İçeriğe atla

Şevki Balmumcu

Şevki Balmumcu
Kişisel bilgiler
Doğum1905
İstanbul, Osmanlı Devleti
Ölüm20 Nisan 1982 (76-77 yaşlarında)
İstanbul, Türkiye
VatandaşlıkTürk
Çalışma ve başarıları
Çalıştığı şehirAnkara - İstanbul
Ünlü yapıtlarıAnkara Sergievi
Ankara Sergi Evi

Şevki Balmumcu (1905, İstanbul - 20 Nisan 1982), Türk mimardır. Ankara Sergi Evi binasının (sonradan opera bınasına çevrildi) mimarıdır.

Hayatı

1905 yılında İstanbul'da dünyaya geldi.

1928 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisinden mimar olarak mezun oldu. 1930 ile 1932 yılları arasında başta cumhuriyet tarihinin ilk modern sinema, tiyatro, konser salonları arasında yer alan Bursa’daki Tayyare Sineması olmak üzere birçok yapının kontrol mimarı görev yaptı.[1]

Elazığ’da bir sinema ve büro binası proje yarışmasını kazanması, meslek hayatındaki önemli başarılardan birsidir. Ancak kariyerindeki en önemli dönüm noktası, 1933 yılında Ankara Sergievi binası için açılan yarışmayı kazanmasıdır. 1933-1934 yıllarında inşa edilen bina, özgün haliyle Sovyet Yapısalcılığı veya Neo-plastisizm stillerinde başarılı bir uygulamaydı. Çoğunlukla cumhuriyetin kalkınma hamlelerini yansıtan sergilere ev sahipliği yapan bina, Kemalist düşüncenin ideallerini simgeleştiren bir eser olarak fotoğraflarda, kartpostallarda ve cumhuriyet posterlerinde, en başta da La Turquie Kemaliste’in sayfalarında sık sık kullanıldı.[2]

Sergievi binası, 1948 yılında Paul Bonatz tarafından opera binasına dönüştürülmüştür. Yapının özgün halinden uzaklaştırılıp eklenen revaklar ve süslemelerle İkinci Ulusal Mimarlık Akımı üslubuna uygun bir forma dönüştürülmesi nin Şevki Balmumcu’yu son derece üzdüğü ve kendisini mimarlık mesleğinden uzaklaştırdığı söylenmektedir.[3] Mimar, bu olaydan sonra bir daha Ankara’ya gitmemiştir.[4]

1933 yılındaki başarısından sonra birçok mimari proje yarışmaların kazanan Şevki Balmumcu 1941-1958 yılları arasında Tekel Genel Müdürlüğünde inşaat büro şefi olarak çalıştı. 1958’den sonra bağımsız olarak meslek yaşamına devam etti ancak bu dönemde kayda değer pek bir çalışması olmadı. 20 Nisan 1982 tarihinde hayatını kaybetti.[1] Cenazesi, Edirnekapı Mezarlığı'na defnedildi.

Kaynakça

  1. ^ a b "Şevki Balmumcu". MimarlikMuzes.org. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2011. 
  2. ^ Doğan Hasol, "Bizden Mimarlık Öyküleri", Yapı Dergisi Sayı 259, Haziran 2003[]
  3. ^ "Sergi Sarayı (Opera Binası)". MimarlikMuzes.org. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2011. 
  4. ^ "Uğur Tanyeli, Mimarlığın Aktörleri, Türkiye 1900-2000, İstanbul, Haziran 2007". 4 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reichstag</span> Alman Federal Meclisinin ve 1945ten önce Weimar Cumhuriyetinin kendi adını taşıyan parlamentosunun merkezi

Reichstag, Berlin'de bulunan ve Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) ev sahipliği yapan tarihi bir devlet binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Bonatz</span> Alman mimar (1877-1956)

Paul Bonatz, Alman mimardır. Türkiye'de bulunduğu 1940'larda İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın destekleyici ve yönlendiricilerinden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Tek</span> Türk mimar (1873–1942)

Mehmet Vedat Tek, Türk mimar. 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınmakta ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın Mimar Kemalettin Bey ile birlikte en önde gelen iki isminden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arif Hikmet Koyunoğlu</span> Türk mimar ve fotoğraf sanatçısı (1888-1982)

Ahmet Arif Hikmet Koyunoğlu, Türk mimar ve fotoğraf sanatçısı. Cumhuriyetin ilk dönem mimarlarından olan Koyunoğlu'nun en önemli yapıtları Ankara'daki Etnografya Müzesi, bugün müze olarak kullanılan Türk Ocağı Binası, Bursa'daki Tayyare Kültür Merkezi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Opera Meydanı</span> Ankarada bir meydan

Opera Meydanı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir kent meydanı. Atatürk Bulvarı üzerinde, Sıhhiye ve Ulus Meydanlarına eşit mesafede bulunur. Eskiden ev sahipliği yaptığı pek çok fabrika, atölye ve üretim tesisi sayesinde bir dönem şehrin sanayi merkezlerinden birisi olan meydan; son yıllarda daha çok Gençlik Parkı, PTT Pul Müzesi, Melike Hatun Camii ve diğer tarihi binalarıyla şehrin turistik noktalarından biri haline gelmiştir. Ayrıca; birçok ulaşım arterinin de kesişme noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Opera Sahnesi</span> Ankarada bulunan bir tiyatro sahnesi

Büyük Tiyatro veya diğer adıyla Opera Sahnesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Türk mimar Şevki Balmumcu tarafından bir sergi evi olarak tasarlanan ve 1933 yılında inşası tamamlanan yapı, 1948'de gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sonrasında opera binası olarak kullanılmaya başlamıştır. Küçük Tiyatro'dan sonra şehirdeki en eski tiyatro sahnesine sahip salondur. Günümüzde, Ankara Devlet Opera ve Balesi ile Ankara Devlet Tiyatrosu'nun ortak kullanımındadır.

<span class="mw-page-title-main">Mimar Kemaleddin</span> Türk mimar (1870–1927)

Ahmed Kemaleddin, 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınan ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın önde gelen isimlerinden olan Türk mimar.

Abdurrahman Seyfettin Arkan ya da bilinen adıyla Seyfi Nasih, Türk mimar ve şehircilik uzmanı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Ulusal Mimarlık Akımı</span> Türkiyede mimari akım

Birinci ulusal mimarlık akımı, neoklasik Türk üslûbu veya millî mimarî rönesansı; ağırlıklı olarak 1908 ile 1930 yılları arasında yaygın olan mimarî üslûptur. Her ne kadar Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış bir üslûp olsa da esas etkisini cumhuriyet döneminde göstermiştir.

İkinci Ulusal Mimari Akımı veya Yeni Yöreselcilik, 1939 ile 1950 yılları arasında Türkiye’de etkisini göstermiş ve dönemin yükselen totaliter ve milliyetçi düşünce ve üsluplarından etkilenmiş bir mimarlık üslubudur.

Zeki Sayar, Türk mimardır. Türkiye döneminde basılmış ilk mimarlık dergisi olan Arkitekt'in kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Giulio Mongeri</span> İtalyan mimar

Giulio Mongeri Levanten kökenli Türk vatandaşı mimar.

<span class="mw-page-title-main">Paolo Vietti-Violi</span> İtalyan mimar (1882-1965)

Paolo Vietti-Violi, İtalyan mimar.

1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni bir devlet olması ve kendini mümkün mertebe Osmanlı İmparatorluğu'nu temsil eden kavramlardan uzak tutması mimariye de yansıdı. Aynı bağlamda iç politik nedenlerden dolayı Osmanlı döneminde çalışmış kadrolardan da uzak durulması tercih edilmeye başlanmıştı. Bu sebeple 1920'li yıllar ile 1940'lı yıllar arasındaki süreçte kalifiye yerli mimar eksikliğini telafi etmek için ve yeni gelecek idari kadroları eğitmek için ağırlıklı olarak başkent Ankara'nın mimarisinde Avrupa kökenli mimarlar tercih edilmiştir.

Ertuğrul Menteşe Türk mimar. Türkiye'de uygulanmış ilk uydu kent projelerinden birisi olan Ataköy 1. Kısım ve 2. Kısım'ların mimarıdır. Ayrıca Modern Cumhuriyet Mimarlığı'nın en önemli uygulamalarından olan Mersin Halkevi binası'nın da mimarıdır.

Teoman Doruk, Türk mimar ve öğretim görevlisi. Türkiye mimarlık tarihinin 1950’li yıllardaki en önemli eserlerinden birisi olan DSİ Genel Müdürlük Binası’nı tasarlamıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanlığı görevini de yürüten Teoman Doruk 12 Eylül Darbesi’nden sonra ABD’ye yerleşmiştir.

DSİ Genel Müdürlük Binası veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlük Binası Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne ait olan ve Ankara’da yer alan genel müdürlük binasıdır. Enver Tokay, Behruz Çinici ve Teoman Doruk tarafından tasarlanmıştır.

İlhan Tayman Türk mimar. Türkiye mimarlık tarihinde oldukça öneme sahip Kızılay Emek İşhanı ve Tekel Genel Müdürlük yapılarının mimarıdır.

Yılmaz Sanlı Türk mimar. Türkiye mimarlık tarihinde oldukça öneme sahip Tekel Genel Müdürlük Binası'nın mimarıdır.