İçeriğe atla

100 Amerikan doları banknotu

Yüz dolar
(Birleşik Devletler)
Genişlik156 mm
Yükseklik66,3 mm
Ağırlık≈ 1,0[1] g
Güvenlik unsurlarıEmniyet şeridi, EURion takımyıldızı, filigran, renk değiştiren mürekkep, mikro baskı, kabartmalı baskı
Kağıt türü%75 pamuk
%25 keten
Basım yılları1861–günümüz
Ön
TasarımBenjamin Franklin'in portresi, Amerikan Bağımsızlık Bildirisi, tüy kalem, hokka
Tasarım tarihi2009
Arka
TasarımIndependence Hall
Tasarım tarihi2009

100 Amerikan doları banknotu (İngilizce: United States one-hundred-dollar bill) veya kısaca yüz dolar ($100), Birleşik Devletler para birimi olan Amerikan dolarının en çok kullanılan banknotudur. Bu değere sahip ilk Birleşik Devletler Senedi 1862'de yayımlandı ve Federal Rezerv Senedi versiyonu diğer kupürlerle birlikte ancak 1914'te piyasaya sürülebildi.[2] Banknotun ön yüzünde 1914'ten beri, Amerikalı devlet adamı, mucit ve diplomat olan Benjamin Franklin;[3] arka yüzünde ise 1929'den beri, Philadelphia şehrindeki Independence Hall yer alıyor.[3] 500 dolarlık, 1.000 dolarlık, 5.000 dolarlık ve 10.000 dolarlık banknotların tedavülden kalktığı 13 Temmuz 1969'dan bu yana basılan ve dolaşıma giren en büyük banknot 100 dolarlık banknottur.[4] Gravür ve Baskı Bürosu, dolaşımdaki 100 dolarlık bir banknotun ortalama ömrünün, aşınma ve yıpranma nedeniyle 90 ay (7,5 yıl) olduğunu söylüyor.

100 dolar bazen, ön yüzündeki Benjamin Franklin portresi nedeniyle "Bens", "Benjamins" veya "Franklins" olarak veya '100' sayısın Roma rakamlarındaki karşılığına itafen "C-Senedi" olarak anılır. Ayrıca 100 dolar, bugüne kadar basılan dolarlar üzerindeki Amerika Birleşik Devletleri Başkanı içermeyen iki banknottan biridir (diğeri Alexander Hamilton'ın yer aldığı 10 dolar). Banknotun bir diğer ayrıcalığı, tasarımında Washington, DC dışındaki bir yerden bir binayı içermesidir; Philadelphia'da bulunan Independence Hall.[5]

2009 basımlı $100 banknotunun yeniden tasarlanacağı haberi 21 Nisan 2010'da açıklandı ve 8 Ekim 2013'te ise yeni tasarımlı banknot piyasaya sürüldü.[6] Yeni banknotun üretim maliyetinin ¢12,6 olduğu söylendi ve mavi ışıkta görünen "100" yazısının "Liberty Bells" yazılı bir şerit ile değiştiğide dikkatlerden kaçmadı. 30 Haziran 2012 itibarıyla $100 banknotu, tedavüldeki diğer ABD para birimlerinin %77'sini oluşturuyordu. 2017 yılında Federal Rezerv, 100 dolarlık banknotların, 1 dolarlık banknotların sayısını aştığını bildirdi.[7] Bununla birlikte 2018'de Chicago Federal Rezerv Bankası, 100 dolarlık banknotların yaklaşık 80/100'ünün başka ülkelerde olduğunu tahmin etti.[8]

Tarihçe

Büyük boyutlu $100 banknotları

(189 × 79 mm ≅ 7,4218 × 3,125 inç)
1863 yılı $100 Yasal İhale banknotunun ön ve arka yüzleri
1880 yılı $100 Yasal İhale banknotunun ön ve arka yüzleri. Ön yüzün solunda Abraham Lincoln'ün bir portresi ve sağda mimariyi temsil eden alegorik bir figür bulunuyor.
  • 1861: Yılda %7,3 faiz ödenen üç yıllık $100 banknotuna, faiz getirici senetler ihraç edildi. Bu senetler esasen dolaşım için tasarlanmamıştı ve dolar banknotunun ilk alıcısına ödenebilirdi. Banknotun ön yüzünde General Winfield Scott'ın bir portresi bulunuyordu.
  • 1862: İlk $100'lık Birleşik Devletler Banknotu bu yıl yayımlandı.[3] Bu banknotun, tersten bakılıncı biraz farklı ifade (yükümlülükler) ile sonuçlanan varyasyonları da yayımlandı; banknot 1863 Serisi'nde tekrar yayımlandı.
  • 1863: %5 faiz ödenen hem bir, hem de iki Faiz Getirici Senetler çıkarıldı. Bir yıllığına piyasaya sürülmüş bu ilgi çekici banknotların ön yüzünde, ortada George Washington'un bir skeçi ve sağda "The Guardian" ve solda "Adalet"i temsil eden alegorik figürler içeriyordu; arka yüzünde ise, ortasında ABD hazine binasının bir çizimi, solda bir çiftçi, tamirci ve sağa top atan denizciler yer alıyordu.
  • 1864: Bileşik Faiz Hazine Bonoları üç yıl süreyle dolaşımda olacak ve altı ayda bir %6 faiz faiz ödenerek ihraç edilecekti. Ön yüzünde ise, 1863 yılındaki senet ile aynı figürler yer alıyordu.
  • 1869: Ön yüzünde, solda Abraham Lincoln portresi, sağda mimariyi temsil eden alegorik bir figür bulunan yeni $100 Birleşik Devletler Banknotu yayımlandı. Bu banknot teknik olarak bir ABD Banknotu olmasına rağmen, üzerinde Amerika Birleşik Devletleri banknotu yerine hazine banknotu damgası bulunuyordu.
  • 1870: Bu yıl yayımlanan banknot tek taraflı tasarıma sahipti. Sadece bir yüzünde, solda Thomas Hart Benton'un bir portresi bulunuyordu.
  • 1875: 1869 Birleşik Devletler Banknot Serisi'nin tersi yeniden tasarlandı. Ayrıca ön yüzündeki hazine bonosu Amerika Birleşik Devletleri bonosu olarak değiştirildi. Bu banknot, 1878 Serisi ve 1880 Serisi'nde tekrar yayımlandı.
  • 1878: İlk $100'lık gümüş senet, ön yüzünün sol tarafında James Monroe'nun bir portresiyle sürüldü. Arka de ise ABD Federal Hükûmeti tarafından sürülen diğer banknotların aksine, siyah mürekkep kullanılmıştı.
  • 1882: Yeni ve revize edilmiş $100'lık altın sertifika yayımlandı. Ön yüzünün tasarımı, 1870 Serisi'nin altın sertifikasıyla kısmen aynıydı; Thomas H. Benton'un portresi, seri numaraların arkasındaki yere altın renkli mürekkep ile çiziliydi. Arka yüzünde ise kel bir kartal ve 100 sayısının Roma rakamlarındaki karşılığı olan 'C' rakamı vardı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Currency Facts". uscurrency.gov. U.S. Currency Education Program. 8 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020. 
  2. ^ Barbara Maranzani (25 Nisan 2013). "It's All About the (New) Benjamins". history.com. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  3. ^ a b c Sandra Choron; Harry Choron (2011). Money: Everything You Never Knew About Your Favorite Thing to Find, Save, Spend & Covet. Chronicle Books. s. 208. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  4. ^ "For Collectors: Large Denominations". Bureau of Engraving and Printing. 11 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2012. 
  5. ^ "Money Facts". Bureau of Engraving and Printing. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2012. 
  6. ^ "Federal Reserve Announces Day of Issue of Redesigned $100 Note". uscurrency.gov. U.S. Currency Education Program. 22 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020. 
  7. ^ Phillips, Matt (21 Kasım 2012). "Why the share of $100 bills in circulation has been going up for over 40 years". Quartz. The Atlantic Media Company. 25 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2019. 
  8. ^ Telford, Taylor; Whalen, Jeanne (5 Mart 2019). "There are more $100 bills in circulation than $1 bills, and it makes no cents". News & Record. 5 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2019 – The Washington Post vasıtasıyla. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Euro</span> Avrupa Birliğinin para birimi

Euro veya avro, Avrupa Birliği'nin kurumları tarafından kullanılan ve Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ile Yunanistan'ın oluşturduğu euro bölgesinin resmî para birimi.

<span class="mw-page-title-main">Para</span> devletçe bastırılan, üzerinde değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı, nakit

Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.

Eurobond ya da Avrovil, devlet ya da şirketlerin, kendi ülkeleri dışında kaynak sağlamak amacıyla, uluslararası piyasalarda yabancı para birimleri üzerinden satışa sundukları, genellikle uzun vadeli borçlanma aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türk lirası</span> Türkiyenin para birimi

Türk lirası, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde resmî olarak, Suriye Geçici Hükûmetinin ve Suriye Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerde ise gayriresmî olarak kullanılan para birimidir. Alt birimi kuruş olan Türk lirasının basma ve yönetme faaliyetleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sürdürülür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası</span> Türkiyenin merkez bankası

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), banknot ihraç eden, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin para ve kredi politikasını yürüten, veznedarlık görevini üstlenmiş ve devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan yasal olarak bağımsız bir ekonomik kurumdur. Kâğıt para (banknot) basma tekelini elinde bulundurur ve bu yetkiye istinaden bağımsız olarak para politikasını belirler. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce basılan madeni paraların tedavülü de Merkez Bankasınca sağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan doları</span> Amerika Birleşik Devletlerinin para birimi

Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları, 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. Dünya ticareti üzerinde en yaygın kullanılan para birimi olmasıyla da bilinir. Serbest dalgalanan bir para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Para piyasası</span> kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasa

Para piyasası, 1 yıldan kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılandığı finansal piyasa türü. Para piyasalarındaki fonlar genellikle şirketlerin nakit, nakit benzeri veya nakde çevrilebilen dönen varlıklarını finanse etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre frangı</span> İsviçre ve Lihtenştaynın para birimi

İsviçre frangı, İsviçre ve Lihtenştayn'da kullanılan para birimidir. İsviçre Ulusal Bankası tarafından piyasaya sürülmekte olan İsviçre frangı, Euroya geçişten sonra Avrupa'da kullanılan tek ve son frank para birimidir. Uluslararası kısa kodu, Confederatio Helvetica Franc'ın kısaltması olan CHF'dir. En büyük kullanıcı ülkesi olan İsviçre'de Dünya Bankası istatistiklerine göre 2007 yılı enflasyon oranı %3.6'dır.

Rezerv para birimi, merkez bankaları veya diğer para otoriteleri tarafından döviz rezervlerinin bir parçası olarak önemli miktarlarda tutulan yabancı bir para birimidir. Rezerv para birimi uluslararası işlemlerde, uluslararası yatırımlarda ve küresel ekonominin tüm yönlerinde kullanılabilir. Genellikle sağlam para veya güvenli liman olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri devlet mührü</span> Ulusal devlet mührü

Amerika Birleşik Devletleri devlet mührü, Amerika Birleşik Devletleri'nin ve Amerika Birleşik Devletleri dışişleri bakanı'nın gerek ülke içinde gerekse ülke sınırları dışında kullandığı resmî devlet sembolüdür. Bu mühür ön ve arka yüzler olmak üzere 2 farklı armadan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan doları tarihi</span> ABD para birimi

Amerika Birleşik Devletleri Dolarının tarihi, Amerika Birleşik Devletleri Kıta Kongresi'nin 1775'te Kıta Para Birimi'nin çıkarılmasına izin vermesinden bu yana 240 yıldan fazla bir süreye atıfta bulunmaktadır. 2 Nisan 1792'de Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, ülkenin standart para birimi olarak ABD dolarını yarattı. Dolar terimi ise İspanyollar tarafından, Yeni İspanya'da kullanılan sekiz gerçek madeni paraya atıfta bulunulduğu, sömürge döneminden beri zaten yaygın olarak kullanılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">1 Amerikan doları banknotu</span>

1 Amerikan doları banknotu veya kısaca bir dolar ($1), Birleşik Devletler para birimi olan Amerikan dolarının en çok kullanılan ve en düşük değere sahip banknotlarından biridir. Banknotun ön yüzünde 1796'da Gilbert Stuart'ın resmettiği, ilk ABD Başkanı George Washington'un portresi; arka yüzünde ise Amerika Birleşik Devletleri Büyük Mührü yer alıyor. Bir dolarlık banknot, günümüzde aktif olan diğer ABD doları banknotlarına kıyasla en eski, genel tasarıma sahiptir. İlk defa 1955'te, yasa gerekçesi ile Tüm ABD para birimlerine "In God We Trust" sloganının eklenmesi gerekli kılındı ve 1957'de bir dolar banknotuna da eklendi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti banknotları</span>

1926'da Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı, 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 Türk lirası değerindeki birinci emisyon banknotları tedavüle sürdü. Birinci emisyon, üzerinde hem Fransızca hem de Arap alfabesiyle yazılmış Türkçe metinlerin basılı olduğu son emisyondur. Banknotların ön yüzünde ise Mustafa Kemal Atatürk portresi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">128 milyar dolar tartışması</span>

128 milyar dolar tartışması, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın faizleri düşük tutmak adına dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak önderliğinde 128 milyar dolar harcadığı iddiası ve bunun çerçevesinde gelişen tepki ve olaylardır. Kasım 2020'de ABD'li yatırım bankası Goldman Sachs'ın tahminlerine göre merkez bankası Türkiye'de faizlerin düşük tutulması için 100 milyar dolardan fazla rezerv harcadı.

<span class="mw-page-title-main">50 Amerikan doları banknotu</span> Amerikan dolarının banknotu

50 Amerikan doları banknotu veya kısaca elli dolar ($50), Birleşik Devletler para birimi olan Amerikan dolarının bir banknotudur. Ön yüzünde 18. Birleşik Devletler başkanı Ulysses S. Grant ve arka yüzünde Amerikan Kongre Binası yer almaktadır. Aralık 2018 istatistik verileri doğrultusunda, bir $50 senedinin ortalama ömrü 12,2 yıldır. 2019'da basılan tüm banknotların yaklaşık %3,5'i $50 senediydi.

<span class="mw-page-title-main">20 Amerikan doları banknotu</span>

20 Amerikan doları banknotu veya kısaca yirmi dolar ($20), Birleşik Devletler para birimi olan Amerikan dolarının banknotlarından biridir. Banknotun ön yüzünde 1928 yılından bu yana Amerika Birleşik Devletleri'nin 7. Başkanı (1829-1837) Andrew Jackson'ın portresi ve arka yüzünde ise Beyaz Saray'ın 16. Cadde tarafında yer alan cephesi görülmektedir. 2013 yılı itibari ile 1996-2009 serisi banknotlar tedavüldedir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Nümismatik Koleksiyonu</span>

Ulusal Nümismatik Koleksiyon, Amerika Birleşik Devletleri'nin ulusal madeni para kabinesidir. Koleksiyon, Smithsonian Enstitüsü'nün Ulusal Amerikan Tarihi Müzesinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">200 Türk lirası banknotu</span>

200 Türk lirası, bir Türk lirası banknotudur. En yüksek kupür değerine sahip banknot tedavüle çıktığı 2009'dan beri kullanılmaktadır. Diğer banknotlar içerisinde boyut açısından da en büyüğüdür. Aralık 2023 itibarıyla dolaşımdaki paraların %70'ini temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">5 Amerikan doları banknotu</span>

5 Amerikan Doları Banknotu veya kısaca Beş dolar ($5), Amerika Birleşik Devletleri'nin para birimi olan Amerikan dolarının banknotlarından biridir. Banknotun ön yüzünde 16.Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olan Abraham Lincoln, arka yüzünde ise Lincoln Anıtı'nın bir tasviri vardır.

<span class="mw-page-title-main">10 Amerikan doları banknotu</span>

10 Amerikan Doları Banknotu veya kısaca On dolar ($10), Amerika Birleşik Devletleri'nin para birimi olan Amerikan dolarının banknotlarından biridir. Banknotun ön yüzünde 1.Amerika Birleşik Devletleri Hazine bakanı olan Alexander Hamilton, arka yüzünde ise Amerikan Merkez Bankası'nın bir tasviri vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.