Şirvanşah
Şirvanşah, Şirvanşahlar Devleti hükümdarlarına verilen unvandır. Ayrıca, Mezyediler (799-1027), Kesraniler (1027-1382) ve Derdendiler (1382-1538) hanedanlarının hükümdarlarına şirvanşah unvanını vermişlerdir.
Şirvanşah, Şirvanşahlar Devleti hükümdarlarına verilen unvandır. Ayrıca, Mezyediler (799-1027), Kesraniler (1027-1382) ve Derdendiler (1382-1538) hanedanlarının hükümdarlarına şirvanşah unvanını vermişlerdir.
Mezyedi Hanedanı | I. Heysem · I. Muhammet · II. Heysem · I. Ali · II. Muhammet · I. Yezid Mezyed · III. Muhammed · I. Ahmet Mezyed · IV. Muhammet · II. Yezid Mezyed |
---|---|
Kesrani Hanedanı | I. Manuçehr · II. Ali · I. Kubad · III. Ali · I. Salar · I. Fariburz · II. Manuçehr · I. Afridun · III. Manuçehr · II. Afridun · I. Ahsitan · I. Şahenşah · II. Fariburz · I. Farruhzat · I. Güstasp · III. Fariburz · II. Ahsitan · II. Farruhzat · III. Ahsitan · I. Keykavus Kesrani · I. Keykubad · II. Keykavus Kesrani · I. Huşeng |
Derbendi Hanedanı | İbrahim · I. Halilullah · I. Ferruh Yesar · Behram Bey · Gazi Bey · I. Mahmud Derbendi · II. İbrahim · II. Halilullah · II. Ferruh Yesar · I. Şahruh |
Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. Tarikat 14. yüzyılda yaşamış olan Ömer el-Halvetî'ye nisbet edilir. Pîr Ömer Halvetî'nin bir ağaç kovuğunda uzun süre halvet çıkarması ve ardından gelen müridlerin de tenhada kalmayı tercih etmeleri üzerine tarikat bu isimle anılmaya başlamıştır.
Şirvanşahlar Devleti ,(Arapça/Farsça: شروانشاه) — 861-1538 yılları arasında Güneydoğu Kafkasya'da, ağırlıklı olarak günümüz Azerbaycan Cumhuriyeti'de ve kısmen de günümüz Dağıstan topraklarında var olmuş ve sonradan Azerbaycanlılaşmış bir devlettir. Devletin sınırları doğuda Derbent'ten, Kür Nehri'nin Hazar Denizi'ne döküldüğü noktaya kadar uzanarak, Şirvan tarihi bölgesi ile bazen batıda Gence şehrine kadar ulaşmış, ayrıca farklı dönemlerde Şeki, Karabağ ve Beylegan'ı da kapsamıştır. Başkenti Şamahı ve Bakü olmuştur.
Arrân, Kafkasya'da Kura ve Aras nehirleri arasındaki tarihi-coğrafi bölge. Yunan ve Roma dönemlerinde Albanya, Helenistik dönem'de Arian ya da Arianoi adlarıyla bilinmekteydi. Bölgenin merkezi Kebele'ydi. Diğer büyük şehirleriyse; Beylegan ve Gence'ydi.
Şirvan Eyaleti, Azerbaycan'da tarihi bir eyalet, kaynaklarda ülke olarak da geçer. Eski zamanlarda Kura Nehri ve Şabran, Hazar denizi ve Kebele arasındaki toprakları kapsamaktaydı. Şirvanşahlar Devleti'nın güçlenmesi ile daha geniş araziler Şirvan olarak adlandırıldı..
I. Konstantine, 1407 ile 1411 yılları arası Gürcü kralı.
I. İbrahim — Şirvanşahlar devleti'nin 34. şahı ve Derbendi Hanedanı'ndan çıkan ilk şahtır. Mezyedi ve Kesrani Hanedanları ile akraba olan Derbendiler arap asıllı bir aile olup, daha sonradan türkleşmiştir.
Şirvanşahlar Sarayı, 15. yüzyılda Şirvanşahlar hanedanının şahı İbrahim Halilullah'ın döneminde yapılmış saraydır. Çin Camii yakınlarında bulunmaktadır. Bakü şehrinde şehrin İçeri Şeher olarak adlandırılan surlar ardındaki eski şehir bölümünde bulunmaktadır. Şirvanşahlar Sarayı, yakın doğunun en görkemli mimari eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 2000 yılında UNESCO tarafından Bakü'deki İçeri Şehir bölgesi ve Kız Kalesi ile birlikte dünya kültür mirası listesine alınmıştır.
Derbendiler, Şirvanşahlar Devletini idare eden 3 sülaleden sonuncusudur.
I. Heysem ya da Heysem bin Halit – Abbasi Hilafeti'nin Azerbaycan ve Ermeniye valisi, Şirvanşahlar Devletinin kurucusu, Şirvanşah unvanını kullanan ilk hükümdar ve Şirvanşahlar Devleti'nin 2. şahı I. Muhammet'in babası.
I. Ahmet Mezyed ya da Ahmet bin Muhammet – Şirvanşahlar Devleti'nin 8. şahı ve Şirvanşah IV. Muhammet ve II. Yezid'in babası.
II. Yezid Mezyed ya da Yezid bin Ahmet – Şirvanşahlar Devleti'nin 10. şahı ve Kesrani Hanedanı'nın kurucusu olan I. Manuçehr'in babası.
I. Manuçehr ya da Manuçehr bin Yezid - Şirvanşahlar Devleti'nin 11. şahı ve Kesrani Hanedanı'nın kurucusu.
II. Ali Kesrani ya da Ebu Mansur bin Yezid – Şirvanşahlar Devleti'nin 12. şahı.
Mezyedî Hanedanı, Şirvanşahlar Devleti'ni yaklaşık olarak 166 yıl yöneten hanedandır. Mezyedîler ya da Yezîdîler olarak da bilinir. Hanedan, adını Abbasi Hilafeti'nin Azerbaycan valisi olan Yezid bin Mezyed'den alır. Mezyedi Hanedanı'nın 861 yılında başlayan yönetimi, 1027 yılında hanedanın kesin olarak farslaşmış kolu olan Kesranilerin tahtı ele geçirmesiyle son bulmuştur. Mezyedi Hanedanı'na mensup son kişi olan Şirvanşah II. Yezid bin Ahmet 1027 yılında ölmüştür.
Kesranî Hanedanı, Şirvanşahlar Devleti'ni yaklaşık olarak 355 yıl yöneten hanedandır. Hanedan, Şirvanşah II. Yezid bin Ahmet'in son yıllarında etkinleşen fars siyaseti yüzünden tarihçiler tarafından Mezyedi Hanedanı'ndan ayrılmıştır. Oysaki, ilk Kesrani Şirvanşahı I. Manuçehr, II. Yezid Mezyed'in büyük oğluydu. Tarihçilere göre, Kesraniler ilk kez 1027 yılında I. Manuçehr dönemiyle iktidara ulaştı ve 1382 tarihinde Şirvanşah Huşeng'in bir saray devrimiyle öldürülmesi üzerine son buldu.
I. Fariburz ya da Fariburz bin Salar - Şirvanşahlar Devleti'nin 16. şahı ve kendinden sonra gelen 2 şirvanşahın babası.
Hushang, Şirvan hanedanlığının 32. hükümdarı ve Şirvanşah hanesinin Kesrani kolunun son üyesi.
Azerbaycan mimarisi Azerbaycan'daki mimari gelişmeyi ifade eder.
Sasanilerin ataları, prens ve prensesleri ve Sasani imparatorlarının aile ağacıdır..