İçeriğe atla

1. Belarus Cephesi

1. Beyaz Rusya Cephesi
1. Beyaz Rusya Cephesi Sancağı
Etkin1943-1945
Ülke Sovyetler Birliği
Sınıfı Kızıl Ordu
TipiOrdu grubu
GöreviUkrayna, Polonya ve Almanya'da Kızıl Ordu Operasyonlarının koordinasyonu ve yürütülmesi
BüyüklükBirkaç Ordu
SavaşlarıII. Dünya Savaşı
Komutanlar
Ünlü
komutanları		Mareşal Konstantin K. Rokossovski (Ekim 1943 - Kasım 1944)
Mareşal Georgiy K. Jukov (Kasım 1944 - Haziran 1945)

1. Beyaz Rusya Cephesi (Belarusça: Першы Беларускі фронт), II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun önemli bir oluşumu ve Batı ordu grubuna eşdeğerdir.

Oluşturma ve ilk harekâtlar

Başlangıçta Beyaz Rusya Cephesi, 20 Ekim 1943'te mevcut olan Merkez Cephesinin yeni tanımı olarak kuruldu. Merkez Cephesini komuta eden General Konstantin K. Rokossovski, cephenin komutasına yerleştirildi. 1943 yılında Gomel-Rechitsa Taarruzu ve ardından 1944 yılında Kalinkovichi-Mozyr Taarruzu başlatıldı.

Yeniden oluşum ve 1944 harekâtları

Dinyeper-Karpatlar Taarruzunun ardından 17 Şubat 1944 tarihinde 1. Beyaz Rusya Cephesi (1BF) olarak yeniden adlandırıldı. 21 Şubat'ta, 26 Şubat'a kadar devam eden Rogachev-Zhlobin Taarruzu başladı.[1] Bir sonraki operasyon, Bagration Harekâtı'nın bir parçası olan Bobruysk Taarruzu ve 26 Haziran'da cephe saldırıları Bobruysk'u kuşatarak Alman 41. Panzer Kolordusu'nun (9.Ordunun bir parçası) 40.000 askerini yakaladı. 18 Temmuz - 2 Ağustos tarihleri arasında Cephe, Lublin-Brest Taarruzu'nun bir parçasıydı. 2 Ağustos - 30 Eylül tarihleri arasında, Vistula'nın doğusundaki Almanları püskürttü (Radzymin Muharebesi, 1-10 Ağustos'ta gerçekleşti). 8. Muhafız, 28, 47, 65, 69 ve 70. Ordular Radzymin'e katıldı. Aynı dönemde, 14 Eylül'de, Polonya güçlerinin desteğiyle cephe, Varşova'nın bir banliyösü olan Praga'yı ele geçirdi.

1945 harekâtları

Bir sonraki saldırı, Vistül-Oder Taarruzu'nun bir parçası olan Varşova-Poznań Harekâtı'nda gerçekleşti. Cephe, 13 Ocak'ta Doğu Prusya'da Pillkallen'e (1938-1945 yılları arasında Schlossberg) yönelik bir saldırı başlattı ve 3. Panzer Ordusu'nun sert direnişiyle karşılaştı. 1. Beyaz Rusya Cephesi, Alman Dokuzuncu Ordusu'na saldırısını Magnuszew ve Puławy köprülerinden 14 Ocak saat 08.30'da tekrar ağır bir bombardıman ile başlattı.[2] 33 ve 69. Ordular Puławy köprü başından 30 km derinliğe kadar çıkarken, 5th Shock ve 8. Muhafız Ordusu Magnuszew köprü başından çıktı. 2 ve 1. Muhafız Tank Ordusu, ihlali kullanmaya kararlıydı. Cephe, 25 Ocak'ta 66.000 Alman'ın bulunduğu Poznań kale şehrini kesti ve günde 80 km ilerlemeye devam etti. 8. Muhafız Ordusu, 23 Şubat'ta aldıkları şehri kuşatmayı bıraktı.[3] Adolf Hitler Almanya'daki sorunlarla uğraşırken Stalin, Varşova yakınlarındaki Alman Ordusunu mağlup etmişti.

Berlin'in ele geçirilmesi

1. Ukrayna Cephesi ile beraber, Berlin Muharebesi'nde Berlin'e saldırdı.

II. Dünya Savaşı'ndaki son iki büyük saldırısı nedeniyle Kasım 1944'te Mareşal Georgiy Jukov cephe komutanı olarak atandı. Polonya ve Doğu Prusya'nın ele geçirilmesinden sonra (ele geçirme 25 Nisan'da Pillau'nun ele geçirilmesiyle sona erdi) Ocak - Mart 1945'ten itibaren Sovyetler, Nisan ayının ilk iki haftasında güçlerini yeniden konuşlandırdılar. Mareşal Georgiy Jukov, güneyde Frankfurt'tan Baltık'a kadar Oder nehri boyunca dağıtılan cepheyi Seelow Tepeleri'nin önünde bir alana yoğunlaştırdı. 2. Beyaz Rusya Cephesi, Seelow Tepeleri'nin kuzeyindeki 1BF tarafından boşaltılan pozisyonlara taşındı. Bu yeniden dağıtım devam ederken hatlarda boşluklar kalmış ve Danzig yakınlarındaki bastırılan Alman Ordusu'nun kalanları Oder'den kaçmayı başarmıştı.

16 Nisan'ın ilk saatlerinde Berlin Taarruz Harekâtı, Berlin'i ele geçirmek ve Elbe'deki Batı Müttefik güçleriyle bağlantı kurmak amacıyla başladı. Harekât, 1BF ve Mareşal Konev'in 1. Ukrayna Cephesi (1UF) tarafından Seelow Tepeleri'ne saldırı ile başladı. Başlangıçta 1BF, Alman savunma hatlarını parçalamakta büyük zorluk çekti, ancak üç gün sonra direnç kırıldı ve Berlin'in eteklerine yaklaştılar. 22 Nisan'a kadar 1BF, Berlin'in kuzey ve doğu banliyölerine nüfuz etmişti. Berlin'i kuşatmayı 25 Nisan'da 1BF ve 1UF birimlerinin Berlin'in batısındaki Kietzen'de bir araya gelmesiyle tamamladılar. Caddede ve evden eve dövüşün ardından, Berlin'in garnizonunun komutanı General Weidling, Mareşal Chuikov ile bir araya geldi ve Berlin'i 2 Mayıs'ta yerel saatle 15.00'da koşulsuz olarak teslim etti.

Savaş sonrası

8 Mayıs'ta Berlin'de imzalanan bir tören sonrasında Alman silahlı kuvvetleri koşulsuz olarak teslim oldu ve Avrupa'daki savaş sona erdi. Savaştan sonra Cephe karargahı Almanya'da Sovyet Kuvvetleri Grubu'nu kurdu.

Kaynakça

  1. ^ Keith E. Bonn, Slaughterhouse: The Handbook of the Eastern Front, Aberjona Press, Bedford, PA, 2005, s.42
  2. ^ Duffy, s.72
  3. ^ Christopher Duffy, Red Storm on the Reich, New York: Athenum Press, 1991, s.250

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kursk Muharebesi</span> Alman-Sovyet muharebesi

Kursk Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Alman kuvvetlerinin Kursk çıkıntısına karşı 1943 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında giriştikleri genel taarruzdur. II. Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri ve bir günde en fazla kayıp verilmiş hava çatışmaları bu muharebede gerçekleşmiştir. Almanların Doğu Cephesi'nde gerçekleştirdiği son stratejik taarruzdur. Sonucundaki Sovyet zaferi, Doğu Cephesi'nde inisiyatifi Sovyetlere vermiştir ve savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Satürn Harekâtı</span>

Küçük Satürn Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Stavka'nın gerçekleştirdiği bir karşı taarruzdur.

<span class="mw-page-title-main">Uranüs Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Stalingrad Cephesinin son evrelerinde gerçekleşen imhaya yönelik oprasyonunun gizli adıdır.

Uranüs Harekâtı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Rumen 3. Ordusu, 4. Ordusu, Alman 6. Ordu ile 4. Panzer Ordusu'ndan bazı birliklerin Stalingrad ve batısında kuşatılmasıyla sonuçlanan bir Sovyet stratejik taarruzunun kapalı adıdır. Harekât, Stalingrad Muharebesi'nin son evrelerinde, Stalingrad ve civarındaki Mihver kuvvetleri imha etmeyi amaçlamıştır. Harekâta ilişkin planlar 1942 yılının Eylül ayı ortaları gibi erken bir tarihte oluşturulmaya başlanmıştı. Esas olarak Kafkasya'daki Mihver kuvvetlerini ve Stalingrad'a taarruz durumundaki B Ordular Grubu'nu kuşatmayı ve imha etmeyi, eş zamanlı olarak planlıyordu. Kızıl Ordu, Alman kuvvetlerinin Stalingrad içindeki yırtıcı çatışmalara çekmiş, zaman kazanmak için toprak vermiş, inatçı bir savunma sürdürerek bu kuvvetlerin gücünü zayıflatmış ve moral olarak yıpratmıştır. Öte yandan Mihver kanatlarının savunması, zayıf donanımlı ve fazlasıyla yayılmış Macar, Rumen ve İtalyan birlikleri tarafından tutulmaktaydı. Kızıl Ordu taarruzu da Rumen kuvvetlerin cephesi üzerinden yapılmıştır. Ayrıca bu birliklerin, Kızıl Ordu taarruzlarını göğüslemeyi sağlayacak ağır silahları yoktu ya da yetersizdi.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Muharebesi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının son büyük muharebesi

Berlin Muharebesi, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı sonlarında düzenlediği genel taarruzlardan biri olan Berlin Stratejik Taarruz Harekâtı sonunda gerçekleşen muharebedir. Avrupa Cephesi'ndeki son genel taarruz olmamakla birlikte, Almanya'nın kayıtsız şartsız teslimiyle sonuçlandığı için savaşı bitiren muharebe olarak kabul edilmektedir. Berlin Harekâtı, sadece Berlin'i almak için girişilen bir harekât değildi. Esas olarak üç Sovyet cephesi kuvvetlerinin, hâlen Alman kontrolünde olan Elbe Nehri'nin doğusundaki Alman topraklarının işgalini amaçlıyordu. Elbe, Alman topraklarını kuzeyden güneye kabaca ikiye bölmektedir. Berlin Muharebesi ise, kentin Kızıl Ordu birliklerince ele geçirilmesi içindi, çatışmalar kent sınırları içinde gerçekleşti ve Avrupa cephelerinde savaşın sonunu getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Bagration Harekâtı</span> Harekât

Bagration Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun yürüttüğü Beyaz Rusya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın kapalı adıdır. Harekât, 22 Haziran ve 19 Ağustos 1944 tarihleri arasında icra edilmiş olup sonuçta Alman kuvvetleri Beyaz Rusya'dan ve Doğu Polonya'dan çıkartılmıştır. Harekâta verilen Bagration kapalı adı, 18. ve 19. yüzyıllarda yaşamış ve Borodino Muharebesi sırasında ölümcül bir yara almış olan Çarlık generali, prens Pyotr Bagration'a dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seelow Tepeleri Muharebesi</span>

Seelow Tepeleri Muharebesi, Sovyet Seelow-Berlin Taarruz Harekâtı'nın bir parçasıdır. II. Dünya Savaşı'nda geniş savunma mevzilerine yönelen son taarruzdur. Çatışmalar 16 - 19 Nisan tarihleri arasında üç gün sürdü. Mareşal Georgi Jukov'un 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin bir milyona yakın askeriyle, Berlin'in Kapısı olarak kabul edilen mevzilere taarruz etti. Bu taarruz kuvvetlerinin karşısında Alman 9. Ordusu'nun yaklaşık 110 bin askeri vardı. Alman 9. Ordu'su, Vistül Ordular Grubu'na bağlı olup General Busse komutası altında idi.

<span class="mw-page-title-main">Dinyeper-Karpatlar Taarruzu</span>

Dinyeper-Karpat Taarruzu, 24 Aralık 1943 - 14 Nisan 1944 tarihleri arasında, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 1., 2., 3. ve 4 Ukrayna Cepheleri ile 1. Belarus Cephesi tarafından yürütülen bir stratejik taarruz harekâtıdır. Bu harekât, Alman Merkez ve Güney ordu gruplarına karşı, Ukrayna'nın tümünü ve Moldova'yı Alman işgalinden geri almayı hedeflemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kutuzov Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Alman kuvvetlerine karşı Kızıl Ordu’nun yürüttüğü askeri bir harekât

Kutuzov Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Alman kuvvetlerine karşı Kızıl Ordu'nun yürüttüğü askeri bir harekâttır. I. Napolyon'un 1812 yılında Rusya'yı istilası sırasında Rusya'yı yenilgiden kurtaran General olarak ünlenen Mihail İllarionoviç Kutuzov'a ithafen, harekâta onun ismi verilmiştir. Harekât 12 Temmuz'da başladı ve 18 Ağustos 1943 tarihinde sona erdi. Muharebelerin son aşamasında, Oryol yakınlarında mevzide olan 2. Panzer Ordusu'nun, Sovyet Batı ve Bryansk Cepheleri tarafından atılmasıyla Oryol girintisi ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rumyantsev Harekâtı</span>

Rumyantsev Harekâtı, Belgorod - Harkiv Stratejik Taarruz Harekâtı’nın kapalı adıdır. Harekât, Kızıl Ordu tarafından 3 Ağustos 1943 ve 23 Ağustos 1943 tarihleri arasında Wehrmacht'ın 4. Panzer Ordusu ve Kempf Ordu Müfrezesi’ne karşı yapıldı. Harekât, Voronej ve Step Cepheleri tarafından Kursk çıkıntısının güneyinde, Belgorod ve Harkov civarında ve derinliğinde icra edilmiştir.

Lublin-Brest Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Harekâtı kapsamında sürdürdüğü bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 18 Temmuz - 2 Ağustos 1944 tarihleri arasında yapılmış olup Alman kuvvetlerini merkez ve doğu Polonya'dan çıkarmayı amaçlamaktadır. Genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. 1. Belarus Cephesi'nin güney kanadı (sol) tarafından Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu'na ve Merkez Ordular Grubu'na karşı icra edilmiştir.

Radzymin Muharebesi, Kızıl Ordu'nun 1. Belarus Cephesi kuvvetleri ile 39. Panzer Kolordusu arasında gerçekleşen bir dizi çatışmadır. Bu çatışmalar esasen STAVKA'nın Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın bir parçası olan Lublin-Brest Taarruzu harekâtı sırasında, 1 - 10 Ağustos 1944 tarihleri arasında gerçekleşti. Harekât alanı, Varşova'nın yakınlarındaki bir kasaba olan Radzymin civarıdır. Bu muharebeler sırasında, Varşova'ya 20 km. mesafede, Belostok demiryolu hattı üzerindeki Wolomin kasabası civarı, II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'da gerçekleşen en büyük çaplı tank muharebesine sahne olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vistül-Oder Taarruzu</span> II. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzu

Vistül-Oder Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzudur. Taarruz Harekâtı 12 Ocak - 2 Şubat 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Bu taarruzla Sovyet kuvvetleri, Doğu Polonya'da Vistül Nehri üzerindeki taarruz çıkış hatlarından Alman toprakları içlerine kadar ilerlediler. Ulaştıkları hat, Alman başkenti Berlin'e 70 km. mesafede olan Oder Nehri kıyılarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Pomeranya Taarruzu</span>

Doğu Pomeranya Taarruzu ya da Doğu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu'nun Pomeranya ve Batı Prusya'daki Wehmacht kuvvetlerine karşı giriştiği ve 10 Şubat - 4 Nisan 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiş bir genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Sovyet kaynaklarında birbirini izleyen alt operasyonlar olarak değerlendirilmektedir.

Konitz-Köslin Taarruz Harekâtı 10 Şubat - 6 Mart 1945
Danzig Taarruz Harekâtı 7 - 31 Mart 1945
Arnswalde-Kolberg Taarruz Harekâtı 1 - 18 Mart 1945
Altdamm Taarruz Harekâtı 18 Mart - 4 Nisan 1945

Silezya Taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu tarafından Silezya'daki Wehrmacht kuvvetlerine karşı icra edilen iki genel taarruz harekâtıdır.

Aşağı Silezya Taarruzu, Mareşal İvan Konev'in 1. Ukrayna Cephesi kuvvetlerince Aşağı Silezya'ya yönelik genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Alman askeri varlığını Aşağı Silezya'nın büyük bir bölümünden çıkarttı ve bölgenin başkenti Breslau'da büyük bir Alman birliğini kuşattı.

Gün Dönümü Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesinde gerçekleşen son Alman tank taarruz harekâtıdır. Harekât, bazı kaynaklarda "Stargard Tank Muharebesi" olarak geçmektedir. Alman plânlamasında geniş kapsamlı bir taarruz olarak ele alınmıştı, fakat uygulamada daha dar kapsamlı olarak hayata geçirildi. Alman saldırısı Kızıl Ordu tarafından püskürtüldü. Fakat yine de Sovyet Yüksek Komutanlığı'nı (STAVKA), Berlin Harekâtı'nı ertelemeye yöneltmiştir.

Halbe Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın sonlarında Doğu Cephesi'nde gerçekleşen bir çatışmadır. General Theodor Busse komutasındaki Alman 9. Ordu'sunun, Berlin Harekâtı sırasında Sovyet kuvvetlerince bir savaş gücü olarak imha edilmesiyle sonuçlanan muharebedir, 24 Nisan - 1 Mayıs 1945 tarihleri arasında yer almıştır.

Oder-Neisse Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın son yılında Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen Merkezi Avrupa Seferi içinde yer alan son iki stratejik taarruzdan birinin ilk evresine Alman kaynaklarında verilen addır. İlk taarruz evresinde dört gün süren çatışmalar, Berlin Muharebesi'nin daha geniş çerçevesi içinde ele alınır. Sovyet askeri plancıları, Berlin Stratejik Taarruz Harekâtı'nı üç cephe taarruz harekâtı ve bir kıskaç harekâtı olarak dört bölüm olarak planladılar.

<span class="mw-page-title-main">2. Belarus Cephesi</span>

2. Beyaz Rusya Cephesi (2BF), II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun oluşumudur.

<span class="mw-page-title-main">1. Ukrayna Cephesi</span>

1. Ukrayna Cephesi, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun oluşumudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.