İçeriğe atla

Şirvan (eyalet)

Şirvan Eyaleti, Azerbaycan'da tarihi bir eyalet, kaynaklarda ülke olarak da geçer. Eski zamanlarda Kura Nehri ve Şabran, Hazar denizi ve Kebele arasındaki toprakları kapsamaktaydı. Şirvanşahlar Devleti'nın güçlenmesi ile daha geniş araziler Şirvan olarak adlandırıldı..

Şirvan sözcüyünün kökeni konusunda birçok değişik görüşler bulunmaktadır. Bir Kafkas Albanyası kabilesinin adından kaynaklanıyor.

Şirvanşahlar Devleti 1538'de Safeviler tarafından yıkıldıktan sonra Şirvan beylerbeyliği kuruldu. Bir süre Osmanlı Devleti'ne bağlı kaldı. Nadir Şah'ın ölümünden sonra bölgede de facto bağımsız Şamahı (Şirvan), Bakü, Kuba, Şeki hanlıkları kuruldu.

İlgili Araştırma Makaleleri

Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. Tarikat 14. yüzyılda yaşamış olan Ömer el-Halvetî'ye nisbet edilir. Pîr Ömer Halvetî'nin bir ağaç kovuğunda uzun süre halvet çıkarması ve ardından gelen müridlerin de tenhada kalmayı tercih etmeleri üzerine tarikat bu isimle anılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şamahı (rayon)</span>

Şamahı Rayonu, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Şamahı şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Şirvanşahlar Devleti</span>

Şirvanşahlar Devleti ,(Arapça/Farsça: شروانشاه) — 861-1538 yılları arasında Güneydoğu Kafkasya'da, ağırlıklı olarak günümüz Azerbaycan Cumhuriyeti'de ve kısmen de günümüz Dağıstan topraklarında var olmuş ve sonradan Azerbaycanlılaşmış bir devlettir. Devletin sınırları doğuda Derbent'ten, Kür Nehri'nin Hazar Denizi'ne döküldüğü noktaya kadar uzanarak, Şirvan tarihi bölgesi ile bazen batıda Gence şehrine kadar ulaşmış, ayrıca farklı dönemlerde Şeki, Karabağ ve Beylegan'ı da kapsamıştır. Başkenti Şamahı ve Bakü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İçerişehir</span> Bakünün tarihî çekirdeği

İçerişehir ya da Eskişehir, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün tarihî çekirdeği olarak bilinmektedir. Haydar Aliyev Vakfı'nın çalışmaları sonucunda UNESCO'nun Dünya Miras Komitesi'nin 2000 yılında Avustralya'nın Cairns kentinde yaptığı 24. oturumda Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte Dünya Mirası olarak kabul edilen İçerişehir, Azerbaycan'dan listeye dahil olan ilk yapıdır. Bakü'nün en eski kısmı olan İçerişehir, iyi korunmuş kale duvarları ile çevrilidir. 221.000 m² alana sahip olan koruma alanında 1300'den fazla aile yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Heysem</span> Şirvanşah

I. Heysem ya da Heysem bin Halit – Abbasi Hilafeti'nin Azerbaycan ve Ermeniye valisi, Şirvanşahlar Devletinin kurucusu, Şirvanşah unvanını kullanan ilk hükümdar ve Şirvanşahlar Devleti'nin 2. şahı I. Muhammet'in babası.

<span class="mw-page-title-main">I. Muhammed (Şirvanşahlar şahı)</span>

I. Muhammet ya da Muhammet bin Heysem – Şirvanşahlar Devleti'nin 2. şahı ve Şirvanşah II. Heysem'ın babası.

<span class="mw-page-title-main">II. Heysem</span> Şirvanşahlar Devletinin 3. şahı

II. Heysem ya da Heysem bin Muhammet – Şirvanşahlar Devleti'nin 3. şahı ve Şirvanşah I. Ali'nin babası.

<span class="mw-page-title-main">I. Ali</span>

I. Ali ya da Ali bin Heysem - Şirvanşahlar Devleti'nin 4. şahı ve Şirvanşah I. Yezid Mezyed'in babası.

I. Yezid Mezyed ya da Ebu Tahir Yezid bin Muhammet, Şirvanşahlar Devleti'nin 6. şahı ve Şirvanşah III. Muhammet'in babası.

<span class="mw-page-title-main">III. Muhammed (Şirvanşahlar şahı)</span>

III. Muhammet ya da Muhammet bin Ali - Şirvanşahlar Devleti'nin 7. şahı ve Şirvanşah I. Ahmet Mezyed'in babası.

I. Ahmet Mezyed ya da Ahmet bin Muhammet – Şirvanşahlar Devleti'nin 8. şahı ve Şirvanşah IV. Muhammet ve II. Yezid'in babası.

IV. Muhammet ya da Muhammet bin Ahmet – Şirvanşahlar Devleti'nin 9. şahı ve Şirvanşah II. Yezid Mezyed'in abisi.

II. Yezid Mezyed ya da Yezid bin Ahmet – Şirvanşahlar Devleti'nin 10. şahı ve Kesrani Hanedanı'nın kurucusu olan I. Manuçehr'in babası.

I. Manuçehr ya da Manuçehr bin Yezid - Şirvanşahlar Devleti'nin 11. şahı ve Kesrani Hanedanı'nın kurucusu.

II. Ali Kesrani ya da Ebu Mansur bin Yezid – Şirvanşahlar Devleti'nin 12. şahı.

III. Ali ya da Buhtnasar Ali bin Ahmet, Şirvanşahlar Devleti'nin 14. şahı ve Şirvanşah II. Yezid Mezyed'in torunu.

Kesranî Hanedanı, Şirvanşahlar Devleti'ni yaklaşık olarak 355 yıl yöneten hanedandır. Hanedan, Şirvanşah II. Yezid bin Ahmet'in son yıllarında etkinleşen fars siyaseti yüzünden tarihçiler tarafından Mezyedi Hanedanı'ndan ayrılmıştır. Oysaki, ilk Kesrani Şirvanşahı I. Manuçehr, II. Yezid Mezyed'in büyük oğluydu. Tarihçilere göre, Kesraniler ilk kez 1027 yılında I. Manuçehr dönemiyle iktidara ulaştı ve 1382 tarihinde Şirvanşah Huşeng'in bir saray devrimiyle öldürülmesi üzerine son buldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Fariburz</span>

I. Fariburz ya da Fariburz bin Salar - Şirvanşahlar Devleti'nin 16. şahı ve kendinden sonra gelen 2 şirvanşahın babası.

II. Manuçehr ya da Manuçehr bin Fariburz – Şirvanşahlar Devleti'nin 17. şahı.

<span class="mw-page-title-main">I. Faruk Yaşar</span>

Faruk Yaşar, Şirvanşahlar devletinin otuz altıncı hükümdarı ve Şirvanşah I Halilullah'ın oğludur.