İçeriğe atla

Şumnu Kuşatması (1828)

Şumnu Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Kuşatma öncesi

Rusya İmparatorluğu 26 Nisan 1828 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan ettikten kısa bir süre sonra Rus ordusu 8 Mayıs 1828'de Prut nehrini üç yerden geçerek, Boğdan ve Eflâk üzerinden Osmanlı topraklarına girdi. Buna mukabil, 20 Mayıs 1828'de savaş ilan eden Osmanlı İmparatorluğu ise iki yıl önce Yeniçeri Ocağının kaldırılması sırasında büyük hizmetler veren Karadeniz Boğazı Muhafızı (Komutanı) Ağa Hüseyin Paşa Serasker olarak atandı.

8 Haziran'da Çar I. Nikolay'nın da bölgeye gelmesiyle[1] Rus ordusu Tuna'yı geçmeye başladı ve 11 Haziran'da İsakçı'yı işgal etti. 70.000 kişilik Rus ordusu daha sonra Babadağ üzerinden Karasu'ya ilerledi ve Maçin, Tulça, Hırsova ve Köstence kalelerini kuşatmayı hedefledi.[2] 11/21 Mayıs'ta İbrail'i kuşatan Rus ordusu çetin çatışmaların ardından 23 Haziran'da kaleyi teslim alabildi. Ardından ilerleyişini sürdüren Rus ordusu, Osmanlıların direncini kırmak amacıyla Şumnu, Silistre ve Varna kalelerini almayı amaçladı.

Kuşatma

General Gismar komutasındaki Rus ordusu ilk olarak 8 Temmuz'da Kalafat'ta bir Türk müfrezesinin direnişiyle karşılaştı. Ardından Aliş Paşa Şumnu'dan çıkarak Kozluca önlerinde Rus ordusunu geçici olarak geri çekilmeye zorladı. Bu çarpışmalardan, Rus ordusu Şumnu'da Osmanlı ordusunun kale dışına gönderebilecek kadar yoğun askeri yığınağı olduğunu anladı.

Nitekim, Şumnu’da Serasker Ağa Hüseyin Paşa komutasında 40.000 askerlik bir kuvvet ve 30 kadar sahra topu vardı.[3]

17 Temmuz'da Kozluca’dan Yassıtepe’ye doğru ileri harekâta geçen Çar Nikola emrindeki 30.000 kişilik ve 280 topa sahip Rus ordusu 20 Temmuz’da iki koldan Şumnu'ya ilerledi. 20 Temmuz'da Rus ordusunun önünü kesmeye çalışan Türk süvarileri Rusların top ateşi karşısında çekildi. 27-28 Temmuz'da bir Rus kolordusu Şumnu etrafındaki alçak tepeleri ve Istranca’ya doğru olan ormanlık bölgeyi ve Istranca tabyasının yapıldığı uçurumun eteklerini ele geçirdi. 31 Temmuz-1 Ağustos'taki çarpışmalarda taraflar ağır kayıplara uğrarken, 15 Ağustos'taki çarpışmada ise Rus ordusu 500 kayıp verdi ve hücum gücü kırılmaya başladı. Bu hücumun ardından Türk garnizonunun huruç harekâtları etkili olmaya başladı.

Nitekim, Ağa Hüseyin Paşa ve Halil Paşa önderliğinde 27 Ağustos'ta iki kol halinde yapılan huruçta, Esat Paşa ve Mısırlı Emin Paşa'nın emrindeki 15.000 piyadenin cepheden taarruzunu 5.000 kişilik bir süvari kuvvetinin de Rus ordusunun güney kanadına taarruzu izledi. Rusların ağır kayıplar verdikleri bu hurucun ardından 8 Eylül'de bir çıkış daha yapıldı. Bu aşamada, Rus ordusu kuşatmayı kaldırarak kuzeye çekilmeyi planlamaya başladı.

Ancak, Rus ordusu Varna kuşatmasını mutlak surette başarıya ulaştırmak istediğinden Rus Genelkurmayı Şumnu'yu kuşatan ordunun Varna'ya takviye göndermesini, bir kısım askerin ise Şumnu önünde kalarak örtme faaliyeti icra etmesini istedi. Bunun üzerine zayıflayan kuşatma ordusu, askerlerin en az üçte birini etkileyen hastalıklarla da uğraşmaya başladı. Bununla birlikte, 10 Ekim 1828'de Varna'nın düşmesinin ardından, 16 Ekim'de (kayıplarla iyice erimiş) Rus ordusu Şumnu kuşatmasını da kaldırdı.

Kuşatma sonrası

Silistre Kuşatmasında da yenilgiye uğrayan Rus ordusu 1828 sefer mevsiminde sadece Eflak'ı ve Varna'ya kadar ince bir koridoru işgal edebilmişti. Kışın gelmesiyle taraflar ordularının büyük bölümünü kışlamak üzerine çektiler.

Kaynakça

  1. ^ "İslam Ansiklopedisi, "İbrail" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (2000), c.21, s.365". 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  2. ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi - Osmanlı-Rus Harbi (1828-1829)", ATASE Yayınları, Ankara (1978), s.77-80
  3. ^ "1828 Seferi (Bulgarya ve Rumeli’de Ruslar)", Baron von Moltke, Çev. Dz. Yb. Ahmet Rasim ve Bnb. Muammer, Askerî Basımevi, İstanbul, (1932), s.60

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Silistre</span> Kuzeydoğu Bulgaristanda şehir

Silistre, Bulgaristan'ın kuzeydoğu kesiminde, Romanya sınırında, Tuna kıyısındaki şehir. Aynı adlı Silistre ilinin idari merkezi olan Silistre, tarihî Güney Dobruca bölgesindeki en önemli şehirlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Topal İzzet Mehmed Paşa</span> 177. Osmanlı sadrazamı

Darendeli Topal İzzet Mehmet Paşa, II. Mahmud saltanatında 24 Ekim 1828 - 28 Ocak 1829 ve Abdülmecid saltanatında 14 Aralık 1841 - 30 Ağustos 1842 tarihleri arasında toplam bir yıl iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1806-1812 yılları arasında yapılmış savaş

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır. Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların arka planında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1828-1829 yılları arasında yapılmış savaş

1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı, Navarin Deniz Savaşı'nı takiben Rusya'nın Yunanların bağımsızlığını desteklemesi yüzünden çıkmış bir savaştır.

Ağa Hüseyin Paşa, Osmanlı ordusu kumandanı, serasker, vali, vezir ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Silistre Kuşatması (1773)</span>

Silistre Kuşatması ya da Silistre Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1678)</span>

Çehrin Kuşatması, 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İbrail Kuşatması (1828)</span>

İbrail Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Külefçe Muharebesi</span>

Külefçe Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Varna Kuşatması (1828)</span>

Varna Kuşatması 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kurttepe Muharebesi</span>

Kurttepe Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Silistre Kuşatması (1828)</span>

Silistre Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Silistre Kuşatması (1854)</span>

Silistre Kuşatması Kırım Savaşı'nda Rus Ordusu'nun Tuna'yı geçerek Silistre'yi kuşatmasıyla başlayan, ön çatışmalar dışında 41 gün boyunca devam eden kuşatma sonucunda Rus Ordusu'nun geri çekilmesiyle sonuçlanan kuşatmadır. Huruç hareketi ile Rus Ordusu'nun geri çekilmesini sağlayan Serdar-ı Ekrem Müşir Ömer Lütfi Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, taarruza geçerek Bükreş ve İbriş şehirlerine girdi.

<span class="mw-page-title-main">İbrail Kuşatması (1770)</span>

İbrail Kuşatması, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bender Kuşatması (1770)</span>

Bender Kuşatması, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bender Kuşatması (1789)</span>

Bender Kuşatması, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Kuşatması (1806-1807)</span>

İsmail Kuşatması, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İbrail Kuşatması (1809)</span>

İbrail Kuşatması, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Batin Muharebesi</span>

Batin Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.