İçeriğe atla

Şeyh Edebali Türbesi

Koordinatlar: 40°08′37″K 29°59′18″D / 40.14361°K 29.98833°D / 40.14361; 29.98833
Şeyh Edebali Türbesi
Şeyh Edebali Türbesi (Şubat 2013)
Harita
Genel bilgiler
TürTürbe
KonumBilecik, Türkiye
Koordinatlar40°08′37″K 29°59′18″D / 40.14361°K 29.98833°D / 40.14361; 29.98833

Şeyh Edebali Türbesi, Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin kayınpederi ve hocası Şeyh Edebali'nin cenazesinin bulunduğu türbedir. Bilecik, Cumhuriyet Mahallesi'nde yer almaktadır.

Şeyh Edebali ile onun arkasından ölen Râbi'a Bala Hâtun[1]'un bizzat Osman Gazi tarafından defnedilmesinden sonra Orhan Gazi de bizzat defnedildikleri yerlere türbe yaptırmış ve bir de zaviye eklemiştir. Eskiden kubbeli olan fakat Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanların yaptıkları saldırılarla tahrip edilen türbenin üzerine kiremit çatı örtülmüştür. Bir salon ve iki ayrı odadan ibaret olan türbede, büyük oda mihraplı bir mescit, diğer yandaki oda ise sohbethane ve misafirhane bulunmaktadır. Türbe, Yunan saldırıları sonrasında şehrin yanmasıyla terkedilen eski arazi üzerine yaptırılmış ve çevreyi gören bir tepenin üstünde kalmaktadır. Osmanlı yönetimi sırasında birçok kez tadilat geçiren türbenin, en son II. Abdülhamit döneminde elden geçirildiği bilinmektedir. Zaviye, cumhuriyet dönemine özgün yapısını intikal ettirebilmiş ve Türk-İslam karakteristik tarikat yapılarının benzer tasarımına sahiptir.[2]

Şeyh Edebali Mescidi ile bitişik olan türbenin kitabesi bulunmamakla beraber zaviyenin kitabesine göre en son 1889 tarihinde onarım gördüğü anlaşılmaktadır. Mescit ile türbenin yapım tarihlerinin aynı olduğu varsayılmaktadır. Şeyh Edebali ve yakınlarının bulunduğu kısımda, tavanı kubbeli bölüm dikdörtgen biçiminde olup burada yedi büyük, dört küçük sanduka bulunmaktadır. Türbe hattına girişteki en son ve büyük sanduka Şeyh Edebali'ye ait olmakla beraber diğerlerinin tam olarak kimlere ait olduğu tespit edilememiştir.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Şeyh Edebali kimdir, ne zaman, nasıl öldü". ntv.com.tr. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  2. ^ Tanman, M. Baha. "EDEBÂLİ ZÂVİYESİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı. 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2023. 
  3. ^ Osman Kunduracı (2016). Küçükdağ, Yusuf; Erdemir, Yaşar; Şahin, Bekir (Ed.). ŞEYH EDEBALI TÜRBESİ. Ankara: Ahilik Ansiklopedisi, Cilt II. ss. 285-286. ISBN 978-605-5254-21-6. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilecik</span> Bilecik ilinin merkezi olan şehir

Bilecik, Bilecik ilinin merkezi olan şehir. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde kalmaktadır.

Sitti Zeynep Türbesi, Alanya'da Alanya Kalesi'ne çıkan yol üzerinde, büyük bir kayanın üzerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Edebali</span> İslam bilgini ve Ahî şeyhi (1206–1326)

Şeyh Edebali (1206-1326), Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında yaşamış bir Ahi şeyhi.

<span class="mw-page-title-main">Habib-i Neccar Camii</span> Antakyada bir cami

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması</span> 677 sayılı yasayla Türkiyedeki tarikat faaliyetlerinin durdurulması

“Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması”, 30 Kasım 1925 tarihinde kabul edilip 13 Aralık 1925 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 677 sayılı kanun ile hayata geçmiştir. Konya milletvekili Refik Bey (Koraltan) ve beş arkadaşının önerisiyle meclise sunulup kabul edilen Tekke ve Zaviyeler ile Türbelerin Seddine ve Türbedarlar ile Bazı Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun; bütün tarikatlarla birlikte şeyhlik, dervişlik, müritlik, dedelik, seyitlik, çelebilik, babalık, emirlik, halifelik, falcılık, büyücülük, üfürükçülük, gaipten haber vermek ve murada kavuşturmak amacıyla muskacılık gibi, eylem, unvan ve sıfatların kullanılmasını, bunlara ait hizmetlerin yapılmasını ve bu unvanlarla ilgili elbise giyilmesini de yasaklamıştır. Ayrıca yasa ile Türkiye Cumhuriyeti içinde padişahlara ait ya da bir tarikata çıkar sağlamaya yönelik tüm türbeler kapatılmış, türbedarlıklar kaldırılmıştır. Yasaya aykırı davrananlara para ve hapis cezası getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Efendi Türbesi</span> 1571 tarihli Mimar Sinan eseri kâgir türbe

Yahya Efendi Türbesi, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Sarayı karşısında, Yahya Efendi Tekkesi'nin bitişiğinde bulunan 1571 tarihli Mimar Sinan eseri kâgir türbedir.

Kalenderîlik ya da Kalender'îyye 10. yüzyılda İran'da, Horasan Melametiliği'nden kaynaklanan bir sufilik akımı olarak ortaya çıkan 12. yüzyılın sonunda Cemaleddin-i Savi adlı Safevi Devletinden bir sufinin gayretiyle teşkilatlanarak Orta Doğu'da ve Orta Asya'da geniş taraftarlar toplayan bir tasavvuf akımıdır. Kalenderîler, mala, mülke ve şöhrete önem vermeyen, toplumdan önemli ölçüde kendilerini tecrid etmiş, kanaat anlayışına sahip bir topluluktu. Kalenderilik, yaşadığı toplumun nizamına karşı çıkararak dünyayı kaale almaya değer görmeyen ve bu düşünce tarzının günlük hayat ve davranışlarıyla da açığa vuran tasavvuf akımıdır. Kalenderîlik söz konusu mistik temelini ve sosyal niteliğini tarihî akış içinde İslâm dünyasının çeşitli yerlerinde ve değişik zamanlarda yeni unsurlarla zenginleştirerek geliştirmiş ve hep muhalif bir çevre olarak süregelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Nebevî</span>

Mescid-i Nebevî veya Peygamber Mescidi, Hicret'ten sonra Medine'de İslam peygamberi Muhammed ile arkadaşları tarafından inşa edilen, Muhammed'in kabrinin de içerisinde bulunduğu mescit. "Nebevi" Arapçada "peygambere ait" anlamına gelir, "Mescid-i Nebevî" tamlamasının anlamı ise "Peygamber Mescidi"dir. Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'dan sonra Müslümanlara göre ikinci en kutsal mescittir.

<span class="mw-page-title-main">Melikgazi Türbesi</span> Danişmend Ahmed Gazinin, Tokatın Niksar ilçesinde bulunan Türbesi

Melikgazi Türbesi, Tokat ili Niksar ilçesinde bulunmaktadır. Niksar'ın fatihi Danişmendliler'in kurucusu olan Melik Danişmend Gümüştekin Ahmet Gazi olmuştur. Danişmend Gazi fetihten sonra Niksar'ı sahil Rumlarına karşı mücadelede kendisine hem bir üs hem de bu devletin başkenti olarak seçmiştir. Melik Gazi Türbesi Kayapaşa mahallesinde ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Keskin, Tepebaşı</span>

Keskin, Eskişehir ilinin Tepebaşı ilçesine bağlı, Haydariyye ve Vefâîyye'ye ulaşan ve genellikle yukarıda işaret edildiği gibi Baba İlyas'ın halife ve müritlerinden oluşan bir grup olup, önceleri “Babâîler”'daha sonra da “Baba”, “Abdal” ve “Horasan Erenleri” adıyla meşhur olmuş Orta Asya'dan Türkistan'dan, Taptuk Emre ile birlikte, Şeyh Edebali ile gelen talebeleri tarafından kurulmuş bir mahalledir. 523 tarihli vakıf defteri parçasından anlaşıldığına göre zaviye Halil Veledi Beştaş tarafından babası adına kurulmuştur. Beştaş Baba'nın da Baba İlyas müritlerinden biri olduğu ihtimali güçlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dursun Fakih</span> Osmanlı İmparatorluğunun ilk kadısı

Dursun Fakih, Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Bey'in devrinde yaşamış bir fakihtir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Camii (Muğla)</span>

Şeyh Camii, Muğla'da 16. yüzyıl Osmanlı dönemine ait cami.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sultan Türbesi</span> Eyüp Sultan Camii içerisinde yer alan, Eyüp El Ensariye ait türbe

Eyüp Sultan Türbesi, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde Eyüp Sultan Camii'nin dış avlusunda bulunan ve Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin kabrini barındıran türbe (1458). Tarihsel süreç içerisinde birçok bakım ve onarımdan geçerek günümüzdeki haline ulaşmıştı. Mimari olarak küfeki taşından yapılmadır, sekiz köşeli ve kubbeli bir yapıya sahiptir. I. Ahmed'in padişah olduğu yıllarda türbenin camiye bakan kısmı çinilerle kaplanmış aynı zamanda giriş yanına bronz şebekeli bir hacet penceresi eklenmiştir. İç mekân XVI. ve XIX. yy'den kalma farklı tarzdaki İznik ve Kütahya çinileriyle süslenmiştir. Çinilerin üst kısımlarından olmak üzere bir yazıt kuşağı bulunmaktadır. Orta kısımda bulunan ahşap sanduka III. Selim döneminde yapılan gümüş şebekeyle kaplıdır. II. Mahmud'un hediyesi olan (1819) atlastan yapılma sanduka örtüsünde ise hattat Rakım Efendi'nin yazmaları bulunmaktadır. Türbe içerisindeki levhalar Mustafa İzzet Efendi ve Celalettin Efendi gibi hattatlar dışında III. Ahmed ve II. Mahmud gibi padişahlara aittir. Türbenin çevresindeki hazirelerde tarihsel olarak birçok önemli kişinin kabri bulunmaktadır. Türbe aynı zamanda dini bayram ve özel günlerde aldığı yoğun ziyaretçileriyle Müslümanların önemli ziyaret noktalarından biridir.

Karababa Türbesi ya da Karabuba Tekkesi veya mescidi, Lefkoşa'nın fethi sırasında ölen bir Osmanlı askerine ait olduğu düşünülen türbe. Türbe Lefkoşa'nın Surlariçi bölgesinde bulunur. Türbenin bulunduğu yerde eskiden başka odaların da bulunmasına rağmen günümüze kadar gelememişlerdir. İçerisinde bir adet sanduka bulunan bu yapı tek katlı, küçük bir ev şeklindedir ve bir odası vardır.

<span class="mw-page-title-main">Seydi Mahmut Hayrani Türbesi</span>

Seyyid Mahmut Hayrani Türbesi Akşehir’de bulunan tarihi bir türbedir. Türbeye adıni veren Seyyid Mahmud Hayranî Horasanlı Alevî Türkmen aşiretlerinden Kureyşan ocağı mensubudur.

<span class="mw-page-title-main">Merdivenköy, Aşkale</span>

Merdivenköy, Erzurum ilinin Aşkale ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Râbi'a Bala Hâtun</span> Osman Gazinin 1289 yılında evlendiği ikinci eşi

Rabia Bala Hatun, Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu Osman Gazi'nin eşi ve Şeyh Edebali'nin kızı. Alâeddin Bey'in de annesidir.

Adile Sultan Türbesi, İstanbul Eyüp ilçesi, bostan iskelesi sokağı Eyüp Sultan Camii yakınında olup her yanı türbe ve mezarlıktır. Prens Sebahattin ve Hüsrev Paşa türbeleri yapı bloğunun içinde yer almaktadır.

Türkiye'deki türbeler listesi, türbelerin illere göre düzenlenmiş bir referans listedir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Yunus Emre Türbesi</span> Ünyedeki bir türbe

Şeyh Yunus Emre Türbesi, Ordu ilinde, Ünye kentinin Gölevi mahallesinde bulunan ve Yunus Emre'nin gömülü olduğu ileri sürülen türbedir. Ancak Ünye, Yunus Emre Türbesi'nin bulunduğu iddia edilen tek yer değildir. Günümüzde türbe modern bir yapı içine alınmıştır. Burada eskiden de bir türbe olduğu, bu türbenin halk tarafından "Şehnuz" ve "Şeynuz" olarak adlandırıldığı bilinmektedir. Şeyh Yunus adının zaman içinde halk dilinde "Şehnuz" veya "Şeynuz"a dönüştüğü varsayılmıştır. Bununla birlikte söz konusu adlar üzerinden Şeyh Yunus'un türetildiği de söylenebilir.