İçeriğe atla

Şişen engerek

Şişen engerek
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
(Grup) Bilateria
Üst şube: Deuterostomia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Üst sınıf: Tetrapoda
Sınıf: Reptilia
Alt sınıf: Diapsida
İnfra sınıf: Lepidosauromorpha
Üst takım: Lepidosauria
Takım: Squamata
Alt takım: Serpentes
Familya: Viperidae
Alt familya: Viperinae
Cins: Bitis
Tür: B. arietans
İkili adlandırma
Bitis arietans
Merrem, 1820
Sinonimler
  • Cobra lachesis - Laurenti, 1768
  • Cobra clotho - Laurenti, 1768
  • [Coluber] Lachesis - Gmelin, 1788
  • [Coluber] Clotho - Gmelin, 1788
  • C[oluber]. Bitin - Bonnaterre, 1790
  • Col[uber]. Intumescens - Donndorff, 1798
  • Vipera severa - Latreille In Sonnini & Latreille, 1801
  • [Vipera (Echidna)] arietans - Merrem, 1820
  • Vipera inflata - Burchell, 1822
  • Echidna arietans - Wagler, 1828
  • Vip[era]. brachyura - Cuvier, 1829
  • Vipera arietans - Schlegel, 1837
  • Clotho [(Bitis)] arietans - Gray, 1842
  • Clotho [(Bitis)] lateristriga - Gray, 1842
  • Echidna arietans - Duméril, Bibron & Duméril, 1854
  • Bitis arietans - Günther, 1858
  • Bitis arietans - Boulenger, 1896
  • Cobra lachesis - Mertens, 1937
  • Bitis lachesis - Mertens, 1938
  • Bitis lachesis lachesis - Witte, 1953
  • Bitis arietans arietans - Loveridge, 1953
  • Bitis arietans peghullae - Steward, 1973
  • Bitis arietans - Golay et al., 1993
  • Vipera (Clotho) arietans - Herprint Int'l, 1994
  • Bitis arietans - Spawls & Branch, 1995[1]
Bilinen adları: şişen engerek,[2][3] Afrika şişen engereği,[4][5] adi şişen engerek.[6]

Şişen engerek (Bitis arietans) zehirli bir engerek türüdür. Arabistan'ın batısından Fas'a kadar, Sahra Çölü ve yağmur ormanları dışında bütün Afrika'daki savanalarda ve çayırlarda bulunur.[7] Geniş yaşama alanı, yaygın bulunuşu, büyüklüğü, güçlü zehiri ve ısırma isteği ile diğer bütün Afrika yılanlarının sebep olduğundan daha fazla ölümden sorumludur.[3][8] Türün biri aday olmak üzere tanımlanmış iki alt türü bulunmaktadır.[9]

Özellikleri

Çok iri olan bu türün ortalama uzunluğu 1 metre civarındadır. 190 cm (75 in) uzunlukta, 6.0 kg (13.2 lbs) ağırlığında ve çevresi 40 cm (16 in) olan örnekler rapor edilmiştir. Suudi Arabistan'da bulunan örnekler ise genellikle 80 cm uzunluğu geçemezler. Erkekler genellikle dişilerden daha büyüktür ve göreli olarak daha uzun kuyruğa sahiptir.[3]

Kafa dar bir üçgen şeklindedir burun küt ve yuvarlaktır. Yine de kafa boyundan daha geniştir. Rostral plak küçüktür. Göz çevresini kaplayan 10–16 pul bulunur. Başın üstü boyunca 7–11 tane gözlerarası (interorbital) pul bulunur. Gözaltı ve supralabial plaklar 3–4 pul ile ayrılır. 12–17 supralabial ve 13–17 sublabial pul bulunur. İlk 3–4 sublabial çene pulları ile temas halindedir. Genellikle üst çenelerde üç veya iki diş bulunur ve ikisi de işlevsel olabilir.[2][3]

Vücut ortasında 29–41 sıra sırt pulu bulunur. Bu pullar en dış sıradakiler haricinde karinalıdır. Karın pulları sayısı 123–147, kuyrukaltı pullarının sayısı 14–38'dir. Dişilerin kuyrukaltı pul sayısı 24'ü geçmez. Bir tane anal pul bulunur.[3]

Alt türler

Alt tür[9]Yazar[9]Bilinen ad Dağılım
B. a arietans(Merrem, 1820) Şişen engerek Afrika boyunca Fas'tan Güney Afrika'ya kadar. Arap Yarımadası'nın güneybatısı[3][8]
B. a. somalicaParker, 1949 Somali şişen engereği Somali, Kenya'nın kuzeyi[3]

Kaynakça

  1. ^ McDiarmid RW, Campbell JA, Touré T. 1999. Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, vol. 1. Herpetologists' League. 511 pp. ISBN 1-893777-00-6 (series). ISBN 1-893777-01-4 (volume).
  2. ^ a b Spawls S, Branch B. 1995. The Dangerous Snakes of Africa. Ralph Curtis Books. Dubai: Oriental Press. 192 pp. ISBN 0-88359-029-8.
  3. ^ a b c d e f g Mallow D, Ludwig D, Nilson G. 2003. True Vipers: Natural History and Toxinology of Old World Vipers. Krieger Publishing Company, Malabar, Florida. 359 pp. ISBN 0-89464-877-2.
  4. ^ Fichter GS. 1982. Poisonous Snakes. (A First Book). Franklin Watts. 66 pp. ISBN 0-531-04349-5.
  5. ^ Kauffeld C. 1969. Snakes: The Keeper And The Kept. Garden City, New York: Doubleday & Company, Inc. 248 pp. LCCCN 68-27123.
  6. ^ Bitis arietans 19 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Munich AntiVenom INdex 30 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Accessed 2 August 2007.
  7. ^ U.S. Navy. 1991. Poisonous Snakes of the World. US Govt. New York: Dover Publications Inc. 203 pp. ISBN 0-486-26629-X.
  8. ^ a b Spawls S, Howell K, Drewes R, Ashe J. 2004. A Field Guide To The Reptiles Of East Africa. A & C Black Publishers Ltd., London. 543 pp. ISBN 0-7136-6817-2.
  9. ^ a b c Bitis arietans. ITIS - Integrated Taxonomic Information System. (Erişim tarihi: 24 Temmuz 2006)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Engerek</span>

Engerek, engerekgiller ya da Viperidae, Alethinophidia infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Uzun, kıvrık ve içi boş olan ikişer tane zehir dişleriyle bunların gerisinde daha küçük yakalama dişleri mevcuttur. Başları üçgen şeklinde ve kuyrukları küttür. Daha çok geceleri avlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çayır engereği</span>

Çayır engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesinin rengi genel olarak soluk kahverengi, grimsi, sarımsı ya da açık yeşil olan bir engerek türü.

<span class="mw-page-title-main">Gabon engereği</span>

Gabon engereği (Bitis gabonica), Sahraaltı Afrikası'nın yağmur ormanlarında ve savanalarında yaşayan zehirli bir engerek türü. Gabon, Bitis'lerin en büyük üyesidir ve bütün engerekler arasında en ağır olanıdır, ayrıca zehirli yılan türleri arasında en büyük dişleri olan ve en fazla zehir zerk edebilen yılandır.

<span class="mw-page-title-main">Su mokaseni</span>

Su mokaseni, Birleşik Devletler'in doğusunda bulunan zehirli bir Yeni Dünya engereği türüdür. Acı veren ve potansiyel olarak ölümcül bir ısırığa sahip büyük bir yılandır. Bu tür dünyanın tek yarı sucul engereğidir. Genellikle su yakınlarında dingin, sığ göllerde ve akarsularda bulunur. Birçok yılan türü gibi yüzebilir, zaman zaman körfez ve haliçlere girer ve bariyer adalar ile anakara arasında yüzer. Tehdit hissettiğinde olduğu yerde davetsiz misafire doğru ağzını açıp içteki beyaz yüzeyi açığa çıkarır. Yaygın isimlerinin çoğu yılanın bu özelliğini işaret eder.

<span class="mw-page-title-main">Çıngıraklı yılanlar</span>

Çıngıraklı yılanlar (Crotalinae), engerekgillerin Asya ve Amerika'da bulunan bir alt familyasıdır. Bu alt familya, başın her iki tarafında, burun deliği ve göz arasında bulunan çukur şeklindeki ısı sensörü organlarının varlığı ile ayrılırlar. Çıngıraklı yılanlar tanımlanmış 18 cinsi ve 150 türü bulunur. Bunlardan 7 cins ve 54 türü Eski Dünya'da, 11 cins ve 97 tür Yeni Dünya'dadır. Bunlar ayrıca Amerika kıtasında bulunan tek engerek alt familyasıdır. Bu alt familyanın tip cinsi Crotalustur, bunun tip türü C. horridustur.

<span class="mw-page-title-main">Engerekler</span>

Engerekler (Viperinae), zehirli yılanlar familyası engerekgillere ait Asya, Avrupa ve Afrika'da bulunan bir altfamilya grubudur. Engereklerin ayırt edici özelliği kardeş grup çıngıraklı yılanlar için karakteristik olan çukur organından yoksun olmalarıdır. Bu altaileye ait tanımlanmış 12 cins ve 66 tür bulunur. Kutup Dairesi'nde bile bulunabilen Vipera berus dışındaki türlerin neredeyse tamamı tropikal veya subtropikaldır.

<i>Crotalus mitchellii</i>

Crotalus mitchellii Güneybatı ABD ve Meksika'nın kuzey kesimlerinde bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Yılan, çıngıraklı yılan zehiri ile de uğraşan tıp doktoru Silas Weir Mitchell'in (1829-1914) onuruna bu şekilde isimlendirildi. Crotalus mitchellii'nin buradaki aday ile birlikte tanımlanan beş alttürü bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Filistin engereği</span>

Filistin engereği, Filistin, Lübnan, Suriye, Ürdün ve Türkiye'de bulunan çok zehirli bir engerek türü. Yaşadığı bölgedeki yılan ısırıklarının en büyük sorumlusudur. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<i>Crotalus durissus</i>

Crotalus durissus Güney Amerika'da bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Cinsinin en geniş dağılım alanına sahip üyesi olan bu tür bulunduğu bölgelerde ciddi bir tıbbi problem oluşturur. Burada anlatılan aday ile birlikte toplam sekiz alt türü tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus atrox</span>

Batı elmas sırtlı çıngıraklı yılanı veya baklava sırtlı ABD ve Meksika'da bulunan bir çukur engerek türüdür. Meksika'nın kuzeyinde yılan ısırığı sonucu meydana gelen ölümlerin birinci ve ABD'de doğulu elmas sırtlının ardından ikinci sorumlusudur. Şimdiye kadar tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus adamanteus</span> ABDnin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türü

Doğu elmas sırtlı çıngıraklı yılanı ABD'nin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Amerika kıtasında bulunan en ağır ve en büyük zehirli yılandır. Tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<i>Daboia russelii</i>

Daboia zehirli bir engerek türü olan daboia russelii için oluşturulmuş monotipik bir cinstir. Hindistan alt kıtası boyunca Asya'da, Güneybatı Asya, Çin ve Tayvan'ın çoğu bölgesinde bulunur. Yaşam alanının büyük kesiminde yılan ısırıklarının ve bundan kaynaklı ölümlerin en büyük sorumlusu olan engerek türüdür. Tür neredeyse Hindistan'daki tüm yılan ısırığı kaynaklı ölümlere sabep olan dört büyük yılan arasında yer alır. Russell engereği adını bu hayvanı ilk tanımlayan Dr. Patrick Russell'dan almıştır. Biri aday olmak üzere, iki alt türü bulunmaktadır.

<i>Vipera latastei</i>

Vipera latastei Avrupa'nın güneybatı ucunda ve Afrika'nın kuzeybatısında bulunan zehirli bir engerek türüdür. Biri aday olmak üzere tanımlanmış iki alt türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atractaspididae</span>

Atractaspididae Afrika ve Orta Doğu'da bulunan bir yılan familyasıdır. Tanımlanmış 12 cinsi bulunmaktadır.

<i>Bothrops atrox</i> Engerek türü yılanların bir cinsi

Bothrops atrox Andlar'ın doğusunda Güney Amerika'nın kuzey kesimlerindeki tropik alçak bölgelerinde bulunan bir çukur engerek türüdür. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır. Bu tür çok tehlikelidir ve başka herhangi bir Amerikan sürüngeninden daha fazla insan ölümünden sorumludur.

Atractaspis boulengeri, Atractaspididae familyasındaki bir yılan türüdür. Afrika'ya endemiktir.

<i>Cerastes</i>

Cerastes, Viperinae altfamilyasına bağlı bir hayvan cinsidir. Kuzey Afrika, Arap Yarımadası ve İran'da çöl ve yarı çöl bölgelerde dağılım gösteren zehirli yılanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Bolkar engereği</span>

Bolkar engereği veya Bulgar dağı engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasında Türkiye'nin güneyindeki dağlara özgü endemik bir yılan türüdür. Diğer tüm engerekler gibi zehirlidir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz bantlı dağ engereği</span>

Beyaz bantlı dağ engereği ya da Sivas engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasında Türkiye'nin orta kesimlerindeki dağlık bölgelere özgü endemik bir engerek türüdür. Diğer tüm engerekler gibi zehirlidir.

<span class="mw-page-title-main">İpliksi yılan</span>

Türkiye'de İpliksi yılan olarak bilinen Myriopholis macrorhyncha, Leptotyphlopidae familyasına dahil zararsız bir kör yılan türüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.