İçeriğe atla

Şubat

Ocak – Şubat – Mart
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
29

Şubat ya da küçük ay[1] (halk arasında gücük ay[2]), Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 2. ayı. Artık yıllarda 29, diğer yıllarda 28 çeker.

Artık yıllar, 4 ile kalansız bölünebilen yıllardır (400 ile bölünemeyen yüzyıl başları hariç). Örneğin, 2008 yılı artık yıl iken 2010 yılı artık yıl değildir.

Köken bilimi

Birçok Sami dillinde aynı kökenten türemiştir. Kökeni kesin olmamak ile beraber Akadca'daki “vurma, çarpma, yıkma” anlamlarına gelen şabāṭu kelimesi ile aynı kökten gelebilir.[3] İbranicede "şevat" , Aramice (Süryanice) "şəbāṭ" ve Arapçada "şubāṭ" olarak geçmiştir. Türkçeye de bu dillerden geçmiştir.

Şubat ayının batılı dillerdeki adları, Roma arınma Tanrıçası Februus'un adından gelir. Kış mevsimi aysız olarak kabul edildiği için Ocak ve Şubat, Roma takvimine sonradan eklenmiştir. Bu değişiklik, Numa Pompilius tarafından, takvimi, standart kameri yıl ile bir hizaya getirebilmek için yaklaşık M.Ö. 700 lerde yapılmıştır.

28 ve 29 gün çekmesinin nedenleri

Bugün kullandığımız Gregoryen takviminin kökeni, Roma İmparatoru Julius Caesar’ın, Mısırlı astronomi bilgini Sosigenes’e yaptırdığı “Julyen” takvimidir. Bu takvime göre bir yıl 365 gün sürer ve her yıldan 6 saat artar. Artan bu saatler her 4 yılda, bir gün eder ve yıla eklenir. Böylece bir yıl, 4 yılda bir 366 güne çıkar. Ne var ki 366 sayısı 12’ye tam olarak bölünmediğinden bazı ayların 30 bazı ayların da 31 çekmesi uygun görülür. Julyen takviminde yılbaşı, mart ayındadır ve buna göre şubat, yılın en son ayıdır. “July” olarak bilinen temmuz ayı, Julius Caesar’ın adını taşır ve 31 gün sürer.

Caesar’dan sonra yaşayan bir başka Roma İmparatoru Augustus da kendi adını bir aya verir. Ne var ki Ağustos (Augustus’un adından) ayının 30, Caesar’ın adını taşıyan Temmuz ayının 31 çekmesini haşmetine yakıştıramayan İmparator Augustus, kendi adıyla anılan ayın da 31 gün sürmesini emreder. Bunun üzerine astronomlar, yılın son ayı olan şubattan bir günü alıp, ağustos ayına ekler. Böylece 30-29 gün döngüsü yaşayan şubat ayı 29-28 gün olarak belirlenir.[4]

Şubat, yıl Mart ile başladığı için Roma takviminin son ayı idi. Belirli zaman aralıklarında Romalı rahipler, yılı mevsimlerle hizalayabilmek için, Şubat'tan sonra araya bir eklenti ay (Mercedonius) yerleştiriyorlardı.

Kaynakça

  1. ^ Türk Dil Kurumu, küçük ay 6 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Güncel Türkçe Sözlük.
  2. ^ Türk Dil Kurumu, gücük ay 6 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Güncel Türkçe Sözlük.
  3. ^ Nişanyan Sözlük, Şubat 1 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1 Şubat 2022
  4. ^ "Tübitak, Merak Ettikleriniz Köşesi". 29 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2008. 


İlgili Araştırma Makaleleri

Haziran; Jülyen ve Gregoryen takvimlerine göre yılın altıncı ayıdır. 30 gün çeken ayların ikincisi ve 31 günden az olan beş aydan üçüncüsüdür. Kuzey yarımkürede yılın en uzun gündüzünün yaşandığı yaz gündönümü ve güney yarımkürede yılın en uzun gecesinin yaşandığı kış gündönümü bu ayda gerçekleşir. 1 Haziran tarihi meteorolojik olarak yerkürenin kuzeyi için Kasım ayına kadar devam edecek olan yaz mevsiminin, güneyi içinse kış mevsiminin başlangıcı sayılır.

Temmuz, Jülyen ve Gregoryen Takvimleri'ne göre 31 gün çeken ve yılın 7. ayını oluşturan bir ay. Kuzey yarımkürede yaz mevsiminin 2. ayı olan Temmuz, Güney yarımkürede kış mevsinin 2. ayı olup en soğuk aylardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Artık yıl</span>

Artık yıl, Miladî takvimde 365 yerine 366 günü olan yıl. Bu fazladan gün, normalde 28 gün olan Şubat ayına 29 Şubat'ın eklenmesi ile elde edilir. Dört yılda bir yapılan bu uygulamanın nedeni Dünya'nın Güneş çevresinde dönme süresinin, Güneş'in aynı meridyenden iki kez geçişi arasındaki ortalama zamanın (gün) tam katı olmamasıdır. Bir astronomik yıl yaklaşık olarak 365,242 gün olmasına rağmen normal bir takvim yılı 365 gündür.

Ocak ayı Gregoryen ve Jülyen takvimlerinde yılın ilk ayıdır.

Mart, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 3. ayı olup 31 gündür.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos</span> miladi takvime göre yılın sekizinci ayı

Ağustos, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 8. ayı olup 31 gün çeker. Türkçede bu aya "Harman ayı", "Lobut ayı" da denir. Kimi yerlerde bu ay için "Temmuz" ayı gibi "Orak ayı" dendiği de olur.

Eylül, Jülyen ve Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 9. ayı olup 30 gün çeker.

Aralık, Gregoryen takvime göre yılın 12. ve son ayı olup 31 gün çeker.

Ekim, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 10. ayı olup 31 gün çeker.

<span class="mw-page-title-main">Miladi takvim</span> Güneş yılı esasına dayanan ve uluslararası alanda en çok kabul gören takvim

Miladi takvim ya da Gregoryen takvimi, Roma İmparatoru Jül Sezar tarafından kabul edilen Jülyen takviminin yerine, Papa XIII. Gregorius tarafından yaptırılan bir takvimdir. İsa'nın doğduğu yılı milat olarak alan bu takvim, Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüş süresi olan 365 gün, 6 saatlik zamanı "1 yıl" olarak kabul eder. Günümüzde dünyada en yaygın olarak kullanılan takvimdir.

Jülyen takvimi, Jül Sezar tarafından MÖ 46 yılında kabul edilen ve Batı dünyasında 16. yüzyıla kadar kullanılan takvim. Artık yıl hesaplamasındaki ufak bir fark sonucu yaklaşık her 128 yılda bir günlük bir kayma oluşturduğu için, 1582 yılında yerini Gregoryen takvimi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ay (zaman)</span> takvim yılını bölen düzensiz zaman birimi

Ay (zaman):Yılda 12 tane bulunan zaman birimidir.

Zamanın ölçülmesi, kullandığımız zaman sistemi Dünya'nın kendi ekseni çevresindeki hareketini esas almaktadır. Gezegenin kendi etrafındaki bir tam dönüşü bir gün;Güneşin yörüngesindeki bir tam dönüşü ise bir yıldır. Dünya dönerken güneş gökyüzünde yükselmeye başlar, en tepeye tırmanır ve gözden kaybolana dek alçalır.

Sextilis, yılın altıncı ayının Roma takvimindeki Latince orijinal adı. MÖ 8 yılında Roma İmparatorluğunun ilk imparatoru Augustus onuruna Ağustos olarak yeniden adlandırılmıştır. Bu ayın seçilmesinin nedeni Temmuz ayından sonra geliyor olması ve Augustus'un hayatındaki bazı önemli olayların bu ayda meydana gelmiş olması olarak gösterilir: Pharsalus savaşı, Aktium savaşı ve Kleopatra ve Marcus Antonius'un ölümleri gibi. Ayrıca bu ayda yeğeni doğmuş ve yine Augustus'un kendisi de bu ayda ölmüştür. Bu ayın, Augustus'un Sezar'ın ayındaki gün sayısı kadar gün istemesinden dolayı 31 gün çektiği orta çağda çıkan bir uydurmadır. Sextilis, Jül Sezar zamanında bile 31 güne sahipti.

Enterkalasyon, bazı takvim yıllarına fazladan bir gün, hafta veya ay ekleyerek, takvimin mevsimler ve ayın dönemlerini izlemesini sağlamaktır. Ay-gün takvimleri hem gün ve ayların eklenmesini gerektirebilir.

<span class="mw-page-title-main">Takvim</span>

Takvim, zamanın yüzyıl, yıl, ay, hafta ve gün gibi parçalara bölünüp düzenli bir sırayla gösterildiği çizelgedir.

<span class="mw-page-title-main">Ay takvimi</span>

Kamerî takvim veya Ay takvimi, Dünya'nın Güneş çevresindeki hareketleri yerine Ay'ın tam devrelerini temel alan takvim. "Mevsim yılı" da denilen bir Güneş yılında 12.37 sinodik ay bulunur, yani ay senesi daha çabuk tamamlanır. Bu nedenle Ay takvimlerini Güneş takvimine çevirirken, belirli bir sürenin ilave edilmesi gerekir.

Halk takvimi; resmi olmayan ve belirli bir yöreye veya bölgeye özgü olan ya da herkes tarafından bilinmeyen takvimdir.

Takvimlerde birkaç standart olmayan tarih kullanılır. Bazıları alaycı bir şekilde, bazıları bilimsel veya matematiksel amaçlarla ve bazıları da istisnai veya hayali takvimler için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Roma takvimi</span>

Roma takvimi Roma Krallığı ve Roma Cumhuriyeti'nde kullanılmış resmî takvimdir. Diktatör Julius Caesar ile İmparator Augustus'un MÖ 1. yüzyılda oluşturduğu Jülyen takviminin öncülüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.