İçeriğe atla

1. Türk Keneşi Almatı Zirvesi

1. Türk Keneşi Almatı Zirvesi
Ev sahibi ülke Kazakistan
Tarih20-21 Ekim 2011
ŞehirAlmatı
Katılımcılar Azerbaycan
 Kazakistan
 Kırgızistan
 Türkiye
Başkanlık edenNursultan Nazarbayev
(Kazakistan Cumhurbaşkanı olarak)
KurucuTürk Keneşi
SonrakiBişkek Zirvesi
Öncekiİstanbul Zirvesi
İnternet sitesiturkkon.org

1. Türk Keneşi Almatı Zirvesi, Türk Keneşi'nin ilk zirvesidir. 20-21 Ekim 2011 tarihlerinde Ekonomik ve Ticari İşbirliği temasıyla Almatı, Kazakistan'da düzenlenmiştir.[1][2]

Gündem

30 Ekim 1992'de İstanbul'da kurulan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi'nin Avrasya bölgesinde Türk devletleri arasındaki işbirliğini güçlendirmesinden dolayı bundan böyle Türk Keneşi olarak kurumsallaştırılması kararlaştırıldı.[3]

Genel konular

Üye ülkeler Helsinki Nihai Senedi başta olarak Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın şartları ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na bağlılıklarını ifade ederek, Türk Keneşi üyesi ülkeler birbirlerinin içişlerine müdahale etmeme gibi siyasi ilkelerine sadık kalarak üye ülkelerin ekonomik ve siyasi güvenliklerini güçlendirmeyi amaçlayarak;

  • Almatı'da düzenlenen bu zirvenin üye ülkeler arası işbirliğinin gelişmesinde yeni bir sürecin başladığı,
  • Ortak geçmişe sahip olan üye ülkelerin bağlarını geliştirmesi kararlılığı,
  • Daha önce üye ülkeler arasında imzalanmış Nahçıvan Anlaşması vb. gibi anlaşmaların sonuçlarından memnun kalındığı,
  • Üye ülkelerin basın-yayın organlarında Türk Keneşi ve ilgili kuruluşları hakkında toplumu bilgilendirmek için Türk Dili Konuşan Ülkeler Medya Platformu'nun kurulmasını belirtmişlerdir.[3]

Ekonomik konular

  • Ticari ve ekonomik alanda endüstri, tarım, ulaşım, iletişim gibi konularda geliştirilmesi,
  • Karşılıklı olarak üye ülkeler arasında yatırım ortamının iyileştirilmesini,
  • Ortak bir sigorta şirketleri birliği kurularak ticari işlemlerin güvence altına alınması,
  • Bu bağlamda Türk İş Konseyi'nin kurulmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirtmişlerdir.[4]

Uluslararası projeler

Güvenlik konuları

Sosyal ve kültürel konular

Uluslararası örgütlerle işbirliği

Diğer konular

Gibi konu başlıklarının yer aldığı bildiri 21 Ekim 2011'de Almatı'da Azerice, Kazakça, Kırgızca ve Türkçe olarak;

Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgızistan cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva ve Türkiye başbakan yardımcısı Bekir Bozdağ tarafından imzalanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Türk Konseyi 8 Yaşında". TRT Avaz. 3 Ekim 2017. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020. 
  2. ^ "Almatı Zirveye Hazır". haberler.com. 19 Ekim 2011. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020. 
  3. ^ a b Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi 1. Zirvesi Bildirisi (PDF). Türk Keneşi. 21 Ekim 2011. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Türk İş Konseyi Kuruldu". haberler.com. 24 Ekim 2011. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Devletler Topluluğu</span> bölgesel hükümetler arası organizasyon

Bağımsız Devletler Topluluğu, 8 Aralık 1991 tarihinde Rusya, Ukrayna ve Belarus arasında imzalanan anlaşma ile kurulmuş devletler topluluğudur. Anlaşma ile Sovyetler Birliği resmen yıkılmış oldu. 21 Aralık 1991 tarihinde de Estonya, Letonya, Litvanya, Ukrayna ve Gürcistan hariç tüm eski Sovyet Cumhuriyetleri bu anlaşmayı imzaladı.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay İşbirliği Örgütü</span> uluslararası işbirliği örgütü

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) veya bilinen adlarıyla Şanghay Beşlisi ve Şanghay Paktı, Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996 yılında oluşturdukları uluslararası bir örgüt. 2001 yılında Özbekistan'ın katılımıyla üye sayısını altıya çıkarttı. 9 Haziran 2017'de Astana'da gerçekleştiren zirvede Hindistan ve Pakistan'ın örgüte katılması ile üye sayısı sekize çıktı. Gözlemci statüsünde olan İran'ın 17 Eylül 2021'de Şanghay İşbirliği Örgütüne tam üye olarak kabul edilmesi ile üye sayısı dokuza çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Türk birliği</span> Turan birliği

Türk Birliği, Türk dilleri konuşan ve Türki soydan gelen toplulukların bir arada olmasını, ortak hareket etmesini, ortak siyasi ve ekonomik kararlar almasını tanımlayan fikri ve siyasi bir kavram.

<span class="mw-page-title-main">Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi</span>

Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi ya da Türkçe Konuşan Ülkeler Devlet başkanları Zirvesi, Türk dil ve lehçelerini konuşan altı Türk ülkesinin devlet başkanlarının ve üst düzey yetkililerinin katıldığı bir zirvedir. Bir diğerinin egemen eşitliğine karşılıklı saygı temeline dayanan bu zirve, ortak tarih ve kültürel yapıya sahip ülke cumhurbaşkanlarını bir araya getirmektedir. 1992 yılından beri belirli aralıklarla düzenlenen zirvede Türk dünyasının sorunları gündeme getirilmektedir. 3 Ekim 2009'da, Nahçıvan Anlaşması'yla daimî sekreteryası kurulmuş ve adı Türk Keneşi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği</span> Asya-Pasifik ülkeleri ekonomik forumu

Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği ya da APEC Büyük Okyanus kıyısındaki 21 ülkenin katıldığı, dünya ekonomisinin %60'ını temsil eden ve bölgesel ekonomik, iş birliği, ticaret ve yatırım konularının paylaşıldığı uluslararası bir örgüttür. Üye ülkelerin bakanlarının yıllık toplantıları da dahil olmak üzere örgütün tüm eylemleri APEC Sekreterliği tarafından yürütülür.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Teşkilatı</span> uluslararası Türk birliği

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye'nin üye; Macaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkmenistan'ın gözlemci statüsünde yer aldığı Türk devletlerinden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Genel amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir hükûmetlerarası kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü</span> 1997de kurulan demokrasi ve ekonomik kalkınma örgütü

GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü; Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan ve Moldova gibi ülkelerin bulunduğu örgüttür. 10 Ekim 1997 yılında kurulmuştur. 1999-2005 yıllarında Özbekistan da örgüte katılmıştır. Örgütün adı, üye ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinin birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Özbekistan'ın üye olduğu dönemde örgüt GUUAM adını taşıyordu. Örgüte üye ülkeler Gürcistan, Azerbaycan, Ukrayna, Moldovadır, örgüte sonradan Özbekistan'da katılmıştır. Türkiye ve Letonya ise gözlemci ülkeler arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü</span> Bağımsız Devletler Topluluğu tarafından kurulan askerî ittifak

Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ), 7 Ekim 2002 tarihinde altı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkesi tarafından kurulan hükûmetlerarası askerî ittifaktır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü</span>

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü veya Türk Devletleri İşbirliği Günü, her yıl 3 Ekim tarihinde kutlanmaktadır. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan arasında 3 Ekim 2009 tarihinde imzalanan Nahçıvan Anlaşması sonucunda, bu anlaşmanın imza tarihi olan 3 Ekim'de Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü ilan edilmiş ve kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi</span>

Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), 21 Kasım 2008 tarihinde kurulan ve temeli Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi'ne dair anlaşmaya dayanan parlamentolar arası iş birliğidir.

Türk Akademisi veya eski adıyla Uluslararası Türk Akademisi, 25 Mayıs 2010'da Kazakistan'ın başkenti Astana'da kurulan bilimsel araştırma merkezi. Başlangıçta Türk Akademisi A.Ş. adı altında Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı'na bağlı olarak kurulan akademi, 23 Ağustos 2012'de Bişkek'te gerçekleştirilen Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi II. Zirvesi'nde uluslararası akademi statüsüne kavuşmuştur. Uluslararası Türk Akademisi'nin başkanı Prof. Dr. Darhan Kuandıkoğlu Kıdırali'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Teşkilatı-Türkiye ilişkileri</span>

Türkiye, Türk Devletleri Teşkilatı'nın 4 kurucu üyesinden birisidir. Teşkilatın genel sekreterliği İstanbul'da yer almaktadır. Bu zamana kadar 8 zirve ve 1 toplantı Türkiye'de yapılmıştır. Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı'nın üstünde yer alan beyaz hilâl, Türkiye'nin bayrağında yer alan hilâldir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Özbekistan ilişkileri</span> Devletler arası ilişkiler

Azerbaycan-Özbekistan ilişkileri, Azerbaycan Cumhuriyeti ile Özbekistan Cumhuriyeti arasındaki mevcut ikili ilişkileri tarif eder.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya-Kazakistan ilişkileri</span>

Avustralya-Kazakistan ilişkileri, Avustralya ve Kazakistan arasındaki ikili ilişkiler. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 22 Haziran 1992'de kurulmuştur. Avustralya, Rusya'nın başkenti Moskova'daki büyükelçiliği aracılığıyla Kazakistan'a diplomatik temsilcisini takdim etmiştir. Kazakistan da Singapur'daki büyükelçiliği aracılığıyla Avustralya'ya diplomatik temsilcisini takdim etmiş ve Sidney şehrinde başkonsolosluğunu açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Kazakistan ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri ve Kazakistan Cumhuriyeti, 16 Aralık 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. Amerika Birleşik Devletleri Ocak 1992'de Almatı'da büyükelçiliğini açtı ve daha sonra 2006'da Astana'a taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı</span>

Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı, Asya'da barışı, güvenliği ve istikrarı teşvik etmeye yönelik iş birliğini geliştirmek için hükûmetlerarası bir forumdur. Asya'da ve dünyanın geri kalanında barış, güvenlik ve istikrar arasında yakın bir bağlantı olduğunun kabulüne dayanan bir forumdur. Konferansın ana fikri, güvenliğin bölünmezliği, ortak inisiyatif ve küçük ve büyük devletlerin karşılıklı yarar sağlayan etkileşimi önceliğine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi</span>

Dokuzuncu Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi, Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi ya da resmî adıyla Türk Devletleri Örgütü Devlet Başkanları Konseyi Toplantısı zirvesi, Türk Devletleri Teşkilatı'nın 11 Kasım 2022 tarihinde Özbekistan'ın Semerkant şehrinde düzenlediği zirvedir.

Aşağıda 1992 ve 2010 yılları arasında düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirveleri listelenmiştir. Bu zirveleri 2011-2021 yılları arasında Türk Keneşi zirveleri ve 2022 yılından itibaren Türk Devletleri Teşkilatı zirveleri takip etmiştir.

Aşağıda 1992 ve 2010 yılları arasında düzenlenen Türk Keneşi Devlet Başkanları Zirveleri listelenmiştir. 1992-2010 yılları arasında Türk Dili Konuşan Ülkeler zirveleri yılları arasında gerçekleştirilmiştir. 2022 yılından beri Türk Devletleri Teşkilatı zirveleri olarak düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kültür ve Mirası Vakfı</span>

Türk Kültür ve Mirası Vakfı, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının girişimiyle Kazakistan Cumhuriyeti, Kırgız Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanlarının desteğiyle kurulmuştur. Vakfın tüzüğü 23 Ağustos 2012 tarihinde Türk Dili Konuşan Devletler İşbirliği Konseyi'nin Bişkek zirvesinde kabul edilmiştir.