Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.
Kazakistan'ın idari bölümleri, Kazakistan topraklarının kurumsal ve idari yapısıdır.
Kızılorda Eyaleti, Kazakistan'da bir eyalettir. İdari merkezi Ak Meçet olarak inşa edilmiş Kızılorda şehridir.
Almatı, Kazakistan'ın 2.000.900 nüfuslu ve en büyük şehridir. Almatı Kazakistan'ın eski başkentidir.
Türkistan, Hazret-i Türkistan veya Yesi, Kazakistan'ın güney kesiminde Seyhun nehrine yakın bir kenttir. 31 Mart 2021 tarihinde gerçekleşen Türk Konseyi zirvesi sonrasında "Türk dünyasının manevi başkenti" ilan edilmiştir.
Oral, eskiden Uralsk, Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.
Atırau, Kazakistan'da bir şehirdir ve Atırau Eyaleti'nin başkentidir. Almatı'nın batısında 2700 kilometre mesafede ve Astrahan adlı Rus kentin doğusunda 350 kilometre mesafededir.
Kostanay, Kazakistan'ın kuzeyinde bulunan bir şehirdir. Kostanay'ın nüfusu 223.600 kişi. Kostanay şehri, Kostanay Eyaleti'nin başkentidir. (harita)
Çimkent ya da Şimkent, eski adıyla Çernyayev (Kazakça: Черняев); Kazakistan'daki çok nüfuslu bölgelerden olup, 2018 yılına kadar Kazakistan'ın Güney Kazakistan Eyaleti'nin merkeziydi. 19 Haziran 2018 tarihinde, Güney Kazakistan eyalet merkezi Çimkent’e büyük şehir statüsü verildi, eyaletin adı Türkistan eyaleti olarak değiştirildi ve eyalet merkezinin Türkistan kentine taşınmasını öngören “Kazakistan’ın bazı idari ve bölgesel yapısı konularına” ilişkin bir kararname imzalandı. Çimkent 1.239.000 nüfusuyla Kazakistan'da Almatı ve Astana'dan sonra en büyük 3. kenttir ve ülkenin önemli metropollerindendir. Türkistan-Sibirya Demiryolu kavşağında bulunan kentte ayrıca Şimkent Uluslararası Havaalanı da bulunmaktadır. Şimkent Almatı'nın 690 km batısında ve Taşkent'in 120 km kuzeyinde bulunur.
Semey Doğu Kazakistan Eyaleti'nin kuzeydoğusunda, Sibirya sınırı yakınında,Almatı'nın 840 km kuzeyi civarında ve Rusya'daki Omsk oblastının 700 km güneydoğusunda İrtiş Nehri boyunca yer alan Kazakistan'a bağlı bir şehirdir.
Karagandı, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Merkezi Karağandı'dır. Eyalet nüfusu 1.375.000; şehir nüfusu ise 437.000'dir.
Batı Kazakistan Eyaleti, Kazakistan'da bir eyalettir. Merkezi Oral'dır ve nüfusu 200.000'dir. Rusya'ya sınırı vardır ve Ural Dağları'na yakındır. Ural Nehri Rusya'dan doğar ve eyaletin içinden akarak Hazar Denizi'ne dökülür. Batı Kazakistan kısmen Avrupa'da kısmen Asya'da yer alır.
Jambıl, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Merkezi Taraz'dır. Eyalet nüfusu 1.000.000 olup merkez şehir nüfusu 335.100'dür. Eyaletin Kırgızistan ve Özbekistan'la sınırları vardır. Ülke içinde de Karagandı Eyaleti, Türkistan Eyaleti ve Almatı Eyaleti'ne komşudur. Toplam alanı 144.200 km²'dir.
Orenburg Oblastı, Rusya'nın Volga Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Orenburg şehridir. 1938 - 1957 yılları arasında Sovyet pilotu Valeri Çkalov 'un onuruna Çkalov Oblastı adı kullanıldı. Oblastta Türk nüfusu önemli bir yere sahiptir. Bağımsız bir Türk ülkesi olan Kazakistan ile özerk Türk cumhuriyetleri Tataristan, Başkurdistan arasında köprü olması yönünden stratejik bir öneme sahiptir.
Tucson ABD'nin güneybatısında Arizona eyaletinde Pima İlçesi'nde bulunan bir şehirdir. Nüfusu 520.116 kişidir. Banliyöleriyle metropoliten Tucson şehir nüfusu 1.020.200 kişiye ulaşır. ABD'nin 32. büyük şehridir. Phoenix'in 188 km güneydoğusunda ve ABD-Meksika Sınırı'nın 98 kilometre kuzeyindedir.
Fresno, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde bir şehirdir. Nüfusu 500.017'dir. ABD'nin 35. en büyük şehridir. Los Angeles'ın 322 kilometre kuzeyinde bulunur. San Joaquin Vadisi'nde yer alır.
Kazakistan illeri 170 ilçeye ayrılır. Eyaletlere ve illere göre ilçeler, aşağıda sıralanmıştır:
Waukesha, Amerika Birleşik Devletleri'nin Wisconsin eyaletinde yer alan ve Waukesha ilçesinde yer alan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 26 Kasım 2009 tarihinde 70,718'dir.
Arvada ABD'nin Colorado eyaletine bağlı Jefferson ve Adams ilçelerinde bulunan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 106.433'tür.
Türkistan Eyaleti, 2018'den önce Güney Kazakistan Eyaleti, 2.282.500 nüfusuyla Kazakistan'ın en güneyinde yer alan eyalettir. Türkistan şehri eyalet merkezidir. Türkistan'ın diğer şehirleri Çimkent, Sayram, Arıs, Şardara, Yedisay, Saryağaş ve Lenger. Türkistan Eyaleti ve Atırau Eyaleti Kazakistan'ın en küçük iki eyaletidir 117.300 km²'lik yüz ölçümleriyle.
Kazakistan
