Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.
Arap harfleri, 7. yüzyılın üçüncü çeyreğinden itibaren Emevi ve Abbasi imparatorlukları aracılığıyla Orta Doğu merkezli geniş bir alana yayılma olanağı bulmuş İslam dininin benimsendiği coğrafyalarda kabul gören, kökeni Arap alfabesine dayalı, ünsüz alfabesi türünde bir yazı sistemidir. Dünyada Latin alfabesinden sonra en çok kullanılan yazı sistemidir.
Türk dilleri alfabeleri veya çağdaş Türk yazı dilleri alfabeleri çağdaş dönem Türk yazı dilleri için kullanılan çeşitli alfabelerdir. Uzun tarihî dönemler içinde kullanılmış olan Türk yazı sistemlerinin sonrasında, bazılarının terki, bazılarının devamı ile günümüzde kullanımda olmuşlardır.
Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.
Başkurtça veya Başkırca, çağdaş Türk yazı dillerinden biridir ve Kıpçak grubuna bağlıdır. Çoğunluğu Başkurdistan'da yaşayan Başkurtlarca konuşulur.
Xx Türk alfabesinde kullanılmayan bir Roma harfidir. IPA'daki değeri damağın arkasından gelen bir H sesidir. Türkçedeki ıxlamur (ıhlamur) sözcüğünün bu harfle yazılması doğru ses değerlerine örnek teşkil eder. Bazı dillerde normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. Yunanca, Kürtçe, Lazca ve Azerbaycan Türkçesinde de tıpkı Arapçadaki Hı (خ) gibi bir art damak sesini çıkarmak için kullanılır. Kiril Alfabesindeki Х harfi ile aynı ses değerine sahiptir.
Hh, Türk alfabesinin 10. harfidir. Türkçedeki H harfi, yöreden yöreye söyleyiş farklılıkları gösterir. Batıdan doğuya gidildikçe, alışılagelmiş H sesi, boğazın daha derininden gelen ya da daha hırıltılı bir sese dönüşür. Yunancadaki Χχ, Almancadaki ch ve Arapçadaki خ bu sese örnektir. Türkiye'nin tüm komşularında durum böyleyken Türkiye H sesinin böyle kullanıldığı dar bir coğrafyadır. H harfi, İngilizce, Almanca gibi dillerde de Türkçedeki gibi seslendirilir.
Ayırıcı im, fonetik işaret veya diyakritik; telaffuz, ton ve diğer ayırıcı unsurları belirtmek için gliflere eklenen imdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ötümsüz artdişyuvasıl sürtünmeli ünsüz sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde ayırıcı imlere örnekler görülebilir.
Х Kiril alfabesinin 23. harfidir. Türkçedeki normal H sesinden biraz farklıdır. Ötümsüz artdamaksıl sürtünmeli ünsüz (dinle) sesini göstermek için kullanılır. Normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. H sesi hiçbir engele takılmadan çıkarken, bu ses boğazın üst kısmında titreşir.
Fars alfabesi, Farsçanın İran ve Afganistan'da kullanılan yazı sistemidir. Kökeni Arap alfabesine dayanır, bu alfabeye Arapçada bulunmayıp Farsçada bulunan ژ,چ,پ ve گ harflerinin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Osmanlı alfabesi büyük ölçüde bu alfabeden uyarlanmıştır.
Vuk Stefanović Karadžić tarafından hazırlanmış alfabedir. Sırp Alfabesi'nde her ses için bir harf oluşturulduğundan yazıldığı gibi okunur. Okunduğu gibi yazılır. Sırpça hem Latin hem de Kiril harfleriyle yazılabilir.
Hı (خ), Arap alfabesinin yedinci harfi. Bu harfin Yunanca benzeri Χ, χ harfidir. Ebced hesabındaki değeri 600'dür. Kamerî harflerdendir.
Ha (ح), Arap alfabesinin altıncı harfi. İbranice muadili het harfidir. Ebced hesabındaki değeri 8'dir. Kamerî harflerdendir.
Dad (ض), Arap alfabesinin on beşinci harfi. Ebced hesabındaki değeri 800'dür. Şemsî harflerdendir.
Latinizasyon (Romanizasyon) tabiri genel olarak Latin alfabesi dışındaki ses sistemlerinin Latin alfabesine çevrilmesini ifade eder. Arapçanın Latin alfabesine çevirisi yapılırken bu uygulamaların hiçbirinde (fonetik alfabeler hariç) ortak bir uygulama geliştirilememiştir. Çünkü her ülke kendi harflerini esas alan bir çeviri sistemi benimsemiştir. Fakat yine de ana hatlarıyla genel kabul görmüş bazı sesler ve simgeler tercih edilmeye başlanmıştır. Ortak Türkçe alfabesi esas alınarak yapılan bir işaret sistemi büyük oranda geliştirilmiş durumdadır. Fakat yine de çeşitli ülkelerin, sesleri simgelerken kullandıkları harflerin değişik olması nedeniyle farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
Ⱨⱨ Türkî Kiril Alfabelerinde yer alan Ҳ harfinin Latin alfabesine çevrilmesinde kullanılan bir ses değeridir. Arapçadaki Ha (ح) harfidir.
Ḩ Boğazın sıkılmasıyla ortaya çıkan bir sestir. Arapçadaki Ha (ح) harfidir.
Çengel işareti, dil biliminde ve çoğu dilde kullanılan bir diyakritik işarettir. Türkçede yalnız sessiz harflerde kullanılan ve harflerin ses değerlerini değiştiren bir göstergedir.
Zaza alfabesi, Zazacanın yazımında kullanılan Latin alfabesi temelli alfabedir. 32 harften oluşur.