İçeriğe atla

Şuhre Bayat

Şuhre Bayat
شهره بیات
Doğum1987 (36-37 yaşında)
Reşt, Gilan Eyaleti, İran
Milliyetİranlı
MeslekSatranç oyuncusu ve hakemi
Etkin yıllar2013-günümüz
OrganizasyonFIDE
DinYahudilik
ÖdüllerUluslararası Cesur Kadınlar Ödülü

Şuhre Bayat (Farsçaشهره بیات, d. 1987), İranlı satranç oyuncusu[1] ve hakemi. 2020 Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonası'nın baş hakemliğini yaptı. Bayat, aynı zamanda Dünya Satranç Federasyonu'nun uluslararası hakemler listesinde yer almaktadır.

1987 yılında İran'ın Gilan Eyaleti'nin Reşt şehrinde doğdu.[2] Baba tarafından Yahudi olan büyükannesi II. Dünya Savaşı sırasında Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'den İran'a göç etti.[3] 1998'de satranç'ta 12 yaş altı İranlı kızlar şampiyonu oldu. Bayat, doğal kaynaklar mühendisliği alanında yüksek lisans yaptı.[2] Shohreh Bayat, Asya kıtasının A Kategorideki ilk kadın uluslararası satranç hakemi olarak 2020 Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonası sırasında, İran’da zorunlu olan çador giymemiş vaziyette fotoğrafları çekildi.[4] Bayat'ın daha önce başkanlığını yaptığı İran Satranç Federasyonu, 24 saat içinde özür dilemeden İran'a dönmesi halinde Bayat'ın güvenliğinin garanti edilemeyeceğini duyurdu. Şuhre Bayat, "Güvenliğinden emin olamadığı ve hicap giymeyi zorunlu kılan yasaların kadın düşmanlığı olduğuna inandığı" için özür dilemeyi reddetti.[5] Daha önce Cebelitarık'taki bir satranç turnuvası için İngiliz vizesi alan Şuhre Bayat,[5] Birleşik Krallık'a girme vizesi olmayan eşini İran'da bırakıp Birleşik Krallık'a sığınma talebinde bulundu.[6]

Bayat, Eylül 2020'de The Daily Telegraph gazetesine verdiği bir röportajda "Yahudi geçmişim olduğunu bilselerdi, asla İran satranç federasyonunun genel sekreteri olamazdım." ifadelerini kullandı.[3] 2020'de Londra'da Yahudilerin Roş Haşanah bayramını ilk kez kutladı.[7]

5 Mart 2021'de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı tarafından farklı ülkelerden 20 kadın ile birlikte Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'ne layık görüldü.[8]

Kaynakça

  1. ^ RS, Prasad (27 Şubat 2020). "Shohreh Bayat applies for asylum in the UK" (İngilizce). The Times of India. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. But in London, I am beginning to love chess as a player again,” she added. 
  2. ^ a b "Interview with General Secretary of the Iranian Chess Federation". Kenya Chess Masala. 17 Mart 2017. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 
  3. ^ a b Vasilyeva, Nataliya (26 Eylül 2020). "'I couldn't tolerate it any longer': how Iranian chess referee with secret Jewish heritage was forced to live a 'fake' life". The Daily Telegraph (İngilizce). Moskova. 14 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  4. ^ "İranlı satranç hakemi Shohreh Bayat ülkesine geri dönemiyor". Sözcü. 16 Ocak 2020. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  5. ^ a b Church, Ben (14 Nisan 2020). "Iranian woman fears punishment after condemnation for not wearing the appropriate headscarf". CNN. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 
  6. ^ "Iranian chess referee seeking asylum reveals second reason she can't go home". Arab News. 27 Eylül 2020. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  7. ^ Willig, Gary (30 Eylül 2020). "Iranian asylum seeker reveals Jewish ancestry". Israel National News. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  8. ^ "The Department of State honored a group of extraordinary women with the 2021 Secretary of State's International Women of Courage (IWOC) Award" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı. 5 Mart 2021. 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Emanuel Lasker</span> Alman satranç oyuncusu ve matematikçi (1868–1941)

Emanuel Lasker Alman satranç oyuncusu ve matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">İranlılar</span>

İranlılar, İran vatandaşı ya da İran milletinden olan. İranlı, ülkedeki tüm etnik unsurları kapsayan bir terimdir. Farsça konuşanlara Farsi ya da Pers denilmekte iken tarihsel anlamda Arap-Fars ayrımını belirtmek için Acem sıfatı da kullanılmıştır. İranlı olarak tanımlanan halklar genellikle İran dillerini konuşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">İran halkları</span> çeşitli Hint-Avrupa etno-linguistik grubu

İran halkları, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin, bir alt grubu olan İran dillerini konuşan dilsel ve etnik toplulukların bir toplamıdır. İran platosu boyunca Hindukuş Dağları'ndan Anadolu'ya kadar ve Orta Asya'dan Basra Körfezi'ne dek yayılmışlardır. İran halkları veya İrani halklar ifadeleri, bugünkü İran devletinin sınırları içinde yaşayan İran vatandaşları ile karıştırılmaması için "İranlı" yerine kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İran Yahudileri</span>

İran Yahudileri, eskiden Pers İmparatorluğu ya da İran'da yaşamış veya hâlen İran'da yaşamakta olan Yahudiler'e denir.

<span class="mw-page-title-main">Olimpiyat Oyunları'nda İsrail</span>

İsrail, 1952 yılından itibaren ülke olarak Olimpiyat Oyunları'nda yarıştı. Milli Olimpiyat Komitesi 1933 yılında, Birleşik Krallık Filistin Mandası döneminde kuruldu. Takım Yahudi toplumunu temsil ettiğinden, Almanya’daki 1936 Yaz Olimpiyatları’nı boykot etti. Bunun nedeni Almanya’yı yöneten Nazi Partisi ve onların Yahudi karşıtı politikalarıydı. İsrail 1952 yılından beri bütün Yaz Olimpiyat Oyunlarına ve 1994 yılından itibaren Kış Olimpiyat Oyunlarına birer takım gönderdi. 1972 yılında, İsrail delegasyonunun 11 üyesi, Kara Eylül adlı silahlı grup tarafından öldürüldü.

İran'da kadın hakları, devleti yöneten rejimin şekline göre değişmiştir. Her rejimin yükselişiyle birlikte, kadın haklarına yönelik bir dizi zorunluluk ortaya çıktı ve oy haklarından kıyafet kurallarına kadar geniş bir yelpazedeki sorunları etkiledi.

Türkiye Satranç Şampiyonası 1962 yılından bu yana yapılan satranç organizasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Stéphanie Frappart</span>

Stéphanie Frappart Fransız futbol hakemi. 2009'dan beri FIFA Uluslararası Hakemler listesinde yer almaktadır. 14 Ağustos 2019'da Liverpool ve Chelsea arasındaki 2019 UEFA Süper Kupasının hakemi olarak görevlendirdiğinde büyük bir Avrupa kupası final maçına hakemlik yapan ilk kadın oldu.

<span class="mw-page-title-main">Xie Jun</span> Santraç oyuncusu

Xie Jun (Çince: 謝軍; pinyin: Hsieh Chun, Çinli kadın satranç oyuncusudur. FIDE tarafından Büyükusta unvanıyla onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Rıza Rahçemeni</span> İranlı fizikçi ve siyasetçi

Muhammed Rıza Rahçemeni, İranlı hekim, bilim insanı ve reformcu siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">43. Satranç Olimpiyatları</span> Satranç olimpiyatı

Fédération Internationale des Échecs (FIDE) tarafından düzenlenen ve açık turnuvalar ve kadın turnuvalarının yanı sıra satranç oyununu tanıtmak için tasarlanmış çeşitli etkinliklerden oluşan 43. Satranç Olimpiyatları, 23 Eylül - 6 Ekim 2018 arası Batum, Gürcistan'da düzenlenen satranç olimpiyatlarıdır. Gürcistan Satranç Federasyonu'nun Tiflis'te ev sahipliği yaptığı 2017 Satranç Dünya Kupası'nın ardından Gürcistan'da gerçekleşen ilk Satranç Olimpiyatıydı.

Türkiye Satranç Federasyonu ya da kısaltmasıyla TSF, Türkiye’de bulunan resmî satranç organizasyonudur. 1954'te kurulan TSF, 1962'de FIDE'nin üyesi oldu. Federasyon, 1991 yılında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile birleşti ve ülke çapında resmi olarak tanındı. 2024 yılı itibarıyla federasyonun başkanı aynı zamanda FIDE Ustası olan Fethi Apaydın'dır. 1.350.000'in üzerinde lisanslı sporcuya sahip olan TSF, Türkiye'nin en büyük spor federasyonu olma unvanını elinde bulundurmaktadır. TSF aynı zamanda Avrupa Satranç Birliği ve Akdeniz Satranç Birliği üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">2016 Dünya Satranç Şampiyonası</span>

2016 Dünya Satranç Şampiyonası, dönemin son Dünya Satranç Şampiyonu Magnus Carlsen ile rakibi Sergey Karyakin arasında oynanan, 2016 Dünya Satranç Şampiyonunu belirlemek için düzenlenen satranç müsabakasıdır. 10-30 Kasım 2016 tarihleri arasında, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York şehrinde, FIDE ve ortağı Agon tarafından düzenlenmiştir.

Reza Goodary doğmak Mohammadreza Goodary ; d. 14 Aralık 1988, Tahran) İranlı bir karma dövüş sanatçısıdır. Karate, Muay Thai, Brezilya Jiujitsusu uzmanlaşmıştır ve 299 profesyonel karate dövüşü kaydı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Alireza Firouzja</span> Fransız satranç oyuncusu

Alireza Firouzja İran asıllı Fransız satranç büyükustasıdır. Firouzja, Magnus Carlsen tarafından kırılan bir önceki rekoru beş aydan fazla bir süreyle geçerek, 2800 FIDE derecesini aşan en genç oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">2021 Dünya Satranç Şampiyonası</span>

2021 Dünya Satranç Şampiyonası; yeni Dünya Satranç Şampiyonunu belirlemek amacıyla, son şampiyon Magnus Carlsen ile rakibi Yan Nepomnyaşi arasında oynanmış satranç karşılaşmasıdır. FIDE tarafından düzenlenen etkinlik 24 Kasım - 12 Aralık 2021 tarihleri arasında Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anna Muzıçuk</span>

Anna Olehivna Muzychuk ; ; d. 28 Şubat 1990) Grandmaster (GM) unvanına sahip Ukraynalı bir satranç oyuncusudur. Satranç tarihinde en az 2600 FIDE derecesine ulaşan dördüncü kadındır. Dünyada 197, kadınlar arasında 2. sırada yer aldı. Hızlı satrançta üç kez dünya şampiyonu olan Muzychuk, 2014'te Kadınlar Dünya Hızlı Satranç Şampiyonası'nı ve 2014 ve 2016'da iki kez Kadınlar Dünya Yıldırım Satranç Şampiyonası'nı kazandı. Klasik satrançta 2017 Kadınlar Dünya Şampiyonası ikincisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sarasadat Khademalsharieh</span>

Sarasadat Khadem al-sharieh, Sara Khadem olarak da bilinir, International Master (IM) ve Woman Grandmaster (WGM) unvanlarına sahip İranlı-İspanyol bir satranç oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Koneru Humpy</span>

Koneru Humpy, daha çok 2019'da FIDE Kadınlar hızlı satranç şampiyonasını kazanmasıyla tanınan Hint bir satranç oyuncusu. 2002 yılında, 15 yıl, 1 ay, 27 gün ile Grandmaster (GM) unvanını elde eden en genç kadın oldu ve Judit Polgár'ın önceki rekorunu üç ay yendi. Ekim 2007'de Humpy, Polgár'dan sonra 2600 Elo puanını aşan ikinci kadın oyuncu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Harika Dronavalli</span>

Harika Dronavalli, FIDE Grandmaster (GM) unvanına sahip Hint bir satranç oyuncusu. 2012, 2015 ve 2017 yıllarında Kadınlar Dünya Satranç Şampiyonası'nda üç bronz madalya kazandı. Harika, Hindistan hükûmeti tarafından 2007-08 yılı için Arjuna Ödülü ile onurlandırıldı. 2016'da Çin'in Chengdu kentinde FIDE Kadınlar Grand Prix etkinliğini kazandı ve dünya no. 11 - dünya no. FIDE kadınlar sıralamasında 5. Vladimir Kramnik, Judit Polgar ve Viswanathan Anand satranç ilham kaynaklarıdır. 2019 yılında spor alanına yaptığı katkılardan dolayı Padma Shri ile ödüllendirildi.