İçeriğe atla

Šilutė

Šilutė
Kent
Šilutė'deki Luteran Kilisesi
Šilutė bayrağı
Bayrak
Šilutė arması
Arma
KırsalLitvanya Taşrası
Taşra Kalipeda Taşrası
Taşra13. yy
Kent hakları verildi.1941
Nüfus
 (2001)
 • Toplam21.476
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)

Šilutė (telaffuzⓘ, önceden Šilokarčiama, Almanca: Heydekrug), Litvanya'nın güneyindeki Klaipėda Yerel Yönetimi'ne bağlı bir kent. Kent Prusya Litvanyası olarak adlandırılan etnografik çemberin içinde yer alır. Šilutė iki savaş arası dönemde Šilutė Taşra Yönetimi'nin başkentliğini yapmıştır. Kent güncel olarak Šilutė Vilayet Belediyesi'nin merkezidir.

Adlandırma

Šilutė adını Memel ve Tilsit kentleri arasındaki ulaşımda önemli bir geçiş noktası olmasından kaynaklanan "konaklama hanı" ibaresinden alır. Almanca Krug (Almancada konaklama hanı anlamına gelen arkaik bir sözcüktür) sözcüğünden ile "funda bitkisi" anlamına gelen Heide kelimesi kentin Almancada Heydekrug olarak adlandırılmasını sağlamıştır.[1] Kent uzun dönem Alman yönetimine bağlı kaldığı için Heydekrug uzunca zaman kullanılmış bir addır. Ayrıca bu adlandırmanın heathland (fundalık) biçiminde olabileceği de düşünülebilir. Aynı tabir (han), Samogitya ağzının özelliklerine göre Šilokarčema olarak telâffuz edilmiş ve bugünkü kentin adını oluşturmuştur.

Kent geçmişi

Šilutė, 1511'de Georg Tallat'ın balıkçılık ve diğer ekonomik etkinlikler yapabilmek amacıyla bir konaklama alanının haklarını satın almasıyla işlek bir yerleşim hâline geldi. Kent bu dönemden başlayarak önemli bir balıkçılık merkezi hâlini aldı. Bu dönemde küçük bir kasaba kimliğindeki yerleşim, Samogitya ve Kuronluların yaşadığı çevreden gelen balıkçıların buluşma noktası oldu. Zamanla Rusnė, Karklė, Nida ve Lesnoye gibi yakın bölgelerden gelen balıkçılar kentin balıkçılık kimliğiyle ön plana çıkmasını sağladı. 1550'ye gelindiğinde konaklama mekânının yanına Verden (Verdainė) Kilisesi inşa edildi. 18. yüzyılda kent haklarını isteyen Heydekrug (Šilutė)'un bu isteğine Memel ve Tilsit, 1721 ve 1725'te karşı çıktı. 1722'de Heydekrug taşra idaresi merkezi oldu ve 1818'de bölge yönetiminin başkenti ilan edildi. 1910'da Verden (Verdainė), Szibben (Žibai) ve Cynthionischken (Cintjoniškiai) köyleri ile birleştirilen Šilutė, buna rağmen kent haklarına kavuşamadı. I. Dünya Savaşı sırasında Litvanya'ya bağlanan Šilutė, 1923'te Klaipėda eyaletinin bir parçası hâline getirildi.

20. yüzyılın ilk çeyreğinde Heydekrug tren istasyonu.

Šilutė; 1939'da Nazi Almanyası tarafından geri alınarak Almanya'ya bağlandı. 1941'de kent hakları verilen Šilutė, kuruluşundan 430 yıl sonra kent statüsüne kavuşmuş oldu. II. Dünya Savaşı yıllarında Stalag Luft VI tutsak kampı Heydekrug'a yakın bir yere inşa edildi. Alman İmparatorluğu'nca Kuzey cephelerinde tutsak alınan düşman askerleri savaş boyunca bu kampta muhafaza edildi.

Güncel olarak Šilutė'de birçok tarihi yapı bulunmaktadır. Eski postane ofisi (1905), itfaye istasyonu (1911) ve mahkeme binası ile cezaevi (1848) bunlardan birkaçıdır.

Ekonomi

Bölgesel bir merkez konumundaki bu kent, gelişkin bir altyapıya sahiptir. Kentte amatör tiyatro, müze, üç adet kilise, birkaç adet konaklama tesisi ve birçok kafe, lokanta ve bar bulunmaktadır. Bunun yanında 1842'de kurulan Šilutės Rambynas'ta önemli sanayi işletmeleri bulunmaktadır. Burada bulunan tereyağı ve peynir işletmeleri bölgenin en eski fabrikalarından olma özelliğini gösterir. Ayrıca, Šilutės Baldai (1890) ve Šilutės Durpės (1882)'te bulunan yaklaşık 50.000 m³'lik bir alandan batalıklık kömürü dış satımı yapılmaktadır. Bölgede yeni kurulan işletmelerle birlikte yem, et entegre ve alkollü ürün üretimi yapılmaktadır. Stumbras bölgenin önemli alkollü ürün markasıdır. Bölgedeki kalkınmayı artırmak amacıyla devlet, bölgedeki sanayi kuruluşlarına vergi kolaylığı getirmiştir.

Kardeş kentler

Aşağıdaki kentler Šilutė'nin kardeş kentleridir:

Önemli kişiler

  • Hermann Sudermann (1857-1928), roman ve tiyatro yazarı
  • Katharina Szelinski-Singer (d. 1918), heykeltıraş
  • Cornell Borchers (d. 1925), aktris
  • Doris Treitz (1942-1969), "Alexandra" sahne adını kullanan şarkıcı
  • Raimondas Rumšas (d. 1972), bisikletçi, 2002 Fransa Bisiklet Turu 3.sü
  • Mindaugas Timinskas (d. 1974), basketbolcu
  • Deividas Dulkys (d. 1988), basketbolcu

Yazılı kaynaklar

  • Amtsblatt der Regierung in Gumbinnen, Jahrgang 1939, S. 115 (Almanca)
  • Walter Buttkereit, Der Kreis Heydekrug (Memelland), Flensburg-Mürwik 1976, S. 185 (Almanca)
  • Maschke, Erich, Zur Geschichte der deutschen Kriegsgefangenen des zweiten Weltkrieges. Verlag Ernst und Werner Gieseking, Bielefeld 1962-1977. (Almanca)

Kaynakça

  1. ^ Walter Buttkereit: Der Kreis Heydekrug (Memelland), Flensburg-Mürwik 1976, S. 178

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Šilutė ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marmara Denizi</span> Karadeniz ve Ege Denizi arasındaki iç deniz

Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kopenhag</span> Danimarkanın başkenti

Kopenhag, Danimarka'nın başkenti ve en yüksek nüfuslu şehridir. 1 Ocak 2022 itibarıyla şehrin nüfusu 805.420'dir. Kopenhag, Zelanda adasının doğu kıyısında yer almaktadır; şehrin diğer kısmı Amager'de yer alır ve Øresund boğazı ile İsveç'in Malmö kentinden ayrılır. Öresund Köprüsü, iki şehri demiryolu ve karayolu ile birbirine bağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Köln</span> Almanyanın dördüncü, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin en büyük şehri

Köln, eski adıyla Kolonya, Almanya'nın dördüncü, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin en büyük şehri, ayrıca 4 385 082 nüfuslu Köln İdari Merkezi'nin yani Regierungsbezirk Köln 'ün merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Schleswig-Holstein</span> Almanyada eyalet

Schleswig-Holstein, Almanya'nın en kuzeydeki eyaletidir. Güneyde Hamburg eyaletinden, kuzeyde Danimarka'ya kadar uzanır ve Jutland Yarımadasının güney yarısını kaplar. Yüzölçümü 15.729 km'dir. Doğuda Baltık Denizi, batıda Kuzey Denizi, güneydoğuda da Mecklenburg-Vorpommern eyaleti ile çevrilidir. Yönetim merkezi Kiel'dir.

<span class="mw-page-title-main">Heidelberg</span> Baden-Württembergde büyük şehir (Almanya)

Heidelberg, Güneybatı Almanya'da yer alan bir şehirdir. 1386'da kurulup Almanya'nın en eski üniversitesi olma vasfını taşıyan Heidelberg Üniversitesi bu şehirdedir. Şehri ikiye bölen Neckar Nehri ve sarayı ile birlikte tablo güzelliğinde olan kent aynı zamanda Almanya'nın en romantik kenti diye de anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Innere Stadt</span>

Innere Stadt, Viyana'nın 1. ilçesi. Merkez İlçe. Aynı zamanda tarihi kent merkezi. 1850 yılında Viyana'nın ilçelerinin belirlenmesine kadar Viyana sözcüğü bu bölgeyi ifade etmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Dortmund</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Dortmund, Almanya'nın Ruhr bölgesinde bulunan bir şehir. Kuzey Ren-Vestfalya eyaletine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hagen</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Hagen, Almanya'nın batısında, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde (Land) kent.

<span class="mw-page-title-main">Toulon</span> Fransada komün

Toulon, Güney Fransa'da ve Akdeniz kıyısında bulunan bir liman kenti. Provence-Alpes-Côte d'Azur bölgesinde üçüncü büyük şehir olarak yer alır ve Var departmanı merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Schwerin von Krosigk</span> Nazi Almanyasının son şansöylesi, politikacı, yazar.

Johann Ludwig (Lutz) Graf Schwerin von Krosigk, Nazi Almanyası'nın son şansölyesi.

<span class="mw-page-title-main">Klaipėda</span>

Klaipėda (

Memel Kuşatması ya da Memel Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Sovyet kuvvetlerinin 1944 yılı sonlarında başlattıkları Memel Taarruz Harekâtı'dır. Memel, Klaipėda'nın Almanca adıdır. Sovyet taarruzu, Memel'in küçük bir kesiminde ve limanında Alman kuvvetlerinin üç ay boyunca kuşatma altında tutulmasına yol açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Poyrazlar Gölü</span> Sakaryada bir göl

Poyrazlar gölü, Sakarya il merkezinin 7–8 km kuzeydoğusunda, Sakarya nehrinin kenarında yer alan alüvyal set gölüdür. Göl kıyısında bulunan Poyrazlar köyünden adını alan gölün diğer bir adı da Teke gölüdür. Göl alanı 67 hektar, kıyılarının uzunluğu 4400 m olan göl 1. derece doğal sit alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın sonlanması</span>

Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın sonlanması, Almanya'nın Nisan ayında başlayarak Mayıs ortalarına kadar Sovyetler Birliği ve Batılı Müttefiklerine teslim olmasıyla savaşın sona ermesidir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın Litvanya'ya verdiği ültimatom</span>

Almanya'nın Litvanya'ya verdiği ültimatom; 20 Mart 1939'da Nazi Almanyası Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop tarafından Litvanya Dışişleri Bakanı Juozas Urbšys'e sunulan sözlü ültimatom. Ribbentrop, Litvanya'nın -Memel Bölgesi olarak da bilinen- Klaipėda Bölgesi'nden vazgeçmesini talep ederek, aksi takdirde Wehrmacht'ın Litvanya'yı istila edeceğini bildiriyordu. Bu topraklar, I. Dünya Savaşı sonrasında Almanya'dan kopartılmıştı. Litvanya ve Almanya arasında yıllardır sürmekte olan gerginlik ve bölgede Nazi yanlısı propagandanın artması, böyle bir talebin gerçekleşeceğinin önceden habercisi gibiydi. Ültimatom, Nazilerin Çekoslovakya'nın İşgalinden sadece beş gün sonra deklare edilmişti. Bölgedeki statükonun korunmasını garanti altına alan 1924 tarihli Klaipėda Sözleşmesi'nin altına imza koyan dört ülkenin hiçbirinden Litvanya'ya destek gelmedi. İngiltere ve Fransa, konuyla ilgili yatıştırma politikaları izlemeyi tercih ederken, İtalya ve Japonya ise, açık şekilde Almanya'yı destekliyorlardı. 22 Mart tarihinde, Litvanya ültimatom koşullarını kabul etmek zorunda kaldı. Memel Bölgesi, Almanya'nın II. Dünya Savaşı öncesi elde ettiği son araziydi. Litvanya için büyük bir ekonomik ve moral çöküşe yol açan bu olay, Avrupa'nın savaş öncesi tansiyonunu iyice yükselten olaylardan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Malbork</span>

Malbork Kuzey Polonya'da Żuławy bölgesinde, 38.478 nüfusa (2006) sahip bir kasabadır. 1999 yılından bu yana Pomeranya Voyvodalığı'nda yer alırken, Daha önce Elbląg Voyvodalığı'na (1975-1998) bağlıydı. Malbork ilçesi'nin başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Memel Ayaklanması</span>

Memel Ayaklanması veya Klaipeda Ayaklanması, Ocak 1923'te Klaipeda bölgesinde gerçekleşti. Neman'ın kuzeyindeki bölge, Versay Antlaşması ile Almanya'dan ayrıldı ve bir Milletler Cemiyeti mandası kuruldu. Bölge, bir karar verilinceye kadar geçici bir Fransız idaresi tarafından idare edildi.

<span class="mw-page-title-main">Memel Madalyası</span>

Memel'in Dönüşü Hatıra Madalyası İki Savaş Arası Dönem'de taltif edilen bir Nazi Almanyası Nişanıydı. Memel Madalyası, Alman İlhak Madalyaları'nın sonuncusuydu.

Dobrzyń Arazisi, orta-kuzey Polonya'da tarihi bir bölgedir. Vistül Nehri'nin kuzeydoğusunda, Drwęca'nın güneyinde ve Skrwa'nın batısında yer alır. Bölge, diğer ilçelerin bazı kısımlarını da kapsamasına rağmen, yaklaşık olarak Kuyavian-Pomeranian Voyvodalığı'ndaki Lipno, Rypin ve Golub-Dobrzyń'ın yarısının bugünkü powiat'larına karşılık gelmektedir. Toplamda yaklaşık 3.000 km 2 ve 200.000 nüfusa sahiptir. Tarihi başkenti, tüm bölgeye adını veren Dobrzyń nad Wisłą'dır. En büyük kasabası Rypin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Melno Antlaşması</span>

Melno Antlaşması veya Melno Gölü Antlaşması, Gollub Savaşı'nı sona erdiren bir barış antlaşmasıdır. 27 Eylül 1422'de Polonya Krallığı ve Litvanya Büyük Dükalığı ittifakı ile Töton Şövalyeleri arasında Graudenz'in (Grudziądz) doğusunda Melno Gölü'nde imzalanmıştır. Antlaşma, Şövalyeler ile Litvanya arasında Küçük Litvanya ve Samogitya ile ilgili 1382'den beri devam eden toprak anlaşmazlıklarını çözmüş ve daha sonra yaklaşık 500 yıl boyunca değişmeden kalan Prusya-Litvanya sınırını belirlemiştir. Orijinal sınırın bir kısmı, Litvanya Cumhuriyeti ile Rusya'nın Kaliningrad Oblastı arasındaki modern sınırın bir parçası olarak varlığını sürdürmesi onu Avrupa'nın en eski ve en istikrarlı sınırlarından biri haline getirmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.