İçeriğe atla

Şii hilali

Şii Hilali bölgesi

Şii Hilali, Orta Doğu'daki Şii çoğunluğunun ya da güçlü olan Şii azınlıklarının bulunduğu bölgeyi tanımlayan jeopolitik bir terimdir. Bu terim ilk olarak Ürdün kralı II. Abdullah tarafından söylenmiştir. Şii Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkeler Azerbaycan, İran, Bahreyn Irak ve Lübnan'dır. Azınlıkta oldukları ülkeler ise Türkiye, Yemen, Afganistan, Pakistan, Kuveyt, Suudi Arabistan, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suriye'dir. Bu ülkelere haritadan beraber bakıldığında hilale benzer bir şekil çıkarmaktadır. (Azerbaycan'da Şiiler büyük bir çoğunluk olmasına rağmen, ülke anayasal olarak laik bir devlettir[1] ve fiili olarak inananların sayısı çok daha düşüktür.[2] Bu yüzden Azerbaycan, genellikle Şii Hilaline ve Orta Doğu'daki Şii-Sünni rekabetine dahil edilmiyor.[3])

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Religion" (PDF). Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan (İngilizce). 1992. s. 2. 23 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "Azerbaijan". CIA Factbook (İngilizce). 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Emerging Shia "Crescent" of Power in the Core of the Middle East". Gulf/2000 Project (İngilizce). 2009. 4 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili yayınlar

  • Ferhad Ibrahim: Iran und die arabische Welt, in: Aus Politik und Zeitgeschichte, Nr. 9, Bonn 2004, S. 39-47.(Almanca)
  • Vali Nasr: When the Shiites Rise in: Foreign Affairs July/August 2006, pp. 58– 74.
  • Asher Susser: Aufgang des schiitischen Halbmonds, in: Internationale Politik, Nr. 9, 61. Jahr, (2006), pp. 68-.74 (Almanca)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerice</span> Azerbaycanın resmî dili olan Türk dili

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Azerbaycan</span> İranın kuzeybatı bölgesi

Azerbaycan, Güney Azerbaycan veya İran Azerbaycanı, İran'ın kuzeybatısında yer alan tarihi bölge. Günümüzde İran'ın Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan, Erdebil və Zencan Eyaletlerini Kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Talışlar</span> İranî etnik grup

Talışlar veya Talişler, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin güneydoğu rayonları Lenkeran, Astara, Masallı ve Lerik), Baküde ve İran'ın kuzeydoğu eyaletleri Gilan ve Erdebil'de yaşayan İrani bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Deutsche Bank</span>

Deutsche Bank AG, Almanya'nın ciro ve işçi sayısı açısından en büyük bankasıdır. Merkezi Almanya'nın Frankfurt kentinde bulunur. Londra, New York, Singapur, Hong Kong ve Sidney şehirlerindeki ana yönetim merkezleriyle dünyanın en büyük bankaları arasında yer alır. Banka 20. yüzyılda 1914-1929-1957 yılları arasında aralarında İngiltere bankalarının da bulunduğu çeşitli küçük bankaların birleşmesi sonucu oluşmuştur. Bankalar grubuna en son 1989 yılında Amerikalı bankaları da katılınca banka büyümüştür.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kürdistan</span>

Doğu Kürdistan veya İran Kürdistanı, Kürdistan'ın İran'da kalan kısmına verilen ismidir. İran Kürdistan'ında bulunan başlıca bölgeler; Kürdistan, Kirmanşah, Batı Azerbaycan, İlam ve Hemedan eyaletleridir.

<span class="mw-page-title-main">Bahman Nirumand</span> İranlı ve Alman gazeteci ve yazar

Bahman Nirumand İranlı ve Alman gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Julius Wellhausen</span>

Julius Wellhausen, Alman teolog ve oryantalistti, uzmanlık alanında zamanını Tevrat'ı akademik olarak anlamaya çalıştı.

Laos'da İslam, bir azınlık dinidir. Çoğunluğunu Budistlerin oluşturduğu Laos'ta Müslümanlar çok küçük bir azınlıktır ve nüfusun %0.01'ini oluştururlar. İki caminin mevcut olduğu Vientiane, ülkede en fazla Müslüman oranına sahip yerdir.

<span class="mw-page-title-main">İran Azerileri</span> İran Azerbaycanı Türkleri

İran Azerileri, Kuzey İran Azerileri, Güney Azerileri, Güney Azerbaycanlılar, İran Azerbaycanlıları ya da İran Türkleri;, İran'da Güney Azerbaycan denen ve Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan sınırına yakın bölgelerde yaşayan ve İran Türklerinin büyük çoğunluğunu oluşturan Azerilerdir. 70 milyon nüfuslu İran'ın üçte birinden fazlasını oluştururlar. İran'da Azeriler en büyük Türk grubudur ve Farsçadaki İran Türkleri adı öncelikle İran Azerileri için kullanılmaktadır. Tebriz, Erdebil, Zencan ve Urumiye bölgelerinde de yoğun olarak yaşayan Azerilerin başkent Tahran'daki nüfusları da oldukça yüksek ve Tahran pazarına büyük oranda Azeri tüccarlar hakimdir. Çok heterojen etno-linguistik grubun üyeleri olan Azeriler, çok farklı sosyoekonomik koşullar altında yaşamlarını sürdürür.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hermann Fried</span> Avusturyalı gazeteci ve yazar; Nobel Barış Ödülü sahibi (1864-1921)

Alfred Hermann Fried, Avusturyalı Yahudi pasifist, yayıncı, gazeteci ve Alman Barış Hareketi'nin kurucularındandır. 1911 yılında Tobias Asser ile birlikte Nobel Barış Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tatça</span> Dağıstan ve Azerbaycanda konuşulan bir dil

Tatça, Kafkas Farsçası, Tat Farsçası ya da Kafkas Tatçası Dağıstan ve Azerbaycan'da konuşulan bir Batı İran dilidir. Dil, Tatlar ve Dağ Yahudileri tarafından konuşulmaktadır. Dağ Yahudileri tarafından konuşulan bir diğer İran dili olan Yahudi Tatçasından farklıdır. Tatça Farsçaya oldukça benzer olmakla birlikte tamamen karşılıklı anlaşılabilir değildir.

Bauer und Arbeiter, 1924 yılında beş aylığına Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Almanca yayınlanan Bakü merkezli haftalık gazete. Tirajı 3200 civarında idi. Editörlüğünü A. A. Erfurt yapmıştır. Azerbaycan Komünist Partisi merkez komitesi Mart 1924'te Alman sömürgeciler arasında dağıtılacak bir yayın hazırlaması talimatını verdi. Benzer şekilde Mart ve Nisan 1924'te Alman sömürgecileri arasında Rote Bauer isimli bir gazete dağıtıldı; fakat dağıtım yüz kopya ile sınırlıydı. Bununla birlikte Rote Bauer sadece kırsal alanlarla ilgili konuları kapsıyordu. Bauer und Arbeiter, hem kentsel hem kırsal alanları kapsayan ve düzenli yayımlanan bir gazete oldu.

İran'da din, CIA World Factbook'a göre, İranlıların yaklaşık %90-95'i kendilerini resmî devlet mezhebi olan Şiilik ile yaklaşık %5-10'u ise Sünnilik ile ilişkilendiriyor. Geri kalan %0,6'sı kendilerini Bahailik, Sâbiîlik, Ehl-i Hak, Zerdüştlük, Yahudilik ve Hristiyanlık dahil İslam dışı dinsel azınlıklarla ilişkilendirmektedir. Son üç azınlık dini resmen tanınmış ve korunmuş ve İran parlamentosunda sandalyeleri bulunmaktadır. Zerdüştlük bir zamanlar çoğunluk diniydi, oysa bugün Zerdüştler sadece on binlerce kişiden oluşmaktadırlar. İran, İslam dünyası ve Orta Doğu'daki en büyük ikinci Yahudi cemaatine ev sahipliği yapıyor. İran'ın ikinci en büyük gayrimüslim dini azınlığı olan Bahailik, resmen tanınmadı ve İran'daki varlığı boyunca zulüm gördü.

Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi veya İran'ın Şiileşmesi, kabaca 16. ila 18. yüzyıllar arasında gerçekleşti ve İran'ı Şiilik'in dini kalesi haline getirdi. Aynı zamanda, Şiilik içerisindeki İsnâaşeriyye mezhebinin, her biri Şiilikte kendi hakimiyet dönemlerini yaşamış olan Zeydilik ve İsmaililik mezhepleri üzerindeki hakimiyeti sağlanmıştır. Safevîler, mücadele ederek İran'ı 1501'de bağımsız bir devlet olarak birleştirmişler ve İslam tarihinde en önemli dönüm noktalarından birini oluşturan, İsnâaşeriyye mezhebini İmparatorluğun resmî dini olarak belirlemişlerdir.

Şiilik karşıtlığı, dini inançları, gelenekleri ve kültürel mirasları nedeniyle Şii Müslümanlara yönelik ön yargı, nefret, ayrımcılık veya şiddeti barındırır. Bu terim ilk olarak 2011 yılında Şia Hakları İzleme Komitesi tarafından tanımlanmış, ancak yıllardır gayri resmi araştırmalarda ve bilimsel makalelerde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ewald Banse</span>

Ewald Banse, Alman coğrafyacı.

Nardaran, Azerbaycan Bakü'de Abşeron Yarımadası'nda bir yerleşim ve belediyedir. 8.300 nüfusa sahiptir. Bakü merkezinin 25 kilometre kuzeydoğusunda bulunan, politik olarak Bakü şehir alt bölümünün bir parçasıdır ve bir banliyö olarak değerlendirilmektedir. Dini açıdan liberal olan ülkenin geri kalanından farklı olarak Nardaran, Azerbaycan'daki muhafazakar Şii İslam'ın tek merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Hilal Geliştirme Projesi</span>

Hilal Geliştirme Projesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir gökdelen kompleksidir. Binalar, Neftçiler Bulvarı üzerinde yer almakta olup 2009 yılında inşaatına başlandı ve 2020 yılında tamamlanması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs 2</span>

Papirüs 2 Yunanca Kutsal Yazıların Grekçede yazılan eski bir kopyasıdır. Bu el yazması Yuhanna 12'nin birkaç ayeti içermektedir. Bugün Floransa'daki Museo Archeologico'da saklanılır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-İran ilişkileri</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasında resmi diplomatik ilişkiler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının (1991) ardından kurulmuştur. İran ve Azerbaycan büyük ölçüde aynı tarihi, dini, etnik kökeni ve kültürü paylaşıyor. Şu anda Azerbaycan Cumhuriyeti olarak adlandırılan topraklar, İran'dan ancak 19. yüzyılın ilk yarısında, Rus-İran Savaşları ile ayrıldı. Aras nehrinin kuzeyindeki bölgede, çağdaş Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprakları, Rusya tarafından işgal edilene kadar İran topraklarıydı. İran ve Azerbaycan ayrıca çoğunluğu Şii Müslüman olan iki ülkedir. Sırasıyla dünyadaki en yüksek ve ikinci en yüksek Şii nüfus yüzdesine sahipler, ve her iki komşu milletin nüfusunun çoğunluğu ağırlıklı olarak Sünni iken tarihin tam olarak aynı anından itibaren her iki ülkede de Şiilik kök salmıştır. Ancak siyasi uyum zaman zaman değişebileceğinden iki ülke arasında bazı gerginlikler yaşanıyor. Azerbaycan Cumhuriyeti, İsrail, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri ile müttefik olan Batı yanlısı bir hükûmete sahipken, İran ise ABD ile düşmanlığı nedeniyle sıkı bir şekilde Rusya ve Çin yanlısı desteğe sahip ve yaptırımlarla hedef alınıyor.