İçeriğe atla

Şeytan İbrahim Paşa

Kontrol Edilmiş

Şeytan İbrahim Paşa ya da Melek İbrahim Paşa (ö. 3 Aralık 1685), Osmanlı devlet adamıdır. Mısır, Şam, Mora, Erzurum, Diyarbakır valiliği yaptı. 1683-1685 yıllarında Osmanlı egemenliğindeki Budin (Budapeşte) kentini savunan birliklerin kumandanıydı.[1]

Hayatı

İbrahim Paşa'nın 17. yüzyıl başlarında günümüzdeki Sivas'ın Divriği ya da Erzincan iliniin Kemaliye ilçelerinden birinde dünyaya geldiği bilinmektedir.[2] Babası Diyarbakır defterdarı Ömer Ağa olduğu gibi kendisi de Maliyeci olarak yetişti. 1656 yılında Osmanlı sarayında Baş Defterdar görevine yükseldi ve vezir rütbesini kazandı. 1663 yılında padişah IV. Murat'ın kızı Rukiye Sultan'la evlenerek Osmanlı hanedanıyla akraba oldu.

İbrahim Paşa'nın üstlendiği ilk önemli görev 1677 yılında Özi Beylerbeyi iken Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından Kırım Hanı I. Selim Giray ile birlikte Çehrin Kalesi'ni Rusya'dan geri almak idi. Çehrin Kalesi Ukrayna'nın en stratejik kalesiydi. O zamana kadar Ukraynalı Kazaklar Osmanlı egemenliği altında bulunuyorlardı. Kazak hetmanı Petro Doroşenko'nun Rusların tarafını tutarak Çehrin Kalesini onlara teslim etmiş olması Osmanlılarla Rusların arasındaki dengeyi Rusların lehine bozdu. Ancak İbrahim Paşa'yla Selim Giray'ın kuşatmalarının başarısızlıkla sonuçlanması üzerine her ikisi de görevlerinden alındı. Sadrazam tarafından kendisine Şeytan lakabı verilen İbrahim Paşa 1677-1683 yılları arasında Mora, Erzurum ve Diyarbakır valiliklerinde bulundu.

II. Viyana Kuşatmasının yapıldığı 1683 yılında Şeytan İbrahim Paşa'nın tekrar Sadrazam tarafından stratejik bir görev olan Budin Beylerbeyliğine getirildiğini görüyoruz. Kırım hanı Murat Giray ile Şeytan İbrahim Paşa Sadrazam'ın Viyana'yı kuşatma fikrine karşı çıkanlar arasındaydı. Kuşatmanın başarısızlığa uğramasından sonra Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi. Fakat Şeytan İbrahim Paşa Osmanlılara karşı Avrupa güçleri tarafından kurulan Kutsal İttifak'ın Budin şehrine yönelik baskılarına karşı koymakla görevlendirildi. 2 Kasım 1684 tarihinde Avusturya kuvvetlerini Budin'den başarıyla geri püskürtmesi üzerine padişah tarafından bir Hattı Humâyun'la tebrik edilen Şeytan İbrahim Paşa'nın lakabı Melek İbrahim Paşa'ya çevrildi.[3] Macaristan Serdarı olarak tayin edilen Melek İbrahim Paşa 16 Ağustos 1685 tarihinde Estergon Kalesi önünde Lorraine Dükü V. Charles'a yenildi.

Sadrazam Kara İbrahim Paşa, padişah IV. Mehmed'i Melek İbrahim Paşa'nın ihanet ettiğine ikna ederek çıkarttığı bir fermanla 3 Aralık 1685 tarihinde başının kesilerek idam edilmesini sağladı. İbrahim Paşa'nın naaşı İşkodra kalesinde bırakıldı, kesik başı Edirne'ye gönderildi ve birkaç gün sonra Saruca Paşa Camii avlusunda Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın yanında gömüldü.[4] Mezarında aşağıdaki ifade bulunmaktadır:

El Fatiha
Vali-i Budinken İbrahim Paşa kalenin
Virmedi bir taşın itti düşmanı cengile mat
Dediler ana melek reşketti cengi felek
Bulmadı desti kazadan akıbet bir dem necat
Hak tealâ rahmetin efzun edip mağfur ide
Kıldı bin doksanyedi salinde ol gazi vefat etti.

Kaynakça

  1. ^ Özcan, Abdülkadir (1998). "Melek İbrahim Paşa". Güney - Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007. 
  2. ^ "Melek İbrahim Paşa". 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007. 
  3. ^ Miroğlu, İsmet (2003). Bin Atlının Akınları. Babıali Kültür Yayıncılığı. 
  4. ^ "Edirne'deki Sarıca Paşa Camisi'nin restorasyonu tamamlandı". AA. com. 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">IV. Mehmed</span> 19. Osmanlı padişahı (1648–1687)

IV. Mehmed veya Avcı Mehmed, 19. Osmanlı padişahı ve 98. İslam halifesidir. Sultan İbrahim'in Hatice Turhan Sultan'dan olan oğludur. Babasının tahttan indirilmesinin ardından 1648'de 6 yaşında tahta çıkan en genç padişah oldu. Ava düşkünlüğünden dolayı "avcı" lakabıyla anılmıştır. 39 yıllık saltanatıyla Kanuni Sultan Süleyman'dan sonra en uzun süre hükümdarlık yapan Osmanlı padişahıdır. Saltanatında Batı'da en geniş sınırlara ulaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Merzifonlu Kara Mustafa Paşa</span> 91. Osmanlı sadrazamı

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Osmanlı padişahı Avcı Mehmet saltanatı sırasında 3 Kasım 1676 - 15 Aralık 1683 tarihleri arasında yedi yıl bir ay on iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı ve 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşında kazandığı başarılara rağmen, II. Viyana Kuşatması ile özdeşlemiş olan sadrazamdır ve kuşatmanın hüsranla sonuçlanması üzerine idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kara İbrahim Paşa</span> 92. Osmanlı sadrazamı

Kara İbrahim Paşa, IV. Mehmed saltanatında, 15 Aralık 1683 - 18 Aralık 1685 tarihleri arasında iki yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Sarı Süleyman Paşa ; IV. Mehmed'in saltanatında, 18 Aralık 1685-23 Eylül 1687 tarihleri arasında bir yıl dokuz ay altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa ya da Tekfur-Dağlı Bekri Mustafa Paşa, II. Süleyman saltanatında, 2 Mayıs 1688 - 25 Ekim 1689 tarihleri arasında bir yıl beş ay yirmi dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa, II. Ahmed saltanatında, 27 Mart 1692 - 27 Mart 1693 tarihleri arasında bir yıl bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'dan sonra Merzifon'un çıkardığı ikinci sadrazamdır.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1676-1681 yılları arasında yapılmış savaş

1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı veya Moskof Seferi, Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında yapılan ilk büyük savaştır. Bu savaş sırasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadrazam olmuştur. 5 yıllık savaş sonucunda henüz güçlenemeyen Rus Çarlığı yenilgi aldı ve 31 Ocak 1681 tarihinde Bahçesaray Anlaşması ile günümüzde Çigirin olarak adlandırılan yerde bulunan Çehrin Kalesi'ni ve Ukrayna'nın geri kalan kısmını Osmanlılara bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

Murat Giray, 1678-1683 yılları arasında Kırım Hanı.

I. Selim Giray, Kırım Tatar hanı. 1671-1678, 1684-1691, 1692-1699, 1702-1704, yılları arasında olmak üzere dört kez Kırım tahtında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Podolya (eyalet)</span> 1672 - 1699 arasında var olmuş Osmanlı Devleti eyaleti

Podolya Eyaleti veya Kamaniçe Eyaleti, Osmanlı Devleti eyaletidir. 1672 yılında kurulmuş 1699 yılında yıkılmıştır. Eyaletin yüzölçümü 20.000 km2 kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Kahlenberg Muharebesi</span>

Kahlenberg Muharebesi ya da Osmanlıların verdiği isimle Almandağı Muharebesi, 12 Eylül 1683'te Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Roma İmparatorluğu orduları arasında yapılan meydan muharebesidir. Muharebeyi Osmanlılar kaybetmiştir. Muharebe, II. Viyana Kuşatması'nı bitirmiştir ve Osmanlı-Habsburg Savaşlarının kesin bir dönüm noktasıdır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın yeniçerileri ve sipahileri metrislerden çıkarmayıp kuşatmaya devam ettirmesi muharebenin seyrini değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Seydi Ahmed Paşa</span>

Seydi Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmet döneminde Budin Eyaleti valiliği ve serdarlığı yapmış Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamı ve asker.

II. Hacı Giray Kırım hanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1677)</span>

Çehrin Kuşatması, Özi Beylerbeyi Melek İbrahim Paşa komutasındaki Osmanlı kolordusunun Kırım Hanı I. Selim Giray'la birlikte, Osmanlılara tâbi Kazak hetmanı Petro Doroşenko'nun Rusya'ya terkettiği Çehrin Kalesi'ne yönelik 3-29 Ağustos 1677 tarihleri arasındaki sonuçsuz kuşatması.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1678)</span>

Çehrin Kuşatması, 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Sarı Hüseyin Paşa (?-1683?); beylerbeyi görevinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Sarhoş Ahmed Paşa ; beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">1683-1699 Osmanlı-Lehistan Savaşı</span>

Osmanlı-Lehistan Savaşı (1683-1699), Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan Krallığı arasında 1683 yılından 1699 yılına kadar süren askerî mücadele, Osmanlı-Kutsal İttifak savaşlarının bir cephesi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.