İçeriğe atla

Şiveelig dağ

Şiveelig dağ (Tıva Türkçesi:Шивээлиг-Даг, Şiveelig-dag)- Tuva Cumhuriyetinin idari bölgelerinden Barıın-Hemçik kojuununun Aksıbarlık (ağzı varlık) köyü yakınındadır.

Sözkökü

Şivelig-dağ, kaleli dağ anlamına gelmektedir.

Ulaşım

Ak-Dovurak şehrine 10 km.dir.

Turizm

Bu dağ yamacında ıraktan yürek gibi bir kaya gözükmektedir. Yakından görüldüğünde dağ yamacında uzunluğu 3 metre, enine 3 metre ayrık yürek gibi kayalık gözükür.Bununla ilgili Tayjı hakkında masalımsı bir anlatım vardır. Burada pazırıklardan çok sayıda vardır. Bu dağ yerli halk tarafından mukaddes bilinir. Dilek tutmak için buradaki Yürek Kaya (Tuvaca: Çürek-Haya) yeni evlenen çiftler için uğrak yeridir. Bu dolaydaki kayalara, taşlara Eski Türkler tarafından çok sayıda çizimler yapılmış[1] olup Tıvalar da atalarından kalan bu mirasa büyük bir saygı duymaktadır. Yaklaşık 300 kadar vardır. Araştırmacılar VI.-VIII. yüzyıllarda buradaki Türk boylarının burada her türlü olaya karşı bir Çeri ovası (Asker vadisi) oluşturduğu belirtir. Bu tür gizemli ve tarihi yerler özellikle Tuva Cumhuriyeti'nin batı yönünde çok sayıdadır. Dolayda görülecekler çok sayıda ilginç yerler vardır. Kızıl Majalık altındaki bozkır içinde «Çingishan» balbal (taş heykel) vardır. "Üttüg-Haya", "Bijiktig-Haya, "Kije-Küje" ve Tandı bölgesinde "Türgen şelalesi" ve tayga yerleri ziyaret edilebilecek yerlerdir. Gezginler Tuva coğrafyasını, romantikler için bir cennet olarak tanımlar.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2016. 
  2. ^ https://www.enisey.tv/news/post-1929/[]

Dış bağlantılar

  1. http://orlan.tuva.ru/news/104-tos-jertinezhe-kiirgen-jertinelernin-danzyzy.html[]
  2. http://sib-guide.ru/siberia/di/282 20 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tıva'da turistler için yeni bir rota: Şiveelig dağ
  3. https://www.enisey.tv/news/post-1929/[] Şiveelig dağdaki Yürek Kaya videosu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Balbal</span>

Balbal, , Eski Türklerde kişinin anılması için mezarının veya bazı kurganların etrafına dikilen mezar taşına verilen isimdir ve kişinin yaşarken öldürdüğü kişileri sembol eder. Kurganların başında fazla balbal varsa o kişi o kadar kahramandır. Orta Asya Türklerinde, Şamanlık dininin geçerliliğini yaygın olarak koruduğu dönemde, ölen savaşçıların kurgan denilen mezarlarının etrafına dikilmiş, savaşçının öldürdüğü düşmanları ve bu kişilerin öbür dünyada onun hizmetçileri olacağına inanılacağını simgeleyen, genellikle bir taş parçasının üzerine yontulmuş, bir elinde kılıç, figürlerinden oluşan heykellere verilen ad. Bu taşların sayısının fazlalığı ölen kişinin sağ iken; gücünün, cesaretinin, kahramanlığının da simgesidir. İslam öncesi dönemde yaygın olan balballar, İslam dininin kabulünden sonra yerini mezar taşlarına bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Buyan Badırgı</span>

Monguş Buyan-Badırgı, Tuva sosyal aktivist ve Tuva devleti kurucusu. Tuva siyasi tarihinin en parlak ve güçlü simalarından birisidir.

Çadaana, Tıva Cumhuriyeti'nin Doğu Kemçik bölgesinin merkez şehridir.

Sengel veya Ak-Sayan, Türkçe: Sengel veya Çengel — Moğolistan'ın batısında çoğunluğunu Kazak Türklerinin oluşturduğu Bay-Ölke ilindeki bir ilçe olup buranın halkının nüfusu da Tuva Türklerinden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Samagaltay</span>

Samagaltay Tuva Türkçesi: Самагалта́й — Tıva Cumhuriyeti Tes-Hem İli'nin idari merkezi. Nüfus 3,5 bin kişidir. Tıva Devleti eski başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Övür (il)</span>

Övür İli — Tıva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biri olup ülkenin güneyinde yer alır. Bölgenin idari merkezi — Handagaytı.

<span class="mw-page-title-main">Toora-Hem</span>

Toora HemTıva Cumhuriyeti Toju İli'nin idari merkezi. Nüfus 2.233 kişidir (2002).

<span class="mw-page-title-main">Çaa göl (il)</span>

Çaa-Höl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Çaa-Höl.

Leonid Çadamba — Tıvalı şair, nesir ustası, yazar, oyun yazarı, çocuk edebiyatı yazarı, çevirmen, sosyal aktivist.

Mannayool Monguş . Tıva Arat Cumhuriyetinin Övür bölgesi Handagaytı beldesinde doğmuştur. Tıva bilim insanı, tarih bilimi doktoru, Tıva Sosyal Bilimler Enstitüsünün başlıca emektarı. Tıvаnın arkeolojisine, etnografyasına ve tarihine dair 150 kadar makalenin, 3 ilmi çalışmanın (monografi) yazarıdır. Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti–nin ünlü akademisyeni. «Tıvаnıñ XX. çüs çıldа аldаrlıg kijilеri» adlı devle kitabında adı geçen ender kişilerden biridir.

Dоrju Kuulаr, Tıva bilim insanı, profesör, edebiyat tarihçisi, eleştirmen ve filoloji bilimi doktoru. Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin önemli bilim insanlarından birisidir. Tıva Cumhuriyeti 20. YY Önemli Kişileri adlı kitabında adı geçer.

Üttüg Kaya - Tuva Cumhuriyetinin idari bölgelerinden Barıın-Hemçik kojuununun gizemli turistik bir mağara.

Kejege dağ - Tıva Cumhuriyeti Erzin kojuununda kutsi yerlerinden bir yer, giriş ağzında bir ılıca olan dağ içinde girilecek kuylançak bir kapı bulunmakta, eşikten geçince yuvarlak şekilde gözükmektedir. Dağ üzerinden bakıldığında, örülmüş bir örgü gibidir. Tsagaan-Tologoy sınır karakolundan uzak değildir. Kejege dağ, Tıva Cumhuriyeti için yerli "Dokuz Hazine" diye kutsal, hayranlık uyandıran yerler arasında bahsedilen listede yer almaktadır. Erzin kojuunundaki Narın köyü yakınındadır.

<span class="mw-page-title-main">Dus göl</span>

Dus göl - Tıva Cumhuriyetinde Tandı kojuuunda turistik özelliklere sahip, tatil ve dinlenme alanlarına sahip bir göl.

Busın veya Busein - Tıva Cumhuriyeti ve Moğolistanda bir akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Kayırakan (dağ)</span>

Kayırakan Dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Ulukem kojununun merkezi olan Şagonar şehri ve Kayırakan (Hayırakan) köyü yakınında bir dağ.

Alaş yaylası dağı - Tuva Cumhuriyeti'nin Bay Tayga kojununda bir dağ.

Biçe Möngün Tayga, Tuva Cumhuriyeti'nin Möngün Tayga bölgesi ile Moğolistannın kuzeyinde Tandı dağları silsilesinde bir sınır dağ sırtı.

Akademik Obruçev dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin doğusunda Toju bölgesinde, Dağlık Doğu Tıva'nın orta kesiminde dağ.