yaklaşık 88 kilometre çapında, Croatia ailesinin üyesi olan karanlık bir asteroittir.

Xanthippe, asteroit kuşağının merkez bölgelerinden gelen, yaklaşık 120 kilometre (75 mi) çapında, karanlık bir arka plan asteroididir. 22 Kasım 1875'te Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından, günümüzde Hırvatistan'da bulunan Austrian Naval Gözlemevi'nde keşfedildi. Adını Yunan filozofu Socrates'in karısı Xanthippe'den almıştır.

1068 Nofretete ), geçici ismi 1926 RK, dış asteroit kuşağındaki arka plan popülasyonundan yaklaşık 23 kilometre çapında taşlı bir asteroittir. 13 Eylül 1926'da Belçikalı astronom Eugène Delporte tarafından Uccle'deki Belçika Kraliyet Gözlemevi'nde keşfedildi. steroit, Almanca adı "Nofretete" ile Eski Mısır Kraliçesi Nefertiti'nin adını almıştır. Dünya'ya yakın asteroit 3199 Nefertiti de onun adını almıştır.

1070 Tunica, geçici ismi 1926 RB, asteroit kuşağının dış bölgelerinden gelen, yaklaşık 35 kilometre çapında, karanlık bir arka plan asteroitidir. 1 Eylül 1926'da Alman astronom Karl Reinmuth tarafından Almanya'nın güneybatısındaki Heidelberg-Königstuhl Devlet Gözlemevinde keşfedildi. Asteroit, adını "Tunica" olarak da bilinen çiçekli bir bitki olan Petrorhagia'dan almıştır.

1076 Viyola, geçici ismi 1926 TE, asteroit kuşağının iç bölgelerinden gelen, yaklaşık 22 kilometre çapında bir Nysa asteroitidir. 5 Ekim 1926'da Alman astronom Karl Reinmuth tarafından Almanya'nın güneybatısındaki Heidelberg Gözlemevinde keşfedildi. Asteroit, adını Viola (Menekşe) çiçekli bitkisinden almıştır.