İçeriğe atla

Şoşoniler

Şoşoniler
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Amerika Birleşik Devletleri ABD
(Idaho, Kaliforniya, Nevada, Oregon, Utah, Wyoming)
Diller
Din
Hristiyanlık, yerel inançlar

Şoşoniler ya da Şoşonlar (İngilizce Shoshone ya da Shoshoni), Amerika Birleşik Devletleri'nin Idaho, Kaliforniya, Nevada, Oregon, Utah ve Wyoming eyaletlerinde yaşayan, Büyük Havza Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı.

Nüfus

Avrupalılar tarafından getirilen bulaşıcı hastalıklar ve savaşlardan dolayı nüfusları oldukça azalmıştır. 1845 yılındaki Kuzey ve Batı Şoşonilerinin nüfusu 4.500 kişidir.

1937 yılının Kızılderili İşleri Bürosu kayıtlarına göre 3.650 Kuzey Şoşonisi ve 1.201 Batı Şoşonisi vardır. 2000 yılında yapılan sayımda ise toplam 12.000 Şoşoni kayıtlara geçmiştir.

Boyları

  • Batı Şoşonileri, doğu Kaliforniya, Nevada, kuzey Utah, güneydoğu Idaho[1]
    • Duckwater Shoshone Kabilesi ya da Tsaidüka, Railroad Valley, Nevada
    • Goshute, Nevada ve Utah
    • Tonomudza grubundan oluşan Te-Moak Kabilesi, Nevada
    • Yomba Western Shoshone Kabilesi, Nevada
  • Kuzey Şoşonileri, Idaho[1]
    • Agaideka (Salmon Eaters), Snake River ve Lemhi, Idaho
    • Kammedeka (Jackrabbit Eaters), Snake River, Idaho'dan Büyük Tuz Gölü'ne kadar, Utah
    • Lemhi Şoşonileri, Lemhi River Valley, Idaho
    • Pohogwe (People of the Sagebrush Butte) ya da Fort Hall Shoshone, Idaho
    • Tukudeka (Mountain Sheep Eaters), orta Idaho, güney Montana, and Yellowstone, Wyoming
    • Yahandeka (Groundhog Eaters), Boise, Payette ve Weiser Rivers, Idaho
  • Doğu Şoşonileri, Wyoming[1]
    • Kuccuntikka (Buffalo Eaters)
    • Kuzey Şoşonileri'ne katılan Tukkutikka ya da Tukudeka (Mountain Sheep Eaters)

Kızılderili rezervasyonları

  • Battle Mountain Reservation, Lander County, Nevada
  • Big Pine Reservation, central Owens Valley, Inyo County, California; Owens Valley Paiute Shoshone
  • Bishop Community of the Bishop Colony, northern Owens Valley, Inyo County, California;
  • Death Valley Indian Community, Furnace Creek, Death Valley National Park, California; Timbisha Shoshone
  • Duck Valley Indian Reservation, southern Idaho/northern Nevada, (Western) Shoshone-Paiute Tribes
  • Duckwater Indian Reservation, located in Duckwater, Nevada, approximately 75 mil (121 km) from Ely.
  • Elko Indian Colony, Elko County, Nevada
  • Ely Shoshone Indian Reservation in Ely, Nevada, 111 acres (0.45 km²), 500 members
  • Fallon Paiute-Shoshone Reservation near Fallon, Nevada, 8,200 acres (33 km²), 991 members, Western Shoshone and Paiute
  • Fort Hall Indian Reservation, 544,000 acres (2,201 km²) in Idaho, Lemhi Shoshone with the Bannock Indians, a Paiute band with which they have merged
  • Fort McDermitt Indian Reservation, Nevada and Oregon, Fort McDermitt Paiute and Shoshone Tribe
  • Goshute Indian Reservation, 111,000 acres (449 km²) in Nevada and Utah, Western Shoshone
  • Lemhi Indian Reservation (1875–1907) in Idaho, Lemhi Shoshone, removed to Fort Hall Reservation
  • Lone Pine Community of the Lone Pine Reservation, lower Owens Valley, Inyo County, California; Owens Valley Paiute Shoshone
  • Northwestern Shoshoni Indian Reservation, Utah, Northwestern Band of Shoshoni Nation of Utah (Washakie)[2]
  • Reno-Sparks Indian Colony, Nevada, 1988 acres (8 km²), total 481 members of Shoshone, Paiute, and Washoe bands
  • Skull Valley Indian Reservation, 18,000 acres (73 km²) in Utah, Western Shoshone
  • South Fork Odgers Ranch Indian Colony, Elko County, Nevada
  • Wells Indian Colony, Elko County, Nevada
  • Wind River Reservation, population 2,650 Eastern Shoshone, 2,268,008 acres (9,178 km²) of reservation in Wyoming are shared with the Northern Arapaho

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c D'Azevedo, Warren L (editor) (1986). Volume 11: Great Basin. Handbook of North American Indians. Washington, DC: Smithsonian Institution. ISBN 978-0-16-004581-3. 
  2. ^ "Northwestern Band of Shoshone Tribal Profile." 4 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Utah Division of Indian Affairs. Retrieved 23 Dec 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nevada</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Nevada, Amerika Birleşik Devletleri'nin Batı, Dağlık Batı ve Güneybatı bölgelerinde bulunan bir eyaletidir. Komşuları batıda Kaliforniya, kuzeybatıda Oregon, kuzeydoğuda İdaho, doğuda Utah ve güneydoğuda Arizona eyaletleridir. Nevada ABD'de 7. en büyük, 35. en kalabalık ve 9. en düşük nüfus yoğunluğuna sahip eyalettir. Nüfusun üçte ikisi 3 büyük şehrin birleşiminden oluşan Las Vegas metropolitan bölgesinde yaşar. Başkenti Carson City'dir ve en büyük kenti Amerika Birleşik Devletleri ve dünyanın kumar merkezlerinden olan Las Vegas'tır.

<span class="mw-page-title-main">Wyoming</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Wyoming, ABD'nin bir eyaletidir. Başkenti Cheyenne'dir. Wyoming'in yıllık ekonomik üretimi 27,4 milyar dolardır. Bölgenin dağlık olmasına karşın tarım faaliyetleri geçmişten bugüne dek sürmektedir. Ayrıca doğalgaz, uranyum, kömür gibi doğal kaynakları mevcuttur. ABD'nin en az nüfusa sahip eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Kanyon</span> coğrafi terim, uçurumların arasındaki aralık

Kanyon, Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere denir. Türkçeye Frenk dillerden gelen Kanyon adı, kaynağı İspanyolca asıllı olan cañón sözüdür.

Büyük Havza Kızılderilileri, Kuzey Amerika'nın batı iç kısmında Amerika Birleşik Devletleri'ne ait Büyük Havza denen bölgede, Nevada, kısmen Montana, doğu Washington, doğu Oregon, Kaliforniya, Idaho, Wyoming ve Utah eyaletlerinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan çölcül avcı ve toplayıcı Kızılderililer. Kuzeyde ve kuzeybatıda Plato Kızılderilileri, doğuda Ova Kızılderilileri, güneyde Güneybatı Kızılderilileri, batı ve güneybatıda Kaliforniya Kızılderilileri kültür gruplarıyla komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderili savaşları</span> Kuzey Amerika yerlilerinin beyaz yerleşimciler tarafından boyunduruk altına alınması

Kızılderili savaşları ya da ABD Kızılderili savaşları, Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderilileri ile Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimciler arasında patlak veren ve 1622-1924 yıllarında aralıklı olarak asırlara yayılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesi ve sonrası bir dizi çatışmalar silsilesidir. Savaşın ana sebebi, keşfedildiği andan itibaren Amerika kıtasını doğudan işgal etmeye başlayan Avrupalı sömürgecilerin sürekli artması ve bu artış sonunda yerlileri batıya sürmeleridir. Bu savaşlar Amerika kıtasının doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden Kader Manifestosu gibi ideolojiler tarafından teşvik edildiği gibi, politik kaygıyla zorla ya da antlaşmalarla Kızılderili Tehciri gibi etnik temizlik hareketleri de savaşların tetikleyici unsurlarıdır. Bu savaşlar sırasında ABD Kızılderili katliamları da görülür.

<span class="mw-page-title-main">Bear Nehri Katliamı</span>

Bear Nehri Katliamı ya da Bear Nehri Muharebesi veya Boa Ogoi Katliamı, 19. yüzyılın sonlarında Kızılderili savaşları sırasında 29 Ocak 1863 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri Ordusundan albay Patrick Edward Connor komutasındaki Kaliforniya gönüllüleri tarafından günümüzdeki Idaho'ya denk gelen Washington Territory'nin güneydoğusunda Bear Nehri ile Beaver Creek dereleri civarında toplanan Bear Hunter (Wirasuap) önderliğindeki Kuzeybatı Şoşonilerine karşı yapılan katliam Katliam sit alanı günümüzde Franklin County'deki Preston'da bulunmaktadır.

Numi dilleri ya da Numik dilleri, ABD'nin batısında Kızılderililer tarafından konuşulan Uto-Aztek dilleri ailesinden dil grubu.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika'daki Kızılderili katliamları listesi</span>

Kuzey Amerika'daki Kızılderili katliamı, Amerika'nın Avrupalılarca sömürgeleştirilmesi sürecinde çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri topraklarında ABD Kızılderililerine karşı Avrupa'dan göç eden Beyaz yerleşimciler ile bunların soyundan gelen Amerikalılar tarafından gerçekleştirilen katliamları nitelendirdiği gibi, Kızılderililer tarafından diğer Amerika yerlilerine ya da Beyaz yerleşimcilere karşı yapılan katliamları da belirtir. Katliamların bir kısmı ABD Kızılderili savaşlarının parçası olarak gelişmiştir.

ABD Kızılderilileri federal kabileleri ya da federal olarak tanınan ABD Kızılderili kabileleri, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaleti dışında Kıta ABD'sinde yaşayan ABD Kızılderililerinin oluşturduğu ve Kızılderili İşleri Bürosu tarafından federal olarak tanınan kabile birlikleridir ya da "kabile" (tribe) statüsü alan Kızılderili rezervasyonu sakinlerinin topluca resmi adlarıdır. İlgili yasalar gereği oluşturulan kabile birlikleri bu sayede ABD hükûmetince kolayca izlenebilir duruma gelmiştir ve güncel liste Federal Register adlı resmi gazetenin 2012 yılındaki sayısında yayımlanmıştır. Buna göre ABD Kızılderilileri 566 kabile birliğinden oluşur ve her biri bağımsız federal yapı olarak tanınır. Alaska eyaletindeki benzerleri ise Alaska yerlileri kabile birlikleridir. Federal olarak tanınmayıp eyalet bazında tanınan kabileler ise ABD Kızılderilileri eyalet kabileleri adı altında listelenir.

<span class="mw-page-title-main">Vapolar</span>

Vapolar, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatı Kaliforniya eyaletinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, Kaliforniya Kızılderilileri kültür grubundan soyları tükenmek üzere olan Kızılderili halkı. En yakın akrabaları dilce Yuki-Vapo dilleri ailesini oluşturan Yukilerdir. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Yukiler de da yasal olarak Kızılderili rezervasyonu ya da rancheria adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

Arkansas'taki şehirler listesi, ABD'nin Minnesota eyaletindeki şehirlerin nüfuslarıyla birlikte listesidir. Bu liste Minnesota'daki 3000 ya da daha fazla bir nüfusa sahip tüm şehirleri içerir.

Teksas Eyaleti'nin şehirlerinin alfabetik listesi.

<span class="mw-page-title-main">Elko, Nevada</span>

Elko, ABD'nin Nevada eyaletinin kuzeydoğusundaki Elko County'de bulunan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2020 Nüfus Sayımı'na göre 20.564 kişidir. Şehir, Humboldt Nehri'nin iki yakasına doğru uzanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yakima, Washington</span>

Yakima ABD'nin Washington eyaletine bağlı Yakima ilçesinin merkezi olan eyaletin en kalabalık 11. şehridir. Şehrin nüfusu 2010 sayımına göre 91.067'dir. 2020 nüfus sayımı itibarıyla şehrin toplam nüfusu 96.968 ve metropol nüfusu 256.728'dir. West Valley ve Terrace Heights'ın şirketleşmemiş banliyö bölgeleri Yakima'nın daha büyük bir parçası olarak kabul edilir.

Butler:

Bu liste, önce kıtalara daha sonra ülkelere göre sıralanmış, dünyanın mağaralarının bir listesidir. Bir ülkenin kendisinin bulunduğu kıtadan farklı bir kıtada yer alan mağaralar, bölgenin kıtası ve adına göre sıralanmıştır.

Bu liste, Amerika Birleşik Devletleri'nde yer alan Tiyatro İletişim Grubu (TCG) üyeliğine sahip tiyatro şirketlerinin listesidir.

Mormonların yoğunlukla bulunduğu Utah bölgesi Amerikan İç Savaşı dönemi boyunca asıl cephelerden birisi olmamasına rağmen bölgenin denetim altında tutulması için Birlik Ordusu saflarından askerî personel ayrılması gerekmiş ve Başkan Abraham Lincoln yönetimini zora sokmuştur. Bölgede askerî muharebe yaşanmamış olsa da savaş nedeniyle ABD Silahlı Birliklerinin cepheye çekilmesiyle Amerikan yerlisi kabileler topraklarını işgal eden göçmen kervanlarına saldırmaya başlamıştır. Bunun üzerine Utah Savaşı sonrasında bölgeden ayrılan birliklerin yerine sınırlı da olsa bir askerî birlik gönderilmiştir. Ayrıca Utah bölgesinde bulunan maden haberleri üzerine Mormon olmayan göçmenlerin bölgeye gelişi hızlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1872 Lone Pine depremi</span> Kaliforniyada yaşanan bir deprem

Lone Pine depremi olarak da bilinen 1872 Owens Vadisi depremi, 26 Mart 1872 yılında Owens Vadisi'nde, merkez üssü Lone Pine kasabası yakınında meydana gelmiştir. Büyüklüğünün maksimum X (Ekstrem) Mercalli Yoğunluğu ile 7,4 ila 7,9 olduğu tahmin edilmektedir. Kayıtlı tarihte Kaliforniya'yı vuran en büyük depremlerden biridir ve büyüklüğü yönünden 1906 San Francisco depremine benziyordu. Deprem sonucunda yirmi yedi kişi ölmüş, elli altı kişi yaralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Phyllis Coates</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1927 – 2023)

Phyllis Coates, Amerikalı aktris.