İçeriğe atla

Şollar suyu

20. yüzyılın başında Şollar su kanalının inşası

Şollar suyu, Haçmaz Rayonu'nda yer alan Şollar'dan Bakü şehrine pompalanan kaynak suyudur.[1]

Tarihi

Zeynelabidin Tağıyev

Bakü, Hazar Denizi ve Kafkasya bölgesi'nde yer alan Azerbaycan'ın en büyük şehridir. Şehrin suyu, 19. yüzyılda tuzlu ve pek temiz değildi. Bu durumdan dolayı kolera, difteri, kızıl, tifo gibi hastalıklar ortaya çıkmaya başladı. Sürekli su kesintileri ve sağlıksız su temini ile karşı karşıya kalan Bakü halkı, "güvenilir ve sağlıklı bir su kaynağı" aramaya başladı.[2] Bilinen tüm çözümler tükendiğinde, Bakü'nun şehir planlamacıları uluslararası uzmanlıklar aramaya başladılar. Yıllarca süren araştırma ve müzakere sonrasında Kafkas Dağları'ndan gelen suyu Bakü'ye yönlendirmek için bir boru hattı inşa etme kararı verildi. Bu boru hattından gelen su "Ayakkabı suyu" olarak bilinir.[3]

19. yüzyılın sonlarında, Bakü'de yaşayan çoğu insan için içme suyu ciddi bir sorundu. Tuzdan arındırma tesisleri veya Kura Nehri'nden bir boru hattı gibi alternatifler çok pahalı olduğu için yapılmadı.[4] Paris'te, Azeri vatandaşı, milyoner ve hayırsever Zeynelabidin Tağıyev, Kafkas Dağları'nın eteklerinden Bakü'ye bir boru hattı inşa etmek için bir fikir ortaya sürdü. 1899'da Taghiyev, Avrupa için otuzdan fazla su ve kanalizasyon sistemi tasarlayan İngiliz inşaat mühendisi olan William Lindley'i işe aldı. Bol su kaynağı bulmaya çalışan Lindley, Kuba şehri yakınlarındaki kaynakları keşfetti.[4]

Bakü'nün belediye yetkilileri öncelikle bir boru hattı inşa etme fikrine karşıydı, ancak Tağıyev, "Şahdağ zirvesi buz tuttuğu sürece, Şollar asla tükenmeyecek" diyerek ısrar etti.[4][5]

Lindley, 1899 yılını Kuba Uyezd'in zengin kaynakları ve nehirlerinin yakınında keşif çalışmalarını tamamlayarak geçirdi.[6] Kusar Rayonu ile Khazri arasındaki yaylalarda bulunan Şollarda yeni bir su kaynağı keşfetti ve bunu proje haline getirdi. Bu proje Duma üyesi Alimerdan Topçubaşov tarafından desteklendi. Topçubaşov, Lindley'in projesi için 25.000 ruble yardım yaptı. 1901'de Duma meclisi proje için 182.000 ruble daha sağladı. Çalışmalar 3 Ocak 1904'te başladı. Ancak, 1905 ve 1907 arasındaki devrim nedeniyle proje yavaşladı.[7] 5 Mayıs 1909'da Duma meclisi, Su Borusu İnşaat Departmanı'nı kurdu ve Lindley'i başmühendis yaptı. Boru hattının inşası Ocak 1917'de başladı.[8][9]

Su kanalı

Bakü-Şollar su kanalı, Kuba şehri'nin tepelerinden geçerek Bakü'de sona erer. Bu kanal 110 mil güney uzunluğundadır.[10] İnşaattan kısa bir süre sonra, boru hattı Bakü sakinlerine günde 3 milyon kova su sağlamıştır. Şollar boru hattı günümüzde de Bakü'nin merkezi için hayati bir su kaynağı olmaya devam etmektedir. Güvenilir ve temiz olan bu su kaynağı, Bakü'nün nüfusunun birkaç binden 2,5 milyonun üzerine çıkmasını sağlamıştır.[11]

İnşa edildiğinde, Bakü-Şollar su kanalı ülkedeki en uzun su borusu idi. Bakü'nün Sovetsky yerleşiminde üç hayrat çeşmesi bulunmaktadır. Bölge sakinlerine göre bu anıtlar devlet kontrolü altına alındı. Şollar su boru hattının inşası nedeniyle hayratlar 19. yüzyılda inşa edilmiştir. Bu çeşmelerin her birinden insanlara Şollar suyu sağlandı. Ayrıca çeşmeler 1950'lere kadar hizmet vermiştir.

  • Süleyman Rahimov ve Abdulla Shaig sokağındaki hayrat
    Süleyman Rahimov ve Abdulla Shaig sokağındaki hayrat
  • Salatin Asgarova ve Abdulla Shaig sokağındaki hayrat
    Salatin Asgarova ve Abdulla Shaig sokağındaki hayrat
  • Şamil Azizbeyov ve Rasul Rza sokağındaki hayrat
    Şamil Azizbeyov ve Rasul Rza sokağındaki hayrat

Üretim

Şollar suyu temin eden birkaç şirket vardır.[12] Shollar Bottling Company, AquaVita, Coca-Cola Azerbaijan, Pepsi-Cola Azerbaijan ve diğer şirketler tarafından 0,5 ile 20 litrelik şişelerde paketlenerek satılmaktadır.[13][14]

Kaynakça

  1. ^ Лейла Лейсан. "Фальшивка чистой воды, упаковка соки и воды, рынок минеральной воды, минеральная вода, подделка Нарзана, боржоми фото". Upakovano.ru. 23 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013. 
  2. ^ (Zelichowski, Ryszard (Yaz 2005). "How Baku Got Its Water: The British Link, William H. Lindley". Water – Not a Drop to Drink. Azerbaijan International. 25 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2013. )
  3. ^ "Шолларская вода не та, что прежде – Trend Life". Ru.trend.az. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013. 
  4. ^ a b c (Patterson, Jean (20 Ocak 1990). "Shollar Water-A Century Later". Water – Not a Drop to Drink. Azerbaijan International. 19 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2013. )
  5. ^ "Baku water supply – water Shollar". Baku History Society. 16 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022. 
  6. ^ Баку – Тбилиси 15 August 2008 at 12:57 PM (15 Ağustos 2008). "Блог путешественника – Баку – Тбилиси". Dane-mo.livejournal.com. 25 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  8. ^ "Nazirlik yanvar ayı ərzində bir sıra şirkətlərə lisenziyalar verilmişdir". Mct.gov.az. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013. 
  9. ^ "AS STEEL zashibayut". Monitor journal. 7 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  10. ^ "Mirza Babayev – Shollar suyu – Gunel Eynullayeva ve reqs ansambli". YouTube. 9 Şubat 2011. 27 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013. 
  11. ^ "shollar mirze babayev". YouTube. 12 Nisan 2009. 27 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013. 
  12. ^ Известная азербайджанская компания «Shollar Bottling Company» осваивает розлив в 5 литровые бутыли[]
  13. ^ İstehsal[]
  14. ^ "Кока-кола «захватила» бакинский бульвар". 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Şollar suyu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü</span> Azerbaycanın başkenti

Bakü, Azerbaycan'ın, Hazar Denizi'nin batı kıyısında yer alan başkentidir. Kafkasya’nın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezidir. Ülkenin en doğusundaki ve en önemli sanayi, ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bir liman kenti olarak da önemlidir. Şehirde yaşayanların büyük çoğunluğunu Azerbaycanlılar oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">Zeynelabidin Tağıyev</span> Azeri iş adamı

Zeynelabidin Tağıyev, Azerbaycan'da, Rus İmparatorluğu'nun ve Dünya'nın ilk petrol sanayiinin doğmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamış Azeri iş insanı ve hayırsever.

<span class="mw-page-title-main">Sengeçal</span> Azerbaycandaki bir şehir

Sangaçal Karadağ rayonu, Bakü, Azerbaycan'da bir şehirdir. Nüfusu 4,108 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Sebine Babayeva</span>

Sebine Babayeva, Azerbaycanlı şarkıcı.

Azerbaycan, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da gerçekleştirilen 2014 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmıştır. Azerbaycan'ın kamusal yayın kuruluşu İctimai Televizyon ve Radyo Yayımları Şirketi (İTV) tarafından organize edilen Böyük Səhnə isimli yetenek şovu doğrultusunda ülkenin temsilcisi Dilara Kazımova olarak belirlenmiştir. Kazımova, yarışmada "Start a Fire" isimli şarkıyı seslendirmiş ve yarı finali geçip, finalde 33 puan ile yirmi ikinci olmuştur. Bu, Azerbaycan'ın 2014 yılına dek aldığı en kötü sonuçtur.

<span class="mw-page-title-main">2015 Avrupa Oyunları</span>

2015 Avrupa Oyunları veya Bakü 2015, Avrupa ülkelerinin katılımıyla yapılan Avrupa Oyunları'nın ilki. Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen organizasyonun açılış töreni 12 Haziran 2015'te yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da ulaşım</span>

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü tramvay hattı</span>

Bakü tramvay hattı, 1889 ila 2004 yılları arasında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de kullanılan toplu taşıma sistemidir.

Elmira Hüseynova, Sovyet Azerbaycanlı heykeltıraş, ressam. Azerbaycan Seçkin Sanatçısı unvanına sahip (1967) sanatçının eserleri, dünyanın pek çok ülkesinde sergilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı</span>

Bakü-Novorossiysk boru hattı Bakü yakınlarındaki Sangachal Terminali'nden Rusya'nın Karadeniz kıyılarındaki Novorossiysk terminaline 1.330 kilometre (830 mi) uzanan uzun bir petrol boru hattıdır. Boru hattının Azerbaycandaki kısmı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından işletilmektedir ve Rus kısmı ise Transneft tarafından.

<span class="mw-page-title-main">Abşeron dairesel banliyö demiryolu</span>

Bakü banliyö demiryolu, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir banliyö treni ağıdır. Bakü banliyö demiryolu, 21 Mayıs 2019 tarihinde açılmıştır. Sistem 91 km uzunlukta olup 15 istasyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Şor Gölü</span>

Büyük Şor, Azerbaycan'ın ikinci büyük gölü ve Abşeron Yarımadası'nın en büyük gölüdür. Bakü şehrinin Binegedi, Sabuncu ve Nerimanov rayonları sınırları içinde, Abşeron Yarımadası'nın merkezinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki boru hatları</span>

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.

Güneşli petrol sahası, Hazar Denizi'nde, Azerbaycan'ın 120 kilometre (75 mi) doğusunda, Petrol Kayaları'nın 12 kilometre (7,5 mi) güneydoğusunda yer alan açık deniz petrol sahası. Azer-Çırak-Güneşli (ACG) projesinin bir parçasıdır. Azerice Günəşli kelimesinin Türkçe çevirisi "güneşli" anlamına gelmektedir. Güneşli'nin 100 milyon tondan fazla petrol rezervine sahip olduğuna inanılmaktadır.

Azeri Azerbaycan, Bakü'nün 100 km doğusunda bulunan Hazar Denizi'nde açık deniz petrol sahasıdır ve daha büyük çaplı Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçasıdır. Azeri petrol sahası Orta Azeri, Batı Azeri, Doğu Azeri üretim platformları, sıkıştırma ve su enjeksiyon platformlarını içermektedir. Saha 1988 yılında keşfedildi ve orijinal olarak 26 Bakü Komiseri'nden adını aldı.

Çırak, Hazar Denizi'nde, Bakü, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda bulunan ve daha büyük Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçası olan bir açık deniz petrol sahasıdır. Üretim, sondaj ve merkez (PDQ) platformu Çırak 1 (EOP) 1997'den beri faaliyettedir. Çırak 1, AÇG sahasından Ham Petrol üretmektedir. Batı Çırak, AÇG projesinin bir uzantısı olarak planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Spor Sarayı</span>

Bakü Spor Sarayı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir kapalı spor salonudur. Saray, 1974 yılında inşa edilmiş olup başlangıçta El Oyunları Sarayı olarak adlandırılmıştır. 2015 yılında yenilendikten sonra ise günümüz adını almıştır. Saray, 1,736 kişilik kapasiteye sahiptir.

Millî Jimnastik Arenası, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir kapalı spor salonudur. Arena, 2014 yılında inşa edilmiş olup ağırlıklı olarak jimnastik etkinliklerine ev sahipliği yapmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.