İçeriğe atla

ʻOumuamua

1I/ʻOumuamua
(ESO/M. Kornmesser & nagualdesign) İlk kez teyit edilen yıldızlararası asteroid olan ʻOumuamua'ya ait bir sanatçı izlenimi.[1]
Keşif [2][3]
KeşfedenRobert Weryk, Pan-STARRS 1 kullanarak
Keşif yeriHaleakala Obs., Hawaii
Keşif tarihi19 Ekim 2017
Adlandırmalar
MPC belirtmesi1I/2017 U1 (ʻOumuamua)[4]
Telaffuzİngilizce telaffuz: [oh'moo@'moo@]  ( dinle)
Adın kaynağı
(Hawaii dili adı)[4]
Alternatif adlar
1I/ʻOumuamua
1I/2017 U1 · A/2017 U1 [5]
C/2017 U1 [3] · P10Ee5V
Yıldızlararası cisim[4]
hiperbolik asteroit (JPL)[6]
Yörünge özellikleri [6]
Dönem 31 Ekim 2017 (JG 2458057.5)
Gözlem yayı34 gün
Günöteyok
Günberi0.25534 AU
Yarı büyük eksen
−1.2799 AU[n 1]
Dış merkezlik1.19949 ± 0.00019
26,33±0,01 km/s (yıldızlararası)[7]
35.060°
0° 40d 48.72s / gün
Eğiklik122.69°
24.599°
241.70°
Dünya MOID0.0958 AU · 37.3 LD
Jüpiter MOID1.455 AU
Fiziksel özellikler
Tayf tipi
RR (kırmızı, özelliksiz)[8]
D?[9]
P?[10]
B–V = 0,7±0,06[9]
V-R = 0,45±0,05[9]
g-r = 0,47±0,04[10]
r-i = 0,36±0,16[10]
r-J = 1,20±0,11[10]
19.7 to >27.5[7][n 2][11]
22,08±0,45[6]
Boyutlar180 × 30 × 30 m (tahmini albedo 0.10)[9][12]
200 m (tahmini albedo 0.06–0.08)[10]
8,10±0,02 h[13]
8,10±0,42 h[10]
Albedo0.1 (spektral sonuç)[9]
0.06–0.08 (spectral est.)[10]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

1I/ʻOumuamua (resmî adlandırma: 1I/2017 U1; önceki adlandırma: C/2017 U1 (PANSTARRS) ve A/2017 U1), Güneş Sistemi'nin dışından geldiği tespit edilebilen ilk yıldızlararası nesnedir.[14] 19 Ekim 2017'de Robert Weryk tarafından oldukça eksantrik hiperbolik bir yörüngede, Güneş'ten döndükten 40 gün sonra keşfedildi. İlk gözlemler, cismin Güneş'ten uzaklaştığı sırada Dünya'dan 0,2 AU (30.000.000 km; 19.000.000 mil) uzaklıktayken Pan-STARRS teleskobu ile yapıldı. Başlangıçta bir kuyrukluyıldız olarak kabul edilen cisim, bir hafta sonra bir asteroit olarak yeniden sınıflandırıldı. Yıldızlararası nesnelere ait yeni bir sınıfın ilkidir. Hiperbolik yörüngesinin bir sonucu olarak 2022'de Neptün'ün yörüngesinden geçecek ve Oort bulutunu yaklaşık 20.000 yıllık bir sürede geride bırakacaktır. Nesnenin galaktik diskteki yıldızlar arasında sürüklendiği süre ise bilinmemektedir.

Otuz dört günlük gözlem yayına dayanarak elde edilen bulgulara göre ʻOumuamua'nın yörünge sapması 1,20'dir ve bu sapma oran, Güneş Sistemi'nde henüz gözlemlenen herhangi bir nesnenin en yüksek noktasıdır.[6][7] Bir önceki rekor, 1,057 yörünge dış merkezliliği ile C/1980 E1'e aittir.[15][16][n 3] ʻOumuamua'nın yörüngesinin hem dışına hem de içe doğru yuvarlaklığının yüksek dış merkezliliği, Güneş Sistemi'ne hiçbir zaman yerçekimi olarak bağlı olmadığını göstermektedir. Güneş'in kurtulma hızından daha hızlı olan yüksek süratli gelişinden ötürü cisim, yıldızlararası bir cisimdir. Gezegenlerin yörüngelerine ters yönde, yaklaşık 60 derecelik ekliptik eğiminde hareket etmektedir. ʻOumuamua'nın hareket yönü güneş apsisinden 6 derecedir.[17]

Terminoloji

Türünün bilinen ilk nesnesi olan ʻOumuamua, astronomik nesneler için isim belirleyen Uluslararası Astronomi Birliği için benzersiz bir örnek teşkil etti. Yıldızlararası nesneler için yeni bir isimlendirme yapılarak I kullanıldı ve ʻOumuamua için 1I isimlendirmesi yapıldı, böylece henüz sınıflandırılmamış bu yıldızlararası nesnelerin adlandırılması için I-numaralar kullanılacaktır.[4] "Bu nedenle bu nesneye atıfta bulunmak için doğru biçimler şunlardır: 1I; 1I/2017 U1; 1I/ʻOumuamua; ve 1I/2017 U1 (ʻOumuamua)".[4]

Cismin adı, Hawaii dilinde "keşif, öncü birlik" anlamına gelen[18] ʻou.mua.mua (ʻou kısmı "uzanmak" ve mua, kısmı ise vurgu için yinelenerek "...den önce, ilki, birincisi")[4] sözcüğünden gelmektedir ve bu cismin uzun bir yoldan geçerek bize ulaşmak üzere gönderilen bir öncü birlik veya elçiye benzetişini yansıtmaktadır.[4][19] Adlandırmanın önündeki ilk karakter bir kesme işareti olmayıp Hawaii dilindeki bir ʻokinadır ve tek bir tırnak işareti ile gösterilir.[20] Ad, Pan-STARRS ekibi tarafından Ka'iu Kimura ve Hilo'daki Hawaii Üniversitesi'nden Larry Kimura ile istişarede bulunularak seçildi.[21]

Gözlemler

ʻOumuamua'nın yörüngesi ile ilgili gözlem ve sonuçlar öncelikle Pan-STARRS1 Teleskobu ve Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu'ndan (CFHT) elde edilen verilerle elde edildi ve cismin bileşimi ile şekli, Şili'deki Very Large ve Gemini South teleskoplarının yanı sıra Hawai'deki Keck 2 Teleskobu'yla belirlendi. Bu bilgiler, Karen J. Meech, Robert Weryk ve meslektaşları tarafından toplandı ve 20 Kasım'da Nature'da yayımlandı.[22][23]

Yörünge 

ʻOumuamua, Güneş'e göre 26 km/s (58.000 mph)[n 4] hiperbolik bir aşırı hızla kabaca Lyra takımyıldızındaki Vega yıldızının yönünden gelmiş gibi,[17][24] görünen yıldızlararası bir cismin bilinen ilk örneği olarak ortaya çıkmaktadır. ʻOumuamua hareketinin yönü Güneş tepesine yakındır ve bu da, Güneş Sistemi dışındaki cisimlerden gelen yaklaşımlar için en muhtemel yöndür.[17] 26 Ekim'de, Catalina Sky Survey'den iki keşif gözlemi 14 ve 17 Ekim tarihlerinde bulundu.[25][26] İki haftalık bir gözlem yayı, bu cismin yörüngesinin hiperbolik doğasını doğruladı.[6][27]

ʻOumuamua'nın Güneş'e göre hızı
Mesafe Tarih Hız

km/s

2300 AU 1605 26.34
1000 AU 1839 26.35
100 AU 2000 26.67
10 AU 2016 29.50
1 AU 9 Ağustos 2017 49.67
Perihelion 9 Eylül 2017 87.7
1 AU 10 Ekim 2017 49.67[n 5]
10 AU 2019 29.51
100 AU 2034 26.65
1000 AU 2196 26.36
2300 AU 2430 26.32
ʻOumuamua'nın yıldızlararası hızını Oort Bulut cisimlerine kıyasla Güneş'ten 200 AU'ya gelen hızı[n 6]
Cisim Yıl Hız

km/s

gözlem sayısı ve gözlem yayı[n 7]
90377 Sedna1746 2.66 9240 gün 196
C/1980 E1 (Bowell) 1765 2.98 2514 günde 179
C/1997 P2 (Spacewatch) 1779 2.99 49 günde 94
C/2010 X1 (Elenin) 1798 2.96 235 günde 2222
C/2012 S1 (ISON)1801 2.99 784 günde 6514
C/2008 J4 (McNaught) 1855 4.88 15 günde 22[n 8]
1I/ʻOumuamua 1982 26.5 34 günde 115

Jean Schneider tarafından yapılan bir analize göre Güneş Sistemi'mizden yörüngeye ulaşmak neredeyse imkânsızdır.[28] Yıldızlararası boşlukta Güneş'e göre 2.633 km/s (5.890.000 mph) kadar sonsuzdaki bir hıza sahiptir ve Güneş cismi içe doğru çekerken hız 9 Eylül'de perihelyonda 8.771 km/s (19.620.000 mph) üzerine çıktı.[7][n 9]

Gök bilimciler, kasım ayı ortalarına doğru cismin yıldızlararası bir nesne olduğundan emin oldular.[28][29][30] ʻOumuamua'nın gelen yörünge boyunca şiddetli hiperbolik geçişi, Güneş Sistemi içindeki yerçekimi kuvvetleri nedeniyle hiçbir zaman belirgin bir değişim geçirmediğini göstermektedir. Gelen yüksek hızını Güneş Sistemi'nin yerçekimi kuvvetlerine atfetmek mümkün değildir.[29]

Yörüngenin geri doğru yapılan tahminlerinde  asteroidin, 9 Eylül'de perihelyon (günberi) boyunca geçtiği hesaplandı ve Güneş'ten 0.255 AU (3,81×1010 km; 2,37×1010 mi) uzaktaydı.[6] Ufak ve hafif olan cismin ekim ayı sonlarına doğru ~23 büyüklükte solduğu belirlendi.[26]

Asteroide ait doğası

28 Ekim 2017'de William Herschel Telescope ile görüntülenen ʻOumuamua, görüntünün merkezinde sabit bir ışık kaynağı olarak görülmektedir. Teleskop hızla hareket eden asteroidi izlediği için arka plan yıldızları çizgi çizgi görünmektedir.

Başlangıçta, ʻOumuamua, 25 Ekim 2017'de şiddetli hiperbolik yörüngeye dayanan C/2017 U1 (PANSTARRS) kuyruklu yıldızı olarak duyuruldu.[3] Herhangi bir kuyrukluyıldız aktivitesini doğrulamak için aynı günün sonunda Very Large Telescope (VLT)'ta çok derin istifli fotoğraflar çekildi ve nesnenin  bir kuyrukluyıldız saçı olduğuna dair bir bulguya rastlanmadı.[n 10] Böylece cisim, A/2017 U1 olarak yeniden adlandırıldı ve ilk defa bir kuyrukluyıldız, asteroit olarak yeniden adlandırıldı/tanımlandı.[5]

Kuyrukluyıldız saçının olmamasından ötürü yüzey buz miktarı birkaç metrekare ile sınırlanmıştır ve (varsa) herhangi bir uçucu, en az 05 m (16 ft) kalınlığında bir kabuğun altında olmalıdır.[9] Yine kuyrukluyıldız saçının olmaması, yıldız kökenli sistemin don sınırında biçimlenmiş olması gerektiğini ve damocloid'lerde olduğu gibi bu yıldız sisteminin iç bölümündeki tüm buzların süblimleşmesi için yeterince uzun olduğunu göstermektedir. Spektrumun analizi, ikincisinin muhtemel olduğunu göstermektedir.[31][32]

Görünümü ve şekli

ʻOumuamua, 9 Eylül 2017'de yeryüzünün yakınında bulunan STEREO HI-1A gözlemlerinde görülmedi ve parlaklığı ~13.5 mag olarak belirlendi.[10]

25 Ekim'de 42 m (138 ft) William Herschel Teleskobu tarafından kaydedilen spektrumda nesnenin özelliksiz ve Kuiper kuşağı nesneleri gibi kırmızı renkte olduğunu görüldü.[8] Hale Teleskobu'ndan gelen spektrum, kuyruklu yıldız çekirdeği veya Truva atlarını andıran daha az kırmızı bir renk gösterdi.[33] Spektrumu, D-tipi veya P-tipi asteroitlerinkine benzemektedir.[10]

ʻOumuamua, 1.5–2.1 mag ışık eğrisi salınımıyla 8.10 saatlik[10][13] bir dönme periyoduna sahiptir.[13] Meech ve arkadaşları, cismin 7.3 saatlik bir rotasyon periyodu ve 2.5 mag'lıkışık eğrisi salınımı olduğunu bildirdi.[34] Bu da cismin 4.1 ila 6.9 eksensel oranı[10][13] olan oldukça uzun bir cisim olduğunu ve Güneş Sistemi'ndeki en uzun cisimlerden daha büyük ve karşılaştırılabilir olduğunu göstermektedir.[10][13] Gök bilimci David Jewitt'e göre, cisim oldukça uzun biçimi haricinde fiziksel olarak özellik taşımamaktadır.[12]

Notlar

  1. ^ Hiperbolik yörüngedeki nesneler, negatif yarı uzun eksenine sahiptir, bu da onlara pozitif bir yörünge enerjisi verir.
  2. ^ Nesnenin gözlemlenebileceği aralık. Brightness peaked at 19.7 mag on 18 Ekim 2017, and fades below 27.5 mag (the limit of Hubble Space Telescope for fast-moving objects) around 1 January 2018. By late 2019, it should dim to 34 mag.
  3. ^ Unlike ʻOumuamua, C/1980 E1's orbit got its high eccentricity due to a close encounter with Jupiter. Its inbound-orbit eccentricity was less than 1.
  4. ^ For comparison, comet C/1980 E1 will only be moving 4.2 km/s when it is 500 AU from the Sun.
  5. ^ The solar escape velocity from Earth's orbit (1 AU from the Sun) is 42.1 km/s 7 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. For comparison, even 1P/Halley moves at 41.5 km/s when 1 AU from the Sun, according to the formula v = 42.1219 √1/r − 0.5/a, where r is the distance from the Sun, and a is the major semi-axis. Near-Earth asteroid 2062 Aten only moves at 29 km/s when 1 AU from the Sun because of the much smaller major semi-axis.
  6. ^ Results produced with JPL Horizons. 9 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Observer Location: @sun / Table settings option "22. Speed wrt Sun". Option "39. Range & range-rate" for uncertainties.
  7. ^ Orbits computed with only a handful of observations can be unreliable. Short arcs can result in computer generated orbits rejecting some data unnecessarily.
  8. ^ Other orbital solutions show C/2008 J4 entering the Solar System @ 3.5 ± 1.3 km/s. JPL #10 shows that on 1855-Mar-24 C/2008 J4 was moving 4.88 ± 1.8 km/s.
  9. ^ Comet C/2012 S1 (ISON) peaked at 377 km/s during perihelion 26 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. because it passed 0.0124 AU from the Sun (20 times closer than ʻOumuamua).
  10. ^ According to Central Bureau for Astronomical Telegrams's CBET 4450, none of the observers had detected any sign of cometary activity. The initial classification as a comet was based on the object's orbit.

Kaynakça

  1. ^ "Solar System's First Interstellar Visitor Dazzles Scientists". Jet Propulsion Laboratory. 20 Kasım 2017. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017. 
  2. ^ "Small Asteroid or Comet 'Visits' from Beyond the Solar System". NASA. 26 Ekim 2017. 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2017. 
  3. ^ a b c "MPEC 2017-U181: COMET C/2017 U1 (PANSTARRS)". Minor Planet Center. International Astronomical Union. 25 Ekim 2017. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.  (CK17U010)
  4. ^ a b c d e f g "MPEC 2017-V17 : NEW DESIGNATION SCHEME FOR INTERSTELLAR OBJECTS". Minor Planet Center. International Astronomical Union. 6 Kasım 2017. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2017. 
  5. ^ a b "MPEC 2017-U183: A/2017 U1". Minor Planet Center. International Astronomical Union. 25 Ekim 2017. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.  (AK17U010)
  6. ^ a b c d e f "JPL Small-Body Database Browser: ʻOumuamua (A/2017 U1)". JPL Small-Body Database. Jet Propulsion Laboratory. 22 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
    JPL 1 (Solution date: 2017-Oct-24) JPL 10 (Solution date: 2017-Nov-03) JPL 14 (Solution date: 2017-Nov-21)
  7. ^ a b c d "Pseudo-MPEC for A/2017 U1 (FAQ File)". Bill Gray of Project Pluto. 26 Ekim 2017. 29 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2017.  (Orbital elements) 30 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ a b @FitzsimmonsAlan (27 Ekim 2017). "Spectrum of A/2017 U1 obtained on Wednesday night with the @INGLaPalma 4.2m WHT. Colour is red like Kuiper Belt Objects, featureless" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. 
  9. ^ a b c d e f Jewitt, David; Luu, Jane; Rajagopal, Jayadev; Kotulla, Ralf; Ridgway, Susan; Liu, Wilson; Augusteijn, Thomas (2017). "Interstellar Interloper 1I/2017 U1: Observations from the NOT and WIYN Telescopes" (PDF). Submitted to Astrophysical Journal Letters. arXiv:1711.05687 $2. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  10. ^ a b c d e f g h i j k l Bannister, Michele T.; Schwamb, Megan E. (2017). "Col-OSSOS: Colors of the Interstellar Planetesimal 1I/2017 U1 in Context with the Solar System" (PDF). Submitted to ApJL. arXiv:1711.06214 $2. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2017. 
  11. ^ "Which way home? Finding the origin of our Solar System's first interstellar visitor" (PDF). NASA. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  12. ^ a b "A Familiar-Looking Messenger from Another Solar System" (Basın açıklaması). National Optical Astronomy Observatory. 15 Kasım 2017. NOAO 17-06. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  13. ^ a b c d e Bolin, Bryce T.; Weaver, Harold A.; Fernandez, Yanga R.; Lisse, Carey M.; Huppenkothen, Daniela; Jones, R. Lynne; Juric, Mario; Moeyens, Joachim; Schambeau, Charles A.; Slater, Colin T.; Ivezic, Zeljko; Connolly, Andrew J. (2017). "APO Time Resolved Color Photometry of Highly-Elongated Interstellar Object 1I/ʻOumuamua" (PDF). Submitted to Astrophysical Journal Letters. arXiv:1711.04927 $2. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2017. 
  14. ^ Overbye, Dennis (22 Kasım 2017). "An Interstellar Visitor Both Familiar and Alien". The New York Times. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  15. ^ "JPL Small-Body Database Search Engine — Constraints: e > 1". JPL Small-Body Database. Jet Propulsion Laboratory. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2017. 
  16. ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (1 Kasım 2017). "Pole, Pericenter, and Nodes of the Interstellar Minor Body A/2017 U1". Research Notes of the AAS. 1 (1). arXiv:1711.00445 $2. Bibcode:2017RNAAS...1....5D. doi:10.3847/2515-5172/aa96b4. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  17. ^ a b c Beatty, Kelly (25 Ekim 2017). "Astronomers Spot First-Known Interstellar Comet". Sky & Telescope. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017. 
  18. ^ Pukui, Mary Kawena; Elbert, Samuel H. (2003). "Hawaiian Dictionary". Ulukau: Hawaiian Electronic Library. University of Hawaiʻi Press. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2017. 
  19. ^ Kesh, Johnathan (8 Kasım 2017). "Our Solar System's First Interstellar Asteroid is Named 'Oumuamua'". Outer Places. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  20. ^ Wall, Mike (16 Kasım 2017). "Meet 'Oumuamua, the First-Ever Asteroid from Another Star". Scientific American (İngilizce). 22 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017 – SPACE.com vasıtasıyla. 
  21. ^ Gal, Roy (20 Kasım 2017). "An interstellar visitor unmasked". University of Hawaiʻi System News (İngilizce). 24 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2017. 
  22. ^ Meech, Karen J.; Weryk, Robert; Micheli, Marco; Kleyna, Jan T.; Hainaut, Olivier R.; Jedicke, Robert; Wainscoat, Richard J.; Chambers, Kenneth C.; Keane, Jacqueline V.; Petric, Andreea; Denneau, Larry; Magnier, Eugene; Berger, Travis; Huber, Mark E.; Flewelling, Heather; Waters, Chris; Schunova-Lilly, Eva; Chastel, Serge (20 Kasım 2017). "A brief visit from a red and extremely elongated interstellar asteroid". Nature (İngilizce). doi:10.1038/nature25020. ISSN 1476-4687. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017. 
  23. ^ Rincon, Paul (20 Kasım 2017). "Bizarre shape of interstellar asteroid". BBC. 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017. 
  24. ^ Seidel, Jamie (26 Ekim 2017). "'Alien' object excites astronomers. Is it a 'visitor' from nearby star?". The New Zealand Herald. 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  25. ^ "MPEC 2017-U185: A/2017 U1". Minor Planet Center. International Astronomical Union. 26 Ekim 2017. 1 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2017. 
  26. ^ a b "1I/'Oumuamua=A/2017 U1 Orbit". Minor Planet Center. International Astronomical Union. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017. 
  27. ^ Meech, Karen J.; Weryk, Robert; Micheli, Marco; Kleyna, Jan T.; Hainaut, Olivier; Jedicke, Robert; Wainscoat, Richard J.; Chambers, Kenneth C.; Keane, Jacqueline V.; Petric, Andreea; Denneau, Larry; Magnier, Eugene; Huber, Mark E.; Flewelling, Heather; Waters, Chris; Schunova-Lilly, Eva; Chastel, Serge (1 Kasım 2017). "Discovery and Characterization of the First Known Interstellar Object (draft)" (PDF). European Southern Observatory. 23 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  28. ^ a b Schneider, Jean (15 Kasım 2017). "Is 1I/2017 U1 really of interstellar origin ?" (PDF). Accepted in Research Notes of the AAS. Cilt 1711. arXiv:1711.05735 $2. Bibcode:2017arXiv171105735S. 5 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2017. 
  29. ^ a b "Interstellar Asteroid FAQs". NASA. 20 Kasım 2017. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2017. 
  30. ^ Clark, Stuart (20 Kasım 2017). "Mysterious object confirmed to be from another solar system". The Guardian. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2017. Astronomers are now certain that the mysterious object detected hurtling past our Sun last month is indeed from another solar system. They have named it 1I/2017 U1 (ʻOumuamua) and believe it could be one of 10,000 others lurking undetected in our cosmic neighbourhood. 
  31. ^ Laughlin, Gregory; Batygin, Konstantin (2017). "On the Consequences of the Detection of an Interstellar Asteroid" (PDF). Research Notes of the AAS. Cilt 1711. arXiv:1711.02260 $2. Bibcode:2017arXiv171102260L. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  32. ^ Antier, Karl. "A/2017 U1, first interstellar asteroid ever detected!". International Meteor Organization. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2017. 
  33. ^ Ye, Quan-Zhi; Zhang, Qicheng (2017). "1I/ʻOumuamua is Hot: Imaging, Spectroscopy and Search of Meteor Activity" (PDF). Submitted to ApJ Letters. arXiv:1711.02320 $2. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2017. 
  34. ^ Meech, Karen (20 Kasım 2017). "Light curve of interstellar asteroid ʻOumuamua". ESO. European Southern Observatory. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi</span> Güneş ve Güneş merkezli astronomik cisimler

Güneş Sistemi, Güneş'in kütleçekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşmuş bir sistemdir. Güneş ve 8 gezegen ile onların doğruluğu onaylanmış 150 uydusu, 5 cüce gezegen ile onların bilinen toplam 8 uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenler arası toz girer.

<span class="mw-page-title-main">Yörünge</span> bir gökcisminin bir diğerinin kütleçekimi etkisi altında izlediği yola yörünge adı verilir

Gök mekaniğinde yörünge veya yörünge hareketi, bir gezegenin yıldız etrafındaki veya bir doğal uydunun gezegen etrafındaki veya bir gezegen, doğal uydu, asteroit veya lagrange noktası gibi uzaydaki bir nesne veya konum etrafındaki yapay uydunun izlediği kavisli bir yoldur. Yörünge, düzenli olarak tekrar eden bir yolu tanımlamakla birlikte, tekrar etmeyen bir yolu da ifade edebilir. Gezegenler ve uydular Kepler'in gezegensel hareket yasalarında tanımlandığı gibi, kütle merkezi elips biçiminde izledikleri yolun odak noktasında olacak şekilde yaklaşık olarak eliptik yörüngeleri takip ederler.

<span class="mw-page-title-main">Dış merkezlik (astronomi)</span>

Astrodinamikte, bir astronomik cismin yörünge eksantrikliği, başka cisim etrafındaki yörüngesinin mükemmel bir daireden ne kadar saptığını belirleyen boyutsuz bir parametredir.

<span class="mw-page-title-main">Kuyruklu yıldız</span> Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleri

Kuyruklu yıldız ya da kirlikartopu, Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleridir. Bu gaz çıkışı, görünür bir atmosfer veya koma ve bazen de bir kuyruk oluşturur. Bu fenomenler, kuyruklu yıldızın çekirdeğine etki eden güneş radyasyonu ve güneş rüzgarı etkilerinden kaynaklanır. Kuyruklu yıldız çekirdek’lerinin büyüklüğü, birkaç yüz metreden ile onlarca kilometreye kadar değişir ve gevşek buz, kozmik toz ve küçük kayalık parçacıklardan oluşur. Kuyruk bir astronomik birim ötesine uzanabilirken, koma Dünya'nın çapının 15 katına kadar çıkabilir. Yeterince parlaksa, teleskop yardımı olmadan Dünya'dan kuyruklu yıldız görülebilir ve gökyüzünde 30°'lik bir alt açı yayı olabilir. Kuyruklu yıldızlar eski çağlardan beri birçok kültür ve din tarafından gözlemlenmiş ve kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit kuşağı</span>

Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Güneş merkezli ve kabaca Jüpiter ile Mars gezegenlerinin yörüngeleri arasındaki uzayı kaplayan torus şeklinde bir bölgedir. Bu bölgede asteroit veya küçük gezegen olarak adlandırılan çok sayıda katı ve düzensiz şekillerde gök cisimleri bulunur. Tanımlanan nesneler çok farklı boyutlarda olabilir, fakat gezegenlerden çok daha küçüklerdir ve birbirlerinden ortalama olarak bir milyon kilometre uzaklıklarda bulunurlar. Bu asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'ndeki diğer asteroit popülasyonlarından ayırt edilebilmesi için ana asteroit kuşağı veya ana kuşak olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Voyager 1</span> Amerikan yapımı Dünyaya en uzak konumda olan beşeri nesne , uzay sondası

Voyager 1, Voyager programı kapsamında NASA tarafından dış Güneş Sistemi’ni ve Güneş'in heliosferinin ötesindeki yıldızlararası uzayı araştırmak için 5 Eylül 1977'de fırlatılan uzay sondasıdır. İkizi Voyager 2'den 16 gün sonra fırlatılan 722 kilogram ağırlığındaki Voyager 1, NASA tarafından fırlatıldığı 5 Eylül 1977'den bu yana hizmet vermek, düzenli komutları almak ve Dünya'ya veri iletmek için Derin Uzay Ağı ile iletişim kurmaya devam etmektedir. Jüpiter ve Satürn'ü ziyaret etmiş, bu gezegenlere ait uyduların detaylı fotoğraflarını elde eden ilk sonda olmuştur. Görevi hâlâ devam etmektedir. 15 Aralık 2023 itibarıyla sinyal alımı yapılamadığı iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Truvalı (gök cismi)</span>

Truvalı veya truva asteroidi, astronomide daha büyük bir cismin yörüngesini paylaşan, ana cismin yaklaşık 60° ilerisinde veya gerisinde bulunan L4 ve L5 Lagrange noktalarından birinin yakınında kararlı bir yörüngede kalan küçük boyutlu bir gök cismidir (çoğunlukla asteroitler). Truva cisimleri gezegenlerin ya da büyük uyduların yörüngelerini paylaşabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Potansiyel olarak tehlikeli cisim</span> Yörüngesi Dünyaya yakın geçişler yapma potansiyeline sahip asteroit veya kuyruklu yıldızlar

Potansiyel olarak tehlikeli cisim, Dünya'ya yakın geçişler yapabilen bir yörüngeye sahip olan ve çarpma durumunda önemli ve yaygın hasara yol açabilecek büyüklükteki bir asteroit veya kuyruklu yıldızdır. Genellikle Dünya ile minimum yörünge kesişme mesafesi 0,05 astronomik birimden az ve mutlak büyüklüğü 22 veya daha büyük olan cisimler olarak tanımlanırlar ki bu da yaklaşık 140 metreden büyük bir boyuta denk gelir. Bilinen potansiyel olarak tehlikeli cisimlerin %99'undan fazlası, önümüzdeki 100 yıl içinde Dünya için bir tehdit oluşturmamaktadır. Eylül 2022 itibarıyla, Sentry Risk Tablosu'nda listelenen bilinen potansiyel olarak tehlikeli cisimlerden yalnızca 17'si önümüzdeki yüz yıl için potansiyel tehdit olarak dışlanamaz. Bununla birlikte yüzlerce, hatta binlerce yıl boyunca bazı "potansiyel olarak tehlikeli" asteroitlerin yörüngeleri bu adlandırmayı hak edecek bir şekilde evrilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Apsis (astronomi)</span> Bir cismin yörüngesindeki en uzak ve en yakın nokta

Apsis, gök mekaniğinde, eliptik yörüngedeki bir cismin genelde sistemin kütle merkezi durumunda da olan çekim merkezine yörünge boyunca en yakın ve en uzak olduğu noktalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">243 Ida</span> Asteroit

243 Ida, asteroit kuşağında Koronis ailesinden bir asteroittir, 29 Eylül 1884 tarihinde Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından keşfedildi. Daha sonraki teleskobik araştırmalar sonucunda Ida S-tipi asteroit olarak kategorilendirilmiştir. 28 Ağustos 1993 tarihinde Jüpiter'e gitmekte olan Galileo uzay aracı Ida'nın fotoğraflarını çekmiştir. Bu, bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ikinci asteroittir ve doğal bir uyduya sahip olduğu tespit edilen ilk asteroittir. Adını Yunan mitolojisindeki bir su perisinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldızlararası nesne</span> yıldızlararası boşlukta bulunan kuyruklu yıldız türü

Yıldızlararası cisimler yıldızlararası boşlukta bulunan ve yerçekimsel olarak bir yıldıza bağlı olmayan bir kuyruklu yıldızdır. Bilinen Güneş Sistemi’ndeki veya Güneş dışı kuyruklu yıldızlar, dışında, bir yıldıza yerçekimsel olarak bağlı olmayan bir yıldızlararası kuyruklu yıldız bulunmamıştır. Yine de bu kuyruklu yıldızların var olduğu varsayılmaktadır: gezegen ve yıldızlardan kaynaklanan yerçekimsel dağıtma, pek çok Oort Bulutu kuyruklu yıldızını fırlatmıştır ve benzeri süreçlerin güneşdışı gezegen sistemlerde de gerçekleşme olasılığının yüksekliği, büyük miktarda bağımsız kuyruklu yıldızın varlığına işaret etmektedir. Günümüzde, yıldızlarası kuyuklu yıldızlar yalnızca Güneş Sistemi’nden geçerlerse fark edilebilir ve Oort Bulutu kuyruklu yıldızlarından, Güneş’e yerçekimsel olarak bağlı olmadıklarına işaret eden, sert hiperbolik yörüngeleri sayesinde ayırt edilirler. Zayıf hiperbolik yörüngelere sahip kuyruklu yıldızlar da gözlemlenmiştir; ancak bunların yörüngelerine bakıldığında, Oort Bulutu'ndan serbest kalmış gibi durdukları ve bir yıldızlararası boşluk kökenine işaret etmedikleri görülmüştür. Bilinen en dış merkezli olan(eccentric) kuyruklu yıldız, C/1980 E1, yalnızca 1.057 dış merkezliliğe sahiptir, ki bu da bir yıldızlararası kuyruklu yıldızdan beklenene göre, pek dış merkezli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Centaur (küçük gezegen)</span>

Centaur, Güneş Sisteminin dış bölgesindeki gaz devleri Jüpiter ve Neptün gezegenleri arasında, tutarlı olmayan yörüngelerde bulunan bir küçük Güneş Sistemi cismidir. Bu cisimlerin yörüngelerindeki tutarsızlık, bir veya birden çok büyük gezegenin yörüngeleriyle kesişmelerinden kaynaklanır. Centaur'ların kendileri, kısa ömürlü kararsız yörüngelere sahiptir ve birkaç milyon yıl içinde Kuiper kuşağı nesnelerinin aktif olmayan popülasyonundan Jüpiter ailesi kuyruklu yıldızlarının aktif grubuna geçiş yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">2I/Borisov</span>

2I/Borisov, ʻOumuamua’dan sonra gözlenen ilk yıldızlararası kuyruklu yıldız ve ikinci yıldızlararası cisimdir. 2I/Borisov 3,3'lük bir heliosentrik yörünge dışmerkezliliğine sahiptir ve Güneş'e bağlı değildir. Kuyruklu yıldız Güneş Sistemi'nin ekliptiğinden Aralık 2019'da geçecek ve Güneş'e en yakın yaklaşımını 8 Aralık 2019 tarihinde 2 ab ile tamamlayacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegen</span>

Uluslararası Astronomi Birliği'ne (IAU) göre küçük gezegen, Güneş'in etrafında doğrudan yörüngede dönen ve ne gezegen ne de kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmayan bir gök cismidir. IAU, 2006 yılından önce resmen küçük gezegen terimini kullanmaktaydı, fakat o yıl yapılan toplantıda küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlar; cüce gezegenler ve Küçük Güneş Sistemi Cisimleri (SSSB) olarak yeniden sınıflandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, artan sayısal sırayla numaralandırılmış küçük gezegenlerin bir listesi bulunmaktadır. Kuyruklu yıldızlar hariç, asteroitler, uzak cisimler ve cüce gezegenler dahil olmak üzere küçük gezegenlerin tümü Güneş Sistemi'ndeki küçük gök cisimleri olarak bilinir. Bu gezegenlerin listeleri, her biri 1000 küçük gezegen içeren yüzlerce sayfalık kataloglardan oluşmaktadır. Uluslararası Astronomi Birliği adına, Küçük Gezegen Merkezi, Minor Planet Sirkülerlerinde her yıl binlerce yeni numaralandırılmış küçük gezegen yayınlamaktadır. Haziran 2024 itibarıyla, toplamda 1.367.486 adet gözlemlenen cisimden 669.991 tanesi numaralandırılmış küçük gezegenlerdir. Geriye kalanlar ise henüz numaralandırılmamış küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlardır.

<span class="mw-page-title-main">C/1980 E1</span>

C/1980 E1, Edward LG Bowell tarafından 11 Şubat 1980'de keşfedilen ve Mart 1982'de Güneş'e en yakın (günberi) bir periyodik olmayan kuyruklu yıldız'dır. Jüpiter'e yaklaşması nedeniyle Güneş Sistemi'ni hiperbolik yörünge üzerinde terk eder. Keşfinden bu yana sadece 1I/ʻOumuamua ve 2I/Borisov böyle daha hızlı bir yörünge ile tanımlandı.

Gözlemsel astronomide, bir Güneş Sistemi cisminin gözlem yayı, cismin yolunu izlemek için kullanılan en erken ve en son gözlemleri arasındaki süredir. Genellikle gün veya yıl olarak verilir. Terim çoğunlukla asteroitlerin ve kuyruklu yıldızların keşfi ve takibinde kullanılır. Yay uzunluğu, bir yörüngenin doğruluğu üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Ara gözlemlerin sayısı ve aralığı daha az etkiye sahiptir.

2022 AP7, Venüs ile Jüpiter arasında yörüngede dönen kilometre büyüklüğünde bir Apollo asteroidi ve potansiyel olarak tehlikeli bir cisimdir. 13 Ocak 2022 tarihinde Scott Sheppard tarafından Cerro Tololo Gözlemevi'nde keşfedildi. 2022 AP7'nin mutlak büyüklüğü (H) dikkate alındığında, muhtemelen 2022 yılındaki keşfinden önceki sekiz yıl içinde tespit edilen en büyük potansiyel olarak tehlikeli cisimdir.

Dinamik yöntem, asteroitlerin kütlelerinin belirlenmesine yönelik bir işlemdir. Yöntem adını, Güneş Sistemi etrafında hareket eden asteroitlerin dinamiğine ya da hareketine ilişkin Newton yasalarını kullanmasından almaktadır. Bu yöntem, iki ya da daha fazla asteroidin birbirlerinin yanından geçerken neden oldukları yerçekimsel sapmayı belirlemek için çoklu konum ölçümleri yapılmasıyla uygulanmaktadır. Yöntem, bilinen çok sayıda asteroitin zaman zaman çok yakın mesafelerde bir diğerinin yanından geçeceği olgusuna dayanır. Etkileşen iki cisimden en az biri yeterince büyükse, diğeri üzerindeki yerçekimi etkisiyle cismin kütlesi belirlenebilir. Belirlenen kütlenin doğruluğu, belirli bir etkileşimin neden olduğu yerçekimsel sapmayı belirlemek için yapılan uygun astrometrik gözlemlerin hassasiyeti ve zamanlaması ile sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amor asteroitleri</span>

Amor asteroitleri, adını 1221 Amor örnek cisminden alan Dünya'ya yakın bir asteroit grubudur. Bu cisimlerin yörüngesel günberi noktası Dünya'nın yörünge günberisine yakın, fakat ondan daha büyüktür. Bu nedenle, bu cisimler Dünya'nın yörüngesini kesmez, fakat çoğu Amor asteroidi Mars'ın yörüngesini kesmektedir. Amor asteroidi 433 Eros, robotik bir uzay sondası NEAR Shoemaker tarafından yörüngelenen ve üzerine iniş gerçekleştirilen ilk asteroittir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.