İçeriğe atla

Şirin Ebu Akile

Şirin Ebu Akile
شيرين أبو عاقلة
Doğum3 Nisan 1971(1971-04-03)
Kudüs, Filistin
Ölüm11 Mayıs 2022 (51 yaşında)
Cenin, Batı Şeria, Filistin Devleti
Ölüm sebebiAteşli silahla vurulma
MilliyetFilistinli
VatandaşlıkAmerika Birleşik Devletleri
EğitimYermuk Üniversitesi
MeslekGazeteci
Etkin yıllar1996-2022
İşverenAl Jazeera

Şirin Ebu Akile (Arapça: شيرين أبو عاقلة ; d. 3 Nisan 1971, Kudüs–ö. 11 Mayıs 2022, Cenin), Filistinli gazeteci.[1][2] İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından Cenin'e düzenlenen bir baskını haber yaparken 11 Mayıs 2022'de silahla vurularak öldürülmeden önce 25 yıl boyunca Arapça yayın yapan Al Jazeera kanalında muhabir olarak çalıştı.[3]

İlk yılları

Ebu Akile 3 Ocak 1971'de Beytüllahim'li Hristiyan bir ailenin kızı olarak Kudüs'te doğdu. Orta öğreniminini Beit Hanina'da tamamladıktan sonra mimarlık eğitimi için Ürdün Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'ne gitmiş oradan Yermuk Üniversitesi'ne geçiş yaparak gazetecilik alanında lisans derecesi ile eğitimini tamamlamıştır. Okulu bitirdikten sonra memleketi Filistin'e dönmüştür.[4]

Kariyeri

Nasıralı'daki Shireen Ebu Akleh'in Grafiti

Ebu Akile gazeteciliğe Radyo Monte Carlo ve Filistin'in Sesi gazetesinde adım attı.[5] Ayrıca UNRWA, Amman Satellite Kanalı ve MIFTAH için çalıştı.[4] 1997 yılından itibaren Arapça yayın yapan Al Jazeera kanalında muhabir olarak çalışmaya başladı.[6][6][7] Yaşamını ve çalışmalarını Doğu Kudüs'te sürdürdü. İkinci İntifada ayaklanması dahil Filistin'deki tüm önemli olayları rapor etti ve ayrıca İsrail'in siyasetini takibe aldı.[6] Sıklıkla İsrail güçleri tarafından öldürülen Filistinlilerin cenazelerini haberleştirdi.[8] Ebu Akile, 2022'de İsrail güçleri tarafından silahla vurularak katledilene kadar Al Jazeera kanalındaki muahbirlik kariyerini sürdürdü.[9]

Ölümü

Filistin Sağlık Bakanlığı 11 Mayıs 2022'de Ebu Akile'nin Cenin'deki IDF baskınlarını bildirirken İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) tarafından silahla vurularak hayatını kaybettiğini duyurdu.[9] Ebu Akile, İsrail Ordusu'nun "terör zanlılarını" yakalamayı hedeflediğini belirttiği bir baskına hazırlandığını bildirmişti.[6] Ebu Akile'nin İsrail Savunma Kuvvetleritarafından başından vurulduktan sonra götürüldüğü İbni Sina Hastanesi'ne kaldırıldıktan sonra 51 yaşında öldüğü açıklandı.[4][9][10][10][11] Olayda Al-Quds gazetesi mensubu gazeteci Ali Samadi'de sırtından vurulmuş halde diğer iki Filistinli yaralıyla birlikte hastaneye kaldırılmış hayati tehlikelerinin olmadığı bildirilmiştir.[6][10]

İsrail'in Haaretz gazetesine göre Filistinli militanların İsrail Savunma Kuvvetleri askerlerine ateş açtıklarını ve ardından askerlerin ateşe karşılık verdiğini bildirmiş ancak Al Jazeera kanalı Ramallah büro şefi Walid Al-Omari'ye göre Filistin Devleti tarafından ateş edilmediği bildirilmiştir.[6][9] Al-Omari ayrıca Ebu Akleh'in kask taktığını kulağının altında korumasız bir bölgeden vurulduğunu ve bunun onun "kasıtlı olarak hedef alındığını" gösterdiğini belirtti.[4] Saldırının videosunda Ebu Akile'nin üzerinde açıkça "BASIN" yazan mavi bir ceket giydiğini göstermiştir.[6]

Yas tutanlar, Filistin bayrağına sarılı Ebu Akile'nin cenazesini taşırken. (Ebu Akile'nin üzerinde mavi bir ceket görülüyor.)

Tepkiler

Al Jazeera kanalı Ebu Akile'nin öldürülmesinin "uluslararası normları ihlal eden korkunç bir suç" olarak nitelendirerek "soğukkanlılıkla" olayın gerçekleştirildiğini belirtti.[6] Kanalın Genel Müdürü Giles Trendle çalışanının ölümüyle "şok ve üzgün" olduğunu belirterek şeffaf bir soruşturma çağrısında bulundu.[9]

Filistin devlet başkanı Mahmud Abbas İsrail güçlerini Ebu Akile'nin ölümünden "tamamen sorumlu" gördüğünü belirtti.[12] Filistinli diğer bir yetkili Ebu Akile'nin "İsrail işgalinin kurşunlarıyla şehit edildiğini" söylerken Filistin Yönetimi Sivil İşler Genel Otoritesi Başkanı Hüseyin el-Şeyh "konuşanı susturma suçunun" İsrail tarafından bir kez daha gerçekleştirildiğini ve gerçeğin kurşunlarla yol edildiğini ifade etmiştir.[6] Filistinli diplomat Husam Zomlot, Ebu Akile'yi "sevdiği yakın gazeteci" arkadaşı olarak nitelendirdi.[9] Filistinli yetkililerin geneli gazetecinin ölümünü suikast olarak nitelendirdirmiştir.[13]

IDF sözcüsü Ran Kochav, Kan haber ajansına verdiği beyanda; Ebu Akile'nin IDF güçleri tarafından öldürüldüğüne inanmadığını belirtmiştir.[14] Ayrıca IDF "Filistinlilere" ortak soruşturma açılmasını önermiş ancak gazetecinin vurulmasının hemen ardından Kızılay tarafından cenazesinin apar topar götürüldüğü teyit edilmiştir.[6]

Walid al-Omari (El Cezire'nin İsrail ve Filistin'deki ofisinin müdürü) ifadesine ek olarak; Şirin'in hedef alındığı anda Filistinliler tarafından direkt ateş açılmadığını çatılarda İsrail Savunma Kuvvetleri'nin keskin nişancılarının bulunduğunu söylemiştir.[15]

Kaynakça

  1. ^ "https://twitter.com/btselem/status/1524346253655556097". Twitter (İngilizce). 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  2. ^ Amos Harel. 'Killing of Palestinian Journalist Requires an International Probe – and Might Spark Escalation,' 11 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Haaretz 13 May 2022
  3. ^ "https://twitter.com/naftalibennett/status/1524300920959508484". Twitter (İngilizce). 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  4. ^ a b c d وتد, محمد (11 Mayıs 2022). "استشهاد الصحافية شيرين أبو عاقلة برصاص الاحتلال في جنين" [Journalist Shireen Abu Akleh was killed by the occupation's bullets in Jenin]. Arab48 (Arapça). 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  5. ^ "AQB Honors College hosts Al Jazeera Reporter Shireen Abu Akleh". Hona Al Quds. Al-Quds University. 24 Temmuz 2014. 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  6. ^ a b c d e f g h i j Khoury, Jack (11 Mayıs 2022). "Al Jazeera Reporter Killed, Another Journalist Wounded in Israeli Army Raid in Jenin". Haaretz (İngilizce). 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  7. ^ "Al-Jazeera reporter killed during Israeli raid in West Bank". Associated Press (İngilizce). 11 Mayıs 2022. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  8. ^ نوفل, عزيزة (5 Ocak 2002). "شرين أبو عاقلة مراسلة الجزيرة الفضائية" [Shireen Abu Akleh, Al Jazeera correspondent]. Arabiyat Magazine (Arapça). 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b c d e f "Israeli forces shoot dead Al Jazeera journalist". Al Jazeera (İngilizce). 11 Mayıs 2022. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  10. ^ a b c Hammad, Shatha (11 Mayıs 2022). "Al Jazeera journalist Shireen Abu Akleh shot dead during Israeli raid in the West Bank". Middle East Eye (İngilizce). 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  11. ^ Abdulrahim, Raja (11 Mayıs 2022). "Al Jazeera Journalist Is Killed During Clashes in West Bank". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  12. ^ Staff, Al Jazeera. "US envoy in Israel urges 'thorough' probe into Abu Akleh killing". www.aljazeera.com. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Williams, Dan (11 Mayıs 2022). "Al Jazeera says reporter killed by Israeli army gunfire in West Bank". Reuters (İngilizce). 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  14. ^ Yaniv Kubovich, Jack Khoury, Jonathan Lis 'Israel Proposed Joint Probe Into Journalist's Death, but Didn't Tell the Palestinians,' 11 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Haaretz 13 May 2022.
  15. ^ "Veteran Al Jazeera journalist shot dead in West Bank". 11 Mayıs 2022. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

İkinci İntifada veya El Aksa İntifadası , Eylül 2000'den 2005 yılına kadar devam eden ikinci Filistin ayaklanmasıdır. İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar Şubat 2005 yılında Ariel Şaron ve Mahmud Abbas'ın katıldığı Sharm ek-Sheikh Zirvesi ile sona ermiş. Ayrıca Oslo Savaşı olarak da bilinir. Toplam ölü sayısı Filistin tarafında 3000 ve İsrail tarafında 1000 i buldu ve ayrıca 64 yabancı da hayatını ayaklanma sürecinde kaybetti. B’Tselem’in raporlarına göre, 30 Nisan 2008 tarihine kadar öldürülen Filistinlilerin 35.2% si ayaklanmalarda aktif bir şekilde rol aldı, 46.4% ü ayaklanmalara katılmadı ve 18.5% inin katılıp katılmadığı bilinmiyor. Yine B’Tselem raporlarına göre, İsrail tarafında ölenlerin 31.7% si güvenlik güçlerinden ve 68.3% ü sivillerdendi. Diğer yandan, İsrail Uluslararası Terörle Mücadele Enstitüsü’nün 2005 tarihli bir çalışmasına göre, Filistinliler arasında yaşamını kaybedenlerin çoğunluğu mücahitti. Enstitü, İsrailli şiddete başvuranların, 22% olduğu ve sivillerin, 78% olduğu sonucuna vardı. Bundan önceki Birinci İntifada 1987 ve 1993 yılları arasında gerçekleşti.

Ebu Nidal, asıl adı Sabri Halil el-Banna, Filistinli siyasi lider, paralı asker, Ebu Nidal Örgütü (ENÖ) olarak da bilinen El-Fetih–Devrimci Konsey örgütünün kurucusu. Ebu Nidal'in kelime anlamı mücadelenin babasıdır. 1970-80'li yıllarda gücünün zirvesinde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Oslo I Anlaşması</span>

Oslo I Anlaşması veya Oslo I, resmen Geçici Yönetim Düzenleme İlkelerinin Bildirgesi olarak adlandırılır ve Filistin-İsrail çatışması için bir dönüm noktasıdır. Bu görüşme, İsrail ile Filistin temsilcilerinin üst düzeyde ilk doğrudan yüz yüze anlaşma çabası olarak tarihe geçmiştir. Bu anlaşma görüşmeleri İsrail ve Filistinliler arasındaki çatışmaların iki taraf arasında kalan nihai olarak çözecek bir anlaşma ve gelecekteki ilişkiler için bir çerçeve olarak düşünülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos 2011 Gazze Şeridi hava saldırıları</span>

Ağustos 2011 Gazze Şeridi hava saldırıları, (Yidiş: טעראָריסט אנפאלן אין דאָרעמדיק ישראל)

<span class="mw-page-title-main">2014 İsrail-Gazze çatışması</span> 2014 yılında silahlı siyasi temeller nedeniyle gerçekleşmiş çatışma

2014 İsrail-Gazze çatışması ya da İsrail hükûmetinin ifade ettiği adla Koruyucu Hat Operasyonu, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF)'nin 8 Temmuz 2014'te Gazze Şeridi'ne yönelik başlattığı kara, hava ve deniz operasyonlarını içeren askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Batı Şeria Duvarı</span>

Ayrım Duvarı, İsrail Batı Şeria bariyeri veya daha çok bilinen ismi ile İsrail Duvarı, Batı Şeria'daki Yeşil Hat üzerinde yer alan bir bariyerdir. İsrail, bariyeri teröre karşı bir güvenlik unsuru olarak kabul ederken, Filistinliler bariyeri ırksal ayrımcı veya apartheid olarak tanımlamaktadır. Toplam 708 kilometre (440 mi) uzunluğundaki bariyer, Yeşil Hat'tın uzunluğunun iki katından fazladır ve %15'i İsrail içinden veya üzerinden geçerken, geri kalan % 85'i bazı bölgelerde 18 kilometre (11 mi) kadar içe girecek şekilde Batı Şeria'dan geçmektedir. Bu durum Batı Şeria bölgesinin yaklaşık % 9'unu izole ederek, bu bölgelerde yaşayan 25.000 Filistinliyi Batı Şeria'nın diğer bölgelerinden izole etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Filistin-İsrail çatışmaları</span> Mayıs 2021de İsrailliler ve Filistinliler arasında başlayan çatışma

2021 Filistin-İsrail çatışmaları, 6 Mayıs 2021'de İsrail Yüksek Mahkemesinin Kudüs'ün Şeyh Cerrah Mahallesinde oturan bazı Filistinli ailelerin evlerinden zorla çıkarılmasına ve başka bir yere yerleştirilmesine karar vermesi üzerine başlayan, ardından Mescid-i Aksa'daki Filistinlilere orantısız müdahale sonrası başlayan protestolarla büyüyen ve daha sonra karşılıklı saldırılara dönüşerek devam eden çatışmalar bütünü.

Imad Ebu Zehra Cenin, Filistin'de çalışan serbest bir foto muhabiri. Cenin'de kendi yerel gazetesini kurdu, ancak bu gazete tartışmalara yol açtı ve beş sayı çıktıktan sonra yayınını durdurdu. Ebu Zehra sahada çalışırken İsrail güçleri tarafından vuruldu ve daha sonra kan kaybından öldü. İkinci İntifada sırasında öldürülen üçüncü gazeteciydi.

<span class="mw-page-title-main">Aslanlar Yuvası</span>

Aslanlar Yuvası Batı Şeria'da faaliyet gösteren silahlı bir Filistinli gruptur. Ağustos 2022'de diğer Filistinli militan örgütlerin eski üyeleri tarafından kuruldu.

Ebû Ubeyde, Gazze Şeridi'ni kontrol altında tutan Filistinli paramiliter örgüt ve Sünni İslamcı siyasi parti olan Hamas'ın silahlı kolu olan İzzeddin el-Kassam Tugaylarının sözcüsü olarak faaliyet gösteren bir militanın takma adıdır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Lübnan sınır çatışmaları (2023-günümüz)</span> Hizbullah-İsrail sınır çatışmaları

8 Ekim 2023'te Lübnanlı militan grup Hizbullah, 2023 İsrail-Hamas savaşı sırasında Şebaa Çiftlikleri'ndeki İsrail işgali altındaki mevzilere güdümlü roketler ve top mermileri fırlattı. İsrail, Golan Tepeleri-Lübnan sınırı yakınlarındaki Hizbullah mevzilerine drone saldırıları ve topçu ateşiyle misilleme yaptı. Saldırılar Hizbullah'ın Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırılarını desteklediğini ve övdüğünü açıklamasının ardından geldi.

Hamas-İsrail Savaşı sırasında çok sayıda gazeteci öldü. Bu listede savaş sırasında öldürülen gazetecilere ilişkin bilgiler yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Temmuz 2023 Cenin saldırısı</span>

3 Temmuz 2023'te İsrail ordusu, İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da bulunan Filistin şehri Cenin'deki Cenin mülteci kampına büyük bir saldırı düzenledi. İsrail hükûmeti, "Ev ve Bahçe Operasyonu" adı verilen operasyonun amacının kamp içindeki militanları hedef almak olduğunu belirtti.

19 Ekim 2023 tarihinde İsrail, Tulkarm ve Batı Şeria'daki iki şehir kampına baskın düzenledi. İsrail 19 Ekim 2023 günü şafak vakti baskınlar düzenledi. Operasyon sırasında şu ana kadar 12 Filistinli öldürüldü, çok sayıda Filistinli yaralandı ve bir İsrail polisi el yapımı patlayıcı ile öldürüldü, diğerleri de yaralandı. İşgal 2023 İsrail-Hamas Savaşı'nın on üçüncü gününde gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Ekim-Kasım 2023 Cenin saldırısı</span>

Ekim ve Kasım 2023 boyunca, İsrail kuvvetleri Batı Şeria'daki Cenin'e hava saldırıları eşliğinde çok sayıda kara saldırısı düzenledi.

İsrail-Hamas Savaşı'nda gazetecilerin öldürülmesi, diğer gazetecilere yönelik şiddet eylemleriyle birlikte, 1992'den bu yana İsrail-Filistin çatışmasında gazeteciler için en ölümcül ve 21. yüzyılda gazeteciler için en ölümcül dönemdir. Committee to Protect Journalists'e göre, 5 Nisan 2024 itibarıyla Gazze, İsrail ve Lübnan'daki çatışmalar 108 Filistinli, 3 Lübnanlı ve 2 İsrailli gazetecinin hayatına mal oldu. Gazze hükûmeti medya ofisi tarafından Temmuz 2024'te yapılan bir sayıma göre öldürülen Filistinli gazeteci sayısı 160'dır.

Filistin'de spor, İsrail'in Gazze Şeridi'ni işgali nedeniyle büyük ölçüde zarar görmüştür. Filistin Olimpiyat Komitesi ve Filistin Futbol Federasyonu'na göre 26 Temmuz 2024 itibarıyla 245 adeti futbolcu olmak üzere 400 Filistinli sporcu İsrail saldırılarında ölmüştür. İsrail saldırıları stadyumların yıkılmasına ve kulüplerin kapatılmasına da yol açmıştır.

9 Ekim 2023'ten itibaren, Hamas-İsrail Savaşı kapsamında İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Cibaliye Mülteci Kampı'nda hava saldırıları düzenleyerek buranın Hamas ve diğer militan gruplar için bir sığınak olarak kullanıldığını iddia etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayşenur Ezgi Eygi</span> Türk-Amerikan insan hakları aktivisti (1998-2024)

Ayşenur Ezgi Eygi, Türk-Amerikalı insan hakları aktivisti ve yardım gönüllüsü.