İçeriğe atla

Şeylerin Şekli

Şeylerin Şekli
The Shape of Things
2001 Faber&Faber baskısının kapağı
2001 Faber&Faber baskısının kapağı
YazarNeil LaBute
KarakterlerDört üniversite öğrencisi:
Adam
Evelyn
Jenny
Philip
İlk gösterim2001 Almeida Theatre
Londra
ÜlkeABD
Orijinal dilİngilizce
Zaman ve mekânOrta batı Amerika'da küçük bir üniversite kenti

Şeylerin Şekli (İngilizce The Shape of Things), Amerikalı yazar ve sinema yönetmeni Neil LaBute'un 2001'de yazdığı tiyatro oyunudur. Oyun ilk defa, aynı yıl Londra'daki Almeida Theatre'da sahnelendi. Bu prodüksiyonda Paul Rudd (Adam), Rachel Weisz (Evelyn), Gretchen Mol (Jenny) ve Fred Weller (Phillip) rol aldı. Oyunu, yazar LaBute yönetti. Yazarın sahne direktiflerine göre oyun, arasız olarak ve perde hiç kapanmadan oynandı.[1]

Daha sonra farklı kadrolarla defalarca sahnelenen oyun, New York'taki Bernie West Theater'da da Brian Rhinehart yönetiminde sahnelendi. 2003 yılında yapımı ve yönetmenliği yine yazar tarafından gerçekleştirilen, aynı isimli bir film çekildi.[2] Filmde oyunun ilk sahnelenişindeki oyuncular aynı rollerle yer aldı.

Temalar

Oyunda genel olarak sanatın doğası, samimiyet ve yalancılık, aşkın ve insanların aşk için neleri yapmaya razı olduklarının incelenmesi gibi temalar ele alınır. ABD'nin orta batısındaki küçük bir üniversite kentinde geçen oyun, dört genç öğrencinin birbirleriyle olan duygusal ilişkilerine odaklanır.

Özet

Hayali bir orta batı okulu olan Mercy College'da ("Merhamet Üniversitesi") İngiliz edebiyatı okumakta olan Adam'ın hayatı, çalıştığı müzede Evelyn isimli sanat tarihi master öğrencisi ile tanışmasıyla beklenmedik şekilde değişmeye başlar. Daha önce kadınlarla olan ilişkilerinde hiç başarılı olamayan Adam, Evelyn'in kendisine ilgi göstermesiyle gururlanır. Genç kadının tavsiyelerine uyarak düzenli egzersize ve daha sağlıklı beslenmeye başlar, gözlüklerini kontakt lens ile değiştirir. Adam'ın en iyi arkadaşı Philip ile eskiden Adam'ın hoşlandığı, şimdi Philip ile birlikte olan Jenny, Adam'ın dış görünüşündeki bu ilk değişiklikleri olumlu karşılar. Ancak daha sonra Evelyn, Adam'ı önce estetik cerrahi ile burnunu düzelttirmeye, ardından da Philip ile Jenny'yle olan ilişkisini sonlandırmaya ikna eder.

Sondan bir önceki sahnede Adam, Evelyn'in oyun boyunca bahsedilen ama ne olduğu bilinmeyen master tezinin bir parçası olduğunu öğrenir. Evelyn, danışman hocasının, teziyle ilgili olarak kendisine "dünyayı değiştirmesini" söylediğini, kendisinin de bunu "birisinin dünyasını değiştirmek" şeklinde yorumladığını anlatır. Bu yüzden Evelyn, Adam'ı daha çekici biri haline getirmek için "yontmuş", ondan canlı bir heykel yaratmıştır. Adam'ı, fakülte öğrencilerinden ve hocalarından oluşan bir topluluk önünde, kendi oluşturduğu bir sanat eseri olarak sunar. Ayrıca, o ana kadar Adam'a gösterdiği hiçbir duygusunun gerçek olmadığını, bu süreç boyunca onu asla sevmediğini açıklar. Sevişmelerini videoya kaydetmesi bile projenin bir parçasıdır. Evelyn Adam'ın evlilik teklifini kabul etmeyecek, kendisine verdiği nişan yüzüğünü de projeye ilişkin nesnelerden oluşan sergide kullanacaktır.

Toplum içinde aşağılanmış olan Adam, yıkılmış bir halde Evelyn ile yüzleşir ve ondan yaptıkları için bir açıklama ister. Evelyn Adam'a, aslında kendisine minnettar olması gerektiğini söyler. Çünkü ona göre Evelyn, Adam'ın hayatını olumlu yönde değiştirmiş, onu toplumun gözünde daha çekici ve ilginç biri haline getirmiştir. Adam, Evelyn'in ilişkileri boyunca kendisine yalan söylemediği bir an olup olmadığını öğrenmek ister. Sadece, sevişmelerini kayda aldığı sırada Evelyn'in Adam'ın kulağına fısıldadıklarının doğru olduğunu öğrenir. Ancak Adam Evelyn'in o anda söylediklerinin ne olduğunu hatırlamamaktadır.

Son sahnede Adam, Evelyn'in sergisinde, daha önceki hayatından geri kalan nesneler arasında yalnız başına dikilir. Bir köşedeki video oynatıcısında, Evelyn'in kaydettiği sevişme görüntülerini izler ve Evelyn'in doğru olduğunu söylediği sözleri kulağına fısıldayışının da kayıtta yer aldığını görür. Adam, fısıldananları anlamaya çalışarak kaydı defalarca seyrederken oyun sona erer.

Kaynakça

  1. ^ Matt Wolf (10 Haziran 2001). "The Shape Of Things" (İngilizce). Variety. 12 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2018. 
  2. ^ "The Shape of Things Movie Review (2003)" (İngilizce). Roger Ebert. 9 Mayıs 2003. 12 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2018. | erişimtarihi = 12 Mart 201 | arşivurl = | arşivtarihi = 12 Mart 2018}}

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Oğuz Atay</span> Türk yazar (1934–1977)

Oğuz Atay, Türk roman, öykü ve oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Haldun Dormen</span> Türk oyuncu ve yönetmen

Ahmet Haldun Dormen, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni, oyun yazarı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Oktay Arayıcı</span>

Oktay Arayıcı Türk oyun yazarı, senarist, radyo programcısı.

Nafile Dünya, yazar Oktay Arayıcı’nın 1969 yılında yazdığı tiyatro oyunu. 1971'de Ankara Sanat Tiyatrosu'nda sahnelenmiş ve yasaklanmıştır. 2013 yılında, Duru Tiyatro tarafından yeniden sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Euripides</span> Antik Yunan oyun yazarı

Euripides, Aiskhylos ve Sophokles'ten sonra Atina'nın yetiştirdiği üçüncü büyük tragedya ozanıdır.

Gülşen Karakdıoğlu, Türk eleştirmen, dramaturg, oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Sofokles</span> Antik Atinalı trajik oyun yazarı

Sofokles, Antik Yunan'ın Eshilos ve Evripides ile beraber 3 büyük tragedya yazarlarından biridir.

Albay Kuş Hristo Boytchev tarafından yazımış 2 perdelik tiyatro oyunu. Oyun Türkiye'de ilk kez 2001/2002 Sezonu'nda İstanbul Şehir Tiyatrosu'nca Macit Koper'in Yönetmenliğinde Kuş Operasyonu adı ile sahnelenmiştir. Oyun daha sonra 2007/2008 Sezonu'nda Tiyatroadam tarafından Murat Karasu yönetmenliğinde sahnelenmiştir.

<i>Aldatma</i> (oyun) Oyun Harold Pinter tarafından yazıldı

Aldatma, Harold Pinter'in orijinal adı Betrayal olan tiyatro oyunu.

<span class="mw-page-title-main">Bartu Küçükçağlayan</span> Türk oyuncu

Bartu Küçükçağlayan, Türk müzisyen ve oyuncudur.

<i>Tehlikeli İlişkiler</i> (film)

Tehlikeli İlişkiler 1988 ABD İngiltere ortak yapımı romantik-dramatik dönem filmdir. Özgün adı Dangerous Liaisons olan film 14 Temmuz 1989'da Türkiye'de gösterilmiştir.

<i>Satıcının Ölümü</i>

Satıcının Ölümü, Arthur Miller tarafından yazılmış seyirlik bir oyundur.

<i>Yastık Adam</i> Martin McDonaghın 2003 yılında yazdığı oyun

Yastık Adam, Martin McDonagh'ın, 2003 yılında yazdığı ve orijinal adı, The Pillowman olan oyunudur. Oyun Türkiye'de ilk olarak, 2008/2009 sezonunda, Talimhane Tiyatrosu tarafından oynanmıştır.

<i>Üç Kuruşluk Opera</i>

Üç Kuruşluk Opera Alman tiyatro yazarı Bertolt Brecht'in yazdığı ve besteci Kurt Weill'ın müziklerini bestelediği müzikal tiyatro oyunudur. Brecht ve Weill "Üç Kuruşluk Opera" için çevirmen Elisabeth Hauptmann tasarımcı Caspar Neher ile birlikte çalıştılar. Oyun John Gay ve Pebusch'un 18. yüzyıl İngiliz Balad operası Dilenciler Operası'nın bir uyarlamasıdır. Kapitalist bir dünyaya Marksist bir eleştiri getiren oyun ilk kez 31 Ağustos 1928'de Berlin'deki Theater am Schiffbauerdamm'da sahnelendi.

<span class="mw-page-title-main">Neil LaBute</span> Amerikalı film yönetmeni ve senarist

Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni Neil LaBute 19 Mart 1963'te Detroit, Michigan'da doğdu. 1981 yılında katıldığı Mormon Kilisesi'nden 2005 yılında ayrıldı. LaBute'un, bu dinleolan ilişkisi kafalarda her zaman bir soru işareti olmuştur. 1992'de sahnelenen oyunu In the Company Of Men Mormonlar Cemiyetiödüle layık görüldü. Yazdığı oyunlar kadar çektiği filmlerlede tartışma konusu olan LaBute'un film kariyeri, 1997 de In the Company Of Men'i senaryolaştırıp filmini yapması ve Sundance Film Festivali'nde ödül alması ile başd. Bu başarısının getirdiği destekle senaryosu yine kendisine ait olan Your Friends and Neighboursı çekti. 1999 da yazdığı Bash:latterday Plays ile bağlı olduğu kiliseyi kızdırdı. Daha sonra, 2001 de The Shape of Things, The Distance From Here 2002 de yazdı. [[11 Eylül günü sevgilisinin evinde olduğu içi ikiz kulelerdeki faciadan kurtulan evli bir İş adamının hikâyesini anlatan Mecy Seat yazdı. LaBute oyunlarında en dikkat çekici nokta insan doğasındaki kötücüllüğün zaafların ve acımasızlığın olabilecek en estetik şekilde ortaya konmasıdır. Oyunlarındaki kadın ve erkekler bir birleini kandırmaktan ve zarar vermekten sanki zevk alırlar. Karakterlerinin bu pilanlı programlı kötülüklerinden hyrete düşen seyircisine LaBute'un cevabı "Yüce iyilik ancak korkunç kötülüğün gösterilmesi ile ortaya çıkar" olmuştur. LaBute'un, aynı zamanda, "güzellik kavramı" üzerine yazdığı bir "üçleme" olan oyunları, Türkiye'de sırası ile Aksanat Prodüksion Tiyatrosu :, Kent Oyuncuları : ve Bakırköy Belediye Tiyatroları : tarafından sahnelenmiş ve büyükk başarı kazanmıştır.

<i>Zorla Güzellik</i>

Zorla Güzellik, Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni Neil LaBute'un "güzellik kavramı" üzerine yazdığı üçlemenin son oyunu olarak 2008 yılında yazdığı tiyatro oyunu. Üçlemenin önceki oyunları Şeylerin Şekli ve Şişman Domuz idi. Yazarın Broadway'de sahnelenen ilk oyunu olan Zorla Güzellik'in prömiyeri 2 Haziran 2008 yılında New York'taki Lucille Lortel Tiyatrosu'nda yapıldı.

<i>Ayışığında Şamata</i>

Ay Işığında Şamata, Haldun Taner'in 1977 yılında yazdığı iki perdelik bir tiyatro oyunudur. Oyun ilk kez 1977 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahnelendi.

(Antik Yunanca: Εὐθύδημος), Yunan filozof Platon'un erken dönem diyaloglarından biri olan eser, aynı adı taşıyan Khios'lu sofistin adından alınmadır. Diyalog, Kriton ve Sokrates arasında geçer.

<i>Bayrak</i> (oyun) Tiyatro oyunu

Bayrak, Berkun Oya'nın yazıp yönettiği tiyatro oyunu. Oyun ilk kez 11 Şubat 2009'da Krek Tiyatro Topluluğu tarafından Garajistanbul'da sahnelenmiştir. Oyun aynı sene düzenlenen 13. Afife Tiyatro Ödülleri töreninde İlk kez o yıl sahnelenmiş olan en başarılı yerli oyunun yazarı dalında Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü'nü kazanırken, oyunda Kadın karakterini canlandıran Canan Ergüder ise Yılın En Başarılı Yardımcı Kadın Oyuncusu Ödülü'ne layık görüldü. Alışılmış ve hayatın içinden olayları farklı bir şekilde sahneye taşıyan yazar Berkun Oya, oyun hakkında konuşurken şöyle der:

Bayrak daha sürprizli bir oyun galiba, özellikle kurgusal yapısı ve kullanılan dil bakımından. Dolayısıyla ‘Bayrak’ için absürd denebileceğini çok sanmıyorum. Ve umarım tiyatro binasından çıktıktan sonra hemen konuşmaya başlayabilecekleri ve gündelik hayata dönebilecekleri bir oyun olmaz... Beş dakika, hiç değilse beş dakika istiyorum...

Sami Berat Marçalı, Türk oyun yazarı, tiyatro yönetmeni.