İçeriğe atla

Šabac

Šabac
Шабац
Šabac şehir merkezi
Šabac bayrağı
Bayrak
Šabac arması
Arma
Sırbistan üzerinde Šabac
Šabac
Šabac
Šabac'ın Sırbistan'daki konumu
ÜlkeSırbistan Sırbistan
İstatiksel bölgeŞumadiya ve Batı Sırbistan
İlçeMačva
İdare
 • Belediye başkanıNebojša Zelenović
Nüfus
 (2011)[1]
 • Belediye118.347
 • Kent
53,919
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Resmî site
www.sabac.rs

Šabac (SırpçaШабац, Osmanlıca: Bügürdelen, Büğürdelen, Büyürdelen veya Böğürtlen), Sırbistan'ın Šumadija ve Batı Sırbistan İstatiksel bölgesine bağlı Mačva İlçesinin merkezi olan şehir.

İsim

Šabac isminin kökeni bilinmemekte olup, 15. yüzyıl sonlarından itibaren kullanıla gelmektedir. Türk hakimiyeti döneminde Böğürdelen adıyla bilinen yerleşim bazı Osmanlı kaynaklarında Sabaç olarak da yer almaktadır. Yerleşim; Macarlar tarafından Szabács, Almanlar tarafından Schabatz olarak da adlandırılmıştır.

Tarihçe

Orta Çağ'da Slavlar tarafından Zaslon adıyla kurulan yerleşimle ilgili ilk yazılı bilgiler 1454 yılında Ragusa Cumhuriyeti'ne ait belgelerde geçmektedir. Sırp Despotluğu hakimiyetinde olan yerleşim 1459 yılında Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlılar burada stratejik önemi nedeniyle ilk olarak 1470 yılında ahşap ve topraktan bir kale yaptı. Osmanlı tarafından Böğürdelen adı verilen kale, 1476'da Macaristan Krallığı tarafından ele geçirildi.[2] Macar egemenliğindeki kale, Kanuni Sultan Süleyman'ın Belgrad Seferi esnasında, 7 Temmuz 1521'de Rumeli Beylerbeyi Ahmed Paşa tarafından yeniden Osmanlı topraklarına katıldı.[3] Kalenin ele geçirilmesinin ertesi günü buraya gelen Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle kale tamir edilerek yerleşim de imar edildi. Sava nehri kıyısındaki konumuyla Belgrad'ın alınmasında ve sonrasında da şehrin savunmasında önemli bir rol oynadı. 1580 yılında İzvornik sancağının bir nahiyesi konumundaydı. 1548 yılında yerleşimde 141 Müslüman 37 Hristiyan hâne bulunmaktaydı. 1717 yılında Habsburglar tarafından ele geçirilen yerleşim Sırbistan (Habsburg) özerk eyaletine katıldı. 1739 yılında imzalanan Belgrad Antlaşması ile yeniden Osmanlı egemenliğine girdi. Birinci Sırp Ayaklanması'nda Sırp güçlerince ele geçirilse de Osmanlı güçleri yerleşime yeniden hakim oldu. İkinci Sırp Ayaklanması'nda yeniden Sırplar tarafından ele geçirilen yerleşim özerk Sırbistan Prensliği topraklarına katıldı. Ancak şehrin ihtilaflı durumu devam etti. 1862 yılında "Kanlıca Konferansı"nda alınan Sırbistan topraklarında olduğu gibi şehirde hiçbir Müslüman'ın yaşamayacağı, sadece Osmanlı askerî birliği kalabileceği kararı alınmıştı. 10 Nisan 1867 tarihindeki fermanla kalede Osmanlı bayrağının kalması şartıyla Osmanlı askerleri şehirden çekilmiş, Sırplar'ın 20 Haziran 1876’da Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmesiyle bu bayraklar da indirilmiştir. 1878 yılındaki Berlin Antlaşması ile kesin olarak Osmanlı hakimiyetinden çıkan yerleşim, 1882 yılında kurulan Sırbistan Krallığı topraklarına katıldı.

Coğrafya

Yerleşim Sırbistan'ın batısında, Sava nehrinin sağ kıyısında yer almaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "2011 Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Serbia: Comparative Overview of the Number of Population in 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 and 2011, Data by settlements" (PDF). Sırbistan İstatistik Ofisi. 2014. ISBN 978-86-6161-109-4. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2015. 
  2. ^ Aslantaş, S., "BELGRAD-I DÂRÜ’L-CİHÂD". Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Sayı: 15, Sayfa:13-38 Yıl: Güz 2011. URL:http://www.turkiyat.hacettepe.edu.tr/dergi/15sayi.pdf.pdf[]. Erişim: 2017-04-24
  3. ^ Yurdaydın, Hüseyin Gazi (1961). "Kanuni'nin Cülusu ve İlk Seferleri". Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 27. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vidin</span> Kuzeybatı Bulgaristanda kent; ikinci Bulgar İmparatorluğu başkenti

Vidin, Bulgaristan'ın kuzeybatı ucunda Tuna nehri kıyısında yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad'ın Fethi</span> Macaristan Krallığının sınırlarında bulunan Belgradın Temmuz 1521de Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması ile başlayan ve 29 Ağustos 1521de Belgradın Osmanlı sınırlarına katılması ile sona eren süreç

Belgrad'ın Fethi, Macaristan Krallığı'nın elinde bulunan Belgrad'ın Temmuz 1521'de, Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılmasıyla başlayan ve 29 Ağustos 1521'de fethiyle sona eren süreçtir.

<span class="mw-page-title-main">Petrovaradin</span>

Petrovaradin veya Petervaradin, Sırbistan'da Tuna Nehri kıyısında Novi Sad şehrinin karşısında yer alan kasabadır. Tarihî bir yer olarak aynı isimde bir de kalesi vardır. Novi Sad ile beraber genişletilmiş Novi Sad Şehri belediye yapısını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek tarihi</span> Bosna-Hersek ülkesinin tarihi

Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kalemegdan</span>

Kalemegdan Parkı, Türkçe söylenişiyle Kalemeydan Parkı veya kısaca Kalemegdan, Belgrad’ın en büyük parkı ve en önemli tarihi yapısıdır. Belgrad'ın Stari Grad ilçesinde, Sava ile Tuna Nehirlerinin kesişiminde, 125 metrelik bir tepede yer alır.

Sırbistan tarihi, bugünkü Sırbistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan tarihi</span>

Hırvatistan tarihi, bugünkü Hırvatistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Böğürdelen Kalesi</span>

Böğürdelen Kalesi veya diğer adıyla Šabač Kalesi, Belgrad'ın batı bölümünde, Šabac şehrinin Sava kıyısında Osmanlı serhat kalesidir.

Alman Seferi, 1532-1533 yıllarında Kanuni Sultan Süleyman komutanlığındaki Osmanlı ordularının Alman toprakları üzerine yaptığı askeri seferdir. Osmanlı Devleti; Alman idaresindeki Macar topraklarını almak, Alman gücünü kırmak ve birçok bölge fethetmek için Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na savaş ilan etmişti. Bazı kaynaklara göre hedeflerin arasında Viyana'nın tekrar kuşatılıp fethedilmesi vardı. Bu sefer, Osmanlı Devleti için başarılı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mohaç Muharebesi (1526)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1526 yılında yapılan savaş

Mohaç Muharebesi veya Mohaç Meydan Muharebesi, 29 Ağustos 1526'da, Osmanlı İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan'ın büyük bölümünün Osmanlı hakimiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Muharebe, sayıca üstün Osmanlı ordusunun hafif süvari birlikleri ve o zamana kadar Avrupalıların karşılaşmadıkları 300 seyyar top ve etkin tüfek kullanımı sayesinde, Macar ordusunun esas gücü olan ağır süvarilerini kısa sürede kaybetmesini takiben ağır bir Macar yenilgisi ile sonuçlanmış ve Osmanlı Ordusu, Macar Ordusu'nu hezimete uğratmıştır. Saat 13:00 ile 14:00 arasında başlayan savaşın bitiş noktasıyla ilgili birkaç güvenilir kaynak, Macar Kralı II. Lajos'un alacakaranlıkta alanı terk ettiğini ve karanlığın örtüsü altında kaçtığını söyler. Güneş 29 Ağustos 1526'da saat 18:27'ye kadar batmayacağından, savaşın iki ila üç saatten daha uzun sürdüğünü gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Prensliği (1817-1882)</span>

Sırbistan Prensliği 1804 - 1882 yılında huküm sürmüş Osmanlı Devletine bağlı özerk prenslik. Berlin Antlaşmasıyla bağımsız olmuştur. 1882 yılında Sırbistan Krallığı ilan edilmiştir. Kara Yorgi (1752-1817), 1804 yılında III. Selim'e isyan etse de bunu başaramadı. 1817'de Obrenoviç'in Osmanlılarla anlaşmasıyla özerk Sırp prensliği kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Valpovo</span> Hırvatistanda Ösek-Baranja iline bağlı kent

Valpovo, Hırvatistan'ın doğusunda Osijek-Baranya bölgesinde, Osijek'in yaklaşık 30 km kuzeybatısında, Drava nehri yakınlarında bulunan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

Avrupa'da Osmanlı savaşları Osmanlı İmparatorluğu ile eski Orta Çağ'dan 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan çeşitli Avrupa devletleri arasındaki bir dizi askeri çatışma idi. İlk çatışmalar 13. yüzyılda Bizans-Osmanlı savaşları, ardından da 14. yüzyılda Bulgar-Osmanlı savaşları ve Sırp-Osmanlı Savaşları başlamıştır. Bu devrin büyük bölümü, Osmanlı'nın Balkanlara açılmasıyla karakterize edildi. Osmanlı İmparatorluğu, 15. ve 16. yüzyıllarda Orta Avrupa'ya daha fazla girdi ve Avrupa'daki toprak taleplerinin zirvesinde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Kladova</span> Sırbistanda kasaba

Kladova veya Gladova, Sırbistan'ın Bor İlçesinde bulunan olan kasaba ve belediyedir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Krallığı</span> 1882-1918 Güneydoğu Avrupa ülkesi

Sırbistan Krallığı, 1882'de Sırbistan Prensliği Prensi Milan'ın kral ilan edilmesiyle kurulan Sırp krallığı.

<span class="mw-page-title-main">Böğürdelen Kuşatması</span>

Böğürdelen Kuşatması, Temmuz 1521'de Kanuni Sultan Süleyman'ın ünlü Belgrad Seferi sırasında Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güvercinlik Kuşatması (1428)</span> kuşatma

Güvercinlik Kuşatması, 1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı'nda bir evre. Macar Kralı Sigismund'un bir yıl önce Osmanlıların Sırbistan Prensliği'nden devraldıkları Güvercinlik (Golubac) kalesini ele geçirmek için 1428 ilkbaharında icra ettiği askerî harekât. Macarların kuşatması başarısız olduğu gibi, kaleyi kurtarmak için gelen Türk birlikleri de geri çekilen Macar ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı.

<span class="mw-page-title-main">1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı</span>

1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan'ın hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'deki kesintisiz Osmanlı zaferleri üzerine 1545'teki ateşkesin ardından 1547 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1454-1483 Osmanlı-Macar Savaşı</span>

1454-1483 Osmanlı-Macar Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1454 yılından 1483 yılında imzalanan ateşkes antlaşmasına kadar fasılalarla ve çeşitli cephelerde süren savaş.